Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Dünyayı Geziyorum" programının bu bölümü, sunucunun Bosna Hersek'in Hersek bölgesindeki Konya kenti ve başkenti Saraybosna'yı keşfettiği bir gezi belgeselidir. Videoda Mirza Bey, Mirza Bey'in kızı Esma, Mirzabey ve eşi Meliha Hanım gibi yerel rehberler ve kişiler yer almaktadır.
- Video, Bosna Hersek'in Osmanlı döneminden kalma tarihi eserlerini ve doğal güzelliklerini tanıtmaktadır. İlk olarak Konya kentindeki Koni Taş Köprüsü, Neretva Nehri, Puşlat Camii ve İnat Kuşu gibi tarihi yapılar gösterilmekte, ardından Saraybosna'nın Vrelo Bosna parkı, Flora Bosna bölgesi, tarihi başçarşısı ve Osmanlı köprüsü gibi yerler ziyaret edilmektedir. Ramazan ayı sırasında çekilen bu gezi, şehrin atmosferini, iftar davetlerini ve teravih namazlarına katılımını da göstermektedir.
- Videoda ayrıca Bosna Hersek'in Osmanlı mirasını, mimari özelliklerini ve kültürel zenginliğini vurgulayan bilgiler sunulmaktadır. Saraybosna'nın 140 yıllık Vrelo Bosna parkı, 130 yıllık Velika AA çınarlar arası yolu ve Osmanlı kıyafetleri giymiş Boşnak dansçıların gösterisi gibi detaylar da videoda yer almaktadır.
- 00:11Bosna Hersek Keşfi
- "Dünyayı Geziyorum" programı bu hafta Balkanlardan hazırladığı özel rotalara devam ediyor ve bu bölümde Bosna Hersek'in farklı köşelerini gezecekler.
- Konya kenti Bosna Hersek'in Hersek bölgesinde, Hersek'in tam giriş noktasında yer alıyor ve tarihi bir kent olarak tanınıyor.
- Bosna Hersek'te tarihi eserler, sembolik yapılar ve geleneksel Boşnak lezzetleri gibi çok sayıda görülecek yer bulunuyor.
- 03:14Koniç Kenti
- Koniç kenti Bosna Hersek'in Hersek bölgesinde, Hersek'in tam giriş noktasında yer alıyor ve kente gelir gelmez Osmanlı kenti olduğunu anlayabiliyorsunuz.
- Tarihi Koniç Taş Köprüsü, Mehmet Padişah dönemine ait olup 17. yüzyılda yaptırılmış ve 6 gözden meydana geliyor.
- Köprü, Neretva Nehri'nin üzerinde yer alıyor ve yerel dilde "savaşçı Nero" anlamına gelen bu nehir, 120 kilometre ilerde Mavi Sadaları'nda doğuyor.
- 04:43Köprünin Tarihi ve Özellikleri
- Koniç tarihi bir şehirdir, kuruluşu Bosnak Krali dönemine ait fakat büyümesi Osmanlılar dönemine aittir.
- Köprü İkinci Dünya Savaşı yıllarında Alman nazileri tarafından patlatılmış, Yugoslavya döneminde yaya geçiş köprüsü kurulmuş ve son savaşta Sırplar tarafından yeniden yıkılmıştır.
- 2009 senesinde Türkiye Bosna'da yapmış olduğu ilk büyük projelerinden biri olarak köprü aslına uygun getirilmiştir.
- 06:30Köprünin Mimari Özellikleri
- Köprünün ortasında bulunan mihrap, Osmanlı döneminde Osmanlı ordusu halkıyla bir olmak için köprünün üzerinde bayram namazlarını kılarlarmış.
- Köprünün her minaresinin çıkış kapısı kıble yönünde yapılmıştır, bu da köprüün mescit şeklinde kullanıldığını göstermektedir.
- Köprünün öbür tarafında bulunan minare restore edilmemiş, çünkü minarenin arkasında şehrin içinde bulunan tek kalan Ortodoks kilisesi bulunur.
- 08:46Koniç'in Genel Özellikleri
- Yaklaşık 4000 yıllık bir geçmişe sahip olan kent, Bosna Hersek'in en eski yerleşim yerlerinden biri olup nüfusu yaklaşık 30 bin kişiden oluşuyor.
- Koniç kenti Bosna Hersek bölgelerinin tam da birleştiği noktada yer alıyor ve Osmanlı döneminde inşa edilen bu güzel kent, Osmanlı ruhunu ve kültürünü yansıtan bir özgünlüğe sahip.
- Koniç, anıt niteliğindeki köprüsü ve pırıl pırıl nehri dışında, yolun yamacında yer alan seyir terası gibi görülecek yerlerden biri olarak tanınıyor.
- 10:01Seyir Terası
- Koniç'te ilk kez seyir terasına doğru yol alınıyor ve Mostar yolunda bulunan önemli bir destinasyon olduğundan dolayı çok sayıda Türk turisti buraya uğruyor.
- Kent içerisinde bulunan bir okul Türkiye-Bosna kardeş okulu olarak ilan edilmiş ve okulun kocaman bir duvarı üzerinde Koniç Taş Köprüsü'nü Boğaz Köprüsü ile bağlayan güzel bir resim bulunuyor.
- Seyir terasından manzara gittikçe güzelleşiyor, yaklaşık 100 metre yükseklikte kent olduğu gibi gözlerin önüne seriliyor ve Neretva Nehri'nin buz gibi suyu doğal bir klima etkisi yaratıyor.
- 11:56Konş Kenti ve Mezarlık
- Konş kentinin üst kısımlarında şehir mezarlığı bulunuyor ve burada son savaştan şehitlerin mezarları yer alıyor.
- 1992-1995 yılları arasında Konş'ta büyük bir savaş yaşanmış, Sırplar İgman Dağları'ndan, Hırvatlar ise Mostar bölgesinden saldırarak Boşnaklar iki güce karşı savaşmak zorunda kalmışlardır.
- Konş Köprüsü ve Bosna Hersek Türk Bayrağı yan yana duruyor, Bosna Hersek ve Türkiye'nin ilişkileri tarih boyunca çok iyi olmuştur.
- 13:15Kuşlat Camii
- Bosna Hersek'te Bosna fethi sırasında Osmanlı ordusu tarafından yapılan ilk camilerden biri olan Kuşlat Camii bulunuyor.
- Cami, kayanın üzerinde yer alıyor ve senede bir ancak toplu bir şekilde namaz kılınıyor, insanlar coşkulu bir şekilde toplu halde çıkıp namazlarını kılıp sofralarını açıyorlar.
- Kuşlat Camii 1463 senesinde Bosna fethi sırasında inşa edilmiş ve Osmanlı zamanında Drina Nehri üzerinde geçip fetihlerini başlatmışlar.
- 16:11Bosna Hersek'in Kültürel Özellikleri
- Bosna Hersek'in kuzuları meşhur olup, özellikle 1 Mayıs'ta kuzu bayramı kutlanıyor ve her evin bahçesinde kuzu çevriliyor.
- Bosna Hersek kültürüyle misafirperverliğiyle Anadolu'dan bir parça gibi hissediliyor, herkese ikram ediliyor.
- Bosna Hersek Balkanlar'da Hırvatistan, Sırbistan, Karadağ ile komşu ve 20 km Adriyatik Denizi'ne kıyısı olan bir ülke.
- 17:37Vrelo Bosna
- Saraybosna'nın kalbinde bulunan Vrelo Bosna, Bosna Nehri'nin doğduğu yerdir ve Bosna Hersek'in en uzun (280 km) nehri olan Bosna Nehri buradan batı Bosna Hersek sınırını oluşturan Sava Nehri ile birleşecek.
- Bosna Nehri aracılığıyla Tuna'ya ve Karadeniz'e doğru akar, burada doğan bütün sular sağa ve Tuna nehirleri aracılığıyla Karadeniz'e doğru akar.
- Vrelo Bosna, Saraybosna'nın su ihtiyaçlarını karşılayan en önemli su kaynaklarından biridir ve Avusturya-Macaristan döneminde kurulmuş olan 140 hektar büyüklüğünde bir park.
- 20:28Parkın Özellikleri
- Parkın birçok noktasında piknik alanları bulunur ve Saraybosna en zenginlerin yaşamış olduğu bölge olarak bilinir.
- Göletlerin içerisinde yüzlerce topraktan çıkan küçük kaynaklar bulunur ve bu pınarlar devasa bir nehrini oluşturur.
- Parkta kuğular, ördekler, köpekler gibi kuşlar dört mevsim boyunca yaşamlarını sürdürüyor ve isteyenler faytona binebiliyorlar.
- 21:44Çınarlar Arası Yürüyüş Yolu
- Vrelo Bosna'yı İlıca bölgesi ile bağlayan 3 kilometre uzunluğunda çınarlar arası bir yürüyüş yolu bulunuyor.
- Yolda tarihi evler, Avusturya-Macaristan dönemine ait villalar ve şatolar görülebilir.
- Fayton, bu bölgenin sembolüdür ve yıllardır turistler için kullanılmaktadır.
- 22:52Flora Bosna'da Fayton Gezisi
- Flora Bosna'nın en önemli özelliklerinden biri python gezisidir.
- Bosna Hersek'te en az onbeş gün kalabilir, köyleri, doğası ve tarihi mekanları gezilebilir.
- Köylerde kiralık evler bulunur ve çocuklar rahatça oynayabileceği serbest alanlar mevcuttur.
- 23:41Flora Bosna'nın Doğal Güzellikleri
- Faytonlar trafiğe kapalı, ağaçlarla kaplı bir yoldan geçerek yemyeşil bir tabiat eşliğinde yolculuk yapar.
- Sabah erken gelip bisiklet kira alınabilir, iki saatlik tur atıldıktan sonra ilıca bölgesinde restoranlarda kahvaltı yapılabilir.
- Flora Bosna'nın havası, doğası mükemmel, sessiz ve sakin bir ortamı vardır.
- 24:30Velika AA Çınarlar Arası Yolu
- Flora Bosna'da yüzotuz senelik, üç kilometre uzunluğunda Velika AA isimli bir çınarlar arası yol bulunmaktadır.
- Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Joseph tarafından yaptırılan bu bölgede üçbin adet çınar ağaçları diktirilmiştir.
- Sonbahar dönemi en güzel dönemdir çünkü yapraklar döküldüğünde bin ton renklerden oluşan müthiş bir manzara oluşur.
- 25:48Flora Bosna'nın Diğer Özellikleri
- Bölgede vahşi kestane (at kestanesi) ağaçları diktirilmiştir çünkü sivrisineğe karşı kullanılan önemli bir ağaç türüdür.
- Bölgede hem eski hem de modern evler bulunmaktadır, ancak devletin özel izinleri ile inşaat yapılabilmektedir.
- Bosna'nın ve Balkanlar'ın en popüler sanatçılarının oturduğu bir bölgede bulunulmaktadır.
- 27:04Saraybosna'nın Tarihi Başçarşısı
- Fayton gezisi tamamlandıktan sonra Saraybosna'nın merkezine, tarihi başçarşısına geçilmektedir.
- Osmanlı döneminde yapılan çarşıdan geçip nehrin kenarındaki ilginç inat evine gelinmektedir.
- Bosna Hersek'te sembolik yapılardan biri olan inat evi, nehrin öbür kıyısındaydı.
- 27:36İnat Evi Hikayesi
- Saraybosna Büyükşehir Belediyesi'nin inşaat zamanı geldikçe evin etrafındaki arazileri satın alması üzerine, en son kalan ev ortada kalmıştır.
- Boşnak beyefendi inatlaşarak evini sökeceklerini, tuğladan tuğlaya, parçadan parça karşıya geçirip aynısını inşa edeceklerini ve ev değerinden daha fazla para isteyeceğini söylemiştir.
- Evin önünde "Ev kendisi konuşur gibi der, karşıdaydım, inadına bu tarafa geçtim" yazısıyla meşhur olan bir nokta bulunmaktadır.
- 28:58Viecnitsa Belediye Binası
- Viecnitsa ismiyle çok meşhur olan bu eser 1896 senesinde inşa edilmiştir.
- Mimar Alexander Vitek tarafından yapılan bu eser, doğu ve batı mimarisinin karışımından ortaya çıkmıştır.
- Giriş sütunları Osmanlı camilerinden etkilenerek konulmuş, giriş noktası son cemaat yeri şeklinde yapılmış ve girişteki çeşmeler Osmanlı cami çeşmeleridir.
- 30:01Milli Kütüphane ve Şehir Kahyalar Köprüsü
- Bu binadan önce burada bir Osmanlı kütüphanesi vardı ve Yugoslavya döneminde milli kütüphaneye çevrilmiştir.
- Son savaşta Trebejic Dağı'ndan bombalayarak milli kütüphane yakılmış, iki milyondan fazla kitap ve binlerce el yazması yanarak yok olmuştur.
- Şehrin ortasında harika bir nehir üzerinde bulunan şehir kahyalar köprüsü, Osmanlı 16. yüzyılda kurulmuş ve orijinal haliyle durmaktadır.
- 31:13Saraybosna'nın Tarihi ve İftar Daveti
- Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna, küçük, sevimli, tertemiz ve yaklaşık yediyüz bin kişilik nüfusu vardır.
- Osmanlı döneminde Avrupa'daki en büyük şehri konumuna sahip olan Saraybosna, eskişehir atalarımızın bıraktığı şekilde hala aynı durmaktadır.
- Mirzabey ve eşi Meliha Hanım, Bosna lezzetleriyle dolu bir iftar daveti yapmıştır.
- 32:38İftar Sofrası ve Geleneksel Danslar
- Sofrada geleneksel salata, turşu, lahana, börekler, peynirler, zeytin, beyaz peynir, kuru peynir ve meşhur linno peyniri bulunmaktadır.
- İftar sonrası geleneksel Boşnak dansları izlenmektedir.
- Dansçılar tamamen Osmanlı kıyafetlerini giymiş ve darbuka çalınmaktadır.
- 34:25Osmanlı Kıyafetleri ve Başçarşı
- Hanımefendiler ve beyefendiler Osmanlı kıyafetlerini giyerek geleneksel kıyafetleri kullanıyorlar.
- Osmanlı kültürünü hala bu topraklarda görebiliyoruz.
- İftar sonrası başçarşı çok kalabalık oluyor, insanlar yürüyüşe çıkıyor, çay içiyor ve tatlı yiyor.
- 35:45Trileçe Pastanesi
- İftar sonrası insanlar tatlı ve çay keyiflerini kafelerde yapıyorlar.
- Kentin merkezinde "Sırt Çayı Bulunur" yazısıyla karşılaşıyorlar.
- Trileçe pastanesinde baklava, havuç dilimi, güllü lokum gibi çeşit çeşit tatlılar bulunuyor.
- 36:57Bosna Hersek'in Tatlıları
- Pastanede sadece trileçe değil, çeşit çeşit pastalar, tatlılar, tulumba ve baklava da bulunuyor.
- Bosna Hersek'in yöresel tatlısı olan elma tatlısı (gelenek tufahia tatlısı) haşlanmış elma ve krema ile hazırlanıyor.
- Bosna'da esnaf Türkçe konuşuyor, dil sıkıntısı çekmeden herkesle iletişim kurulabiliyor.
- 38:06Ramazan Ruhu
- Yemyeşil ışıklar ve hilallerle süslenmiş tarihi başçarşı iftardan sonra kalabalıklaşıyor.
- İnsanlar yürüyüşe çıkıyor, alışverişe gidiyor, kahve-çay içmek için ve teravih namazı için camileri dolduruyor.
- Avrupa'nın kalbinde Ramazan'ın en güzel yaşandığı yerlerden biri Bosna Hersek.
- 38:41Ramazan Pidesi ve Tavsiyeler
- Bosna'da Ramazan pidesi "somun" olarak isimlendiriliyor ve yuvarlak, sıcacık, fırından yeni çıkmış.
- Saraybosna'da Ramazanlar çok coşkuludur, insanlar teravih namazlarına katılıyor ve açık havada iftarlarını açıyorlar.
- Avrupa'da yaşayan Türk kardeşlerine Ramazan boyunca Saraybosna'ya davet ediliyor.