Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Rezza Aydın Aydınoğlu'nun eski spor yöneticisi ve spor hukuku uzmanı Rezzan Özdemir ile yaptığı bir röportajdır. Ayrıca eski SPK uzmanı Erdal Bakmaz da konuşmacılar arasında yer almaktadır.
- Röportajda Türkiye'de spor kulüpleri için hazırlanan yeni spor yasası detaylı şekilde ele alınmaktadır. Yasada spor kulüplerinin dernek yerine spor anonim şirketi olarak kurulması, borçlanma sınırlamaları, temlik ve devir kısıtlamaları, yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları gibi önemli değişiklikler incelenmektedir. Ayrıca, yasanın Sermaye Piyasası Kanunu ve Ticaret Kanunu ile çeliştiği ve Anayasa Mahkemesi'ne götürülebileceği konusunda eleştirel değerlendirmeler de sunulmaktadır.
- Röportajda Galatasaray gibi kulüplerin borç sorunları, yeni yasanın bu konudaki düzenlemeleri ve kanunun Türk futbol kulüplerinin dünya standartlarında rekabet edemeyeceği uyarısı da yer almaktadır. Konuşmacılar, yasanın yürürlüğe girmesi durumunda Türk spor kulüplerinin ciddi krizlere gireceğini ve dünya tarafından en ufak bir cazibesi kalmayacağını vurgulamaktadır.
- 00:24Galatasaray'da İbra Konusu
- Konuşmacı, Galatasaray'da ibra etme alışkanlığının kötü olduğunu belirtiyor.
- İbrasızlığın tahammül haline gelmemesi ve seçim enstrümanı olmaması gerektiği vurgulanıyor.
- Galatasaray'ın vicdanının genel kurul olduğu ve vicdanın en büyük terazi olduğu ifade ediliyor.
- 01:22İbra Kullanımının Değerlendirilmesi
- Meselelerin şahsi kinlere dönüştürülmemesi gerektiği, yönetimde ibra etmemeye karar verildiği belirtiliyor.
- Yolsuzluk veya hırslık varsa ibra olmaması gerektiği vurgulanıyor.
- Kişisel husumet ve kategorik muhalefetin doğru olmadığı, seçim malzemesi olmaması gerektiği ifade ediliyor.
- 02:51Spor Yasası Çalışmaları
- Hüsnü Güreli'nin federasyon başkan vekilleri arasında Yıldırım Demirören, Kulüpler Birliği Vakfı Başkanı Fikret Orman ve Gençlik Spor Bakanlığı'ndan Mehmet Aslan bulunuyordu.
- Konuşmacı, Hüsnü Güreli'nin isteği üzerine sporda şiddet yasasını yazmış.
- O dönemde spor kulüpleri yasası, spor federasyonları yasası ve sporda şiddet düzenlemesi vardı.
- 04:17Sporda Şiddet Yasasının Geçmişi
- Konuşmacı, o dönemde bu yasanın yöneticilere getirdiği yüklerin ciddi sıkıntı yaratacağını belirtmiş.
- Futbol Federasyonu'nda mütalaa verince bu düzenleme geçmedi çünkü futbolun ve sporun bütün aktörlerinden ciddi tepki aldı.
- Düzenleme, olağanüstü mali ve ceza yükümlülükleri getiriyor ve kulüplerin borç sarmalının altından kalkamayacağı endişesi vardı.
- 05:32Spor Kulüplerinin Mali Sorunları
- Türkiye'deki spor kulüplerinin en önemli sorunları mali ve iktisadi sorunlar olup, gelirlerin yeterli ölçekte olmaması ve giderlerin kontrolsüz olması nedeniyle dönem zararları oluşuyor.
- Bu dönem zararları neticesinde ciddi bütçe açığı oluşuyor ve kulüpler yüksek maliyetli borçlanmalar yaparak teknik iflasla karşı karşıya kalıyor.
- Dört büyük kulübün mali tablolarında ciddi sorunlar var; Galatasaray en iyi durumda görünse de 2,5 milyar lira borç ve 6 milyar lira teminat bulunuyor.
- 06:43Spor Yasası Çalışması
- Konuşmacı, spor yasası ile ilgili kapsamlı bir çalışma hazırladıklarını ve bu çalışmayı federasyon başkanına, gençlik spor bakanı'na ve adalet bakanı'na yolladıklarını belirtiyor.
- Çalışmada kulüplerin görüşleri sorulduğunu, ancak kulüplerin bu meselelere eğilmediğini ve ciddi emek gerektiren bir alan olduğunu vurguluyor.
- Derli toplu tek görüş veren Galatasaray Spor Kulübü olup, konuşmacı ve ekibi Meclis Başkanı Mustafa Şentop, AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım ve Kemal Kılıçdaroğlu'na da gidip görüşlerini sunduklarını belirtiyor.
- 08:29Yeni Spor Yasası Düzenlemeleri
- Mevcut sistemde dernek ve anonim şirketler bulunuyor; Galatasaray'da %60'a yakın dernek, %40 halka açık sermaye piyasası kanunu'na tabi şirket var.
- Yeni yasada dernekler kanunu ve İçişleri Bakanlığı'nın denetim ve gözetiminde tescil edilecek, ancak yasa bu yetkiyi Gençlik ve Spor Bakanlığı'na bağlıyor.
- Spor kulüpleri dernek olarak kurulmak zorunda değil, spor faaliyetleri ile ilgili görev yapmak üzere Gençlik ve Spor Bakanlığı'na başvuracaklar.
- 09:29Kulüplerin Yeni Tüzükleri
- Mevcut dernek olarak kurmuş olan kulüpler bir yıl içerisinde Gençlik ve Spor Bakanlığı'na başvuracak ve tüzüklerini yeni yasaya uyarlayacaklar.
- Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve diğer spor kulüpleri tüzüklerini bu yasaya uyarlayacak, genel kurullarında yetiştiremezlerse de altı ay daha var ve bir buçuk yıl içerisinde maksimum bunu yapacaklar.
- Kulüplerin tüzüklerinin bu yasayla çelişen çok fazla hüznü var ve kulüplerin kendine özgü sosyalleşme süreci, değer yargıları ve genetik kodları bu düzenlemeleri içselleştirmelerini zorlaştırabilir.
- 10:22Üyelik ve Yönetim Kurulları
- Yeni yasa üyeliği sınırlandıramayacağını belirtiyor, ancak E grubunda %3 sayısal sınır var ve bu hukuka aykırı bir sınırlama yapamazsınız diyor.
- Genel kurulların elektronik ortamda yapılmasını ve yönetim kurul toplantılarının kısmen veya tamamen elektronik ortamda yapılabilmesini düzenliyor.
- Spor anonim şirketleri kulüplerin profesyonel şubelerin devredebildikleri şirketler olacak, halka açıksa SPK mevzuatına, halka açık değilse Türk Ticaret Kanunu'na tabi olacak.
- 12:22Yönetim Kurulu Üyeliği Koşulları
- Son beş yılda bir defada bir yıldan fazla hak mahrumiyeti cezası aldıysanız veya toplamda iki yıl hak mahrumiyeti cezası aldıysanız, spor kulübünde ve spor anonim şirketinde yönetim kurulu üyesi, denetim kurulu üyesi, disiplin kurulu üyesi olamayacaksınız.
- Bir yıl ve üzeri hapis cezası aldıysanız, zimmet, rüşvet, irtikap gibi yüz kızartıcı bir suç işlediyseniz veya anayasal düzen ve bunun işleyişine suç affedilmiş olsanız bile buralarda sadece genel kurulu üyesi olabileceksiniz.
- Yeni yasada üyelik başvurusu 30 gün içinde değerlendirilecek, ancak kulübün tüzüğünde belirtilen koşullara ihtiva etmiyorsa üye yapmayabilir.
- 13:46Bütçe ve Sorumluluklar
- Spor kulübü yöneticileri ile ilgili hadiselerde yöneticilerin hukuki ve cezai sorumluluğu ciddi manada artırılmış.
- Kanunun kalbi 20. maddede bütçe ve harcama ilkelerinden bahsediliyor, denk bütçe yapılması gerektiği belirtiliyor.
- 20. maddede temlik ve devir yasağından da bahsediliyor.
- 14:30Spor Kulüplerinde Temlik ve Devir Düzenlemeleri
- Spor kulüplerinde yönetim göreve geldiğinde öncelikle uzun vadeli temlikler yapıyor, ancak yeni kanun bu durumu sınırlıyor.
- Yönetim, bir önceki hesap döneminde gerçekleşen brüt gelirin yüzde yirmibeşini aşamaz ve kendi yönetim kurulu görev süresini aşamaz.
- Genel kurul, yönetim kuruluna temlik ve devir konusunda yüzde elli'ye kadar yetki verebilir, ancak her iki durumda da bir önceki hesap dönemindeki brüt gelirin yüzde elli'sinden fazlasını yapamazlar.
- 18:55Borçlanma Sınırlamaları
- Spor kulüpleri bir önceki brüt yıl gelirlerine göre en fazla yüzde on'a kadar borçlanabilir, bu oranın üzerindeki borçlanma için ek bütçe yapılması ve genel kurulda nitelikli çoğunluk (üçte ikisi) ile onaylanması gerekiyor.
- Önceki yıldan gelirler giderlerden fazlaysa, bu artı verilen miktar önümüzdeki yıl kullanılabilir.
- Yönetim kurulu üyelerinin eş, üçüncü dereceye kadar hısımlarına ve çalışanlarına hak ve alacaklarını devredemez, bu kişilere borç, teminat ve kefalet veremez.
- 22:34Tefecilik ve Kasa Kolaylığı
- Türk Ticaret Kanunu'na göre lisansı olmayan finansal kurum mahiyetinde olmayanlar kar amaçlı para kiralayamazlar.
- Yönetim kurulu üyeleri kulüplerinin ihtiyacı varsa kasa kolaylığı sağlayabilirler, ancak bu durumda üç kriter uygulanmalıdır: ihtiyaç var mı, merkez bankası faiz oranı üzerinde faiz tahakkuk ettiriliyor mu ve faiz gelirinin beyannamesi veriliyor mu.
- Şirket ortaklarının yapabileceği bir şey, şirket olarak kasa kolaylığı sağlayabilirler, ancak dışarıdan bir vatandaş olarak bu işlemi yapamazlar.
- 23:49Sportif Şirketlerde Borçlanma ve Vergi Düzenlemeleri
- Sportif Ayşe'ye verilen para, futbol aksiyonlarıyla ilgili olduğu için şirket orada bulunuyor.
- Merkez Bankası faizin altında bir faiz veriyorsa, elde edilen gelir enflasyonun altında ise muhasebe standartları kulübe lehine iş yapıyor.
- Yönetim kurulu üyesi olarak spor şirketine veya derneğe borç verirken, önceki brüt gelirin yüzde on'u kadar verilebilir, genel kurul kararıyla ise yüzde elli'si verilebilir.
- 25:21Hileli Transferler ve Ödeme Düzenlemeleri
- Hileli transferler için kanun, tüm ücretlerin banka ve posta yoluyla ödenmesini zorunlu kılıyor.
- Yedi bin beş yüz liralık sınırın üstünde olan ödemeler banka ve posta yoluyla yapılmalı, aksi takdirde ödeme kabul edilmiyor.
- Tüm ödemelerde kayıtlarda görünmesi gerekiyor.
- 25:53Borçlanma Yasakları ve Sorumluluklar
- Borçlanma, temlik, denk bütçe, kayıt tutma zorunluluğu ve üçüncü dereceye kadar kanlı kısımlarına borç verme, teminat, garanti verme yasağı açılmış.
- Bu yasayı aşanlar bir yıldan üç yıla kadar yargılanacak ve hapis cezası kırkyedi maddede getirilmiş.
- Zarar sebebiyet verenlerin sorumluluklarında kasıt veya ihmal aranmaz, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat etmedikçe sorumluluğu devam eder.
- 27:55Genel Kurul ve Halka Açıklık
- Sportif arşivlerin genel kurulları son derece vasıfsız olabilir çünkü dernek üyeleri sportif A.Ş.'nin genel kurul üyesi olmuyorlar.
- Sportif A.Ş.'nin genel kurulu, dernek üyelerinin seçmiş olduğu yönetim kurulları veya onların atadığı kişiler oluyor.
- Halka açıklık oranı yüzde kırk'ın altındaysa, derneğin yüzde yetmiş'i varsa kendi kendine genel kurulu yapabilir ve kendi yaptığını kendi onaylayabilir.
- 29:55Alacaklıların Hakları ve Yöneticilerin Sorumluluğu
- Spor anonim şirketinin pay sahipleri ve alacaklıları, spor kulübünün ve spor anonim şirketinin yükümlendirdiği tutar için sorunları doğrudan takip edebilir.
- Dört maddeye aykırı davranırsanız, kulübe gitmeden alacaklılar direkt yöneticileri ve başkanların şahsi mal varlığına gidebilecek.
- Bu düzenlemeler, yöneticilerin karar verirken çok zorlanmasına neden olacak ve ekonomik olarak güçlü yöneticilerin yönetime girmesi gerekecek.
- 31:52Kulüp Borçları ve Sorumluluklar
- Galatasaray'ın Mayıs ayı sonunda 20-30 milyon Euro'ya yaklaşan ve Ağustos ayında 200 milyon TL'lik ödemeleri bulunmaktadır.
- Yeni yönetim, vadesi kendi döneminde olan borçlardan sorumlu olacak, ancak kendi aldığı borçlardan sorumlu değildir.
- Kulüpler yasal düzenleme yürürlüğe girdiğinden itibaren üç ay içerisinde yeminli mali müşavir aracılığıyla mevcut borçlarını bakanlığa bildireceklerdir.
- 33:21Borç Sınırlamaları ve Sorumluluklar
- Bildirilen borçlar kanunun 20. maddesinde belirtilen sınırlamalarla kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on yıl süreye tabi değildir.
- Mevcut borçları ödemek için on yıl boyunca 20. maddedeki sınırlama olmaksızın borçlanma yapılabilecek.
- Denk bütçeyi tutturamazsanız, kasten veya ihmal etseniz kulübe verdiğiniz zararlardan müteselsilen sorumlusunuz.
- 35:42Yasanın Diğer Kanunlarla Çelişkileri
- Yasanın bazı maddeleri sermaye piyasası kanunu ile çelişiyor ve ticaret kanunu ile de çelişiyor.
- Kulüp sahipliği çerçevesinde futbol A.Ş. sahip olan kişi borçlar kanuni ticaret kanun açısından zaten sorumludur.
- Bu düzenlemeler Türk ticaret kanunu ve sermaye piyasası kanununu temel evrensel prensiplerine aykırı olarak hazırlanmıştır.
- 37:21Yasanın Uygulanabilirliği ve Etkileri
- Yasanın amacı kulüpleri batırıp gitmesin diye bir mesaj vermeye çalışmaktır.
- Bu düzenlemelerle Türkiye'de hiç kimse kulüp yöneticiliği yapmaz ve kulüpler hayatlarını idame edip nefes alamaz.
- Mevcut sistemde yönetim kurulu üyesi olarak yalnızca vergi ve SGK prim sorumlusunuz, ancak bu düzenlemede dört sınırlamaya aykırı davranırsanız bütün borçlardan sorumlu olacaksınız.
- 39:31Gençlik Spor Bakanlığı'nın Yetkileri ve Tahkim Disiplini
- Gençlik Spor Bakanlığı, kulüplerin ve federasyonların üzerinde vesayet makamı gibi düzenlenmiş, kulüplerin sona erdiğini mahkemeden tespit edebiliyor ve denetim mekanizmasını hayata geçiriyor.
- İnsan Hakları Mahkemesi'nin Ali Rıza ve Sedat Doğan kararlarında, Türkiye'nin hukuk kurumlarının tarafsız ve bağımsız olmadığı, hakemlerin maaşlarını federasyonun ödediği ve talimatlarına göre karar aldıkları belirtiliyor.
- Kulüpler Birliği toplantısında, federasyonun genel kurulu tarafından hakemlerin seçilmesi ve maaşlarının harçlardan alınması konusunda konsensus sağlanmış, ancak yeni düzenlemeyle federasyon yönetimi hakemleri atayacak.
- 42:54Kanunun Çelişkileri ve Etkileri
- Kanun, Türk Ticaret Kanunu ve SPK Kanunu ile çelişen yönleri taşıyor; şirketler SPK mevzuatına, şirket olmayanlar ise Türk Kanunu'na tabi olacak.
- Bu kanunla soyut norm denetim yoluyla mecliste grubu olan partilerin veya parlamento'nun bir beşinin Anayasa Mahkemesine götüreceği düşünülüyor.
- Kanun yürürlüğe girdiğinde Türkiye'de spor kriteri yönetici bulunamayacak, mevcut yöneticiler kaçacak ve dünya devleri Türkiye'de kulüp almaya geldiğinde bile beş kuruş harcayamayacaklar.
- 45:20Kanunun Sonuçları ve Öneriler
- Bu kanun, yöneticilerin sorumlu olması gerektiğini söylese de, bu şekliyle yürürlüğe girdiğinde Türk futbol takımları Edirne'ye bile gidemeyecek kadar zorlanacaklar.
- Kulüplerin ve yönetimlerin zapt trapt altına alınması gerekiyor, ancak bu işlem tak diye yapıldığında kulüpler ciddi krize girecekler.
- Türk spor kulüpleri dünya tarafından en ufak bir cazibesi kalmayacak, bu nedenle kanunun gözden geçirilmesi ve belirli bir geçiş süreci yapılması gerekiyor.