Celâyir Sultanlığı

Celayirliler, İlhanlı Devleti'nin yıkılmasından sonra, 1340-1431 yılları arasında İran’ın batısında ve Kuzey Irak’ta hüküm süren sınırları Tebriz, Azerbaycan, Musul ve Diyarbakır'a uzanan Moğol hânedanı ve onların kurduğu devlettir.

Moğol Devletinin başat unsuru haline gelen Celâyirliler, Cengiz Han’ın seferlerinde de önemli rol oynadılar. Cengiz Han'ın Moğol, Türk, Tibetli vb. kavimlerin boylarını dağıtarak kendi aslî kuvvetleriyle karıştırıp meydana getirdiği yeni ordu birliklerine Celâyirliler de ön saflardaydı.

Celâyirliler zamanla; Moğolistan, Çin, Türkistan, Mâverâünnehir ve Kıpçak bölgesine dek dağılmış ve özellikle İlhanlılar’ın maiyetindeki İran'ın batısında ve Kuzey Irak’ta yoğunlaşmışlardı.