Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bilin Bakalım" programının bu bölümünde, Konya Bilim Merkezi'nde Uluğ Bey'in hayatı ve çalışmaları anlatılmaktadır. Program, 1395 yılında Semerkant'ta doğan, Timurlenk'in torunu ve hükümdar Şahruh'un oğlu olan Uluğ Bey'in hayatını konu almaktadır.
- Video, Uluğ Bey'in matematik ve astronomi ile olan ilgisini, Semerkant'ta kurduğu gözlemevi olan Ulubey Rasathanesi'nin önemi ve bu rasathanenin diğer bilim insanları üzerindeki etkisini anlatmaktadır. Ayrıca Uluğ Bey'in kendi adını taşıyan Z. Uluğbey cetveli, sarayı'na topladığı bilim insanları ve ölümünden sonra Ali Kuşçu'nun Osmanlı astronomi ve matematik çalışmalarına katkıları da ele alınmaktadır. Program, Uluğ Bey'in Batı bilim dünyasındaki saygınlığı ve ay üzerindeki kraterlere adının verilmesiyle sonlanmaktadır.
- 00:25Uluğ Bey'in Hayatı ve Saltanatı
- Uluğ Bey, 1395 yılında Semerkant'ta doğan, Timurlenk'in torunlarından ve Şahruh'un oğludur.
- Asıl adı Muhammed Taragay olan Uluğ Bey, babasının ölümü üzerine hükümdar oldu ve saltanat yıllarında matematik ve astronomi ile yakından ilgilendi.
- Fen bilimleri ve astronomiye olan merakı, ileride kendisini dünya tarihinin en büyük astronomlarından biri haline getirdi.
- 01:09Uluğ Bey Rasathanesi
- Uluğ Bey, 1420 yılında Semerkant'ta kurduğu gözlemevinde yeni astronomi aletleri yapılmış ve eski aletler geliştirilmişti.
- Umur Bey Rasathanesi, kendisinden önceki Tusi'nin kurduğu Mera Rasathanesi'nin gelişmiş versiyonu olduğu gibi, kendisinden sonra gelen Takiyuddin'in İstanbul'da kurduğu rasathane de Uluğ Bey'inki'nin örnek alınıp geliştirilmiş versiyonuydu.
- Uluğ Bey'in bugün kısmen korunmuş duvar kadranının çapı kırk metre olup, basamaklar halinde inşa edilmiştir.
- 01:56Uluğ Bey'in Bilimsel Mirası
- Uluğ Bey'in kendi adını taşıyan Uluğ Bey Cetveli, o devrin bilimsel esaslara dayanan yegane takvimi sayılmaktadır.
- Matematikçi, astronom, tarihçi ve şair Uluğ Bey, Cemşit el-Kaşif, Bursalı Kadızade Rumi, Ali bin Muhammed (Ali Kuşçu) gibi bilginleri sarayına topladı.
- Uluğ Bey'in ölümü üzerine İstanbul'a gelen Ali Kuşçu, Osmanlı astronomi ve matematik çalışmalarına yön veren yeni çalışmalarını Fatih Sultan Mehmet'in himayesinde sürdürdü.
- 02:40Uluğ Bey'in Anısına
- Batı bilim dünyası Uluğ Bey'e 15. yüzyıl astronomi unvanını layık görürken, Milletlerarası Astronomi Derneği de ay üzerindeki büyük bir kratere Uluğbey adını verdi.
- Ay haritasında diğer iki Türk bilgininin Biruni ve Nasrettin Tusi'nin adları da kraterlere verilmiştir.