• Buradasın

    Dolarizasyon nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Dolarizasyon, bir ülkede yaşayanların kendi ulusal para birimleri yerine yabancı para birimlerini (genellikle Amerikan doları) paranın hesap birimi, değişim aracı ve değer saklama aracı olarak kullanmayı tercih etmeleridir 15.
    Dolarizasyon, farklı şekillerde gerçekleşebilir:
    • Tam (resmi) dolarizasyon: Ülke, kendi para birimini tedavülden kaldırıp yabancı bir parayı resmi para olarak kabul eder 12.
    • Kısmi (gayri resmi) dolarizasyon: İnsanlar, yükselen enflasyon karşısında yerli para yerine daha sağlam ve güvenilir gördükleri yabancı para birimlerini tercih ederler 125.
    • Yarı-resmi dolarizasyon: Bir ülkenin kendi para birimi dışında ekstra bir ulusal para birimini kabul etmesi 2.
    Dolarizasyonun nedenleri arasında yüksek enflasyon, ekonomik istikrarsızlık, ekonomik düşüşe karşı yabancı para cinsine yönelme ve ekonomi politikalarına olan güven kaybı bulunur 125.
    Dolarizasyonun hem olumlu (enflasyonun düşmesi, piyasa güveninin artması) hem de olumsuz (para politikası üzerinde kontrol kaybı, yerel para biriminin değer kaybetmesi) etkileri olabilir 23.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Dolarizasyon oranı nasıl hesaplanır?

    Dolarizasyon oranı, aşağıdaki formüllerle hesaplanabilir: Yabancı Para Mevduatı / Toplam Mevduatlar. Yabancı Para Mevduatı / Yerli Para Mevduatı. Daha hassas bir hesaplama için, Kıymetli Maden Depo Hesabı ve Nakit Döviz de formüle dahil edilebilir: Dolarizasyon = (Yabancı Para Mevduatı + Kıymetli Maden Depo Hesabı + Nakit Döviz) / (M2 + Kıymetli Maden Depo Hesabı). Bu hesaplamalar, dolaşımdaki para ve hane halkının mevduatlarını kapsar. Dolarizasyon oranını ölçmek için kullanılan bir diğer yöntem ise, Döviz Tevdiat Hesaplarının Toplam Para Arzı İçindeki Payı ya da Toplam Mevduatlar İçindeki Payı'dır. Dolarizasyon oranı, bir ülkedeki ekonomik birimlerin yerel para birimi yerine yabancı para birimini tercih etme oranını gösterir.

    Dolarizasyonu önlemek için ne yapmalı?

    Dolarizasyonun önlenmesi için aşağıdaki politikalar uygulanabilir: 1. Siyasi istikrar ve güven ortamının sağlanması: Ekonomi yönetiminde istikrar ve risk algısının olmadığı bir ortam oluşturulmalıdır. 2. Enflasyonun düşürülmesi: Enflasyon oranının sosyoekonomik açıdan gelişmiş ülkelerdeki düzeye çekilmesi hedeflenmelidir. 3. TL tasarruf araçlarına faiz getirisi: Mevduat ve diğer TL tasarruf araçlarına enflasyonun üzerinde faiz getirisi sağlanmalıdır. 4. Kamu ihalelerinin TL üzerinden yapılması: Mega yatırımların TL cinsinden yapılması ve döviz bazlı gelir garantilerinin TL'ye endekslenmesi önerilir. 5. Yurtiçi borçlanmaların TL cinsinden yapılması: Kamu borçlarının dövize endeksli olmaması sağlanmalıdır. 6. Kayıt dışı ekonominin azaltılması: Ekonomik faaliyetlerin kayıt altına alınması için çaba gösterilmelidir. 7. Dış ticaret anlaşmaları: Dış ticaret ortaklarıyla yerel para cinsinden ticaret anlaşmaları yapılarak yerel para kullanımının yaygınlaştırılması gereklidir.

    Dolarizasyon ve para ikamesi aynı şey mi?

    Evet, dolarizasyon ve para ikamesi aynı anlama gelir. Dolarizasyon (para ikamesi), bir ülkede yaşayanların kendi ulusal para birimleri yerine, yabancı para birimlerini paranın hesap birimi, değişim aracı ve değer saklama aracı olarak kullanmayı tercih etmeleridir.

    Türkiye'de dolarizasyon ne zaman başladı?

    Türkiye'de dolarizasyon süreci, 1970'li yıllarda döviz sıkıntısını gidermek amacıyla uygulamaya konan Dövize Çevrilebilir Mevduat ve Kredi Mektuplu Döviz Tevdiat Hesabı uygulamalarıyla başlamıştır. Ancak, Türkiye'de ciddi bir dolarizasyon süreci 1990'lı yıllarda yaşanmıştır. 2001 krizi sırasında dolarizasyon oranı en yüksek seviyesine ulaşmış, ardından ekonomide istikrarın sağlanmasıyla tersine dolarizasyon süreci başlamıştır. Son yıllarda, döviz kurundaki dalgalanmalar ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle dolarizasyon eğilimi tekrar artış göstermiştir.

    KKM dolarizasyonu azaltır mı?

    Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması, dolarizasyonu azaltma hedefine kısmen ulaşmıştır. KKM'nin hayata geçirildiği 2021 yılında, yabancı para mevduatının toplam mevduat içindeki payı %62.03 idi. Bu, dolarizasyonda önemli bir çözülme yaşandığını göstermektedir. Ancak, 2023 yılı itibarıyla KKM'nin bütçeye maliyeti artmış ve bu durum kamu finansmanı üzerinde baskı yaratmıştır.

    Dolarizasyon grafiği nasıl yorumlanır?

    Dolarizasyon grafiğinin nasıl yorumlanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, dolarizasyon oranını hesaplamak için kullanılan formül şu şekildedir: Yabancı Para Mevduatı / Toplam Mevduatlar. Yabancı Para Mevduatı / Yerli Para Mevduatı. Dolarizasyon oranı, bir ülkedeki yabancı para biriminin yerel para birimine oranını gösterir. Dolarizasyonun yorumlanması için aşağıdaki siteler faydalı olabilir: mahfiegilmez.com; t24.com.tr.