Atatürk Üniversitesi'ne "Atatürk" adının verilmesinin nedeni, üniversitenin kuruluş sürecinde Mustafa Kemal Atatürk'ün bu konuda bir talimat vermiş olmasıdır. Atatürk, 1 Kasım 1937 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yaptığı konuşmada Doğu Anadolu'da büyük bir üniversite kurmanın gerekliliğini vurgulamış ve çalışmaların başlatılmasını istemiştir.