• Buradasın

    Dolarizasyon nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Dolarizasyon, bir ülkede yaşayanların kendi ulusal para birimleri yerine yabancı para birimlerini (genellikle Amerikan doları) paranın hesap birimi, değişim aracı ve değer saklama aracı olarak kullanmayı tercih etmeleridir 15.
    Dolarizasyon, farklı şekillerde gerçekleşebilir:
    • Tam (resmi) dolarizasyon: Ülke, kendi para birimini tedavülden kaldırıp yabancı bir parayı resmi para olarak kabul eder 12.
    • Kısmi (gayri resmi) dolarizasyon: İnsanlar, yükselen enflasyon karşısında yerli para yerine daha sağlam ve güvenilir gördükleri yabancı para birimlerini tercih ederler 125.
    • Yarı-resmi dolarizasyon: Bir ülkenin kendi para birimi dışında ekstra bir ulusal para birimini kabul etmesi 2.
    Dolarizasyonun nedenleri arasında yüksek enflasyon, ekonomik istikrarsızlık, ekonomik düşüşe karşı yabancı para cinsine yönelme ve ekonomi politikalarına olan güven kaybı bulunur 125.
    Dolarizasyonun hem olumlu (enflasyonun düşmesi, piyasa güveninin artması) hem de olumsuz (para politikası üzerinde kontrol kaybı, yerel para biriminin değer kaybetmesi) etkileri olabilir 23.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Dolarizasyonu önlemek için ne yapmalı?

    Dolarizasyonun önlenmesi için aşağıdaki politikalar uygulanabilir: 1. Siyasi istikrar ve güven ortamının sağlanması: Ekonomi yönetiminde istikrar ve risk algısının olmadığı bir ortam oluşturulmalıdır. 2. Enflasyonun düşürülmesi: Enflasyon oranının sosyoekonomik açıdan gelişmiş ülkelerdeki düzeye çekilmesi hedeflenmelidir. 3. TL tasarruf araçlarına faiz getirisi: Mevduat ve diğer TL tasarruf araçlarına enflasyonun üzerinde faiz getirisi sağlanmalıdır. 4. Kamu ihalelerinin TL üzerinden yapılması: Mega yatırımların TL cinsinden yapılması ve döviz bazlı gelir garantilerinin TL'ye endekslenmesi önerilir. 5. Yurtiçi borçlanmaların TL cinsinden yapılması: Kamu borçlarının dövize endeksli olmaması sağlanmalıdır. 6. Kayıt dışı ekonominin azaltılması: Ekonomik faaliyetlerin kayıt altına alınması için çaba gösterilmelidir. 7. Dış ticaret anlaşmaları: Dış ticaret ortaklarıyla yerel para cinsinden ticaret anlaşmaları yapılarak yerel para kullanımının yaygınlaştırılması gereklidir.

    Dolarizasyon grafiği nasıl yorumlanır?

    Dolarizasyon grafiği, bir ülkede yerel para birimi yerine yabancı para biriminin kullanımını gösterir. Bu grafiği yorumlarken dikkate alınması gereken bazı önemli noktalar şunlardır: 1. Dolarizasyon Oranı: Grafiğin temel oranı, yabancı paranın ülke parasına veya toplam paraya oranıdır. Bu oran, dolarizasyonun seviyesini ve eğilimini anlamak için kullanılır. 2. Avantajlar ve Dezavantajlar: Dolarizasyonun avantajları arasında enflasyonun düşmesi, ulusal paranın değer kaybının engellenmesi ve risk priminin azalması yer alır. 3. Ekonomik Durum: Yüksek enflasyon ve makroekonomik istikrarsızlık, dolarizasyonun başlıca nedenlerindendir. Bu nedenle, grafikteki dalgalanmalar ekonomik durumun bir yansıması olarak değerlendirilebilir. 4. Ters Dolarizasyon: Bazı durumlarda ülkeler, dolarizasyondan çıkıp yerel para birimine geri dönebilirler.

    KKM dolarizasyonu azaltır mı?

    Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması, dolarizasyonu azaltma hedefine kısmen ulaşmıştır. KKM'nin hayata geçirildiği 2021 yılında, yabancı para mevduatının toplam mevduat içindeki payı %62.03 idi. Bu, dolarizasyonda önemli bir çözülme yaşandığını göstermektedir. Ancak, 2023 yılı itibarıyla KKM'nin bütçeye maliyeti artmış ve bu durum kamu finansmanı üzerinde baskı yaratmıştır.

    Türkiye'de dolarizasyon ne zaman başladı?

    Türkiye'de dolarizasyon süreci, 1970'li yıllarda döviz sıkıntısını gidermek amacıyla uygulamaya konan Dövize Çevrilebilir Mevduat ve Kredi Mektuplu Döviz Tevdiat Hesabı uygulamalarıyla başlamıştır. Ancak, Türkiye'de ciddi bir dolarizasyon süreci 1990'lı yıllarda yaşanmıştır. 2001 krizi sırasında dolarizasyon oranı en yüksek seviyesine ulaşmış, ardından ekonomide istikrarın sağlanmasıyla tersine dolarizasyon süreci başlamıştır. Son yıllarda, döviz kurundaki dalgalanmalar ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle dolarizasyon eğilimi tekrar artış göstermiştir.

    Dolarizasyon ve para ikamesi aynı şey mi?

    Evet, dolarizasyon ve para ikamesi aynı anlama gelir. Dolarizasyon (para ikamesi), bir ülkede yaşayanların kendi ulusal para birimleri yerine, yabancı para birimlerini paranın hesap birimi, değişim aracı ve değer saklama aracı olarak kullanmayı tercih etmeleridir.

    Dolarizasyon oranı nasıl hesaplanır?

    Dolarizasyon oranı, bir ülkedeki yabancı para mevduatının toplam mevduat içindeki payını hesaplayarak belirlenir. Formül: Dolarizasyon Oranı = Yabancı Para Mevduatı / Toplam Mevduat.