Refik Halit Karay'ın "Gözyaşı" adlı öyküsünün özeti şu şekildedir:
Dul Ayşe, üç çocuğuyla birlikte düşman işgalinden kaçmak için yola çıkar . Ancak, yolculuk sırasında büyük oğlu Ali ve kızı Emine'yi kaybeder . En küçük çocuğu Ali'yi kucağına alarak kaçmaya devam eder, fakat Ali de ölmüştür . Ayşe, Ali'nin cesedini taşıyarak Türk sınırına ulaşır .
Eve döndüğünde, hizmetçisine başından geçenleri anlatır ve o günden beri hiç ağlayamadığını söyler .