Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Uzay bilim ve sanat kanalından bir bilimsel anlatım videosu. Sunucu, 2006'da uluslararası astronomi birliği tarafından plüton'un gezegenlikten çıkarılmasını ve bunun sebeplerini açıklıyor.
- Video, plüton'un 1930'da keşfedilmesinden başlayarak, 2005'te keşfedilen Eris'in plüton'dan daha büyük olmasıyla başlayan tartışmaları anlatıyor. 2006'da uluslararası astronomi birliği tarafından belirlenen gezegen olma şartları (güneş etrafında dönme, küresel şekil, yörüngesinin temiz olması) detaylı olarak açıklanıyor. Plüton'un küçük olması değil, Kuiper kuşağında olması ve yörüngesinin temiz olmaması nedeniyle gezegenlikten çıkarıldığı vurgulanıyor.
- 00:02Plüton'un Gezegenlik Durumu
- Plüton birçok kişiye göre hala dokuzuncu gezegen olsa da, 2006'dan itibaren resmi olarak bir gezegen değildir.
- Uluslararası Astronomi Birliği'nin kararıyla Plüton 2006 yılında gezegenlikten çıkarılmıştır.
- Plüton 1930 yılında keşfedilmiştir, bu tarihte keşfedilme hızı giderek artmıştır.
- 00:49Gezegenlik Kararının Nedenleri
- 2005 yılında keşfedilen Eris, Plüton'dan daha büyük ve küresel bir cisim olduğu için gezegen olarak ilan edilmişti.
- Eris'in keşfi, güneş sisteminde benzer gök cisimlerinin daha fazla olabileceğine dair farkındalık yaratmıştır.
- Bir yıl süren tartışmaların ardından 2006 yılında Uluslararası Astronomi Birliği toplanmış ve gezegen olma şartlarını açıklamıştır.
- 01:25Gezegen Olma Şartları
- Gezegen olma için üç şart vardır: Güneş'in etrafında dönmesi, küresel şekilli olması ve yörüngesinin temizlenmesi.
- Birinci şartı sağlayan cisimler asteroid, birinci ve ikinci şartı sağlayan cisimler ise cüce gezegen olarak adlandırılır.
- Özellikle üçüncü kural, Plüton, Eris ve Ceres gibi cisimleri gezegenlerin dışında bırakmak için kurulmuştur.
- 02:00Plüton'un Dışlanma Nedenleri
- Plüton, uzay kayalarından oluşan Kuiper kuşağında yer aldığı için üç şartı sağlayamamıştır.
- Plüton'un küçük olması da dışlanmasının etkilerinden biridir; Rusya'nın yüzölçümü Plüton'unkinden büyüktür.
- Plüton'un dışlanmasının asıl sebebi küçük olması değil, gezegen sayısı kontrol edilmesi gereği olmuştur.
- Gelecekte üç kurala ters düşen bir gezegen keşfedilirse, bu kuralların yeniden düzenlenmesi gerekecektir.