Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve deniz avcılığı yapan Serap adlı konuk arasında geçen bilgilendirici bir sohbet formatındadır. Sunucu, denizde çok zaman geçiren ve deniz avcılığı yapan biri olarak kendini tanıtmaktadır.
- Video, okyanusların derinlikleri ve oradaki yaşamı kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde okyanusların dünya yüzeyinin %70'ini kapladığı ve ortalama derinliğinin 3,7 kilometre olduğu bilgileri paylaşılırken, ikinci bölümde 40 metre'den 6000 metre'ye kadar olan derinlik seviyeleri incelenmektedir. Son bölümde ise Mariana Çukuru, Porto Riko Çukuru ve Kermedek Çukuru gibi önemli okyanus çukurları ve bu bölgelerde yaşayan özel canlı türleri hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır.
- Videoda ayrıca deniz korkusu konusu da ele alınmakta, deniz korkusunun bilinçaltı korkulara dayandığı ve özellikle karanlık ve bilinmeyen yerlerden kaynaklandığı açıklanmaktadır. Okyanusların en derin bölgelerindeki keşifler, bu bölgelerde yaşayan omurgasız ve çok hücreli organizmaların özellikleri, adaptasyonları, iskelet yapısı ve basınç dayanımı gibi konular da detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- 00:22Okyanusların Derinlikleri
- İnsanlık okyanusların çok az bir bölümünü keşfetmiştir, 3500 metreden daha derine dalarsanız bilimin henüz bilmediği yeni canlı türleri keşfetme olasılığınız yüksektir.
- Okyanuslar dünya yüzeyinin %70'inden fazlasını kaplar ve ortalama derinliği yaklaşık 3,70 kilometredir.
- Işık ancak 100 metre derinliğe kadar inebildiği için suların derinliklerine daima karanlık hakim olur.
- 00:58Denizden Korkma Nedenleri
- Denizden korkanlar genellikle karanlık bölgelerden geçerken yosunlardan rahatsız olurlar, ancak yosunların içinde var olabilecek canlılardan korkarlar.
- Gece denize girmek korkutucu olabilir çünkü suyun içinde hiçbir şey görünmüyor ve ayağınıza bir şey değdiğinde ne olduğunu bilemezsiniz.
- Denizden korkma genellikle bilinçaltı korkularından kaynaklanır ve filmler (Jaws, Cart, Curt) gibi kaynaklardan etkilenir.
- 03:26Denizden Korkmanın Gerçekleri
- Bilinmezlik korkutucu olabilir, ancak denizde hiçbir şey sizi çekmez, sadece korku hissi yaratır.
- Denizden korkanlara saygısı sonsuz olsa da, korkulacak bir şey yoktur ve çözümü deniz ayakkabısı giymektir.
- Okyanus korkutucu olabilir, özellikle gece saatlerinde denize girmek tehlikeli olabilir.
- 05:46Okyanusların Önemi
- Gezegenimizin büyük bir çoğunluğu sularla kaplı olduğundan, dünyanın büyük bir kısmı tamamen karanlıklar altında bulunur.
- Dünyadaki suyun neredeyse %96'sını okyanuslar oluşturur ve tatlı suyun deniz suyuna kıyasla oranı çok küçüktür.
- Yeryüzündeki canlıların %94'ü suda yaşar, bu da yaşamını yeryüzünde sürdüren bizlerin çok küçük bir azınlığa sahip olduğunu gösterir.
- 06:32Okyanusların Derinliklerindeki Gizem
- Okyanuslardaki yetersiz ışık ve aşırı basınç, okyanusun bu kısımlarının keşfedilmesini oldukça zorlaştırıyor.
- Görünüşe göre Mars'ın yüzeyi hakkında gezegenimizin okyanus tabanından daha fazla şey biliyoruz.
- Videoda okyanusun derinlerine doğru bir yolculuğa çıkılacak ve orada neler bulunacağı keşfedilecek.
- 07:38Okyanus Derinlikleri ve Yaşam
- Tüplü dalış ekipmanı olmadan nefes tutarak dalış yapan inci koleksiyoncularının inebilecekleri maksimum derinlik kırk metredir.
- Sualtı yaşamının yüzde doksanı dünya okyanuslarının ikiyüz metre derinliğindeki katmanda bulunur çünkü bu katmanda ışık hala suyun içinden süzülerek geçmeyi başarır.
- Üçyüzotuziki metre derinlikte scuba dalış ekipmanıyla derin dalış rekoru kırılmıştır, bu derinlikte fotosentez neredeyse hiç yoktur.
- 10:14Derin Okyanus Katmanları
- Bin metre derinlikte güneş ışığının yüzde birinden daha az var ve bu katmanda yaşayan canlıların çoğu şeffaf veya derime sahip değildir.
- Derinlere indikçe yaşam formları daha da tuhaf ve sıradışı bir hale gelir, bazı canlılar biyolüminesans kullanarak ışık üretirler.
- Binyirmiyedi metre derinlikte zifiri karanlığın hakim olduğu bir gece yarısı kuşağına girilir, besin kaynağı son derece kısıtlı olduğundan okyanus yaşamı enerji tasarrufu yapmak zorundadır.
- 12:32Derin Okyanus Hayvanları
- İkibinikiyüz metre derinlikte dev ahtapotlar ve devasa ispermeçet balinaları bulunur, bu derinliklerde ölümcül savaşlar gerçekleşebilir.
- Fener balığı ikibinikiyüz metre derinliğinde ışık yaparak ufak balıkları avlar.
- Altıbin metre derinlikte kıtalararası internet kablolarının okyanus tabanına döşendiği derinliktir ve bu derinlik okyanusun dibi olarak kabul edilir.
- 13:53Mariana Çukuru
- Mariana Çukuru, bir levhanın diğerinin altına batmasıyla oluşan, iki litosfer levhasının sınırındadır ve yaklaşık yüzseksen milyon yıl önce bugünkü haliyle şekillenmiştir.
- Mariana Çukuru uzunluğu ikibinbeşyüzkırkiki kilometredir, genişliği ise yetmiş kilometredir ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ünlü Büyük Kanyonun beş katından daha uzundur.
- Okyanusun en derin ikinci yeri olan Siren Uçurumu, Challenger Uçurumunun doğusunda yer alır ve maksimum derinliği onbinsekizyüzdokuz metreden biraz daha azdır.
- 15:41Mariana Çukuru'nun Özel Özellikleri
- Mariana Çukuru'nun en tepesinde dörtyüzondört metre derinliği olan Daikoku Yanardağı bulunmaktadır, bu yanardağı su altında erimiş kükürt gölü olarak gözlemleyebiliriz.
- Black Smokers, yaklaşık binaltıyüz metre derinlikte bulunur ve basınç altında dörtyüzelli santigrat dereceye kadar çıkan yüksek mineralli su fışkırtan hidrotermal kaynaklardan oluşur.
- Bilim adamları, Challenger Uçurumunun en dibindeki yüksek basınç ve yaklaşık bir derecelik sıcaklık koşullarını tehlikeli olarak kabul etmişlerdi, ancak ilk insanlı seferler bunun aksini kanıtladı.
- 16:50Mariana Çukuru'nun Keşfi
- İki Amerikalı kaşif Jack Bir Kart ve Don Walsh, 1960 yılında Challenger Uçurumunu ziyaret eden ilk insanlardı ve Trieste adlı derin dalış araştırma aracı ile beş saatte onbindokuzyüzonsekiz metreye kadar inebildiler.
- 24 Mart 1995'te bir Japon sondası olan Kaiko, çukurun maksimum derinliğine indirildi ve onbindokuzyüzonbir metrelik bir seviye kat etti.
- Temmuz 2011'de yapılan bir araştırma gezisinde, on santimetreden büyük ve tek hücreli organizmalar için oldukça devasa olan bir foraminifer keşfedildi.
- 18:31Derin Okyanus Keşifleri
- 2012 yılında James Cameron tarafından tek kişilik Deepsea Challenger aracı ile yapılan seferden getirilen toprak örneklerinde yaklaşık 200 omurgasız tür keşfedildi.
- Aralık 2014'te başka bir kaşif 8.145 metre derinliğe ulaşabildi ve burada çok hücreli organizmalar buldu, daha önce bilinmeyen salyangoza benzer balıklar keşfetti.
- Bu balıklar en derinlerde bile hayatta kalabildiği için derin su rekoru kırdı.
- 19:34Porto Riko Çukuru
- Porto Riko Çukuru, Karayip Denizi ile Atlantik Okyanusu arasındaki sınırda yer alan jeolojik bir çukurdur ve Atlantikteki en derin çukurdur.
- Çukurun en alçak noktası 8.376 metredir ve bu derinliğe ilk bulan ABD donanma gemisi Milvaki'nin onuruna Milvaki Derinliği denir.
- 19 Aralık 2018'de emekli ABD donanma subayı Victor Vascovo, Atlantik Okyanusu'nun en derin noktası olan Porto Riko Çukuruna ilk insanlı dalışını gerçekleştirdi.
- 20:44Porto Riko Çukuru'nun Jeolojik Özellikleri
- Porto Riko Çukuru jeolojik olarak çok türbülanslı bir yerdir ve 1918 yılında gerçekleşen sismik aktivite komşu adalar için feci sonuçlara yol açtı.
- 11 Ekim 1918'de Porto Riko adasında 70 şiddetinde bir deprem meydana geldi, adanın batı kıyısına bir tsunami dalgası vurdu ve yüzden fazla insan öldü.
- NASA'ya göre çukurun altında süper yoğun bir jeolojik oluşum var ve bu oluşum okyanus yüzeyinde artan bir yerçekimi etkisine sahip, okyanusun hafifçe çökmesine neden oluyor.
- 21:40Porto Riko Çukuru'ndaki Canlılar
- 2012 yılında robotik bir batiskaf dalış yaparak bir amfi pot sürüsünü fotoğrafladı ve bu canlılar yakalandı.
- Woods O Enstitüsü'nden Dr. Stes Bolu, bu canlılardan birini 10 ila 20 santimetrelik yumuşak ve koyu formülle tanımlayarak keşfetti ve Bingon cinsinden bir deniz hıyarı olduğu ortaya çıktı.
- Dr. Bolo, kabuklular ailesine ait bir başka canlı daha keşfetti ve bu derinliklerde var olmaları bilim adamlarının kafasını karıştırıyor.
- 22:20Kermedek Çukuru
- Pasifik Okyanusu'ndaki Kermedek Çukuru, Atlantik'teki Mariana Çukuru gibi devasadır ve Kermedek Adaları'nın doğu eteğinde yer alır.
- Tonga Çukurunun derinliği 10.882 metre, genişliği ise yaklaşık 1.200 kilometredir ve 1889 yılında İngiliz gemisi Penguin tarafından keşfedilmiştir.
- Çukur, araştırma gezileri ile keşfedilen kendine özgü hayvan türleri sayesinde oldukça ilgi çekici.
- 22:59Kermedek Çukuru'ndaki Özel Canlılar
- 2012'de çukurun derinliklerinde Alicelia gigantia adı verilen kabuklu canlılar bulundu, bu canlıların boyutlarının 34 santimetreye kadar uzaması bilim adamlarını şaşırttı.
- Çukurda Nota Paris baksana aksolott (birebir aksolot) familyasına ait balıklar da bulundu, inci balığının 8.200 ila 8.300 metre derinlikte bulunması alışılmadık bir bulguydu.
- İnci balıkları genellikle 1.800 ile 2.000 metre derinlikte yaşarlar ve bu canlıların nasıl bu kadar derinliklere inip hayatta kaldıkları halen bir gizem konusu.
- 24:36Derin Okyanuslarda Yaşayan Canlıların Adaptasyonları
- Derin okyanuslarda yaşayan çoğu canlının iskeleti yok, bazıları şeffaf olduğu için iç organları görülebiliyor.
- Damla balığı kemiksizdir ve aşırı basınçlarda vücudu yayılarak basıncı dağıtıyor.
- Özel dış kabuk oluşturanlar da var, bu adaptasyon zorlaştırma gerekmeden gerçekleşiyor.