• Buradasın

    Karstik uvala ve polye nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Karstik uvala ve polye, karstik arazilerde oluşan aşınım şekilleridir 12.
    Uvala, dolinlerin birleşmesiyle oluşan daha büyük erime çukurlarına denir 12. Çapları 1-2 km genişliğindeki çukurlardır 1.
    Polye, uvaların genişleyip birleşmesiyle oluşan, genişlikleri 100–150 km arası değişen geniş karstik ovalara denir 12. Akdeniz bölgesindeki Tefenni, Akseki, Kestel, Korkuteli, Elmalı, Burdur, Gölhisar ve Acıpayam ovaları karstik polye ovalarıdır 1.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Karstik dolin nasıl oluşur?

    Karstik dolin, iki ana şekilde oluşur: 1. Çökme dolini: Donmuş topraklar hariç tüm iklim bölgelerinde görülebilir. 2. Çözünme dolini: Nemli ve ılıman bölgelerin karstik platolarında, buharlaşmadan fazla yağışın olduğu durumlarda oluşur. Dolinler, genellikle lapyaların birleşmesiyle erime ve çökme sonucu meydana gelir.

    Karstik ne anlama gelir?

    Karstik, "karst özelliği taşıyan, karst ile ilgili" anlamına gelir. Karst, kayaçların erimesiyle yer altı akıntıları olan, kireç taşı ve dolomit bölgesidir. Karstik şekillerin yaygın olduğu yerlere ise karstik yöre adı verilir. Türkiye'de en çok Akdeniz Bölgesi olmak üzere Erzincan, Çankırı ve Sivas bölgelerinde karstik şekiller ile karşılaşılmaktadır.

    Karst ve rölyef nedir?

    Karst ve rölyef farklı kavramlardır: Karst, tortul kayaçların su ve sıcaklık etkisiyle erimesiyle oluşan, kaya tuzu, jips, kireç taşı ve dolomit gibi çözünür taşlar içeren bölgedir. Rölyef, yüzey üzerine yapılan kabartma veya oyma işlemidir. Rölyef sanatı, mimariden kuyumculuğa, heykeltıraşlıktan teknik resme kadar birçok alanda kullanılır.

    Karstik şekiller hangi iklimde görülür?

    Karstik şekiller, yıl boyunca bol yağış alan, orta kuşak ılıman iklimlerde en güzel ve zengin şekilde gelişir. Karstik şekillerin oluşumunda etkili olan bazı faktörler şunlardır: İklim: Nemli ve sıcak iklimler karstik şekillerin oluşumunu destekler. Kayaç türü: Kalker (kireçtaşı), jips ve kaya tuzu gibi suda kolay çözünebilen kayaçların yaygın olduğu yerlerde karstik şekiller görülür. Su: Yeraltı ve yerüstü sularının bu kayaçlar üzerinde aşındırma yapmasıyla çeşitli karstik şekiller oluşur. Eğimli yamaçlarda karstik şekiller oluşmaz.

    Karstik şekiller lapya nedir?

    Lapya, karstik sahalarda, kalkerlerin yüzeyinde görülen, oyuk, delik, çukur, oluk, kanal gibi çeşitli tiplerde olabilen küçük yer şekilleridir. Özellikleri: Boyutları birkaç mm ile birkaç metre arasında değişir. Oluk ve kanal şeklindeki lapyaların boyu bazen 15-20 metreyi bulabilir. Oyuk, delik, oluk ve kanalcıkların arasında sivri, keskin, bazen de yuvarlak profilli küçük sırtlar yer alır. Oluşumu: Kar ve yağmur sularının kayaçları çözmesi sonucunda oluşur. Kireçtaşlarının yağış suları tarafından eritilmesi ve aşındırılması veya toprak altında yoğun CO2'nin eritme gücü ile meydana gelir. Türkiye'de en fazla Toros Dağları ve Bolkar Dağları'nda görülür.

    Karstik şekiller nelerdir?

    Karstik şekiller, yeraltı ve yerüstü sularının çözünebilen kayaçlar üzerinde oluşturduğu şekillerdir. Karstik aşınım şekilleri: Lapyalar: Kalkerli yamaçlarda yağmur ve kar sularının yüzeyi eriterek açtıkları küçük oluklardır. Dolinler: Oval şekilli erime çukurluklarıdır. Uvalalar: Dolinlerin birleşmesiyle oluşan daha büyük erime çukurlarıdır. Polyeler: Uvalaların genişleyip birleşmesiyle oluşan geniş karstik ovalardır. Obruklar: Karstik arazilerde mağara tavanlarının çökmesiyle oluşan derin çukurlardır. Düdenler: Yüzey sularının yer altına sızdığı yerlerdir. Kör (çıkmaz) vadiler: Akarsuların bir düdende kaybolarak yer altında sürdürdüğü vadilerdir. Kanyon vadiler: Karstik arazilerde akarsuların aşındırmasıyla oluşan derin ve dik yamaçlı vadilerdir. Karstik birikim şekilleri: Sarkıt, dikit ve sütun (damlataş): Mağara tavanında ve tabanında kireç birikmesiyle oluşur. Traverten: Kalsiyum karbonatlı suların yayıldığı alanlarda kirecin çökelmesiyle oluşur.

    Karstik araziler nerelerde görülür?

    Karstik araziler, özellikle Akdeniz havzasında yaygındır. Bunun yanı sıra, Türkiye'de şu bölgelerde de görülür: Sivas, Çankırı ve Erzincan; Ege Bölgesi; Güney Marmara Bölgesi; Batı Karadeniz Bölgesi. Ayrıca, karstik araziler Asya'da Çin ve Rusya, Avrupa'da ise İskandinavya ve Güney Amerika gibi bölgelerde de bulunmaktadır.