Eşekli Kütüphaneci'nin ana fikri, cehalete karşı mücadele etmek ve okuma alışkanlığını yaygınlaştırmaktır. Ayrıca, köylerin gelişimi için eğitimin önemi de vurgulanır. Fakir Baykurt'un bu biyografik romanında, sevgi, kardeşlik, azim ve cesaret gibi duygular da işlenir.