Özümleme ve uyumsama örneklerine şu şekilde iki örnek verilebilir: Özümleme örneği: Hayatında ilk kez kaplan gören bir çocuk, kaplanın dört ayaklı ve hızlı koşan bir hayvan olduğunu düşünerek onu zihnindeki mevcut kedi şemasına dahil eder. Uyumsama örneği: Çocuk, kaplanı kedi olarak özümsedikten sonra, yeni yaşantılar ve etkileşimlerle birlikte kaplanın farklı bir hayvan olduğunu anlar ve yeni bir kaplan şeması oluşturur. Özümleme ve uyumsama kavramlarının tanımları: Özümleme (asimilasyon): Bireyin karşılaştığı yeni bir durumu ya da nesneyi, daha önceden oluşturduğu mevcut şeması yani var olan bilgileri içerisinde değerlendirerek uyum sağlamaya çalışmasıdır. Uyumsama (akomodasyon): Yeni şemaların oluşturulması ya da daha önceki şemaların kapsamının değiştirilmesidir.