Osmanlı'da himaye sistemi, gayrimüslim Osmanlı vatandaşlarının yabancı devletlerin vatandaşlığına geçmesi ve bu devletlerin koruması altına girmesi anlamına gelir 2.
Bu sistem, kapitülasyon antlaşmaları ile tanınan hakların genişletilmesi sonucu ortaya çıkmıştır 2. Himaye altına giren kişiler, Osmanlı yargı sisteminden muaf tutulur ve askerlik mükellefiyetlerinden muaf olurlardı 23.
Manda sistemi ise, Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı sonrası yenilmesi üzerine, gelişmemiş veya geri kalmış bölgelerin gelişmiş devletlerin denetimine bırakılması olarak uygulanmıştır 34.
Hayır, himaye ve koruma aynı şey değildir. Koruma kelimesi, genel olarak bir devletin veya kişinin başka bir devleti veya kişiyi gözetmesi, esirgemesi ve ona yardım etmesi anlamına gelir. Himaye ise, bir devletin bağımsızlığını ve egemenliğini koruması için başka bir devletin korumasını kabul ettiği bir uygulamadır. Dolayısıyla, koruma daha geniş bir kavramken, himaye belirli bir siyasi ve hukuki ilişki türünü ifade eder.
Manda ve himaye arasındaki temel farklar şunlardır: Yönetim Şekli: Manda: Kendini yönetemeyecek durumdaki bir ülkenin, bir başka devlet tarafından geçici olarak yönetilmesi. Himaye: Bir devletin, bağımsızlığını ve egemenliğini koruyarak başka bir devletin gözetimi ve koruması altında bulunması. Bağımsızlık Hedefi: Manda: Manda alan devletin kendi kendini yönetebilmesi için gerekli reformları gerçekleştirmesini hedefler. Himaye: Bağımsızlığın korunmasını amaçlar. Kontrol Alanı: Manda: Manda altındaki ülkelerin iç ve dışişleri büyük devletler tarafından kontrol edilir. Himaye: Himaye altındaki devlet, içişlerini yürütmeye devam eder, ancak dış ilişkilerinde himaye eden devlete bağlıdır. Uluslararası ve İkili Anlaşma: Manda: Milletler Cemiyeti tarafından verilen uluslararası bir yetkidir. Himaye: İki devlet arasında yapılan ikili bir antlaşma ile sağlanır.
Osmanlı'da dirlik sistemi, devletin gelirlerini belirli hizmetler karşılığında askerî ve sivil erkâna tahsis etme sistemidir. Dirlik sisteminin bazı özellikleri: Gelirlere göre dirlik türleri: Has, zeamet ve tımar olarak üçe ayrılır. Amaç: Toprakların işlenmesi ve devlete sürekli asker sağlanması. Faydaları: Devletin maaş yükünü azaltır, üretimi denetler ve süreklilik sağlar, göçebe halkı yerleşik hayata geçirir. Uygulama: 1839'da Tanzimat Fermanı ile kaldırılmıştır. Dirlik sistemi, Osmanlı'nın idari, askeri ve ekonomik yapısında önemli bir rol oynamıştır.
Himaye kelimesi, Arapça kökenli olup iki farklı anlama gelir: 1. Koruma, gözetme, esirgeme, koruyuculuk, gözetim. 2. Bir devletin, kendi varlığını korumakla birlikte bir antlaşma ile kendisinden daha kuvvetli bir devletin koruması altına girmesi, iç ve dış güvenliğinin bu devlet tarafından sağlanması durumu. Ayrıca, uluslararası ilişkilerde devletlerin birbirini tek taraflı olarak koruma alması uygulamasına da himaye denir.
Himaye etmek, bir ülkenin başka bir ülkeyi koruyarak onu etkisi altına alması, önemli birkaç nedenden dolayı gereklidir: 1. Güvenlik ve İstikrar: Himaye, himaye edilen ülkenin iç ve dış tehditlere karşı daha güvende olmasını sağlar. 2. Ekonomik Destek: Himaye eden ülke, ekonomik kalkınma ve mali kaynakların daha etkili yönetimi gibi alanlarda destek sağlar. 3. Sosyal ve İdari Kapasite Gelişimi: Yerel yönetimlerin ve idarelerin kapasitesinin artırılmasına katkıda bulunur. 4. Uluslararası İşbirliği: Himaye, dış dünyayla işbirliği fırsatlarını artırarak ticaret ve diplomatik ilişkileri güçlendirir.
Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan bazı yenilikler şunlardır: Tanzimat Fermanı (1839): Herkesin can, mal ve namus güvenliğinin devlet garantisi altında olduğu ilan edilmiştir. Vergilerin adil ve düzenli bir şekilde toplanması, keyfi vergilerin ortadan kaldırılması amaçlanmıştır. Askerlik hizmeti düzenlenmiş ve belirli bir süreyle sınırlandırılmıştır. Yargılamaların açık yapılacağı ve herkesin eşit muamele göreceği belirtilmiştir. Islahat Fermanı (1856): Gayrimüslimlere devlet hizmetlerinde görev alma hakkı tanınmıştır. Mahkemelerde ve devlet dairelerinde herkesin eşit şekilde temsil edilmesi ve haklarının korunması sağlanmıştır. Vergiler ve askerlik gibi yükümlülüklerde eşitlik getirilmiştir. Gayrimüslim cemaatlerin kendi dini ve kültürel işlerini özgürce yürütmelerine izin verilmiştir. Eğitim alanındaki yenilikler: Sanat ve meslek okullarının sayısı arttırılmıştır. İlk öğretmen okulu (Darulmuallim) açılmıştır. Rüştiyelerin açılmasına hız verilmiştir. Fransızca eğitim veren ve batılı anlamda ilk eğitim verecek olan lise ile üniversite arasında bir kurum olan Galatasaray Sultanisi açılmıştır. Askeri alandaki yenilikler: Zorunlu askerlik başlatılmıştır. Avrupa donanmalarına hayran kalan Sultan Abdülaziz’in emri ile yeni ve çok güçlü bir donanma kurulmuştur. Askeri yapı yenilenmiş, terfi sistemi düzenlenmiştir. Yönetim alanındaki yenilikler: Yerel meclisler kurulmuştur. Taşra yönetimi örgütlenmiştir. İlk kez belediye örgütü kurulmuştur.
Kul sistemi, Osmanlı Devleti'nde padişaha doğrudan bağlı olan askeri ve bürokratik sınıfı ifade eder. Bu sistem, iki temel unsurdan oluşur: 1. Kapıkulu Ocakları: Yeniçeriler, sipahiler, cebeciler, topçular gibi doğrudan padişahın hizmetinde bulunan ve maaşlarını hazineden alan askeri birlikler. 2. Enderun: Padişahın özel hizmetkarlarının ve devlet adamlarının yetiştirildiği, Topkapı Sarayı'ndaki okul. Kul sistemi, Osmanlı'nın merkeziyetçi devlet anlayışının temel taşlarından biri olup, kalıtsal bir soylular sınıfının ortaya çıkmasını engellemiştir.
{"hghf0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"neurolib","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fhukuk%2Fq%2Fosmanli-da-himaye-sistemi-nedir-1472016169%3Flr%3D213%26ncrnd%3D19450","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"3735892711759200796","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1759200834622567-8691806906287195369-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-109-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"hghfw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"hghf1":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap/","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"law","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"hghfw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"hghf2":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Osmanlı'da himaye sistemi**, **gayrimüslim Osmanlı vatandaşlarının yabancı devletlerin vatandaşlığına geçmesi ve bu devletlerin koruması altına girmesi** anlamına gelir [```2```](https://www.altayli.net/wp-content/uploads/2018/04/YEN%C4%B0LE%C5%9EME-D%C3%96NEM%C4%B0NDE-OSMANLI-TOPLUMU.pdf).\n\nBu sistem, **kapitülasyon antlaşmaları** ile tanınan hakların genişletilmesi sonucu ortaya çıkmıştır [```2```](https://www.altayli.net/wp-content/uploads/2018/04/YEN%C4%B0LE%C5%9EME-D%C3%96NEM%C4%B0NDE-OSMANLI-TOPLUMU.pdf). Himaye altına giren kişiler, Osmanlı yargı sisteminden muaf tutulur ve askerlik mükellefiyetlerinden muaf olurlardı [```2```](https://www.altayli.net/wp-content/uploads/2018/04/YEN%C4%B0LE%C5%9EME-D%C3%96NEM%C4%B0NDE-OSMANLI-TOPLUMU.pdf)[```3```](https://www.mynet.com/manda-ve-himaye-sistemi-nedir-ilk-kez-nerede-reddedildi-170100302087).\n\n**Manda sistemi** ise, Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı sonrası yenilmesi üzerine, **gelişmemiş veya geri kalmış bölgelerin gelişmiş devletlerin denetimine bırakılması** olarak uygulanmıştır [```3```](https://www.mynet.com/manda-ve-himaye-sistemi-nedir-ilk-kez-nerede-reddedildi-170100302087)[```4```](https://www.haberturk.com/manda-ve-himaye-nedir-manda-ve-himaye-fikri-ilk-kez-nerede-reddedilmistir-hteg-3556796).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://www.ustayemektarifleri.com/soru-ve-cevaplar/manda-ve-himayenin-amac-nedir","title":"Manda ve Himayenin Amacı Nedir?","shownUrl":"https://www.ustayemektarifleri.com/soru-ve-cevaplar/manda-ve-himayenin-amac-nedir","rel":"nofollow"},{"sourceId":2,"url":"https://www.altayli.net/wp-content/uploads/2018/04/YEN%C4%B0LE%C5%9EME-D%C3%96NEM%C4%B0NDE-OSMANLI-TOPLUMU.pdf","title":"Yenileşme Döneminde Osmanlı Toplumu","shownUrl":"https://www.altayli.net/wp-content/uploads/2018/04/YEN%C4%B0LE%C5%9EME-D%C3%96NEM%C4%B0NDE-OSMANLI-TOPLUMU.pdf","rel":"nofollow"},{"sourceId":3,"url":"https://www.mynet.com/manda-ve-himaye-sistemi-nedir-ilk-kez-nerede-reddedildi-170100302087","title":"Manda ve Himaye Sistemi Nedir? İlk Kez... - Mynet Egitim","shownUrl":"https://www.mynet.com/manda-ve-himaye-sistemi-nedir-ilk-kez-nerede-reddedildi-170100302087","rel":"nofollow"},{"sourceId":4,"url":"https://www.haberturk.com/manda-ve-himaye-nedir-manda-ve-himaye-fikri-ilk-kez-nerede-reddedilmistir-hteg-3556796","title":"Habertürk: Manda ve Himaye Nedir? Manda ve Himaye Fikri...","shownUrl":"https://www.haberturk.com/manda-ve-himaye-nedir-manda-ve-himaye-fikri-ilk-kez-nerede-reddedilmistir-hteg-3556796","rel":"nofollow"},{"sourceId":5,"url":"https://www.academia.edu/45552311/Osmanl%C4%B1_Hukuk_Sisteminde_Yetimlerin_Himayesi_ve_Maddi_Haklar%C4%B1n%C4%B1n_Korunmas%C4%B1_Kurumsal_S%C3%BCre%C3%A7_The_Protection_of_Orphans_in_the_Ottoman_Legal_System_and_Protection_of_Their_Material_Rights_Corporate_Process_","title":"(PDF) Osmanlı Hukuk Sisteminde Yetimlerin Himayesi ve...","shownUrl":"https://www.academia.edu/45552311/Osmanl%C4%B1_Hukuk_Sisteminde_Yetimlerin_Himayesi_ve_Maddi_Haklar%C4%B1n%C4%B1n_Korunmas%C4%B1_Kurumsal_S%C3%BCre%C3%A7_The_Protection_of_Orphans_in_the_Ottoman_Legal_System_and_Protection_of_Their_Material_Rights_Corporate_Process_","rel":"nofollow"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Osmanlı'da himaye sistemi nedir?","homeUrl":"/yacevap/","categoryUrl":"/yacevap/c/hukuk","categoryTitle":"Hukuk","canUseNativeShare":false,"tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/sosyalsistemler","text":"SosyalSistemler"},{"href":"/yacevap/t/hukuk","text":"Hukuk"}],"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Osmanlı'da himaye sistemi nasıl sona erdi?","url":"/search?text=Osmanl%C4%B1%27da+himaye+sistemi+nas%C4%B1l+sona+erdi%3F&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Kapitülasyon antlaşmaları nelerdir?","url":"/search?text=Kapit%C3%BClasyon+antla%C5%9Fmalar%C4%B1&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Manda sistemi hangi bölgelerde uygulandı?","url":"/search?text=Osmanl%C4%B1%27da+manda+sistemi+uygulanan+b%C3%B6lgeler&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=Osmanl%C4%B1%27da+himaye+sistemi+nedir%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"3735892711759200796","reqid":"1759200834622567-8691806906287195369-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-109-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1759200834622567-8691806906287195369-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-109-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"hghfw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"hghf3":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.anlami.net/soru/himaye-koruma-nedir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dersimiz.com/terimler-sozlugu/himaye-koruma-nedir-ne-demek-3072?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://anlami-nedir.com/himaye-koruma?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://law_tr.en-academic.com/557/himaye?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.sabah.com.tr/egitim/manda-ve-himaye-nedir-manda-ve-himaye-ilk-kez-nerede-reddedilmistir-e1-5462464?size=16&stub=1"],"header":"Himaye ve koruma aynı şey mi?","teaser":"Hayır, himaye ve koruma aynı şey değildir. Koruma kelimesi, genel olarak bir devletin veya kişinin başka bir devleti veya kişiyi gözetmesi, esirgemesi ve ona yardım etmesi anlamına gelir. Himaye ise, bir devletin bağımsızlığını ve egemenliğini koruması için başka bir devletin korumasını kabul ettiği bir uygulamadır. Dolayısıyla, koruma daha geniş bir kavramken, himaye belirli bir siyasi ve hukuki ilişki türünü ifade eder.","href":"/yacevap/c/hukuk/q/himaye-ve-koruma-ayni-sey-mi-522804552","tags":[{"href":"/yacevap/t/hukuk","text":"Hukuk"},{"href":"/yacevap/t/uluslararasiiliskiler","text":"Uluslararasıİlişkiler"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"Siyaset"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.enkisa.com/manda-ve-himaye-nedir-27121.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.karar.com/hayat-haberleri/manda-ve-himaye-nedir-1756437?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.maxicep.com/forum/konu/manda-ile-himaye-nedir-ne-anlama-gelir.980895/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yenibakishaber.com/manda-ve-himaye-nedir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.mynet.com/manda-ve-himaye-sistemi-nedir-ilk-kez-nerede-reddedildi-170100302087?size=16&stub=1"],"header":"Manda ile himaye arasındaki fark nedir?","teaser":"Manda ve himaye arasındaki temel farklar şunlardır: Yönetim Şekli: Manda: Kendini yönetemeyecek durumdaki bir ülkenin, bir başka devlet tarafından geçici olarak yönetilmesi. Himaye: Bir devletin, bağımsızlığını ve egemenliğini koruyarak başka bir devletin gözetimi ve koruması altında bulunması. Bağımsızlık Hedefi: Manda: Manda alan devletin kendi kendini yönetebilmesi için gerekli reformları gerçekleştirmesini hedefler. Himaye: Bağımsızlığın korunmasını amaçlar. Kontrol Alanı: Manda: Manda altındaki ülkelerin iç ve dışişleri büyük devletler tarafından kontrol edilir. Himaye: Himaye altındaki devlet, içişlerini yürütmeye devam eder, ancak dış ilişkilerinde himaye eden devlete bağlıdır. Uluslararası ve İkili Anlaşma: Manda: Milletler Cemiyeti tarafından verilen uluslararası bir yetkidir. Himaye: İki devlet arasında yapılan ikili bir antlaşma ile sağlanır.","href":"/yacevap/c/hukuk/q/manda-ile-himaye-arasindaki-fark-nedir-2033965248","tags":[{"href":"/yacevap/t/hukuk","text":"Hukuk"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"Siyaset"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.onsiklopedi.com/osmanli-devletinin-idari-yapisi-eyaletler-dirlikler-ve-askeri-siniflar/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarihvakti.com/osmanli-devleti-toprak-yonetimi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarihportali.net/timar-sistemi-faydalari-bozulmasinin-sebepleri?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kisaozet.net/dirlik-toprak-sistemi-nedir-kaca-ayrilir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C4%B1mar_%28arazi%29?size=16&stub=1"],"header":"Osmanlıda dirlik sistemi nedir?","teaser":"Osmanlı'da dirlik sistemi, devletin gelirlerini belirli hizmetler karşılığında askerî ve sivil erkâna tahsis etme sistemidir. Dirlik sisteminin bazı özellikleri: Gelirlere göre dirlik türleri: Has, zeamet ve tımar olarak üçe ayrılır. Amaç: Toprakların işlenmesi ve devlete sürekli asker sağlanması. Faydaları: Devletin maaş yükünü azaltır, üretimi denetler ve süreklilik sağlar, göçebe halkı yerleşik hayata geçirir. Uygulama: 1839'da Tanzimat Fermanı ile kaldırılmıştır. Dirlik sistemi, Osmanlı'nın idari, askeri ve ekonomik yapısında önemli bir rol oynamıştır.","href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/osmanlida-dirlik-sistemi-nedir-2407942573","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/toprakyonetimi","text":"ToprakYönetimi"},{"href":"/yacevap/t/sistemler","text":"Sistemler"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/turkcewikipedia.com/himaye?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarihvakti.com/glossary/himaye/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/Himaye?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.tarihname.com/himaye-himayet-nedir-ne-demektir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://turkish.en-academic.com/28744/himaye?size=16&stub=1"],"header":"Himaye ne demek?","teaser":"Himaye kelimesi, Arapça kökenli olup iki farklı anlama gelir: 1. Koruma, gözetme, esirgeme, koruyuculuk, gözetim. 2. Bir devletin, kendi varlığını korumakla birlikte bir antlaşma ile kendisinden daha kuvvetli bir devletin koruması altına girmesi, iç ve dış güvenliğinin bu devlet tarafından sağlanması durumu. Ayrıca, uluslararası ilişkilerde devletlerin birbirini tek taraflı olarak koruma alması uygulamasına da himaye denir.","href":"/yacevap/c/hukuk/q/himaye-ne-demek-1549618775","tags":[{"href":"/yacevap/t/uluslararasiiliskiler","text":"Uluslararasıİlişkiler"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"Siyaset"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://teknobilgi.net/manda-ve-himaye-nedir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://isahlakidergisi.com/uploads/2024/09/11.2demir.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.karar.com/hayat-haberleri/manda-ve-himaye-nedir-1756437?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://islamansiklopedisi.org.tr/himaye?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.sabah.com.tr/sozluk/sosyoloji/himaye-nedir?size=16&stub=1"],"header":"Himaye etmek neden önemlidir?","teaser":"Himaye etmek, bir ülkenin başka bir ülkeyi koruyarak onu etkisi altına alması, önemli birkaç nedenden dolayı gereklidir: 1. Güvenlik ve İstikrar: Himaye, himaye edilen ülkenin iç ve dış tehditlere karşı daha güvende olmasını sağlar. 2. Ekonomik Destek: Himaye eden ülke, ekonomik kalkınma ve mali kaynakların daha etkili yönetimi gibi alanlarda destek sağlar. 3. Sosyal ve İdari Kapasite Gelişimi: Yerel yönetimlerin ve idarelerin kapasitesinin artırılmasına katkıda bulunur. 4. Uluslararası İşbirliği: Himaye, dış dünyayla işbirliği fırsatlarını artırarak ticaret ve diplomatik ilişkileri güçlendirir.","href":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans/q/himaye-etmek-neden-onemlidir-3508484235","tags":[{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"Siyaset"},{"href":"/yacevap/t/uluslararasiiliskiler","text":"Uluslararasıİlişkiler"},{"href":"/yacevap/t/guvenlik","text":"Güvenlik"},{"href":"/yacevap/t/ekonomikkalkinma","text":"EkonomikKalkınma"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dersimiz.com/ders_notlari/osmanli-devletinde-yenilik-islahat-hareketleri-oku-22743.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://docs.neu.edu.tr/staff/aliefdal.ozkul/A%C4%B0T%20101%202.%20ders_6.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://prezi.com/9d0b6qkxp3ps/osmanl-devletindeki-gelisme-ve-yenilikler/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.soylentidergi.com/osmanlida-tanzimat-reformlari/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://web.archive.org/web/20240920132343/https://derstarih.com/osmanli-devletinde-degisim/?size=16&stub=1"],"header":"Osmanlı'da yapılan yenilikler nelerdir?","teaser":"Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan bazı yenilikler şunlardır: Tanzimat Fermanı (1839): Herkesin can, mal ve namus güvenliğinin devlet garantisi altında olduğu ilan edilmiştir. Vergilerin adil ve düzenli bir şekilde toplanması, keyfi vergilerin ortadan kaldırılması amaçlanmıştır. Askerlik hizmeti düzenlenmiş ve belirli bir süreyle sınırlandırılmıştır. Yargılamaların açık yapılacağı ve herkesin eşit muamele göreceği belirtilmiştir. Islahat Fermanı (1856): Gayrimüslimlere devlet hizmetlerinde görev alma hakkı tanınmıştır. Mahkemelerde ve devlet dairelerinde herkesin eşit şekilde temsil edilmesi ve haklarının korunması sağlanmıştır. Vergiler ve askerlik gibi yükümlülüklerde eşitlik getirilmiştir. Gayrimüslim cemaatlerin kendi dini ve kültürel işlerini özgürce yürütmelerine izin verilmiştir. Eğitim alanındaki yenilikler: Sanat ve meslek okullarının sayısı arttırılmıştır. İlk öğretmen okulu (Darulmuallim) açılmıştır. Rüştiyelerin açılmasına hız verilmiştir. Fransızca eğitim veren ve batılı anlamda ilk eğitim verecek olan lise ile üniversite arasında bir kurum olan Galatasaray Sultanisi açılmıştır. Askeri alandaki yenilikler: Zorunlu askerlik başlatılmıştır. Avrupa donanmalarına hayran kalan Sultan Abdülaziz’in emri ile yeni ve çok güçlü bir donanma kurulmuştur. Askeri yapı yenilenmiş, terfi sistemi düzenlenmiştir. Yönetim alanındaki yenilikler: Yerel meclisler kurulmuştur. Taşra yönetimi örgütlenmiştir. İlk kez belediye örgütü kurulmuştur.","href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/osmanli-da-yapilan-yenilikler-nelerdir-2259162360","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/yenilikler","text":"Yenilikler"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"Siyaset"},{"href":"/yacevap/t/ekonomi","text":"Ekonomi"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.wikitarih.com/devsirme-sistemi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.mynet.com/kul-sistemi-nedir-kul-sistemi-ile-devsirme-sistemi-arasindaki-farklar-170100302933?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://ataum.gazi.edu.tr/posts/download%3fid=45316?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.academia.edu/49198554/OSMANLI_DEVLET%C4%B0NDE_KUL_S%C4%B0STEM%C4%B0?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/nipek/135520/Kul%20sistemi.docx?size=16&stub=1"],"header":"Osmanlı'da kul sistemi nedir?","teaser":"Kul sistemi, Osmanlı Devleti'nde padişaha doğrudan bağlı olan askeri ve bürokratik sınıfı ifade eder. Bu sistem, iki temel unsurdan oluşur: 1. Kapıkulu Ocakları: Yeniçeriler, sipahiler, cebeciler, topçular gibi doğrudan padişahın hizmetinde bulunan ve maaşlarını hazineden alan askeri birlikler. 2. Enderun: Padişahın özel hizmetkarlarının ve devlet adamlarının yetiştirildiği, Topkapı Sarayı'ndaki okul. Kul sistemi, Osmanlı'nın merkeziyetçi devlet anlayışının temel taşlarından biri olup, kalıtsal bir soylular sınıfının ortaya çıkmasını engellemiştir.","href":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat/q/osmanli-da-kul-sistemi-nedir-1639782309","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/sosyalsistemler","text":"SosyalSistemler"},{"href":"/yacevap/t/askeritarih","text":"AskeriTarih"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"hghfw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"hghf4":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"hghfw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"hghf5":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"hghfw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}