Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir rehber eşliğinde İzmir ili Selçuk ilçesi sınırları içindeki Efes Antik Kenti'nin gezilmesini gösteren kapsamlı bir gezi belgeselidir. Rehber, izleyicilere kentin tarihi ve önemli yapılarını detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, Efes Antik Kenti'nin M.Ö. 6000 yıllarına kadar uzanan tarihini ve Hitit döneminden başlayarak Yunan göçmenlerin yerleşmesi, Büyük İskender'in generallerinden Lisimakhos tarafından kurulması ve Roma döneminde Asya Eyaleti'nin başkenti olması sürecini anlatmaktadır. Gezi sırasında Devlet Agorası, hamamlar, Artemis Tapınağı, Gluterion, anıtsal çeşme, kaldırım mozaikleri, Celsus Kütüphanesi, Mermer Cadde, Aşk Evi, pazar yeri ve büyük antik tiyatro gibi önemli yapılar ziyaret edilmekte ve her birinin tarihsel önemi açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca Efes'in dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen Artemis Tapınağı'nın önemi ve kentin arkeolojik kazıları hakkında bilgiler de verilmektedir. Bu rehber, Efes Antik Kenti'nin tarihi ve mimari değerlerini keşfetmek isteyenler için kapsamlı bir kaynak niteliğindedir.
- 00:21Efes Antik Kenti'ne Giriş
- Efes Antik Kenti, İzmir ili Selçuk ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.
- Efes Antik Kenti'nin ilk kuruluşu MÖ 6000 yıllarına kadar inmektedir.
- Son yıllarda yapılan kazılarda Efes çevresindeki höyüklerde tarih öncesi tepe yerleşimleri ve Ayasuluk tepesinde Tunç Çağları ve Hititlere ait yerleşimler saptanmıştır.
- 03:14Efes Antik Kenti'nin Tarihi
- Hititler döneminde adı Absas olan Efes Antik Kenti, MÖ 1000 yılında Yunanistan'dan gelen göçmenlerin yaşamaya başladığı liman kenti haline gelmiştir.
- Efes Antik Kenti MÖ 560 yılında Artemis Tapınağı çevresine taşınmış, bugün gezilen Efes ise Büyük İskender'in generallerinden Lisimakhos tarafından MÖ 300 yıllarında kurulmuştur.
- Efes Antik Kenti'nde devlet agorası olarak geçen ve hamamların bulunduğu bölge bulunmaktadır.
- 04:12Efes Antik Kenti'nin Önemli Yapıları
- Ayasuluk Kalesi (26 numara), Hz. Yahya Camii (24 numara) ve Artemis Tapınağı (23 numara) Efes Antik Kenti'ndeki önemli yapılardır.
- Devlet agorası, hamamların dışında üç yanı sütunlu galerilerle çevrilmiş olan mekanın batısı, sayısız anıtın sırayla yaslandığı kesme taştan bir duvarla sınırlanmıştır.
- Devlet agorası, en genç imparator Augustus döneminden beri şehrin politik merkezini oluşturmuştur.
- 06:27Efes Antik Kenti'nin Önemi
- Helenistik ve Roma dönemlerinde en görkemli zamanlarını yaşayan Efes, Asya Eyaletinin başkenti ve en büyük liman kenti olarak 200 bin kişilik nüfusa sahipti.
- Doğu ile batı arasında başlıca kapı durumunda olan Efes, önemli bir liman kenti idi ve bu konumu Efes'in çağının en önemli politik ve ticaret merkezi olarak gelişmesini sağlamıştır.
- Efes Antik Çağdaki önemini yalnızca bu konumuna borçlu değildir; Anadolu'nun eski ana tanrıçası Keybala geleneğine dayalı Artemis kültünün en büyük tapınağı da Efes'te yer alır.
- 07:43Efes Antik Kenti'nin Diğer Yapıları
- Tiyatroya benzer bir yapı olan Gluterion (şehir meclisi/belediye meclisi), o dönemlerde insanlar burada toplanıp şehirle ilgili siyasi, idari ve ticari kararları alıyorlardı.
- Gluterion'un mermer, parlak mermer olan kısımları orijinal bölümlerdir, üst kısımlar ve karşılıklı kemerler ise sonradan restorasyon sonucu yapılmıştır.
- İlk basamağa bakıldığında aslan pençesi süslemesi görülür ve bu süslemeyi Anadolu'daki bütün tiyatrolarda değişik formlarda görebilirsiniz.
- 08:45Efes Antik Kenti'nin Günümüzdeki Durumu
- 1330 yılında Türkler tarafından alınan ve Aydınoğulları'nın merkezi olan Ayasuluk, 16. yüzyıldan itibaren giderek küçülmeye başlamış ve 1923 yılında Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra Selçuk adını almıştır.
- Efes tarih boyunca birçok kez yer değiştirdiğinden kalıntıları geniş bir alana yayılmış, burada görülen iki sütunlu yapının altında Artemis Tanrıçasının bir heykeli bulunuyormuş ve bu heykel bugün Efes Müzesi'nde sergilenmektedir.
- Sütunlara özellikle sağ sütunda üst tarafa doğru açık renkli bölümde yazılar görülür ve bu yazılarda burada görevli olan lahitlerin isimleri var, eski Yunanca ve Latince iki tane dil kullanılmıştır.
- 10:50Efes Antik Kenti'ndeki Semboller
- Süslemeli sütun başlıklarında her köşede bir kedi, hastaneye ya da doktor, yılan ve kabusa (meşale) görülebilir.
- Kabusa (meşale) aynı zamanda pagan tanrılarından Hermes'in işaretidir; Hermes aynı zamanda bir mesajcı tanrıdır ve tanrılarla insanlar arasındaki mesajlaşmayı sağlar.
- Efes'teki ilk arkeolojik kazılar 1869 yılında Cetve Wood tarafından başlamış, 1895 yılında Avusturya Arkeoloji Enstitüsü'nün kazıları ise Oto Bendorf tarafından başlatılmıştır.
- 14:23Efes Antik Kenti'nin Tarihi
- Efes Antik Kenti, milattan sonra birinci yüzyılda yaşamış ve tarihte bir yolculuğa çıkmış durumdayız.
- Kentte sütunların üzerine yazılar yazılmış ve sütün başlıklarındaki el emeği görülebiliyor.
- Efes Antik Kenti'nin yarım halini görüyoruz, tamam olduğu halini görmüş olsak müthiş bir şehirdi.
- 15:47Anıtsal Çeşme ve Çarşı
- Kentte yuvarlak bir mermer ve sağında Ayağıyan'a ait sağ ayak parçası bulunuyor, bu anıtsal bir çeşme (limp) olarak adlandırılıyor.
- Kaldırımlarda yapılan mozaik örnekleri çok fazla yoktur, sadece burada var.
- Çarşıya yakın yamaç evlerde özellikle sınıf vatandaşların, o dönemdeki zenginlerin oturduğu yerler bulunuyor.
- 18:36Hamam
- Roma hamamları, soyunmalık, sıcaklık, soğukluk ve buharlık gibi dört bölümden oluşuyor.
- Hamamda bağış yapan kişinin heykeli, akan su sistemini gösteren su tüpleri ve mermer kaplı bir çeşme bulunuyor.
- Sıcak suyun sağlandığı bölümde küçük sütunlar ve fırın var, ateş yakarak suyu hamamın ısınmasını sağlıyorlar.
- 20:28Tapınak ve Tuvalet
- Tapınak milattan sonra 117-138 tarihleri arasında inşa edilmiş ve İmparator Hadrianus onuruna yapılmıştır.
- Tapınakta şehrin kuruluşu ile ilgili efsane anlatılmakta, Kal Andraklos'un yaban domuzu avlaması ve Amazonlar ile tanrılar toplantısı tasvir edilmektedir.
- Eski tuvaletlerde iki bin yıl önce adamlar sistemi koymuşlar, duvarlarda su sistemi ve havalandırma sistemi bulunuyor.
- 22:48Celsus Kütüphanesi
- Celsus Kütüphanesi, milattan sonra 110-135 yılları arasında Celsus onuruna oğlu Gaius Julius Akvila tarafından yaptırılmıştır.
- Kütüphane, Roma İmparatorluğu devrinde Asya Anadolu eyaletinde kurulan bir kamu kütüphanesidir ve Efes halkına hizmet vermiştir.
- Kütüphanenin dış yüzünün alt katında dört kadın heykeli bulunur, bu heykellerin orijinalleri günümüzde Viyana Müzesi'ndedir.
- 24:50Mermer Cadde ve Aşk Evi
- Mermer Cadde üzerinde yürüyüş yapılıyor ve karşıda büyük tiyatro bulunuyor.
- Köşedeki bina "Aşk Evi" olarak adlandırılan bir bina ve bazılarının söylediğine göre kalbin kırıksa hayatının kraliçesini arıyorsan orada bulacaksın anlamına gelen bir yapı.
- Efes Antik Kentinde her bir sokağa hayran kalacaksınız, mutlaka burayı görmeniz gerekiyor.
- 26:17Pazar Yeri ve Antik Tiyatro
- Pazar yeri kare formlu bir yapı, sütunlar iki sıra ve sütun üstünde çatı var.
- Pazar yeri şehrin merkezi olarak görülüyor, limana yakın olduğu için malların pazar yeri olarak toplanma yeri olarak kullanılıyor.
- Antik tiyatroda sahne, orkestra ve su kanalları bulunuyor, sahne duvarı oldukça yüksek ve iki katlı sütunlar var.
- 28:29Tiyatro ve Liman Caddesi
- Tiyatro büyük olmasının sebebi, Dionysos (şarap tanrısı) adına eylül ayında yapılan bağ bozumu şenlikleri kutsamak için adaklar, şenlikler düzenlenmesi ve tiyatro oyunu oynanmasıdır.
- Kadınların oynaması yasaktır, genellikle tanrı, tanrıçalar ve maske takarak canlandırılan karakterler oynanır.
- Liman Caddesi olarak geçen bu cadde eski zamanlarda limana ulaştırırmış ve geceleri zeytinyağı kandilleri ile ışıklandırılırmış.