Yaban romanı, Anadolu'da aydın-halk arasındaki uçurumu ve halkın cehaletle olan mücadelesini anlatır. Romanın ana fikri, bir vatanın şahlanışa geçmesi için her kesimden insanın eğitilmesi ve kimsenin cehalete ve yalnızlığa terk edilmemesi gerektiğidir. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, bu eserde Anadolu insanının feryadını Türk aydınına yurt sorumluluğunu anlatmak ister. Romanın diğer konuları arasında aile, vatanseverlik, temizlik, namus gibi unsurlar da yer alır. Yaban, I. Dünya Savaşı yıllarından başlayarak Sakarya Meydan Muharebesi'ne kadar olan zamanı kapsar ve İç Anadolu Bölgesi'nde Porsuk Çayı civarında bulunan bir köyde yaşanır.
