Aynaroz Kadısı, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde iyi işlemeyen adalet sistemini ve rüşveti kanıksayan devlet adamlarını anlatır 23.

Oyunun ve filmin konusu kısaca şu şekildedir:

Aynaroz Kadısı Yakup Efendi, kadınlara olan düşkünlüğü ve çıkarcı kimliğiyle tanınır 2. Bacanağı Şeyhülislam Kehkeşanizade Lemi Molla tarafından Aynaroz Kadısı olarak atanır 2. Milo Adası'nda yaşayan kimsesiz ve varlıklı bir kız olan Afroditi, çocukluk aşkı Hıristo ile evlenmek üzeredir 2. Ancak Aynaroz Kilisesi, Afroditi'ye ve servetine el koymak ister 2. Teftiş için adaya gelen Yakup Efendi, olanları öğrenir ve Afroditi'yi koruması altına alıp hem ona hem de altınlarına sahip olmayı düşler 2.

Oyun ve filmde, Yakup Efendi'nin Afroditi'yi kaçırması, papazlarla olan mücadelesi ve sonunda mahkemeye başvurulması anlatılır 23. Aynaroz Kadısı, herkese rüşvet dağıtarak mahkemeden vazgeçilmesini sağlar, ancak bu süreçte hapse girer 2.

1938 yapımı Muhsin Ertuğrul filmi, şeyhülislamın yürüttüğü bir davada, reşit olmayan bir Rus kızına kalan mirasın hileyle ele geçirilme sürecini konu edinen bir komedidir 14.