Kütle ve hacim ilişkisi, yoğunluk (özkütle) kavramıyla açıklanır. Yoğunluk, bir cismin birim hacmindeki kütlesidir. Sabit sıcaklık ve basınç altında, saf bir maddenin kütlesi ile hacmi orantılıdır. Ancak, sıcaklık veya basınç değişirse yoğunluk değişebilir, bu da kütle ile hacim arasındaki oranın bozulmasına yol açabilir.