"Ya" kelimesi Türkçede çeşitli durumlarda kullanılır: 1. İki seçenek sunulduğunda: "Ya adam gibi çalışırsın ya çeker gidersin" gibi. 2. Soru cümlelerinin başında: "Ya şu karşımızdaki adam kim?" şeklinde. 3. Cümlenin başında evet anlamında: "–Hava güzel, değil mi? –Ya, çok güzel". 4. Gereklilik ve onay anlatan cümlelerde: "–Oraya gidelim mi? –Gidin ya". 5. Dilek, koşul ve geniş zaman kipleriyle: "–Bu denir mi? –Denir ya!". 6. Hikaye ve rivayet bileşik zamanlarından sonra: "Yapmışsın ya!". Ayrıca, "ya da" bağlacı olarak da kullanılır ve aynı değerde olup da birinin tercih edilmesi gereken iki seçenek arasında yer alır.