Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, BBC'nin çektiği ve Boyut Yayın Grubu'nun yayına hazırladığı "Vahşi Yaşam" programının bir bölümüdür. Videoda Andre ve Lean gibi bilim insanları yer almaktadır.
- Belgesel, bir kutuptan diğerine uzanan bir yolculuk formatında ilerlemektedir. İlk bölümde Antarktika'daki vedel fokları, penguenler ve kambur balinalar ile Avustralya'daki Philip Adaları'ndaki küçük penguen geçidi ve penguen hastanesi gösterilmektedir. İkinci bölümde ise ötücü kuğuların İzlanda ve Britanya arasındaki göçleri, kutup kırlangıçlarının Antarktika ve Kuzey Kutbu arasındaki 35.000 kilometrelik yolculuğu ve Kuzey Kutbu'ndaki morino balinası, deniz aygırı, kutup ayısı, foklar ve kutup tilkileri gibi hayvanların yaşam tarzları anlatılmaktadır.
- Belgesel, kutuptan tropiklere uzanan göçleri ve bu bölgelerdeki hayvanların yaşam biçimlerini detaylı şekilde ele almaktadır. Video, bir kutup ayısının inine yapılan ziyaretle sona ermektedir.
- 00:12Vahşi Yaşamın Gizleri
- BBC'nin çektiği ve Boyut Yayın Grubu'nun yayına hazırladığı "Vahşi Yaşam" programında vahşi yaşamın gizlerine yolculuk başlıyor.
- Bu bölümde bir kutuptan diğerine bir yolculuğa çıkılacak, Antarktika'dan Kuzey'e, Büyük Mercan Kayalıklarına doğru ilerleyen kambur balinalar ve İzlanda'ya doğru pusulalarını çeviren ötücü kuğular takip edilecek.
- Avustralya'da her yıl yarım milyon izleyicinin takip ettiği küçük penguen geçidi bulunuyor ve Kuzey Kutbunda rüzgarlarla şekillenen buz tabakaları var.
- 01:21Antarktika'da Yaşayanlar
- Antarktika, dünyanın en soğuk, en uzak, en yüksek ve en rüzgarlı yeri olarak tanımlanabilir.
- Vedel fokları, kıtanın hemen her yerinde bulunur ve çifte yalıtım sistemine sahiptirler; kürkleri ve kalın yağ tabakası onları sıcak tutar.
- Vedel fokları, kara kış günlerini büyük ölçüde buzun altında hava deliklerinden nefes alarak geçirirler ve yediyüz metreye kadar daldıkları bilinmektedir.
- 03:25Vedel Foklarının Yaşamı
- Vedel fokları, buz çatlaklarını genişleterek deliklere dönüştürdükleri güçlü ve uzun köpek dişleri vardır.
- Fok yavruları yaz başlarında doğar ve başta tamamen anne sütüne muhtaçtır; yaklaşık altı hafta sonra sütten kesildiklerinde doğdukları ağırlığın iki katına ulaşırlar.
- Antarktika'da beş tür penguen bulunur, en yaygın görüleni Adile'dir ve beslenme alanları sekizyüz kilometre uzakta Güney Atlantik'tedir.
- 04:54Penguenlerin Yaşamı
- Penguenler yuvalarını taşların üzerine kurar ve kur merasimi erkeğin bir çakıl taşını alıp müstakbel eşinin ayağına bırakmasıyla başlar.
- Çin Scap penguenleri, Adele sürülerine yakın yerlerde dişilerin ikişer yumurta bıraktıkları yuvalar yaparlar, ancak sonrasında yuvada kalan erkektir.
- Penguen yavruları kayalık yuvalarında yaklaşık yirmiiki gün kalır, sonra ebeveynleri dışarıda avlanırken onlar da korunmak için bir kreşte kalır.
- 07:09Güney Avustralya'daki Küçük Penguenler
- Penguenler yalnızca soğuk bölgelerde bulunmazlar, onlara Güney Afrika'da, Yeni Zelanda'da ve Güney Avustralya'da rastlanır.
- İmparator penguenleri yetmiş cm boyundadır, ancak bir zamanlar "Peri Pengueni" olarak adlandırılan küçük penguenler bunun yarısı kadardır ve şafak vakti karayı terk edip alacakaranlıkta dönen tek türdür.
- Küçük penguenlerin üreme alanlarından biri Melbourne yakın kıyıların açıklarındaki Philip Adalarıdır ve burada yaklaşık üçyüzkırk hektarlık alanda yirmialtıbin küçük penguen bulunur.
- 08:25Küçük Penguenlerin İzlenmesi
- Araştırmacı bilim insanı Andre, küçük penguenleri saptamak, kontrol etmek ve ölçmek için tart istasyonu ve lazer kullanır.
- Penguenlerin ağırlıkları tartılıp, hangi yöne hareket ettikleri hesaplanır.
- Üreme sezonu olmasa da küçük penguenlerin yuvaları bakımdan geçer ve bu yuvaları denizde geçirdikleri uzun bir günün sonunda dinlenmek için de kullanırlar.
- 09:43Penguenlerin Tüy Dökme Dönemi
- Tüy dökme döneminde eski tüylerinin yerine yenileri çıkarırlar, ancak yeni tüyler henüz su geçirmez özelliğe sahip olmadığından beslenmek için denize açılamazlar.
- Tüy dökme dönemini atlatabilmek için yeterince yağ biriktirmiş olmalılar, aksi takdirde aç kalıp yuvasını terk ederler ve Avustralya güneşinde susuz kalarak ölebilirler.
- Yeterince kilo almadan tüy dökenler için bir penguen hastanesi mevcuttur ve burada hastalar elle beslenir, vitamin takviyesi görür ve güçlerini yeniden kazandıktan sonra kumsala geri götürülürler.
- 13:03Philip Adası'ndaki Penguen Geçidi
- Her yıl yarım milyon insan Philip Adası'na penguen geçit töreni görmek için güneşin batışıyla birlikte bir araya gelir.
- Sağlanan gelir doğal park için kaynak oluşturur, ancak hiçbir şey bin adet küçük penguenin her gün karanlığın ilk saatlerinde kıyıya toplu halde vardığı zaman uyandırdığı heyecanla kıyaslanamaz.
- Philip Adası'nda küçük penguenlerin geçidi, Avustralya'nın en popüler doğal gösterilerinden biridir.
- 13:51Kambur Balinaların Göçü
- Kuzey Kutbu'na gidilmeden önce kutuptan tropiklere, Güney Kutbundan Büyük Mercan Kayalıklarına, 2000 kilometrelik mercan kayalıkları boyunca ilerlenir.
- Antarktika'da buz kütleleri oluşmaya başlayınca göç eden memeli kambur balinalar, ayda yaklaşık 1500 kilometre yol yaparak yavaş yavaş kuzeydoğuya göç ederler.
- 1996'da dünya çapında koruma statüsü kazandılar ve o zamandan beri sayıları artıyor, ancak bugünkü sayıları doğal sayılarının çok küçük bir kısmı.
- 15:28Kambur Balinaların Yaşamı
- Doğduklarında iki tonun üzerinde gelen balina yavruları annelerinin zengin sütü ile beslenirler ve hızla kilo alırlar, öte yandan anneleri hiçbir şekilde beslenmez ve tamamen balina yağı depoları ile yaşarlar.
- Balina sürüleri Güney Kutbu'na dönüş yolunda kıyıları yakınında dünyanın en uzun kumsallı adası olan Fraser Adası açıklarında mola verirler ve burada ters taklalar atar, kuyruklarını suya çarpar ve şarkı söylerler.
- Her bir balina günde yaklaşık 1300 kilogram yiyecek tüketir ve 22 yetişkinden oluşan gruplar halinde beslenirler, bir krill veya balık sürüsü etrafında konumlanıp kurnaz bir avlanma yöntemleri kullanırlar.
- 18:21Ötücü Kuğuların Göçü
- Kambur balinalar üremek için kutuptan tropiklere doğru yönelirken, dünyanın en büyük su kuşu olan ötücü kuğular tam tersini yapar.
- Ötücü kuğular kışı Britanya'nın doğu kıyısındaki Norfolk'ta geçirir, ancak baharın müjdecisi olan sıcaklık ve gün uzunluğundaki değişiklikler yönlerini Kuzey Kutbuna doğru çevirir.
- 19:05Ötücü Kuğuların Göçü
- Kışı Britanya'da geçiren ötücü kuğular, İzlanda'dan gelen sürülerdir ve şimdi tekrar oraya, kuzey kutup dairesinin hemen altındaki buzlu bölgeye doğru yol alıyorlar.
- Kuğular, rekor yükseklikte (8200 metre) V şeklinde uçarak pervane akımını kullanıyor ve gündüzleri güneşi, geceleri yıldızları esas alarak yönlerini belirliyorlar.
- İzlanda, kuğular için büyülü bir yerdir; yüzde 40'ı buzul ve lavlar olmasına rağmen yeterince nehir ve sıcak su kaynağı vardır.
- 20:24İzlanda'da Kuğuların Yaşamı
- İzlanda'nın beşte birinden azı yeşilliktir, buzlar eridikçe çiçekler açar ve pamuk otları tomurcuklanır.
- Kuğular yuvalarına yaklaşık beş yumurta bırakır ve yavru kuğular yazlarını burada geçirip Britanya'ya yapılacak uzun yolculuk için güç toplarlar.
- İzlanda ile Britanya adacıkları arasındaki ötücü kuğu göçleri uydu ile izleniyor, göç yolları ve duraklarının konumu kayıt ediliyor, yolculuklar yaklaşık dört gün sürüyor.
- 21:36Kutup Kırlangıcı
- Kutup kırlangıcı, bir kutuptan diğerine göç eden tek kuştur; güney yazlarını Antarktika'da, kuzey yazlarını kutup dairesinde geçirir.
- İki uç arası 35.000 kilometrelik bir gidiş-dönüş yolculuğu yapar.
- Kuzey kutup okyanusu, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın en uç noktalarının oluşturduğu dairedir ve "Morino Balinası" olarak bilinir (Morina: Rusça'da "beyaz" anlamına gelir).
- 22:38Kuzey Kutup Dairesi
- Buz denizlerinde yüzen diğer hayvan deniz aygırıdır; bin kilonun üzerinde ağırlığıyla kendilerini sudan çıkarıp buzun üstüne çekmek için uzun dişlerini kullanırlar.
- Bir bölgenin kuzey kutup dairesinde sayılması için güneşin hiç doğmadığı veya batmadığı bir gün geçirmesi gerekir; Norveç, İsveç, Finlandiya, Rusya, Amerika, Kanada ve Grönland'ın bazı kısımları bu dairede yer alır.
- Kuzey kutubunun kralı kuşkusuz kutup ayısıdır; karı, havayı koklayarak ve kulaklarını titreterek bir fokun kokusunu otuz kilometre öteden alabilirler.
- 23:35Kuzey Kutubunun Hayvanları
- Foklar her daim tetiktedir ve kutup ayısı, hızlı bir pençe darbesiyle foku sudan kaşıklar gibi alabilir.
- Halkalı veya sakallı fokun vücut yağı, kutup ayılarının pençe izlerini takip eden kuzey sakinine dayanılmaz bir koku yayar.
- Kuzey kutbu tilkileri leşle idare etseler de pençeleriyle karın altından kazıp çıkardıkları kemirgenleri tercih ederler.
- 24:22Kutup Ayısı ve Sonbahar
- Kutup ayıları, buzun altındaki fokları avlamak için buzun yeterince ince olduğu yerlerde arka ayaklarını havaya kaldırıp tüm ağırlıklarını yere bırakarak buzu çatlatırlar.
- Grönland kaşifi Nud Rasmussen, bir gün kendini bir kutup ayısıyla aynı delikte bulmuş ve avcı aniden fark etmiş ki bu muhteşem hayvan öldürülmeyi değil, yaşamayı hak etmektedir.
- Sonbaharda hamile bir dişi kutup ayısı kendisini inine gömmüş, yaklaşık iki ay içinde doğum yapacak ve o ile yavruları bir dahaki bahara kadar altı ay daha orada kalacaklar.