Özel Harp Dairesi, Soğuk Savaş döneminde, Sovyetler Birliği'nin Türkiye'yi işgal etmesi durumunda gerilla direnişi örgütlemek amacıyla, ABD ve NATO iş birliğiyle 1952 yılında kurulmuştur. Görevleri: İşgal durumlarında direniş faaliyetlerini başlatmak ve düşmanı yıpratmak. Daha önce askerliğini yapmış kişiler arasından, yedek personelden arazide görev yapacak "siyah kuvvet" ve meskûn mahallerde görev yapacak "beyaz kuvvet" oluşturmak. Belirli bölgelerde, direniş için toprak altına gömülü silah ve mühimmat bulundurmak. Özel Harp Dairesi'ne atfedilen bazı operasyonlar: 1955'teki 6-7 Eylül olayları. Kıbrıs Barış Harekatı öncesinde Türk Mukavemet Teşkilatı'nın (TMT) kurulması. 1992 yılında, dış tehditlerin artmasıyla yapısı değiştirilerek yerine Özel Kuvvetler Komutanlığı kurulmuştur.