• Buradasın

    Sürdürülebilir Uzay ve Kadınların Mühendislik Sektöründeki Yeri

    youtube.com/watch?v=9cSVVekZaAU

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu podcast, Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi'nin sunduğu "Mühendisin Gücü: Geleceğin Gücü" programının bir bölümüdür. Programda sunucu, Almanya'da Alman Uzay ve Havacılık Ajansı'nda proje müdürü olarak çalışan Dr. İşıl Şakraker Özmen ile sürdürülebilir uzay konusunu ele almaktadır.
    • Podcast, Dr. İşıl'ın kariyer hikâyesiyle başlayıp, sürdürülebilir uzay kavramını, uzay çöpleri sorununu ve Kessler sendromu gibi konuları detaylı olarak incelemektedir. Daha sonra Türkiye Uzay Ajansı'nın kuruluşu ve önemi tartışılmakta, son olarak kadınların mühendislik ve uzay sektöründeki durumu, pozitif ayrımcılık uygulamaları ve toplulukların mesleğe katkısı ele alınmaktadır.
    • Podcast'te ayrıca dünya yörüngesindeki uydu ve uzay çöplerinin sayısal tahminleri, uzay çöpleriyle mücadele yöntemleri, uzay trafik kontrol mekanizmalarının eksikliği ve çöpleri gözlemleme, kirletmeme ve temizleme üç aşamalı yaklaşımı gibi teknik konular da işlenmektedir. Türk-Alman göçmenlerin kurduğu "Yüksek Öğrenim Görmüş Türk Göçmenler" grubu gibi toplulukların mesleğe ve kariyerlere sağladığı avantajlar da konuşulmaktadır.
    00:08Programın Tanıtımı ve Konuk Tanıtımı
    • Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi'nin sunduğu "Mühendisin Gücü: Geleceğin Gücü" podcasti başlıyor.
    • Bu bölümde sürdürülebilir uzay konusu ele alınacak ve konuk Dr. İşıl Şakraker Özmen, Almanya'da Alman Uzay ve Havacılık Ajansı'nda proje müdürü olarak çalışıyor.
    01:17Konuğun Kariyeri
    • Dr. İşıl Şakraker Özmen, İstanbul Teknik Üniversitesi Uzay Mühendisliği lisans ve yüksek lisansını tamamladıktan sonra Belçika'daki Fonkarman Akışkanlar Mekaniği Enstitüsü'nde ikinci master programını bitirdi.
    • Doktora sonrası 2016'ya kadar orada kaldı ve ailevi sebeplerden dolayı Almanya'ya taşındı.
    • 2016 Ağustos'tan beri Alman Havacılık Uzay Merkezi'nin Stuttgart kampüsünde Yapı ve Tasarım Enstitüsü'nde çalışıyor.
    02:26Türkiye'de Uzay Mühendisliği
    • Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya gibi ülkeler uzay alanında büyük bütçeler ayıran ve geçmişi olan ülkelerdir.
    • Türkiye'de uzay mühendisliği bölümü 2003'te sadece İTÜ ve ODTÜ'de vardı, bugün ise 5-6 tane üniversitede bu bölüm bulunmaktadır.
    • Türkiye'de uzay mühendisliği mezunları için çalışılabilecek yerler hala kısıtlı olup, TÜBİTAK Uzay ve savunma sanayisi dışında çok fazla şans yoktur.
    04:21Sürdürülebilir Uzay Kavramı
    • Sürdürülebilir uzay kavramı son yıllarda daha çok konuşulmaya başlandı ve iklim değişikliği gibi süreçlerin bir ürünüdür.
    • Sürdürülebilirlik, bir şeyi sonsuza kadar yapabilir miyiz, zararları büyümeden bu işi devam edebilir miyiz sorusunu içerir.
    • Uzay endüstrisi de Avrupa Birliği'nin 2050'de karbon ayak izi sıfırlanmış bir kıta olma hedefine tabi olmak zorundadır.
    05:41Uzay Sürdürülebilirliğinin Aşamaları
    • Uzay sürdürülebilirliği tasarım-üretim fazını içerir; tasarım sırasında kullanılan elektrik, atmosfere alınan gazlar ve fosil yakıtlar gibi faktörler önemlidir.
    • Roket fırlatma aşamasında yeşil yakıtlara dönüştürme çalışmaları yapılıyor ve SpaceX gibi şirketler roketlerin tekrar tekrar kullanılmasını sağlıyor.
    • Uydu yörüngeye ulaştıktan sonraki operasyonel kısmı ve uyduların işi bittikten sonraki uzay çöpleri kısmı da sürdürülebilirlik kapsamında değerlendirilir.
    08:30Uzay Çöpleri ve Mevcut Durum
    • 1957'de Sputnik fırlatıldığından beri dünya yörüngesinde yaklaşık 12.230 uydu gönderilmiş, bunlardan yaklaşık 7.670'inin hala uzayda olduğu düşünülüyor.
    • Bu 7.670 uydudan sadece 4.800'ü aktif uydu olup, geri kalanı işlevini yitirmiş uydu parçaları, uydular veya roketlerin üst aşamalarıdır.
    • Dünya yörüngesinde yaklaşık 10.000 tona yakın insan yapımı obje döndürülmektedir.
    09:54Dünya Yörüngesindeki Uzay Atıkları
    • Dünya yörüngesinde yaklaşık 7670 uydu bulunmakta, ancak obje sayısına baktığımızda tahminler yapılmaktadır.
    • 10 santimetreden büyük parçaların sayısı 36.500, 1 cm ile 10 cm arasındaki parçaların sayısı yaklaşık 1 milyon, 1 cm'den daha küçük parçaların sayısı ise 330 milyon olarak tahmin edilmiştir.
    • Bu tahminler radarlarla, değişik sistemlerle ve matematiksel modellemelerle yapılmaktadır.
    11:08Uzay Çöplerinin Oluşum Mekanizmaları
    • Uzay çöplerinin oluşum mekanizmaları arasında uyduların içindeki pil veya yakıtın patlaması, uzaydaki radyasyonun etkisiyle parçalanması ve boya pullarının kalkması bulunmaktadır.
    • Uzaydaki parçalar yaklaşık 7-8 km/s hızla hareket eder ve bu hızla çarptıklarında mermiden çok daha hızlı bir etki yaratır.
    • Amerika, Çin, Rusya ve Hindistan gibi ülkeler kendi uydularını vurarak binlerce çöp üretme imkanına sahiptir.
    12:06Kessler Sendromu
    • John Kessler, NASA'da çalışan bir bilim insanı olarak 1978 yılında Kessler Sendromu'nu öne sürmüştür.
    • Kessler Sendromu, uzay çöplerinin birbirine çarpıp kazalar yaparak ekonansiyel bir şekilde çoğalması ve yörüngede dünyadan uzaya çıkılamaz hale gelmesi durumudur.
    • Bu durumda fonksiyonel uydular olmayacak, navigasyon, meteoroloji, iklim verileri ve afet müdahale sistemleri gibi birçok alanda mahrum kalınacaktır.
    14:09Uzay Çöpleri ile İlgili Çözümler
    • NASA, ESA ve Avrupa gibi kurumlar uzay çöpleri konusunda duyarlı davranmaktadır.
    • "Yirmibeş sene kuralı" olarak adlandırılan bir kural getirilmiştir; uydunun işi bittikten sonra yörüngede sadece yirmibeş sene kalabilir ve uydu operatörü bunu geri getirmekle yükümlüdür.
    14:35Uzay Çöpleriyle Mücadele ve Hukuki Eksiklikler
    • Uzay çöpleriyle mücadele hem hukuki hem teknik bir sorun olarak ele alınmaktadır.
    • Elon Musk veya Jeff Bezos gibi şirketlerin binlerce uydu fırlatması durumunda yasal yaptırımı olan hiçbir ülke anlaşması bulunmamaktadır.
    • Uzay için global bir trafik kontrol mekanizması yoktur, sadece bazı prensipte anlaşılan rehberler bulunmaktadır.
    16:42Uzay Çöplerinin Yönetimi
    • Uzay çöplerinin 25 sene kuralı vardır ve bu süre sonunda kontrollü veya kontrolsüz olarak indirilebilir.
    • Kontrollü indirme, uyduyu yaşamın olmadığı bir noktaya hedef alarak yapmaktır ve bu masraflı bir yöntemdir.
    • Kontrolsüz geri getirme durumunda, atmosferde yandıktan sonra parça çok küçük olmalı ve çarpma enerjisi belli bir seviyenin altında olmalıdır.
    18:11Çöplerle Mücadele Stratejileri
    • Çöplerle mücadele konusunda üç ana başlık vardır: gözlemleme, temizleme ve kirletmeme.
    • Uluslararası Uzay İstasyonu'na uyarılar gönderilerek yakınlardaki çöplerden kaçınma imkanı sağlanmaktadır.
    • Kessler sendromu nedeniyle çöpler çarpışmaya, parçalanmaya ve patlamaya devam ederek çöp sayısı artmaya devam etmektedir.
    19:34Çöp Temizleme Teknolojileri
    • Çöp temizleme teknolojileri arasında çöp kamyonu gibi gidip çöpleri alıp dünyaya getirme fikri bulunmaktadır.
    • Astro-Scale gibi şirketler çöp yakalama denemeleri yapmaktadır, örneğin zıpkın fırlatma veya ağ atma gibi yöntemler.
    • Çöplerin üç boyutlu uzayda bulunması, yaklaşabilme teknolojisi ve uygun şekilde indirme gibi üç aşamada test edilmektedir.
    20:47Türkiye Uzay Ajansı ve Kadın Uzaycılar
    • Türkiye Uzay Ajansı'nın faaliyete geçmesi önemli bir adımdır, ancak bütçesi ve personeli eksik olabilir.
    • Türkiye uzay sektöründe daha geç başlamış olsa da, yeni uzay (newspace) alanının şansı olarak herkes uzaya bir şey fırlatabilir hale gelmiştir.
    • NASA verilerine göre Mart 2020 itibariyle uzaya çıkan 566 kişinin sadece 65'i kadındır ve bu durum sistematik bir ayrımcılık olarak değerlendirilmektedir.
    23:49Uzay Alanında Kadınların Durumu
    • Uzay alanında astronotlar önde olsa da, uzay işleri sadece astronotlardan ibaret değil; bilim insanlarının tasarladığı deneyleri uzay ortamında uygulamak da önemli bir görevdir.
    • Uzay sektörü tarihsel olarak erkek domine bir alan olmuş, kadınların mühendislik okuma şansı yoktu ve jet pilotu olmaya yetkisi bulunmuyordu.
    • Günümüzde makine ve uzay alanlarında kimya veya gıda mühendisliğine göre daha az kadın var, ancak bu oran giderek artmaktadır.
    25:08Pozitif Ayrımcılık ve Kadınların Karşılaştığı Zorluklar
    • Avrupa Birliği'nde pozitif ayrımcılık uygulanıyor; yeni projelerde çalışanların %50'sinin kadın olması teminat verilmesi isteniyor.
    • Kadınlar her zaman erkeklere göre kendilerini daha fazla kanıtlamak durumunda kalıyor, özellikle yönetici pozisyonlarına gelmek için.
    • Eşit maaş kavramı hiçbir ülkede yoktur; aynı işi yapan bir erkekle bir kadın aynı maaşı kazanmıyor.
    27:37Tarihsel Kadın Mühendisler
    • 1960'lı yıllara göre kadınların durumu çok daha iyi olsa da, o dönemde kadınlar çok daha zor koşullarda çalışmak zorunda kalmışlardır.
    • Apollo fırlatmalarında ilk kadın mission control'deki kadın Poppy Northcut olmuştur.
    • Bazı kadınlar, özellikle siyahi olanlar, ırkçılık ve ayrımcılıkla da karşılaşmışlardır.
    28:55Toplulukların Mesleğe Katkısı
    • Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi gibi podcastler, kadınların başarılarını paylaşarak toplulukları bir araya getiriyor.
    • Üniversitede edinilen profesyonel network, kariyer boyunca iş bulma ve doktora pozisyonu bulma konusunda büyük fayda sağlıyor.
    • Yüksek öğrenimli Türk göçmenler grubu gibi topluluklar, yabancı ülkelerde yaşayan mühendislerin sosyal hayatına ve iş hayatına katkı sağlıyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor