Buradasın

Samanyolu ve Gökyüzündeki Önemli Nesneler Hakkında Bilgilendirici Video

youtube.com/watch?v=qQpx_0rOrek

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, "Gezgin" olarak hitap edilen bir sunucu tarafından anlatılan, Samanyolu galaksisi ve gökyüzündeki önemli astronomik nesneler hakkında bilgilendirici bir belgeseldir.
Video, Samanyolu'nun yapısını, boyutlarını ve içeriğini anlatarak başlayıp, galaksinin merkezinden dış kısımlarına doğru bir yolculuk sunmaktadır. İçerikte Sagittarius A* süper kütleli kara deliği, Messier nesneleri, açık ve küresel yıldız kümeleri, nebulalar gibi çeşitli gökyüzü nesnelerinin özellikleri, uzaklıkları ve gözlemlenmesi için gerekli ekipmanlar hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.
Video ayrıca Samanyolu'nun adının kökeni olan Yunan mitolojisindeki Hera efsanesi, gökyüzündeki özel nesnelerin (Amerika Bulutsusu, Vela Pulsarı, Helix Bulutsusu) özellikleri ve Messier 17, Messier 11, Messier 13 gibi önemli astronomik cisimlerin detaylı açıklamalarını içermektedir. Her nesne için fiziksel özellikleri, yaş, kütlesi ve gökyüzündeki konumları hakkında bilgiler sunulmaktadır.

00:04Samanyolu'nun Genel Özellikleri: Samanyolu, zamanın başlangıcından bu yana insanların gözlerini büyülemiş, karanlık bir gecede gözlem aracına ihtiyaç duymadan takip edilebilen bir bant oluşturur.
Samanyolu'nun tahmini çapı yüz bin ışık yılı ve kalınlığı bin ışık yılından fazladır, 200 milyardan fazla yıldız içerir.
Samanyolu, 1990'lardan bu yana çubuklu bir sarmal galaksi olarak tanımlanmıştır ve yerel grubun bir parçasıdır.
02:27Samanyolu'nun Adının Kökeni: Samanyolu'nun adı Yunan mitolojisinde Hera'nın göğsünden damlayan sütten gelen bir efsaneden gelmektedir.
"Samanyolu" terimi Latince "Via Lactea" (sütlü yol) anlamına gelir.
Galaksinin merkezi başlangıç noktası olup, galaksinin sınırına doğru ilerleyeceğiz.
04:13Samanyolu'nun Sınırı: Samanyolu'nun sınırı açıkça tanımlanmamış bir çizgi değil, galaktik merkezden uzaklaştıkça yıldız yoğunluğunun azaldığı bir geçiş bölgesidir.
Sınır, galaksiler arası uzay arasındaki etkileşimleri incelemeyi ve daha izole yıldız nesnelerini gözlemlemeyi sağlar.
Samanyolu'nun yapısının karmaşıklığıyla sınırının kesin olarak belirlenmesi astronomi alanında aktif bir araştırma konusudur.
05:16Samanyolu'nun Yapısı: Samanyolu, anakollardan oluşur ve en parlak kol Yay takımyıldızında bulunur.
Güneş sistemi, Orion kolunun iç kenarına yakındır ve tüm kollar galaktik disk tarafından tanımlanan düzlemde uzanır.
Samanyolu'nun dört ana spiral kolu vardır: Persius kolu, Eucros yolu, Sagittarius Karina kolu ve Ruler kolu.
06:42Yıldız Popülasyonları: Samanyolu'nda bulunan yıldızlar yaşlarına ve kimyasal elementlerine göre Popülasyon I ve Popülasyon II olarak sınıflandırılır.
Popülasyon I en genç yıldızları içerir, ağır elementler bakımından zengindir ve galaktik diskte bulunur.
Popülasyon II daha yaşlı, metal bakımından fakir yıldızlardan oluşur, çoğunlukla halide bulunur ve küresel kümeler oluşturur.
07:36Yıldızlar Arası Ortam: Her yıldızın arasındaki boşluğa yıldızlar arası ortam denir, esas olarak hidrojen ve toz taneciklerinden oluşur.
Yıldızlar arası ortam Samanyolu'nun görünür kütlesinin %10-15'ini oluşturur ve galaktik diskte yoğunlaşmıştır.
Toz taneleri 0,1-0,10 mikron çapında, karbon, silikat veya demirden oluşur ve su buzu ve amonyakla çevrili olabilir.
08:26Küresel Halo: Küresel halo, diski ve merkezi ampulü çevreler, çapı yüz bin ışık yılından fazladır ve yoğunluğu çok düşük.
Halo, küresel kümelerden ve izole Popülasyon II yıldızlarından oluşur, galaktik merkezin yörüngesinde döner.
Diskteki diğer yıldızların hareketini takip etmezler ve güneşe göre hızları yüksektir.
09:01Samanyolu'nun Hareketleri: Samanyolu neredeyse 240 milyon yıldır kendi etrafında dönüyor ve dönüş hızı farklılaşmıştır.
Merkezdeki yıldızlar ve gök cisimleri, daha uzaktakilere göre daha kısa bir dönme periyoduna sahiptir.
Yıldızlar, yakındaki yıldızların yerel çekiminden kaynaklanan kendi hareketleri vardır, örneğin Güneş Herkül takımyıldızındaki Mu yıldızına doğru ilerlemektedir.
10:45Küresel Kümeler: Küresel kümeler yaşlı yıldızlardan oluşan yoğun kümelerdir ve galaksinin çekirdeği ve diski etrafındaki küresel bölgeyi doldurur.
Diskten daha uzun ve eğimli olan eliptik yörüngeleriyle galaktik merkezin etrafında dönen uydular gibidirler.
Yoğunlukları kararlılık sağlar, ancak Samanyolu düzlemi ile etkileşimleri parçalanmalarına neden olur.
11:37Galaktik Merkezi Şişkinlik: Samanyolu'nun galaktik merkezi yaklaşık 10 bin ışık yılı genişliğinde bir küre olarak kabul edilir ve toz ve gaz optik dalga boylarında görülmesini engeller.
Sagittarius A, gökyüzündeki en yoğun radyo kaynaklarından biridir ve etrafındaki yıldızların hızlı hareketleri kütlesinin güneşin 4 milyon katına eşit olduğunu gösterir.
Gökbilimciler, diğer galaksilerin çoğunun çekirdeğinde de süper kütleli bir kara delik olduğu konusunda hemfikirdir.
12:41Kara Delikler: Kara deliklerin boyutları küçükten süper kütleye kadar değişebilir ve bilim insanları çoğu kara deliğin dev yıldızlar süpernovaya dönüştüğünde oluştuğuna inanıyor.
Ezilme kuvvetleri yıldızı küçük ve ölçülmesi zor hale getirir, ancak kütlesi güneşinkinden çok daha büyük olur.
Kara delikler genellikle olay ufku olarak bilinen bir çemberle çevrilidir ve Sagittarius A'nın olay ufku 13 milyon km genişliğindedir.
14:12Nebulalar: Serpentarius takımyıldızında bulunan ve Kelebek Nebulası olarak da bilinen M2-9 gezegenimsi nebulası diğer nebulalardan farklıdır.
M2-9 gibi güneş gibi düşük kütleli yıldızlar öldüklerinde gazlı dış katmanlarını dışarı atarak beyaz cüceye dönüşürler.
Dışarı atılan gaz birkaç bin yıl boyunca yerinde kalacak bir gezegenimsi bulutsu oluşturur.
14:51Bulutsular ve Küresel Kümeler: M 29 gezegenimsi bulutsusu, bizden yaklaşık 2100 ışık yılı uzaklıkta yer alır ve kelebek şeklinde görünür; merkezinde iki yıldız ortak bir çekim merkezi etrafında döner.
NGC 68-38 olarak da bilinen Messier 71, Ok takımyıldızında bulunan yaklaşık 27 ışık yılı boyunca uzanan bir küresel kümedir ve Messier'in kataloğunda Ok takımyıldızında yer alan tek nesnedir.
NGC 5139 olarak da bilinen Omega Centauri, Centauri takımyıldızında bulunan en büyük küresel kümedir ve yaklaşık 12 milyar yıllık bir yaşa sahiptir.
16:23Küresel Kümelerin Özellikleri: Küresel kümeler, galaksimizin doğuşunun başlangıcında oluşmuş ve Samanyolu'nun etrafında bir küre şeklinde dağılmışlardır.
Küresel kümelerin merkezindeki alanlar, güneşin yakınındaki bölgeden yaklaşık bin kat daha yoğundur.
Küresel kümeler dinamik aile, kimyasal bileşimleri ve galaktik merkezden uzaklıklarıyla tanımlanır; hidrojen ve helyum dışında çok az veya çok fazla metal içeren kümeler vardır.
17:16Küresel Küme Kategorileri: En az metalik olan kümeler, galaktik halo olarak bilinen spiral galaksiyi çevreleyen çevresel bölgede bulunurlar ve en eski galaksilerdir.
Halo kümeleri iç ve dış olarak ayrılır; iç halo kümeleri galaktik merkezden güneş'e olan uzaklıktan daha az bir mesafede, dış halo kümeleri ise 200 bin ışık yılından daha uzaktadır.
Yüksek metalik küresel kümeler, süpernovalar tarafından yıldızlararası ortamdan atılan metal bakımından daha zengin maddeden oluşur ve daha gençtir; disk kümeleri olarak da bilinirler.
18:26Omega Centauri'nin Özellikleri: Omega Centauri, evrenin ilk milyar yılında oluştuğu düşünülüyor ve yaklaşık 12 milyar yıllık bir yaşa sahiptir.
Çapı 253 ışık yılı olan Omega Centauri, Samanyolu'nda bilinen en büyük küresel kümedir ve yaklaşık 10 milyon sarı-turuncu dev yıldız içerdiği düşünülüyor.
Omega Centauri'nin merkez bölgesinde yıldızlar o kadar çoktur ki, gökbilimciler aralarında sadece 0,1 ışık yılı olduğunu tahmin eder.
19:28Omega Centauri'nin Özel Özellikleri: Omega Centauri'de yıldızlar yaş ve metaliklik açısından büyük farklılıklar gösterir; genel olarak küresel kümeler içindeki yıldızlar daha tekdüze ve daha yaşlıdır.
Omega Centauri'de birkaç nesil yıldız vardır, bu da gökbilimcilerin ilgisini çekmiş ve Omega Centauri'nin Samanyolu tarafından yutulmuş küçük bir galaksinin kalıntısı olabileceği düşünülmüştür.
Omega Centauri çıplak gözle kolayca tanınır ve Antik Çağlardan beri de öyle olmuştur; Batlamyus M. 150 gibi erken bir tarihte onu Armagest yıldız kataloğuna dahil etmiştir.
20:48Güneş Sistemi ve Gezegenler: Güneş sisteminde gezegenler, güneş dışında en büyük nesnelerdir ve sekiz tanesi üç farklı ailede gruplandırılmıştır: teyrik gezegenler ve dev gezegenler.
Teyrik gezegenler (Dünya, Merkür, Venüs ve Mars) güneş'e en yakın olanlardır, boyutları mütevazidir ve atmosferleri vardır.
Dev gezegenler (Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün) büyük ve çoğunlukla gazdan oluşurlar; ayrıca halkaların varlığıyla da karakterize edilir.
22:39Orion Nebulası: Orion Nebulası (Messier 42), dünyaya en yakın dağınık nebuladır ve gerçek bir yıldız fidanlığıdır.
Nebulalar floresan fenomen sayesinde parlar; gaz atomları, parlak yıldızın morötesi radyasyonu tarafından uyarılır ve bu da onların da ışık üretmesine neden olur.
Nebulalarda atomların çoğunluğu kırmızı ışık yayan hidrojendir, sülfür de aynı renkte ışık yayar, oksijen ise yeşil renkte parlar.
23:45Orion Nebulasının Gözlemlenmesi: Messier 42 dürbünle gözlemlemek kolaydır ve Orion'un kılıcının yıldızları arasında küçük bir bulut gibi görünür.
Teleskopla bakıldığında merkez bölgesinde yeşil renk görülebilir ve bu renk tonu daha güçlü bir teleskopla doğrulanır.
Nebula yaklaşık 24 ışık yılı uzunluğundadır ve aslında Orion Bulutu adı verilen daha büyük bir gaz ve toz bulutunun sadece ana parçasıdır.
24:45Amerika Bulutsusu: NGC 7000 veya Amerika Bulutsusu olarak bilinen Kuzey Amerika Bulutsusu, Kuğu takımyıldızında yaklaşık 1890 ışık yılı uzaklıkta yer alır ve kuzey Amerika'nın silüetini çağrıştıran şeklindedir.
Amerika Bulutsusu ve Pelikan Nebulası birlikte muazzam bir hidrojen bulutunun görünen kısmını oluşturuyorlar ve bu iki nebuladaki gaz kütlesinin yaklaşık 5000 güneş kütlesi olduğu düşünülüyor.
Gökbilimciler, bulutsuların ışıldaması için gereken enerjinin yakındaki süper dev yıldız Deep tarafından sağlandığına inanıyor.
26:25Alfa Signi Yıldızı: Kuzey Amerika Bulutsusu'nun yakınında bulunan Alfa Signi yıldızı, daha çok Deep olarak bilinen değişken bir beyaz üst dev yıldızdır.
Kuğu takımyıldızındaki en parlak yıldız ve gökyüzündeki en parlak 19. yıldızdır; büyüklüğü 1,25'tir ve yüzey sıcaklığı 8200 santigrat dereceye ulaşır.
Kütlesi yaklaşık 20 güneş kütlesidir ve Deep'in yıldız rüzgarı her yıl bir güneş kütlesinin 0,080 milyonda birini kaybetmesine neden olur.
27:12Yaz Üçgeni ve Vela Pulsarı: Deep, Vega ve Altair ile birlikte yaz üçgenini oluşturur ve yaz gökyüzünün en önemli simgelerinden biridir.
Yaz üçgeni tek bir takımyıldızı ait olmadan belirgin bir desen oluşturur ve bu bir asterizmdir; Deep, bizden en uzakta olmasına rağmen, aşırı parlaklığı sayesinde çıplak gözle diğer ikisi kadar görülebilir.
Vela Pulsarı (Vela pulsarı), Vela takımyıldızında dünya'dan yaklaşık 959 ışık yılı uzaklıkta yer alır ve 1968 yılında Sydney Üniversitesi'nden gökbilimciler tarafından keşfedilen ilk genç pulsardır.
29:44Sarmal Bulutsu (Helix Nebula): Sarmal bulutsu (NGC 7293), kova takımyıldızında yer alan, dünya'ya en yakın gezegenimsi nebulalardan biridir.
Bulutsu, 650 ışık yılı uzaklıkta, iç içe geçmiş iki halka şeklinde görünür ve merkezdeki beyaz cüce kırmızı tozdan oluşan bir diskle çevrilidir.
Bulutsu 5,74 ışık yılı çapında bir alana yayılmış olup, yaklaşık 12 bin yıl önce genişlemeye başlamıştır.
31:02Bulutsunun Özellikleri: Bulutsunun renkleri, yıldızın sonunda fırlattığı atomların türüyle bağlantılıdır: kırmızı hidrojene, mavi ve yeşil oksijene, sarı ise nitrojene karşılık gelir.
Dünya'ya yakınlığı nedeniyle helix bulutsusu bize zengin ayrıntılar sunar ve içinde 20.000'den fazla yuvalanmıştır.
Dünyadan dürbünle bakıldığında NGC 7293, mükemmel bir gökyüzünde gri bir disk olarak görünür.
32:00Karina Bulutsusu: NGC 3324, Karina bulutsusu olarak da bilinen NGC 3372'nin kuzeyinde yer alan bir emisyon bulutsusudur.
Karina bulutsusu, 300'den fazla ışık yılı boyunca uzanan, en parlak ve en büyük bulutsulardan biridir.
Eta Carinae, bu bulutsunun içinde yer alan, güneşten 120 kat daha büyük kütleye ve 4 milyon kat daha büyük parlaklığa sahip bir süper dev yıldızdır.
33:46Karina Bulutsusunun Gözlemlenmesi: Karina bulutsusu, özellikle Batı Hint Adaları'ndaki Yengeç Döncesinden gözlemlemek kolaydır.
Çıplak gözle bakıldığında bir büyüklüğünde güzel bir gri bulut olarak görülür, dürbünle bakıldığında bu bulut iki parça halinde daha karmaşık bir hal alır.
Eta Carinae yıldızı herhangi bir alet olmadan turuncu görünür ve bir gün olağanüstü bir süpernovayla patlayacaktır.
34:15Anahtar Deliği Bulutsusu: Karina bulutsusunun içinde "Anahtar Deliği Bulutsusu" olarak bilinen, soğuk, moleküler ve tozdan oluşan küçük karanlık bir buluttur.
Bu yapının içinde sıcak floresan gazdan oluşan parlak filamentler bulunur ve çapı yaklaşık 7 ışık yılıdır.
34:41Mücevher Kutusu Kümesi: Güney Haçı takımyıldızında κ Cruis Kümesi olarak bilinen ve "Mücevher Kutusu" olarak adlandırılan NGC 47 Tuc 45'te yer alır.
Bu genç açık küme, Güneş sistemi'nden yaklaşık 6.440 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır ve görünür büyüklüğü yaklaşık 19 ışık yılıdır.
Kümenin merkezinde parlak yıldızlar A şeklinde bir astarizm oluşturur ve bu astarizm ucu değişken bir süper dev olan HD 119.44 tarafından işaretlenmiştir.
35:57Antares Yıldızı: Akrep takımyıldızında bulunan ve Alfa Scorpi olarak da bilinen Antares, ana bileşeni ömrünün sonuna gelmiş bir kırmızı süper dev olan Antares A olarak adlandırılan bir çift yıldızdır.
Antares'in hacmi Güneş'inkinden 680 milyon kat daha büyüktür ve Güneş'ten yaklaşık 10.000 kat daha parlaktır.
Antares'in yüzey sıcaklığı Güneş için 5.500°C'e karşılık yaklaşık 3.600°C'dir ve yakında bir süpernova olarak patlayacaktır.
37:00Antares'in Yoldaş Yıldızı ve Yakındaki Kümeler: Antares'in yoldaş yıldızı Antares B, 5.50 büyüklüğünde bir cüce yıldızdır ve Güneş'ten 170 kat daha parlaktır.
Antares'ten çok uzakta olmayan iki küme vardır: M4, Antares'e en yakın olanı ve aynı zamanda bize de en yakın olan küresel bir kümedir.
M7 daha uzaktadır, Akrebin kuyruğuna yakın bir yerde bulunan açık bir kümedir ve dünyadan çıplak gözle görülebilir.
38:29Yıldız Kümeleri: Kümeler, gökyüzünde yıldızların genellikle olduğundan daha yoğun olduğu alanlardır ve açık kümelerin boyutları yaklaşık 6 ila 30 ışık yılı arasında değişir.
Aynı açık kümeye ait tüm yıldızlar homojendir, hepsi aynı gaz bulutsusundan oluştuğu için aynı orijinal kimyasal bileşime sahiptir.
Yıldızlar yerçekimi kuvvetiyle birbirine bağlanır ancak bu bağ çok güçlü olmadığından açık kümeler yavaşça ayrışırlar.
40:32Küresel Kümeler: Bir küresel küme, birkaç on ışık yılı gibi küçük bir yarıçap içinde birkaç yüz bin yıldızın bir araya gelmesiyle oluşur.
Günümüzde galaksimizin etrafındaki geniş hale de 150 küresel küme bilinmektedir ve Messier 4 bize en yakın küresel kümedir.
M4, dünyadan 7.200 ışık yılı uzaklığıyla en yakın olan, 75 ışık yılı çapında bir kürenin etrafına dağılmış 70 bin yıldızla düşük bir yıldız yoğunluğuna sahiptir.
42:02Dış Gezegen Keşfi ve Nebulalar: 2003 yılında Hubble uzay teleskobu kullanılarak M4'te PCR-B16 26B adlı bir dış gezegen keşfedildi, bu gezegen bir beyaz cüce ve bir pulsarın yörüngesinde dönmekte ve Jüpiter'in iki buçuk katı kütleye sahiptir.
Dağınık nebulalarda koyu renkli toz bulutları gazla karışarak tanıdık şekiller oluşturur; Messier 8 nebulasında bir lagün, Messier 20 nebulasında ise bir yonca şekillenir.
Lagün ve Trifit nebulaları muhteşem bir manzara sunar ve verimlidir; gökbilimciler burada embriyonik evrelerindeki genç yıldızları keşfetmiştir.
43:46Trifit Bulutsusu: Üçlü bulutsu (Messier 20) Yay takımyıldızında, Samanyolu'nun Erboğa kolundaki bir yıldız oluşum bölgesinde yer alır ve içinde NGC 6514 adlı açık bir yıldız kümesi bulunur.
Bulutsunun üç loblu düzeni ona yonca bulutsusu adını vermiştir; yaklaşık 3100 yıldız içerir, bunların yaklaşık 30'u büyük embriyonik yıldızlardır.
Trifit nebulası bir emisyon nebulası olarak bilinir ve içinden geçen karanlık bir nebula ona kendine özgü bir görünüm kazandırır; her diskin merkezinde bir yıldız bulunur.
45:13Lagün Bulutsusu: Lagün bulutsusu (Messier 8) Yay takımyıldızında yer alır ve içinde birçok genç yıldızın doğduğu dağınık bir bulutsudur.
Bulutsuyu aydınlatan 9 Sagittari adlı yıldız, iki mavi devden oluşan ikili sistemin yörünge periyodu 9,1 yıldır ve yıldızlar arasında 11 ila 27 astronomik birim mesafe vardır.
M8, Dünya'dan yaklaşık 4100 ışık yılı uzaklıktadır ve içinde sadece 2 milyon yaşında, genç ve sıcak yıldızların bulunduğu NGC 6559-30 açık kümesi bulunur.
46:31Lirya Nebulası: Lirya nebulası (Messier 57) gezegenimsi nebulaların en iyi temsilcisi olarak bilinir; ilk gözlemcilerin dairesel şekilleri nedeniyle onları gezegen zannetmeleri nedeniyle bu isimlendirme yapılmıştır.
Gezegenimsi nebulalar, evrimin ileri aşamasındaki yıldızlardan bir gaz zarfının yayılmasıyla oluşur ve güneş gibi yıldızların sönerken etraflarını saran görkemli taçlar gibidirler.
Lirya nebulasının kalbinde sıcaklık 100.000 santigrat dereceye ulaşır; bulutsunun iç kısımları mavi-yeşil, halkanın dış bölgesi ise kırmızımsı renk tonuna sahiptir.
48:36Caldwell 86 Küresel Kümesi: Altair takımyıldızında Dünya'ya en yakın ikinci küresel kümeyi buluruz; Caldwell 86 (NGC 6397) yaklaşık 400.000 yıldız içerir ve Samanyolu'nun merkezinden 19.550 ışık yılı uzaklıkta yer alır.
Küme çeşitli yıldız türleri içerir: beyaz cüceler, düşük kütleli yıldızlar, kırmızı devler, değişken yıldızlar ve mavi başıboşlar.
Caldwell 86'da iki beyaz cüce kategorisi ve iki tür kırmızı dev vardır; ayrıca çok sayıda değişkenli yıldız ve kattaklizmik değişkenler bulunur.
51:49Omega Bulutsusu: Omega bulutsusu (Messier 17) Dünya'dan 5500 ışık yılı uzaklıkta bulunan, sadece 1 milyon yaşında, genç bir açık küme içeren bir emisyon bulutsusudur.
Bulutsunun büyüklüğü 30-34 ışık yılı arasındadır ve toplam kütlesinin yaklaşık 800 güneş kütlesi olduğu tahmin ediliyor.
Samanyolu'ndaki en üretken yıldız fidanlıklarından birisidir; bulutsunun dış bölgelerinde devam eden yıldız oluşum aşaması yaklaşık 1000 yıldız üretmektedir.
53:43Vahşi Ördek Kümesi: Sobiski'nin Kalkanı takımyıldızı içinde bugün bilinen en zengin açık küme olan Messier 11 (Vahşi Ördek Kümesi) yer almaktadır.
Küme yaklaşık 3000 üyeden oluşmaktadır ve yıldızları kümenin merkezinden ayıran mesafe genellikle Samanyolu'nda gözlemlenenden onlarca kat daha küçüktür.
Kümenin büyüklüğünün 18-27 ışık yılı arasında olduğu tahmin edilmektedir ve Samanyolu'nun merkezinden yaklaşık 22.200 ışık yılı uzaklıktadır.
55:40Messier 10 Küresel Kümesi: Messier 10 (NGC 6254) Küresel Kümesi, Opiçus takımyıldızında, Samanyolu'nun merkezinden yaklaşık 15 bin ışık yılı uzaklıkta yer alır.
Kümenin yaklaşık 11,40 milyar yaşında olduğu düşünülmektedir ve çapı yaklaşık 83 ışık yılıdır.
Büyük bir mavi yıldız popülasyonu içerir ve gözlemledikleri bölgede 2-5 milyar yıl önce oluştukları düşünülmektedir.
56:14Küresel Kümeler: Küresel kümelerin bir bütün olarak büyüklüğü 6,60 olmasına rağmen, en parlak yıldızların büyüklüğü 13'tür ve bu tür kümede değişken yıldız sayısı çok azdır.
Gökkubbedeki büyüklüğü dolunayın yaklaşık üçte ikisine eşittir ve 6,60'lık büyüklüğü dürbünle gözlemlenmesini kolaylaştırır.
M12 (NGC 6218) kümesi, Samanyolu'nun merkezinden 14.700 ışık yılı uzaklıkta Ophiuchus takımyıldızında yer alır ve yaklaşık 12,60 milyar yaşındadır.
57:43Açık Kümeler: Messier 16 açık kümesi, yıldızlararası gaz ve toz bulutundan oluşan bir yıldız doğumevidir ve sadece 5,50 milyon yaşındadır.
M16 kümesi, 48,3 olarak listelenen Kartal Bulutsusu adı verilen bir gaz bulutuyla çevrilidir ve -8,21 büyüklüğünde olmasına rağmen, bulutsunun 30 yay dakikalık boyutuna kıyasla sadece 7 yay dakikalık boyutundadır.
M1 (Yengeç Bulutsusu) 1054 yılında gözlemlenen bir yıldız patlamasının kalıntısıdır ve Çinli astronomlar Boğa takımyıldızında aniden Venüs'ten daha parlak hale gelen bir yıldız tespit etmiştir.
1:00:18Yengeç Bulutsusu ve Pulsar: Yengeç Bulutsusu, Dünya'dan yaklaşık 6.300 ışık yılı uzaklıkta Boğa takımyıldızında yer alır ve çapı 10 ışık yılına ulaşmaktadır.
Nebula'nın merkezinde Yengeç Pulsar adı verilen bir pulsar bulunmaktadır ve bu pulsar, güneşten yaklaşık 200.000 kat daha fazla enerji yayar.
Pulsar, nebulanın merkezi radyasyonunu üretir ve dönüşü günde yaklaşık 36,40 nano saniye azalır, bu da mevcut periyodunun 75.000 yıl içinde yaklaşık bir saniye yavaşlayacağı anlamına gelir.
1:02:04Yengeç Bulutsusunun Yapısı: Merkezinde madde birkaç hafta içinde değişir ve 1 ışık yılı çapındaki madde filamentleri, ışık hızının yarısı kadar bir hızla pulsardan uzaklaşır.
Pulsar tarafından yayılan ekvatoral bir rüzgar tarafından yaratılan filamentler, pulsardan uzaklaştıkça dönüşümlü olarak parlar, kararırlar ve nebulanın ana kısmı boyunca yayılırlar.
Merkezdeki en dinamik yapı, çevresindeki fırlatılmış maddeye doğru fırlayan kutupsal jetler yayar ve bu bir şok cephesi yaratır.
1:02:46Süpernova ve Yıldızlar: Süpernova, bir yıldızın patlamasıdır ve sadece beyaz cüceler ve büyük kütleli yıldızlar süpernova üretir.
Büyük kütleli yıldızlar söz konusu olduğunda, yıldızın çekirdeği kendi üzerine çöker ve demir bir çekirdek içinde hareketsiz hale gelir, geriye bir pulsar şeklini alabilen kompakt bir nesne kalır.
Yengeç Bulutsusu büyük kütleli bir yıldızdan oluşmuştur ve ata yıldızın kütlesi 8 ila 12 güneş kütlesi arasındadır.
1:03:38Rozet Bulutsusu: Tek Boynuzlu takımyıldızının en güzel nesnelerinden biri olan Rozet Bulutsusu, merkezinde NGC 2244 adı verilen genç yıldızlardan oluşan açık bir kümenin yer aldığı iyonize hidrojen bölgesidir.
Rozet Bulutsusu, Güneş Sistemi'nden yaklaşık 4.700 ışık yılı uzaklıktadır ve en geniş noktasında 130 ışık yılı boyunca uzanır.
Bulutsu kendi içinde birkaç NGC nesnesine bölünmüştür: batı kısmı NGC 2237, ilk emisyon bölgesi NGC 2246, başka bir bölge NGC 2238 ve çok genç bir açık yıldız kümesi oluşturan NGC 2244 olarak adlandırılır.
1:05:11Açık Kümelerin Özellikleri: Açık kümeler en çok tanınan yıldız sistemleridir ve birkaç düzine ile birkaç bin yıldızdan oluşurlar.
Bu yıldızlar aynı yıldızlararası gaz ve toz bulutundan oluşmuş, aynı yaştaki kız kardeşler gibidir, ancak kütleleri büyük ölçüde değişir.
Açık kümeler genellikle kendilerini oluşturan bulutlarla bağlantılı kalırlar ve galaksinin merkezinin yörüngesinde dönerken yüz milyonlarca yıl boyunca üyelerini kaybederler.
1:06:28Rozet Bulutsusunun Gözlemlenmesi: Açık ve karanlık gecelerde, Rozet Kümesi kış Samanyolu'nun ortasında küçük gri bir leke olarak çıplak gözle görülebilir.
Dürbünle bakıldığında, küme yarım düzine parlak yıldızı ortaya çıkarır ve Rozet Bulutsusu kümeyi soluk, dağınık bir halkayla çevreler.
Bir gaz ve toz bulutunun bir yere çökerek yüzlerce sıcak top oluşturması için tek gereken küçük bir yerçekimi rahatsızlığıdır ve yeterince yüksek bir sıcaklığa ulaşırlarsa, çekirdeklerinde nükleer reaksiyonları tetikleyecek ve parlamaya başlayacaktır.
1:07:48NGC 2244 Kümesi: NGC 2244 kümesi, en geniş noktasında 33 ışık yılı uzunluğundadır ve güçlü radyasyon ve yıldız rüzgarları üreten birkaç O tipi yıldız içerir.
En parlak yıldızlar HD 46.223 ve HD 46.150'dir ve her ikisi de Güneş'ten 50-60 kat daha büyüktür ve ondan 400-450 bin kat daha parlaktır.
Tek Boynuzlu takımyıldızında yer alan NGC 2264, 9 milyon yaşında olduğu tahmin edilen oldukça genç bir açık kümedir ve Güneş Sistemi'nden yaklaşık 2.800 ışık yılı uzaklıktadır.
1:09:37Messier 92 Kümesi: Samanyolu'nun merkezinden yaklaşık 31.310 ışık yılı uzaklıkta bulunan Messier 92 (NGC 6341), Herkül takımyıldızında yer alan bir küresel kümedir.
Yaşının yaklaşık 13 milyar yıl olduğu tahmin edilmektedir, kütlesi 330.000 Güneş kütlesine eşdeğer ve çapı 109.000 ışık yılıdır.
M92 içinde yaklaşık 15 değişken yıldız keşfedilmiştir ve dünya dan gözlemlemek zor bir iştir; dürbünle bakıldığında dağınık beyazımsı bir nokta gibi görünür.
1:10:33Küresel Kümeler: Messier 13, Herkül takımyıldızında bulunan ve Büyük Herkül Kümesi veya NGC 625 olarak da bilinen bir küresel kümedir.
Küme, Samanyolu'nun merkezinden 28.400 ışık yılı uzaklıkta yer alır ve metalikliğine göre yaklaşık 11,65 milyar yıl yaşındadır.
Küresel kümelerin merkezindeki yıldızlar, diğer galaksilerin ortalamasından onlarca kat daha yoğun bir şekilde paketlenmiştir ve çarpışabilirler.
1:11:16Küresel Küme Sınıflandırması: 1920'lerde Amerikalı astronom Harlow Shapley, küresel kümeleri en kompaktan en dağınık olana doğru 'I' den 'XII' ye kadar sınıflandırmıştır.
M13 bir "V" kümesi olarak sınıflandırılır ve 145 ışık yıllık bir alanda yaklaşık 100.000 yıldızı gruplandıran en kompakt kümelerden biridir.
Büyük Herkül Kümesinde yüzbin'den fazla yıldız bulunmaktadır ve merkezdeki yoğunluk, Güneş sistemini çevreleyen bölgedekinden yüz kat daha fazladır.
1:11:53Küresel Kümenin Özellikleri: Yıldızlar çarpıştığında, "mavi başıboş" olarak adlandırılan büyük bir genç yıldız yaratırlar.
Kümede en parlak yıldız 11,95 büyüklüğünde değişken bir kırmızı devdir ve bugüne kadar 64 değişken yıldız keşfedilmiştir.
Messier 13 çıplak gözle görülebilirlik sınırındadır, dürbünle gözlemlemek kolaydır ve teleskoplar aracılığıyla bu geniş ve zengin kümeyi gözlemlemek muhteşemdir.
1:12:45Messier 80: NGC 6933 olarak da bilinen Messier 80, Akrep takımyıldızında bulunan küresel bir kümedir ve Güneş sisteminden yaklaşık 33 bin ışık yılı uzaklıktadır.
Samanyolu'ndaki 147 küresel küme arasında M80 en yoğun olanlardan birisidir ve yaş ortalaması yaklaşık 13 milyar yıl olan bu küme çoğunlukla yaşlı yıldızlardan oluşur.
Kümenin merkezinde etkileyici sayıda mavi başıboş yıldız bulunmaktadır; bu yıldızlar vampir yıldızlarla karşılaştırılabilir ve bu da M80'in çekirdeğinde yıldız çarpışmalarının ve birleşmelerinin gerçekleştiğini gösterir.
1:13:57T Scorpi Novası: 1860 yılında bir yıldız aniden çok parlak hale geldi ve parlaklığını 7,50 büyüklüğünden 6,80 büyüklüğüne çıkardı, bu parlaklık birkaç gün sürdükten sonra yıldız eski parlaklığına geri döndü.
Bu olay T Scorpi Novasıydı ve Schola olarak da bilinen Lambda Scorpi, Akrep takımyıldızında yer alan mavi bir süper dev ve Samanyolu'ndaki en parlak yıldızlardan biridir.
1:14:32Messier 14: Samanyolu'nun merkezinden yaklaşık 13 bin ışık yılı uzaklıkta bulunan ve NGC 6422 olarak da bilinen M14 küresel bir kümedir.
Yaklaşık 100 ışık yılı genişliğine sahiptir ve içinde 150 bin yıldız barındırır; kümedeki en parlak 25 yıldızın görünen büyüklüğü 15,44'tür, en parlak yıldızın büyüklüğü ise 14'tür.
M14 nispeten eski, metal zengini bir kümedir, bizden uzaklığı nedeniyle bir yıldız olarak gözlemlenmesi zordur ve sütlü galaksi benzeri bir görünüme sahiptir.
1:15:17Palomar 1 ve Rodeo Cassiopi: Palomar 1, George Abel'in Caltech'in Palomar Dağı gözlemevindeki ilk keşfi olan küresel bir kümedir ve bir cüce galaksi olmamasına rağmen Sagittarius cüce galaksisi ile aynı evrimsel geçmişe sahiptir.
Cassiopeia takımyıldızında bulunan Rodeo Cassiopi, Dünya'dan 3.420 ışık yılı uzaklıkta sarı bir hiperdev yıldızdır ve Samanyolu'nda bilinen sadece 12 hiperdev yıldızdan biridir.
Rodeo Cassiopi'nin çapı Güneş'ten 450 kat daha büyük olup yaklaşık 626 milyon 778 km'dir ve bizim yıldızımızdan bir milyon kat daha parlaktır.
1:16:40Samanyolu ve Evren: Samanyolu bizim galaksimizdir ve yapısını, bileşimini ve evrimini inceleyerek kendi güneş sistemimizin tarihini, kökenlerini ve evrendeki yerimizi daha iyi anlayabiliriz.
Samanyolu hakkındaki bilgiler, başka yerlerde yaşamın var olma olasılığını değerlendirmemize de yardımcı olabilir.
Galaksi hakkındaki bilgilerimiz, uzaklık ve kozmozun daha uzağındaki gök cisimlerini gözlemlemek için mevcut teknolojik kapasiteyle sınırlıdır ve gözlemlenebilir evren tahminen 100 milyar galaksi içeriyor.

Samanyolu ve Gökyüzündeki Önemli Nesneler Hakkında Bilgilendirici Video

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir