Buradasın
İslam'ın İlk Yüz Elli Yılında Camilerin Kıble Yönü Hakkında Eleştirel Bir İnceleme
youtube.com/watch?v=K31H1OjxK3MYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İslam'ın ilk yüz elli yılında camilerin kıble yönünün Mekke yerine Petra şehrine dönük olduğu iddiasını eleştirel bir şekilde inceleyen bir içeriktir. Konuşmacı, Dan Gibson adlı kişinin bu iddiasını nasıl ortaya attığını ve bu iddianın dayanaklarını detaylı şekilde analiz etmektedir.
- Video, Gibson'un 2011, 2016 ve 2017 yıllarında yayınladığı eserlerdeki iddialarını incelemektedir. Konuşmacı, Gibson'un Google Earth ve Astar sistemleri kullanarak eski mescitlerin yönlerinin tespit edildiğini iddia ettiğini, ancak bu iddiaların somut delillerle desteklenmediğini, sayısal verilerin tutarsız olduğunu ve tarihi bilgilerin bağlamından koparılarak yanlış yorumlandığını göstermektedir. Ayrıca, Petra'nın 7. yüzyılın başlarında bir yerleşim olmadığı ve Nebatilerin 550'li yıllarda büyük bir depremden sonra orayı terk ettiği bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:06Mekke ve Petra İddiası
- İslam'ın ilk yüz elli yılında camilerin kıble olarak Kabe yerine Petra şehrine mi dönüktür iddiası ele alınıyor.
- Eğer Mekke bir yerden başka bir yere taşınmış olsaydı, hem Müslüman kaynaklarında hem de diğer kültürlerin kaynaklarında bununla ilgili deliller olmalıydı.
- Petra Roma'nın kontrolünde olduğu için, Kur'an mesajının buradan çıkmış olsaydı, Roma kayıtlarında bu konuda bilgiler olmalıydı.
- 00:57Dan Gibson'ın İddiaları
- Kur'an'ın doğduğu yerin Mekke olmadığı hipotezi daha önce de ortaya atılmış olsa da, "gerçek yer Petra'dır" iddiasını ilk dillendiren kişi Dan Gibson'dur.
- Gibson, 2011 yılında "Kur'an Coğrafyası" adlı kitabını, 2016 yılında bir belgeselini ve 2017 yılında "Erken Dönem Kıbleleri" adlı kitabını yayınlamıştır.
- Gibson'ın en somut delili, ilk dönem mescitlerinin Mekke'ye değil Petra'ya baktığı iddiasıydı.
- 01:47Google Earth Sorunu
- Gibson, eski mescitlerin yönünü Google Earth'de tespit ettiğini iddia etmiş ancak bu yöntemin güvenilir olmadığı ortaya çıkmıştır.
- Gibson'ın 2017 yılında yayınladığı kitabında, Google Earth ile bir binanın kıble yönünü sağlıklı şekilde tespit edilemeyeceğini kabul etmiştir.
- Gibson, özür dileyip argümanını geri çekmek yerine son kitabında çalışmalarını "Astar" isimli başka bir sistemle yaptığını iddia etmiş, ancak bu sistem belgeselde ve ilk kitabında hiç bahsedilmemiştir.
- 03:50Gibson'ın Çalışmalarının Sorunları
- Gibson'ın 2017 yılında yayınlanan "Erken Dönem Kıbleleri" kitabında sayısal veriler içerdiği ancak bu veriler kendi içinde tutarsız ve çelişkili olduğu görülüyor.
- Gibson, eski Arapların kıble yönünü yıldızlara bakarak bulup hiç yanılmadıklarını iddia ederken, bazı camilerin yönünü Mekke'ye değil Petra'ya denk getirmek için 7,5 derece farkla bile yeterli bulmuştur.
- Kitaptaki kıble ile ilgili veriler kendi içinde tutarsız, pek çok önemli eski cami listede yok ve olanların verileri çarpıtılmıştır.
- 05:06Kıble Belirleme Sorunları
- 14. yüzyılda yaşayan birinin, modern haritalar ve GPS cihazları olmadan, kilometrelerce ötedeki 12 metrelik bir binaya yeni yaptığı binayı nasıl hizalayacağı sorunudur.
- Tarihi bilgilere göre, farklı coğrafyada bulunan kişiler çeşitli yöntemlerle Kabe'nin yönünü belirlemeye çalışmışlardır.
- Semerkant'ta Şafiilerin kıbleleri güneye, Hanefilerin kıbleleri ise batıya dönüktü çünkü farklı rivayetlere dayanıyorlardı.
- 06:18Gibson'ın Hataları ve Eleştiriler
- Gibson, tarihi bilgiyi göz önünde bulundurmadan bir camiyi listesine almış ve "bakın bu cami Petra'ya bakıyor" demiştir.
- Listesine aldığı Bibi Hatun Camisi 1399 yılında yapımına başlanan bir cami olduğu için eski bir cami bile değildir.
- Çin'deki cami ile ilgili vermiş olduğu bilgiler o kadar yanlış ki akademik çevrede alay konusu olmuş ve Gibson internet sitesinde "ben burada yanılmışım" diyerek iddiasını geri çekmek zorunda kalmıştır.
- 07:16Tarihi Kaynaklar ve Eleştiriler
- Konuyu detaylı incelemek isteyenler için David King'in Gibson'a yazdığı eleştirileri önerilmektedir.
- King, Gibson'un Petra'ya baktığını lanse ettiği camilerin aslında Kabe'ye baktığını ancak Gibson verileri okuyamadığı için bunları anlayamadığını belirtmiştir.
- Gibson, tarihi verilere ve müslümanlardan gelen rivayetlere dayandığını iddia ederken, alıntılarını bağlamından kopartıyor, çevirisi hataları yapıyor ve sadece işine gelen taraflarını çarpıtarak veriyor.
- 09:51Petra İddiasının Tarihi Gerçeklere Uymaması
- Petra tarihine bakıldığında, Nabatilerin 550'li yıllarda gerçekleşen büyük bir depremden sonra orayı terk ettiği ve 7. yüzyılın başlarında bir yerleşim olmadığı bilinmektedir.
- Bu durum, Petra iddiasının tarihi gerçeklere uymadığını göstermektedir.
- Tüm bu deliller ışığında, Petra iddiasının geçerliliği öne geçememiştir.