Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Tarihi Rotalar" adlı programın bu bölümünde, sunucu ve Topkapı Sarayı Daire Başkanı İlhan eşliğinde Topkapı Sarayı'nın detaylı bir turu sunulmaktadır.
- Video, Topkapı Sarayı'nın üç ana kapısını (Bab-ı Hümayun, Bab-ı Selam ve Alay Meydanı) tanıtarak başlayıp, sarayın çeşitli bölümlerini gezmektedir. Tur, Devai Köşkü, Cellat Çeşmesi, Hazine Binası, Kaşıkçı Elması gibi önemli eserlerin hikayelerini, kahve müzesini, saray mutfağını, Babüssaade'yi ve ikinci avlu olarak bilinen Birun bölümünü kapsamaktadır.
- Videoda ayrıca Fatih Sultan Mehmet'in Bizans lahitlerini saraya nakletmesi, Barletta Heykeli'nin hikayesi, Divan-ı Hümayun'un çalışma şekli ve adalet kulesinin sembolik önemi gibi Osmanlı sarayının tarihi ve kültürel yönleri hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır.
- 00:17İstanbul'un Tarihi ve Topkapı Sarayı
- İstanbul, 2700 yıllık geçmişiyle dünyanın tarihsel olarak en önemli kentlerinin başında gelir.
- "Tarihi Rotalar" programı, İstanbul'un detaylarını efsaneler ve rivayetler eşliğinde keşfedecek.
- Bu bölümde, yaklaşık 400 yıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetim merkezi olmuş Topkapı Sarayı'nın detayları incelenecek.
- 01:53Topkapı Sarayı'nın Giriş Kapıları
- Topkapı Sarayı'na üç ana kapıdan giriliyor: Bab-ı Hümayun (Saltanat Kapısı), Alay Meydanı ve Bab-ı Selam.
- Bab-ı Selam'dan sonra yönetim bölümü başlıyor ve buraya sadrazamlar, vezirler ve padişah ile ailesi girebiliyor.
- Bab-ı Selam'ın sol tarafında bir zamanlar var olan Devai Köşkü (davalar köşkü) halkın dilekçelerini saraya verdiği yerdi.
- 03:14Bab-ı Selam ve Alay Meydanı
- Bab-ı Selam'ın kuleleri Gotik tarzda inşa edilmiş, bu tarzın Kanuni Sultan Süleyman'ın Ziggartward seferinde gördüğü yapıları teşvikiyle yapıldığı rivayet ediliyor.
- Alay Meydanı'nda Cellat Çeşmesi ve İbret Taşı (zengi ibret) bulunuyor, burada başı vurulanların başları sergileniyor ve cellatların kılıçlarını yıkanması için kullanılıyordu.
- Topkapı Sarayı adı, Sarayburnu tarafında bulunan sarayın duvarlarındaki kapının iki yanında bulunan toplardan geliyor ve bu toplar bayram günlerinde, kutlamalarda ve devlet adamlarının başı vurulduğunda haber vermek için kullanılıyordu.
- 05:52Hazine Binası ve Kaşıkçı Elması
- Hazine Binası, Osmanlı İmparatorluğu'nun hazinelerinin korunduğu yer olup bugün bir müzeye dönüşmüş.
- Kaşıkçı Elması, 17. yüzyılın ikinci yarısında Bizans sarayının çöplüğünde bulunan bir cam parçasından elde edilmiş ve ismi ilk sahibinin bir kaşıkçı olması nedeniyle "Kaşıkçı Elması" olarak anılmaya başlanmış.
- Dört Zümrütlü Hançer, II. Mahmud tarafından Şah Nadir'e hediye olarak yaptırılmış ancak Şah Nadir'in ölümü üzerine geri getirilmiş ve Topkapı Sarayı'nın hazinesine girmiştir.
- 09:56Topkapı Sarayı'nın İç Avlusundaki İlginç Detaylar
- Bab-ı Selam'dan girer girmez sağ tarafta yer alan revakların sütunundaki yazılar, Bizans lahitlerinin nakliyle ilgili bilgiler veriyor.
- Fatih Sultan Mehmet, Bizans lahitlerini Fatih Camisi'nde bulunan Avarion Kilisesi'nden Saray Bahçesi'ne naklettirmiş ve bu lahitler daha sonra Arkeoloji Müzesi'ne nakledilmiştir.
- Topkapı Sarayı'nın serüveni Fatih Sultan Mehmet ile başlayıp Abdülmecid'e kadar sürmüş, ancak önce burada Bizans dönemine ait bir forum (Pitakya) ve bir dikilitaş sütun bulunuyordu.
- 14:39Topkapı Sarayı'nın Mutfak Bölümü
- Matbaayı Amire, bir zamanlar günde 1500 kişiye yemek çıkaran bir mekan olup 300'e yakın görevli tarafından işletiliyordu.
- Mutfak bölümünde görevlilerin yatıp kalktığı koğuşlar, camileri ve hamamları bulunuyordu.
- Mutfakta kileri, helvanesi ve yemek pişirilen kazanların olduğu ocak bölümü gibi çeşitli bölümler mevcuttu.
- 15:16Kahve Müzesi
- Kahve müzesi, kahve ile ilgili pek çok obje ve mangallar sergilenen bir müzecik olarak tanımlanmaktadır.
- Kahve 16. yüzyılda Türkiye'ye giriş yapmış ve ilk kahve dükkanı Tahtakale'de açılmıştır.
- Saray kahveyi çok sevmiş, en büyük tüketici olmuş ve padişaha kahve sunmak için en az dört-beş görevli görev yapmıştır.
- 16:53Helvahane
- Helvahane, saray mutfağının en önemli bölümüdür ve her padişah tahta çıktığında ona özel bir helva yapılırdı.
- Burada helva, reçel, sabun gibi pek çok şey üretilir ve devasa kazanlar, tencereler, şerbetlikler, lokumluklar sergilenir.
- Osmanlı döneminde kazanlarda önce pilav pişirilir, sonra aynı kazanın içinde hoşaf pişirilirdi, ancak padişah bunun değiştirilmesini istedi.
- 19:33Babüssaade Meydanı
- Babüssaade (Mutluluk Kapısı) meydanda ayak divanı, büyük toplantılar, sefer öncesi tahta çıkma törenleri yapılmıştır.
- Yeniçerilerin maaşları üç aydan üç aya bu meydanda dağıtılırdı ve padişah ilk maaşı alırdı.
- 65. orta, Genç Osman'ı katleden orta olarak lanetlenmiş ve maaş dağıtımında "yok olsunlar" nidalarıyla meydan çınlardı.
- 21:13Arz Odası
- Arz odası, elçilerin padişahla görüştüğü yerdir ve elçiler burada yeri öpmek zorundadır.
- Elçiler getirdikleri hediyeler mazurat penceresinden padişaha gösterilir ve onun onayıyla içeri alınırlar.
- Gizli konuşmaların dışarıya çıkmasını engellemek için girişin iki tarafında yüksek debide akan çeşmeler bulunur.
- 23:31Murat'ın Kitabesi ve Hekimbaşı Kulesi
- 1547 yılında Murat, lobutu en uzağa atma rekorunu kırmış ve bu rekorun anısına taş kitabe yazılmıştır.
- Bizans döneminden kalma mermer taht, Murat'ın spora meraklı olması nedeniyle Endürun mektebindeki öğrencilerin sporlarını izlemek için konulmuştur.
- Hekimbaşı kulesi, Bizans döneminden kalan bir sur kulesidir ve üst kat hekimbaşının konutu, alt kat ise eczanesi olarak kullanılmıştır.
- 26:04Seyir Terası
- Seyir terası, İstanbul Boğazı, Haliç ve Galata manzarasıyla güzel bir yerdir ve buraya pek çok köşk inşa edilmiştir.
- Topkapı Sarayı'nın temel özelliği açık hava mimari müze olup, 400 yıl boyunca farklı döneme ait yapılar bulunmaktadır.
- Seyir terasındaki çeşme, doğumu simgeleyen bir hazneye, hayat yolculuğunu gösteren düz bir çizgiye ve ölümü sembolize eden büyük bir havuza su akıtarak hayat yolculuğunu anlatır.
- 28:31Topkapı Sarayı'nın İkinci Avlu ve Divan-ı Hümayun
- Topkapı Sarayı'nın en önemli mekanlarından olan ikinci avlu, birun olarak isimlendirilen avlu, Osmanlı'nın yönetildiği bir yerdir.
- Divan-ı Hümayun, divanın toplandığı mekandır ve burada haftada dört gün toplantı yapılmaktaydı; iki günü devlet işleri konuşulurken, iki günü yüksek mahkeme görevi görülmekteydi.
- Birinci avluda bulunan Davi Köşkü'ne vatandaşlar veya kurumlar dilekçe verir, buradaki divan onları değerlendirerek kısa sürede sonuçlandırırdı.
- 29:45Adalet Kulesi ve Divan İşleyişi
- Kubbealtı'nın hemen üstünde adalet kulesi bulunur ve Osmanlı bu kule ile devletteki adaletin simgesini ortaya koymuştur.
- Sarayın en ihtişamlı ve en yüksek mekanı yapısı adalet kulesidir ve Osmanlı adalete çok önem vermiştir.
- Divan'daki toplantılar kanunnamede belirtilen kuru düzen üzerine yapılırdı, padişah divan'a katılmaz, sadrazam başkanlık ederdi.
- Divan'da alınan kararlar yazıldıktan sonra sadrazam tarafından arz odasına padişaha götürülür ve padişah "amelince mucibince amel oluna" imzasını atarak kararları yürürlüğe girerdi.