• Buradasın

    Birleşik sözcükler hangi durumlarda ayrı yazılır?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Birleşik sözcükler aşağıdaki durumlarda ayrı yazılır:
    • Etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, herhangi bir ses düşmesine veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır 124. Örnekler: alt etmek, arz etmek, dans etmek, ilan etmek, kabul etmek, söz etmek, terk etmek, var olmak, yok etmek, yok olmak 24.
    • Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır 34. Örnekler: köpek balığı, hamam böceği, el sabunu, bağ bozumu, gece yarısı, hafta başı, hafta sonu 34.
    • Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır 34. Örnekler: bal rengi, duman rengi, ateş kırmızısı, boncuk mavisi 34.
    • Yer adlarında kullanılan batı, doğu, güney, kuzey, aşağı, orta, yukarı, iç, yakın, uzak gibi kelimeler ayrı yazılır 34. Örnekler: Batı Trakya, Doğu Anadolu, Güney Kutbu, Kuzey Amerika, hafta içi 34.
    • Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır 34. Örnekler: ahlak dışı, ceviz içi, aklı sıra 34.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Birleşik fiil ve birleşik sözcük aynı şey mi?

    Hayır, birleşik fiil ve birleşik sözcük aynı şey değildir. Birleşik fiil, en az iki sözcüğün birleşerek veya öbekleşerek oluşturduğu eylemlerdir. Birleşik sözcük ise, iki farklı yapıdadır: Birleşik isim. Birleşik fiil. Birleşik fiiller, yapılarına göre üçe ayrılır: 1. Kurallı birleşik fiiller. 2. Yardımcı fiille yapılan birleşik fiiller. 3. Anlamca kaynaşmış (deyimleşmiş) birleşik fiiller.

    Birleşik sözcükle basit sözcük nasıl bulunur?

    Birleşik ve basit sözcükleri bulmak için şu kriterlere dikkat edilmelidir: 1. Basit Sözcükler: Yapım eki almamış sözcüklerdir. 2. Birleşik Sözcükler: Birden fazla sözcüğün bir araya gelip kaynaşmasıyla oluşan sözcüklerdir. Farklı oluşum yolları vardır: - İsim tamlaması yoluyla: "öğretmenevi, tavukgöğsü". - Sıfat tamlaması yoluyla: "Kızılırmak, sivrisinek". - İki fiilin birleşmesiyle: "çekyat, kapkaç".

    Birleşik ve ayrı yazılan kelimeler nelerdir?

    Birleşik ve ayrı yazılan kelimelerden bazıları şunlardır: Birleşik yazılan kelimeler: Ses düşmesine uğrayan kelimeler: birbiri, kaynana, pazartesi. Kalıplaşmış kelimeler: yatakhane, akşamüstü. Her iki ögesi de ek almış kelimeler: günlükyazar, savaşkılavuzu. Bitki, hayvan veya hastalık adlarıyla renk adlarının birleştiği kelimeler: yeşilçam, sarıkanat. Ara yönleri belirten kelimeler: kuzeydoğu, güneybatı. Baş sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları: başkan, başöğretmen. Ağa, bey, efendi, hanım, nine ile kurulan kelimeler: beyefendi, hanımefendi. Ayrı yazılan kelimeler: Hayvan türlerinden birinin adıyla kurulanlar: köpek balığı, uğur böceği. Bitki türlerinden birinin adıyla kurulanlar: çörek otu, lavanta çiçeği. Nesne, eşya ve alet adlarından biriyle kurulanlar: lüle taşı, duvar saati. Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden biriyle kurulanlar: açık öğretim, Ay tutulması. Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulanlar: tulum peyniri, İzmir köftesi. Zamanla ilgili olanlar: bağ bozumu, gece yarısı, hafta başı, hafta sonu. Bilim ve bilgi sözleriyle kurulanlar: dil bilgisi, gök bilimi. İyi dilek, karşılama ve uğurlama sözleri: hoşça kal, sağ ol, hoş geldin.

    Ayrı yazılması gerekirken birleşik yazılan kelimeler nelerdir?

    Ayrı yazılması gerekirken birleşik yazılan bazı kelime örnekleri: Kişi adlarından oluşmuş yer ve kuruluş adları: Yunus Emre Mahallesi, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı. Yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler: çevre yolu, deniz yolu, kara yolu. Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden kurulmuş birleşik kelimeler: açık oturum, ana dili, ay tutulması. Bilim ve bilgi sözleriyle kurulmuş birleşik kelimeler: anlam bilimi, dil bilimi, yer bilimi. Renk adı içeren isim tamlaması yapısındaki kelimeler: bal rengi, duman rengi, portakal rengi. Sıfat-fiil ekleriyle kurulmuş sıfat tamlaması yapısındaki kelimeler: güler yüz, çalar saat, yazar kasa. Daha fazla örnek için TDK'nın yazım kuralları sayfasına başvurulabilir.

    Basit türemiş ve birleşik sözcük nedir 5 örnek?

    Basit, türemiş ve birleşik sözcükler yapı bakımından üç ana gruba ayrılır: 1. Basit Sözcükler: Yapım eki almamış, kök durumunda olan sözcüklerdir. Örnekler: - ev, kalem, balık; - bahçede pembe güller açmış; - Ali akşam eve geç geldi. 2. Türemiş Sözcükler: Kök ya da gövdelere yapım eki getirilerek oluşturulan yeni sözcüklerdir. Örnekler: - ev – li → evli; - yol – cu – luk → yolculuk; - ört – ü – lü → örtülü. 3. Birleşik Sözcükler: Birden fazla sözcüğün bir araya gelip kaynaşmasıyla oluşan sözcüklerdir. Örnekler: - Ata + Türk → Atatürk; - ne + asıl → nasıl; - demir + baş → demirbaş.

    Birleşik kelimeler kaça ayrılır?

    Birleşik kelimeler, oluşum şekillerine göre şu şekilde ayrılır: Birleşik isim. Birleşik sıfat. Birleşik fiil. Ayrıca, birleşik kelimeler bitişik ve ayrı yazılma durumlarına göre de ikiye ayrılabilir: Bitişik yazılan birleşik kelimeler. Ayrı yazılan birleşik kelimeler.

    Birleşik ve türemiş kelimeler arasındaki fark nedir?

    Birleşik kelimeler ile türemiş kelimeler arasındaki temel fark, yapım eki kullanımı ve anlam değişimidir. Türemiş kelimeler, kök veya gövdelere en az bir yapım eki getirilerek oluşturulur ve kelimenin anlamı değişir. Birleşik kelimeler, iki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle oluşur, ancak bu süreçte kelimenin anlamı değişebilir veya değişmeyebilir. Özetle, türemiş kelimeler yapım eki alırken, birleşik kelimeler iki kelimenin birleşiminden oluşur. Türemiş kelimelerde anlam değişimi kesinken, birleşik kelimelerde bu değişim her zaman gerekli değildir.