Buradasın
Tokat ve Niksar'ın Tarihi, Kültürel ve Doğal Zenginlikleri
youtube.com/watch?v=nPe2E3B8N1Y&pp=ygUJI3Rva2F0xLFuYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Tokat ve Niksar ilçelerinin tarihi, kültürel ve doğal zenginliklerini tanıtmaktadır. Videoda Ahmet Unan (saat tamircisi), Basri Yıldırım (ud ustası), Hülya Üner (yazmacılık ustası), Nizamettin Usta (tarihi ev restoratörü) ve ünlü kaval ustası Yaşar Güç gibi yerel zanaatkarlar yer almaktadır.
- Belgesel, Tokat'ın 6000 yıllık tarihini ve 117 yıllık saat kulesini tanıtarak başlıyor, ardından şehrin önemli zanaatkarlarının hikayelerini anlatıyor. Daha sonra Ballıca Mağarası'nın tanıtımı, Tokat'ın geceleri, Niksar'ın tarihi yapıları ve ünlü kaval ustası Yaşar Güç'ün atölyesinde kaval yapım süreci gösteriliyor.
- Videoda ayrıca Tokat'ın tarihi evleri, Mevlevihane, Niksar'ın ceviz sereni ve Niksar cevizi üretimi hakkında bilgiler verilmektedir. Tokat'ın Evliya Çelebi'nin "alimler konağı" ve "şairler şehri" olarak övüldüğü vurgulanarak, şehrin kültürel önemi anlatılmaktadır.
- 00:37Tokat'ın Tarihi Saat Kulesi
- Tokat'ta sekiz günde bir kurulan Sultan Abdülhamid Han'ın tahta çıkışının yirmibeşinci yılı şerefine yaptırılan saat kulesi şehrin en önemli simgesi.
- Tokat, tarihçilerin "yaşayan Selçuklu kenti" dedikleri, altı bin yıllık bir şehir olup, tarihi saat kulesi şehrin kalbi ve turistlerin ilk uğradığı yer.
- Yüzonyedi yaşındaki bu kule, babadan kalma saatçilik mesleğini sürdüren Ahmet Unan'a emanet.
- 02:09Saat Tamirciliği Mesleği
- Ahmet Unan, İstanbul'da çırak olarak başladığı bu mesleğe yirmibeş senedir devam ediyor ve Türkiye'nin her yerinden hatta Avrupa'dan bozulan saatler ona geliyor.
- Saat tamirciliği sadece Türkiye'de değil dünyada yok olan bir meslek olup, Ahmet Unan "yapamayacağım bir işe hiç yapamam" diyerek tamir edilemeyen saatleri iade ediyor.
- Saat insanoğlunun hayatına milattan önce üçbin yılında girdi, şehir hayatının bir parçası haline gelmesi ise onüçüncü yüzyılda gerçekleşti.
- 03:12Osmanlı'da Saat Kuleleri
- Kule olarak ilk örnekler İngiltere ve İtalya'da saray ve kiliselerde yapıldı.
- Osmanlı Devleti coğrafyasında Bosna Hersek'ten Lübnan'a, Romanya'dan Mısır'a kadar yüzonbeş saat kulesi yapıldı ve hatta hediye olarak Hindistan, İtalya ve Meksika'ya gönderildi.
- Bugün şehirlerdeki birçok saat kulesi çalışmaz halde olmasına rağmen, Tokat'taki saat kulesi yüzonyedi yıldır çalışıyor ve son yirmibeş yıldır Ahmet Unan'ın gösterdiği özenin bunda önemli bir payı var.
- 04:10Saat Kulesi'nin Çalışma Prensibi
- Sekiz günde bir yüzotuzüç basamak merdiveni çıkarak bacadan aşağıya doğru sarkıtılmış iki halat ucundaki ağırlıklarla çalışan saati kuruyor.
- Saat terazisi hassas bir çubuk üzerinde duruyor ve bu çubuk dört saati birden çalıştırıyor.
- Ufak bir terazi kaymasında saat bozulacağı için buraya Ahmet Unan dışında kimse giremiyor.
- 05:13Tokat'ın İsmi Hakkında Hikaye
- Tokat isminin geçmişi hakkında halk arasında anlatılan bir hikayeye göre, Selçuklu ordusunun kumandanı Melik Danişment Gazi, Bizanslılara ait kaleyi kuşatan Selçuklu ordusunun kumandanı Melik Danişment Gazi, kale hakkında bilgi almak için bir Türk askerini kaleye gizlice gönderir.
- Kaleye giren Türk askeri bilgi toplarken Bizanslı askerler etrafını kuşatır ve yirmi Bizans askeri ile boğuşan bu asker her birini birer tokatla yere serip kaçıp kurtulur.
- Zafer kahraman bir Türk askerinin tokadıyla kazanılmış olduğundan bu askerin hatırasına şehre Tokat ismi verilir.
- 06:26Basri Yıldırım ve Ud Yapımı
- Basri Yıldırım, seksenbeş yaşında, ailesinden kalma dededen eski kurmalı saatini tamir ettirmek için Ahmet Unan'a gelir.
- Basri Yıldırım, yetmişüç yıl önce başlayan ud sevdasını bu atölyede sürdürüyor ve her gün işine yürüyerek gidip geliyor.
- Basri Yıldırım, ud yapımına altmışyedi yaşında başlamış, öncesinde ayakkabıcılık yapmış ve inşaat sektöründe çalışmış.
- 07:39Taşhan ve Basri Yıldırım'ın Hayatı
- Basri Yıldırım'ın atölyesi, Türkiye'nin en güzel ve en büyük beş handan biri olan Taşhan içinde bulunuyor.
- Onyedi yüzyılda inşa edilmiş bir Osmanlı eseri olan Taşhan, Tokat şehri merkezinde bulunuyor ve içinde bulunan odalar dükkan ve sanat atölyesi olarak kullanılmakta.
- Tarihi çatı altında yüzondört esnaf var ve bu esnaflardan biri olan Basri Yıldırım, ud yapımına altmışyedi yaşında başlamış.
- 09:17Basri Yıldırım'ın Hayat Döngüsü
- Her akşam iş dönüşü yemek hazırlanırken kendi elleriyle yaptığı udunu duvardan indirir, sevdiği şarkıları çalarmış.
- Emeklilik işlemleri ile uğraşıp vaktini ailesine ayırmayı planlarken gelini ve torununun trafik kazasında hayatlarını kaybettiği haberi gelmiş.
- O haberle birlikte odunu duvara asmış ve iki yıl boyunca el sürmemiş, ancak zaman başkalarına ilac olsa da Basri amcayı iyileştirmiş.
- 10:05Basri Yıldırım'ın Ailesi ve Hayatı
- Oniki yaşında aşık olduğu müzikten tamamen kopmuş, sonunda beş çocuğu bir araya gelip bu atölyeyi açmışlar.
- Basri amca şu an doksandokuz ud'unu yapıyor ve özel siparişle çalışıyor.
- Yorulduğu zamanlarda radyosu ve Safiye adını verdiği kanaryasıyla vakit geçiriyor.
- 11:11Hülya Üner ve Yazma Sanatı
- Basri amcanın çocuklarından biri olan Hülya Üner, babasını her gün ziyaret ediyor ve sağlık durumu iyi olmayan, haftada iki gün diyalize giren babası için oldukça endişeli.
- Hülya Üner, altıyüzelli yıllık yazmacılık geleneğini tarihi Tokat evlerinden birinde yaşatıyor ve yazma atölyesini kurduğu bu mekanda el emeği göz nuru yazmalar yapıyor.
- Ailenin yaşadığı acılarda ayakta durmak ve tüm aileyi bir arada tutmak ona kalmış, babası ut yaparak acılarla baş ederken o da içindeki yangını yazmalarla söndürmüş.
- 12:58Yazma Sanatının Tarihi ve Özellikleri
- Ondörtüncü yüzyılda başlayan bu geleneğin merkezi onbeşinci yüzyıldan itibaren Tokat olmuş.
- Birçok ilde yapılan yazmalarda her ilin kendi renkleri ve desenleri var, ama Tokat yazmaları, desenleri ve renk çeşitliliği ile diğer illerden ayrılıyor.
- Hülya Üner sadece yazma yapmıyor, yazmanın ilk aşaması olan tahta kalıpları da kendi elleriyle uyuyor ve bu kalıplar genelde ıhlamur ağacından yapılıyor.
- 13:45Yazma Sanatının Önemi
- Bugün Türkiye'nin birçok ilinde yapılan yazmalar film baskı sistemiyle uygulanıyor çünkü oyma ustaları yıllar içinde azalmış ve yok olmaya yüz tutmuş.
- Hülya Hanım bu yüzden oyma işlemini kendisi yapıyor ve erkek ustaların bildiklerini bir mezara götürmesinler artık bayanlara öğretsinler diyor.
- Ahşap kalıp yapıldıktan sonra yazmalara desenler yapılıyor, ardından boyamaya geçiliyor ve tüm bunlardan sonra ortaya orijinal yazmalar çıkıyor.
- 14:54Nizamettin Usta ve Tarihi Evler
- Tarihi evler sık sık bakım istiyor ve Hülya Hanım atölyesinde bu işler için sıradan bir usta yerine aile dostu Nizamettin Ustayı çağırıyor.
- Tarihi Tokat evlerini restore eden hatta sıfırdan yapan bir zanaatkar olan Nizamettin Usta, Türkiye'nin her yerinden restore edilecek tarihi evler için aranıyor.
- Onbeş yaşında mesleği İstanbul'da öğrenen, beş çocuk, on torun sahibi olan altmışaltı yaşındaki Nizamettin Usta, çok küçük yaşta ayrıldığı Tokat'a bindokuzyüzyetmişsekiz yılında dönmüş ve ahşap atölyesi açmış.
- 16:14Nizamettin Usta'nın Çalışmaları
- Tokat'ta iki tane yetiştirdiği çocuk var ve kendisi üç kişiyiz, Türkiye'de toplasan belki on-onbeş tane anca bulursun diyor.
- Pazar günleri bile çalışanlar izinliyken o kedileri ile beraber vakit geçiriyor, ahşaba şekil veriyor.
- Tarihi Tokat evleri kentin pek çok sokağında içinde yaşayanlarla birlikte dimdik ayakta ve bugün tescilli yüzotuzbir ev var ve birçoğu Nizamettin Usta'nın elinden geçmiş.
- 17:38Mevlevihane ve Ballıca Mağarası
- Tokat'ta eski evlerin olduğu sokaklarda gezen turistlerin uğrak yerlerinden biri de bugün müze olarak kullanılan Mevlevihane.
- Nizamettin Usta, Mevlevihaneyi sık sık ziyarete gidiyor ve ziyaretçilerin sorularına bıkmadan, uzanmadan yanıt veriyor.
- Tokat, Türk mimarisinin birçok mirasını barındırıyor ve Tokat'a gelenlerin ilk uğrak yeri Ballıca Mağarası oluyor, istatistikler Ballıca Mağarasını ziyaret edenlerin Tokat'ı ziyaret edenlerden çok daha fazla olduğunu gösteriyor.
- 19:09Ballıca Mağarası
- Ballıca mağarası, sekiz salonu, 680 metre uzunluğu ve 95 metre yüksekliğiyle dünyanın en büyük ve görkemli mağaralarından biri olarak kabul ediliyor.
- Mağara, kireçtaşı tabakasından süzülen yağmur suları ve İnderesi Çayı'nın yüzeysel sularının boşalmasıyla oluşmaya devam ediyor.
- Yaklaşık 3,40 milyon yıllık olan Ballıca mağarası, soğan sarkıtlarıyla uluslararası önem taşıyor ve bol oksijenli havası koa hastalığına ve astıma iyi geldiğine inanılıyor.
- 20:25Tokat ve Niksar
- Tokat sessiz bir şehir olsa da geceleri ışıl ışıl, insanlar sokaklarda ve kafelerde vakit geçiriyor, Yeşil Irmağın üzerinde gondol sefası yapıyor.
- 1250 yılından kalma Hıdırlık Köprüsü, kenti ikiye bölen nehre sekiz asırdır dostluk yapıyor.
- Niksar, Tokat'a bağlı, Nizamettin Usta'nın memleketi, Kelkit Vadisi'nde yemyeşil derya'ya yerleşmiş, kalesi, köprüsü, camisi, hamamı ve medresesi ile zengin bir geçmişe sahip bir yerleşim yeri.
- 22:12Nizamettin Usta ve Ailesi
- Nizamettin Usta, iş için geldiği Niksar'da uzun zamandır görmediği kuzeni Yaşar Güç'ü bahçe kapısında karşılıyor.
- Ailede büyüklerin vefat ettiği, geri kalanların gurbette olduğu için geriye pek fazla insan kalmamış.
- Nizamettin Usta'nın çocukları İstanbul'da eğitim görmüş, biri avukatlık yapıyor, diğeri inşaat mühendisi olarak yüksek lisansını tamamlamış.
- 23:04Yaşar Güç ve Kaval Sanatı
- Nizamettin Usta'nın kuzeni Yaşar Güç, ünlü kaval ustası Hasan Hüseyin Güç'ün oğlu ve Türkiye'nin en önemli kaval ustalarından biri.
- Yaşar Güç, UNESCO tarafından "yaşayan insan hazinesi" olarak kabul ediliyor.
- Yaşar Güç, kaval yapımı için erik ve kayısı ağacı kullanıyor, özellikle Malatya'dan aldığı kayısı ağacından yaptığı kavalların çok talep gördüğünü söylüyor.
- 26:43Kaval Yapımı
- Yaşar Güç'ün atölyesinde on yıldır bekleyen ağaçlar var, kaval yapımı için bir ağaç ne kadar uzun bekletilirse, işlendikten sonra çatlama riski azalıyor.
- Ağaç bekletildikten sonra keserle dışı yuvarlak hale getiriliyor, tornadan geçiriliyor ve içi oyuluyor.
- Kavalın dili, ağızlığı, perdeleri yapıldıktan sonra renklendiriliyor ve zeytinyağı sürülüyor, zeytinyağı kavalın sesini arttırıyor ve netleştiriyor.
- 28:41Tokat'ın Tarihi ve Kültürü
- Tokat, film karesini andıran sokakları, çeşitli uygarlıklara kucak açmış verimli toprakları ve keyif dolu insanlarıyla sıcacık bir Anadolu şehri.
- Evliya Çelebi'nin "alimler konağı ve şairler şehri" diye övdüğü, Mevlana'nın hayatının bir kısmını geçirdiği, Sezar'ın ünlü "geldim, gördüm, yendim" sözünü söylediği bu şehirde insanlar doğduğu topraklara borcunu ödüyor.
- Geçmiş medeniyetlerin onlara kazandırdıklarını bugüne taşıyor.