Portekiz'de monarşinin varlığı, tarihsel ve siyasi evrim sürecinin bir sonucudur.

Orta Çağ'da, Portekiz'in bağımsız bir krallık olarak kurulmasıyla monarşi sistemi başlamıştır 12. Monarşi, kralın merkezi otoriteye sahip olduğu ve vasal ilişkilerine dayanan feodal bir yapıya sahipti 1.

XVI-XVII. yüzyıllarda, iç ve dış sorunlar nedeniyle monarşi krizle karşılaştı ve 1580'de Portekiz, İspanya tarafından yutuldu 12. Ancak, 1640'ta Portekiz, İspanyol egemenliğine karşı bir isyanla bağımsızlığını yeniden kazandı ve Braganza hanedanı kuruldu 12.

18. yüzyılda, Braganza hanedanı döneminde monarşi güçlendi ve Jose I ile Marquês de Pombal'ın reformlarıyla modernize edildi 1.

19. yüzyılda, mutlak monarşiden anayasal yönetime geçiş süreciyle monarşi sınırlı bir forma dönüştü 1.

20. yüzyılda, 1910'da gerçekleşen devrimle monarşi sona erdirildi ve Portekiz Cumhuriyeti ilan edildi 12.

Günümüzde Portekiz, demokratik kurumlarla şekillenen bir parlamenter cumhuriyet olarak varlığını sürdürmektedir 13.