Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir anlatıcı ve arkadaşı Hasan'ın Kadıköy-İstanbul deniz otobüsleri terminalinden Demokrasi ve Özgürlükler Adası'na yaptığı ziyareti anlatan bir gezi vlogu formatındadır.
- Video, 1960 darbesi sonrası yapılan yargılamalarla hafızalarda yer alan Yassıada'nın 2013 yılında Demokrasi ve Özgürlükler Adası adını alması ve 2018 yılında ziyarete açılması sürecini anlatmaktadır. Gezi, 27 Mayıs Müzesi, Adnan Menderes Müzesi, mahkeme salonu, balmumu heykeller, yargılanan kişilerin bavulları sergilendiği bölüm, şatonun içindeki mahzenler, sarnıç, Bizans zindanları, mahkumların mektupları için yapılan anıt, cam teras ve 24 metre yüksekliğindeki Demokrasi Feneri gibi önemli noktaları kapsamaktadır.
- Videoda ayrıca Adnan Menderes'in doğduğu Aydın evi, İstiklal Madalyası, mezuniyet diploması ve 17 Şubat 1959'da İngiltere'ye giderken yaşadığı uçak kazası gibi bölümler de gösterilmektedir. Adanın Osmanlı'dan günümüze kadar Türkiye'nin demokrasi tarihini anlatan müzenin içeriği detaylı şekilde sunulmakta ve adanın ulaşım bilgileri ile ziyaret önerileri ile video sonlanmaktadır.
- 01:11Demokrasi ve Özgürlükler Adası'na Yolculuk
- Kadıköy-İstanbul Deniz Otobüsleri Terminali'nden Demokrasi ve Özgürlükler Adası'na (eski adıyla Yazsada) bir tekne yolculuğu başlıyor.
- Yazsada, 1960 darbesi sonrasında yapılan yargılamalarla hafızalarda yer alan adı, geleceğe ışık tutma misyonuyla 2013 yılında Demokrasi ve Özgürlükler Adası adını aldı ve 2018 yılında ziyarete açıldı.
- Ziyaret, Hasan adlı bir arkadaşla birlikte yapılacak ve sadece gezi videosu olarak hazırlanacak, tarihi bilgi vermek değil sadece keşif yapmak amaçlanıyor.
- 03:30Yirmi Yedi Mayıs Müzesi
- Adaya ayak basıldıktan sonra ilk olarak Yirmi Yedi Mayıs Müzesi'ne (Hasan Polatkant Spor Salonu olarak biliniyor) gidiliyor.
- Bu salon, deniz kuvvetlerine bağlı subay eğitim merkeziydi ve burada 1960 yargılanmaları sırasında 19 farklı dava görüldü.
- Davalar arasında bebek davası, İstanbul ve Ankara olayları davası, 6-7 Eylül olayları davası, köpek davası gibi birçok dava yer alıyor.
- 05:48Mahkeme Salonu ve Balmumu Heykelleri
- Salonda bir tanıtım filmi izlendi, ancak çekim yasak olduğu için film kaydı silindi.
- Salonun içinde dava süresince basın tarafından kullanılan tribünler, demokrat partili yargılanan kişilere ait sandalyeler ve yakınlarının bulunduğu bölüm bulunuyor.
- Mahkeme esnasında mahkumların yakınlarına ters şekilde dizayn edilen sandalyelerle göz göze gelmelerini engellemek için psikolojik baskı uygulandı.
- 08:13Yargılananların Bavulları
- Geride kalanlar bölümüne girildiğinde, 592 yargılanan kişiye birer bavul getirmelerine izin verildiği ve bunların bavulları sergileniyor.
- Yargılananların kişisel eşyalarını tek bir bavula sığdırmaları istenmiş.
- Bu bölümden geçerken yaşanan büyük anılar ve nostalji hissi belirtiliyor.
- 09:13Ada Tarihi ve Şato
- Ada, Doğu Roma İmparatorluğu döneminde 4. yüzyıl itibariyle bir sürgün yeri olarak kullanılmış ve 9. yüzyılda Bizans İmparatoru Theofulius tarafından manastır inşa edilmiş.
- İstanbul'un fethiyle birlikte Osmanlı döneminde çok önemsememiş, ancak son döneminde Birleşik Krallık İstanbul Büyükelçisi Sir Henry Bolver tarafından satın alınmış.
- Ada üzerinde şato inşa edilmiş ve şatonun içinde Bizans döneminde kullanılan mahzenler ve bir sarnıç bulunuyor.
- 11:16Yassıada'nın Tarihi
- 1204 yılında Haçlı ordusu tarafından yağmalanan Yassıada, 14. yüzyılda korsan saldırılarına ve daha sonra Osmanlı dönemine tanık olmuştur.
- Cumhuriyet döneminde 1931 yılında Atatürk'ün ziyareti ve 1947 yılında Deniz Kuvvetleri'nin satın almasıyla yeni bir süreç başlamıştır.
- 1960'lı yıllarda adada yargılanma süreçleri yaşanmış, 1961 yılında bu süreç sona ermiş ve 1978 yılında tekrar Deniz Kuvvetleri tarafından satın alınmıştır.
- 12:22Adanın Kaderi
- 1978-1993 yılları arasında Deniz Kuvvetleri bu adada çeşitli subay eğitimleri gerçekleştirmiş, 1993-1995 yılları arasında ise İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'ne tahsis edilmiştir.
- 2013 yılında Yassıada ismi yerini "Demokrasi ve Özgürlükler Adası" ismine bırakmış, 4-5 yıllık bir tadilat süreci sonunda 2018 yılında turizme ve ziyarete açılmıştır.
- Adanın en büyük mesajı "demokrasi ışığımız hiç sönmeyecek" olarak ifade edilmektedir.
- 13:35Adnan Menderes Müzesi
- Adnan Menderes Müzesi, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na ait dönemde subayların yatakhanesi olarak kullanılan yapının içine yer almaktadır.
- Müzede Adnan Menderes'in doğduğu Aydın evinin temsili bir modeli sergilenmektedir.
- Evin içinde klasik Türk evi eşyaları, danteller, yastıklar, vazolar, şamdanlar, duvar saatleri ve kitaplıklar bulunmaktadır.
- 15:27Evin Diğer Bölümleri
- Evin mutfak bölümü klasik Türk ev mutfağı olarak canlandırılmış, ocak bölümü, kazan, tezgah ve tabaklıklar yer almaktadır.
- Mutfakta o dönemlerdeki bakır ve gümüş eşyalar, çaydanlık, tencereler, tavalar ve duvara asılmış soğanlar, sarımsaklar bulunmaktadır.
- Müzede Adnan Menderes'in babaannesinin vasiyeti ve "Sözü yeter, söz milletindir" sözü sembolü olarak sergilenmektedir.
- 17:05Adnan Menderes'in Hayatı
- Müzede Adnan Menderes'in İstiklal Madalyası sergilenmektedir.
- Mezuniyet bölümünde Ankara Hukuk Fakültesi mezuniyet diploması ve okuduğu kitaplar bulunmaktadır.
- 17 Şubat 1959'da İngiltereye giderken yaşadığı uçak kazası canlandırılmış, bu kazadan kurtulan Menderes daha sonra idam edilmiştir.
- 18:41Yargılanma Süreci
- Müzede Adnan Menderes'in yargılanma süreci boyunca kaldığı oda sergilenmektedir.
- Pencere denize bakmakta olmasına rağmen, Menderes'in psikolojisinin bozulması için tahtalarla kapatılmıştır.
- Oda içerisinde bir yatak, bir sandalye, bir masa, küçük bir lavabo ve tuvalet bulunmaktadır.
- 20:31Özlem Adası
- "Özlem Adası" bölümünde bir deniz simülasyonu yapılmış, 1,5 yıl boyunca bir adada kalıp denize hasret kalmakla ilgili bir kompozisyon sergilenmektedir.
- Adnan Menderes bu koridorlardan son defa geçmiş ve idamının yapılacağı İmralı Adası'na götürülmüştür.
- İdam sırasında son sözleri olarak "Kimseye dargın değilim, kırgınlığım yok. Hayata veda etmek üzere olduğum şu anda devletime ve milletime ebedi saadetler dilerim" demiştir.
- 21:24Radyo ve Eserler
- Müzede dönemin en önemli iletişim aracı olan radyo maketi sergilenmektedir.
- O dönemde internet ve cep telefonu olmadığı için radyodan yapılan darbeler ve ihtilaller Türk milletine haber verilmiştir.
- Ada üzerinde "Urgan'a Yenik Düşmek" isimli idam cezalarını anlatan ve "Adaletin Körlüğü" isimli demokrasi ve hukuk devleti anlayışını temsil eden eserler bulunmaktadır.
- 23:15Kongre Merkezi ve Demokrasi Meydanı
- Adanın en üst noktasında 600 kişilik bir kongre merkezi bulunmaktadır.
- Ada, toplantı merkezi olarak kullanılacak ve lüks bir otel ile donatılmıştır.
- Demokrasi Meydanı'nda Mustafa Kemal Atatürk'ün "Ne mutlu Türküm diyene" sözüyle anıtı yer almaktadır.
- 24:56Demokrasi ve Özgürlükler Müzesi
- Demokrasi ve Özgürlükler Müzesi'nde Osmanlı'da başlayan demokrasi hareketleri anlatılmaktadır.
- 1808 Anayasa yolunda ilk adım olarak Senedi İttifak'un canlandırılması yapılmıştır.
- 1839 yılında Osmanlı tebaasına yeni haklar veren Tanzimat Fermanı burada anlatılmaktadır.
- 25:30Türkiye'nin Demokrasi Tarihi
- 1830'da Bolu seçimleri, 1856'da İslahat Fermanı, 1861'de Sultan Abdülaziz'in azli ve 1876'da II. Abdülhamid dönemi Osmanlı'nın önemli dönemlerini oluşturuyor.
- Meclis-i Umumi, Osmanlı'nın parlamenter sisteme geçiş sürecindeki ilk hareketi ve demokrasi adına büyük bir adım olarak kabul ediliyor.
- 1909'da II. Abdülhamid'in sürgüne gönderilmesi, 31 Mart vakası ve halkın ayaklanması, çok partili seçim dönemine geçiş, 1912'deki Babıali baskını önemli olaylar arasında yer alıyor.
- 27:28Milli Mücadele ve Cumhuriyet Dönemi
- 1919'da Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkışı, Amasya Genelgesi, Anadolu'daki kongreler ve 1920'de Misak-ı Milli, milli mücadele sürecini simgeliyor.
- 1918'de İstanbul'un İngilizler tarafından işgali ve 1920'de TBMM'nin açılışı, Kurtuluş Savaşı yılları ve Cumhuriyet'in ilanı önemli tarihsel dönüm noktaları.
- 1938'de Mustafa Kemal Atatürk'ün aramızdan ayrılışı, İsmet İnönü ile başlayan tek partili dönem ve sonrasında çok partili döneme geçiş Türkiye'nin demokrasi gelişimi sürecini yansıtıyor.
- 29:011960 Darbesi ve Adanın Tarihi
- 1960 darbesi, adada gerçekleşen yargılanmalar ve 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekatı son dönemlerimizi oluşturmaktadır.
- 15 Temmuz darbe girişimi ve Türk halkının bu darbe girişimine yaptığı müdahale, kahraman komutan Ömer Halis Demir anlatılıyor.
- Müze, Türkiye'nin ve bu toprakların demokrasi klanolojisini çok iyi yansıtmış olup, Osmanlı'dan gelen cumhuriyet dönemine kadar tüm dönemleri anlatıyor.
- 31:201960 Darbesi Yargılanmaları
- Müzedeki duvarda 1960 darbesinde yargılanan 592 kişinin isimleri yazılıyor.
- Fatih Rüştü Zorlu (Maliye Bakanı), Adnan Menderes (Başbakan) ve Hasan Polatkan (Dışişleri Bakanı) idam edilmiş, Cumhurbaşkanı Celal Bayar ise idam cezasına maruz kalmış ancak 65 yaşını geçtiği için idamı gerçekleşmemiş.
- Bu bölümden Bizans zindanları bölümüne geçiliyor.
- 32:30Bizans Zindanları
- Bizans döneminde 9. yüzyıla kadar dayanan ve eskiden mahkum adası olarak bilinen bölgede mahkumların gönderildiği yer.
- 9. yüzyıl itibariyle buraya mahkumlar gönderilmeye başlanmış.
- İçerisi çok basık ve rutubetli olan bu bölüm, adanın en hüzünlü noktalarından biridir.
- 33:43Adanın Tarihi ve Mektup Anıtı
- Adanın tarihteki Yunanca ismi Plati ve mitolojide Katre adası olarak da biliniyor, üzerinde yapılan otele Katre Island ismi verilmiş.
- Adanın en hüzünlü noktalarından birinde, mahkumların ailelerine yazdıkları ancak onaydan geçmeyen ve sahiplerine ulaşıp ulaşamayan mektupların anısına bir heykel yapılmış.
- Bu anıt, denize doğru yükselen mektupları ve mahkumiyeti simgeleyen dikenli telleri içeren hüzünlü bir eserdir.
- 35:34Cam Teras ve Demokrasi Feneri
- Adanın en uç noktasında bulunan ve 24 metre yüksekliğindeki Demokrasi Feneri, Türkiye'de demokrasi ışığının her zaman yanacağı ve hiçbir zaman sönmeyeceğinin en güzel simgesi haline gelmiş.
- Adaya Bostancı İDO ve Kadıköy İDO'dan bilet alarak ulaşılabilir, günde sadece bir sefer yapılıyor ve saat 11'de kalkıyor.
- Tekne ulaşımı ve müze giriş ücreti içeren 75 TL'lik biletler Biletix üzerinden internet üzerinden de alınabiliyor.
- 38:49Yassıada Gezisi Sonuçları
- Yassıada'da sağ tarafta Kınalıada, Burgazada, Heybeliada ve Büyükada görülebiliyor.
- Yassıada büyük bir alan kaplıyor ve yarım saatte bitirelecek bir yer değil, dört-beş saat harcamak gerekiyor.
- Adada üç müze ve çok sayıda eser bulunuyor.
- 39:59Geziden Dönüş
- Yassıada'nın eski ismi "Demokrasi ve Özgürlükler Adası" olarak da biliniyor.
- Dönüşte Kadıköy vapuru saat 16:00'te, Bostancı vapuru ise saat 17:00'te varacak.
- Ada içerisinde kafeler, restoranlar ve otel içinde bir restoran bulunuyor, ziyaretçiler yemek yiyip dinlenebiliyor.
- 42:18Video Kapanışı
- Ziyaretçiler Kadıköy'e varabilirlerse videoyu YouTube'a atacaklar.
- Başlarına bir şey gelirse videoyu atmadıklarını bilmelerini istiyorlar.
- İzleyicilerden like atmalarını ve görüşmek üzere veda ediyorlar.