Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, NASA'nın Artemis projesini detaylı olarak anlatan bir bilgilendirme içeriğidir. Apollo programından sonra ay'a tekrar astronot gönderme ve ay yüzeyinde uzun süre kalma hedeflerini taşıyan Artemis programı hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- Video, Artemis programının tarihçesini, hedeflerini ve planlarını anlatarak başlıyor. Ardından Space Long System roketi, Orion uzay aracı, Gateway uzay istasyonu ve Human Landing System gibi programın önemli bileşenleri detaylı olarak açıklanıyor. Son bölümde ise önümüzdeki yıl gerçekleştirilecek Artemis-1 görevinin rotası, fırlatma süreci ve dönüş aşamaları adım adım anlatılıyor. Video, Artemis programının Mars'a gitme hedefine hazırlık olarak önemi vurgulanarak sonlanıyor.
- 00:06NASA'nın Artemis Projesi
- NASA, Apollo programından yaklaşık yarım yüzyıl sonra Artemis adını verdiği programla 2024 yılına kadar ay'a tekrar astronotlar göndermeyi planlıyor.
- Artemis programı ile ilk defa bir kadın astronot ay'a iniş yapıp ay yüzeyinde yürüyecek ve ayda uzun süre kalmakta amaçlanıyor.
- Apollo programı ile 1968-1972 yılları arasında ay'a dokuz insanlı uçuş gerçekleştirildi, altı uçuşta astronotlar ay'a iniş yaptı ve toplam on iki astronot ay yüzeyinde yürüdü.
- 00:52Artemis Programının Amacı
- Astronotların ayın çevresinde ve ay yüzeyinde yapacağı çalışmalarda elde edilecek tecrübeler, bir sonraki hedef olan Mars'a gitmek için kullanılacak.
- Ay'a tekrar astronot göndermek, altı ay süreceği tahmin edilen Mars yolculuğuna hazırlanmak için Artemis programındaki ilk adım olacak.
- Apollo projesi ile ay'a ilk adım atılırken, Artemis projesi ile insanlığın ilk kez dünya dışında başka bir gezegende sürdürülebilir şekilde çalışmasının ve yaşamasının kapıları açılıyor.
- 01:19Artemis Programının Araçları
- NASA, Artemis programında gereken tüm araç ve ekipmanları yeniden tasarladı ve birçok özel şirketle ve uluslararası kurumla iş birliği yaptı.
- Space Long System adı verilen dünyanın en güçlü roketi, astronotları ay'a götürecek.
- Orion uzay aracı, ay'ın yörüngesine yerleştirilmesi planlanan Gateway isimli uzay istasyonu ve astronotların ay'a inişinde kullanılacak Human Landing System Artemis programı için tasarlanan yeni araç ve ekipmanlardan yalnızca birkaçı.
- 01:47Artemis Programının Uçuş Planı
- NASA, Artemis programında yapılacak uçuşlara ait planı açıkladı; ilk uçuş önümüzdeki yıl Artemis-1 adıyla gerçekleştirilecek.
- 2023 yılında yapılacak Artemis-2 görev uçuşunda Orion uzay aracı astronotlarla birlikte ay yörüngesine gidip geri gelecek.
- 2024 yılında yapılacak Artemis-3 görev uçuşunda biri kadın olmak üzere iki astronot ay yüzeyine inecek.
- 02:44Space Long System Roketi
- Space Long System isimli dünyanın en güçlü roketi birçok parçanın birleşiminden oluşuyor.
- Roketin iki ana bölümü bulunuyor: en üstteki bölümde Orion uzay aracı, alttaki bölümde ise roketin yakıt tankları ve motorları bulunmakta.
- Her bir parça ayrı ayrı üretildikten sonra detaylı olarak birçok teste tabi tutuldu ve testleri tamamlanan parçalar roketi oluşturmak için birleştirildi.
- 04:27Roketin Testleri
- Space Long System roketinin ana gövdesi, NASA'nın New Orleans'da bulunan tesislerinden ateşleme testleri yapılmak üzere Mississippi'de bulunan Stennis Space Center'a nehir yoluyla götürüldü.
- Katı roket hızlandırıcılarının ateşleme testleri ise Lüttatta bulunan tesislerde yapıldı.
- 05:45Orion Uzay Aracı
- Orion uzay aracı üç bölümden oluşuyor: mürettebat modülü, European Service modülü ve fırlatma acil durum sistemi.
- Mürettebat modülü dört astronotun uçuş boyunca yaşayacağı ve çalışacağı yerdir.
- European Service modülü mürettebatın yaşam destek sistemleri ile uzay aracının motorunun ve yakıt deposunun bulunduğu yerdir.
- Fırlatma acil durum sistemi, bir şeyler ters giderse kalkış anında mürettebat modülünü güvenli bir yere uzaklaştırabilecek motorlara sahiptir.
- 06:30Gateway Uzay İstasyonu
- Florida'da bulunan Kennedy Uzay Merkezinde Artemis programı için yeni yer sistemleri inşa edildi.
- Artemis programının ileri aşamalarında ayın yörüngesinde Gateway adı verilen bir uzay istasyonu olacak.
- Gateway uzay istasyonu, dünya ve ay yörüngeleri arasında hareket edebilecek ve ayın her bölgesine iniş yapılabilmesi için yörüngesini ayarlayabilecek.
- İstasyonu aynı anda birden fazla ay görevi için kullanılabilecek ve bilimsel araştırmalar yapılabilecek.
- 07:17Human Landing Sistemi
- Aya astronotların inişini sağlayacak Human Landing Sistemi, doğrudan Orion uzay aracına da kenetlenebilir olacak.
- NASA, ay'a tekrar astronot göndermede kendisine yardımcı olabilecek üç firma ile çalışıyordu: Dynatics, Blue Origin ve SpaceX.
- NASA, bu üç firma içinden aya astronot indirmek için SpaceX'i seçti.
- SpaceX'in iniş sisteminde mürettebat için geniş iç hacim ve iki hava kilidi bulunmakta.
- 08:45Artemis-1 Görevi
- Artemis programında önümüzdeki yıl gerçekleşecek ilk görev uçuşu olan Artemis-1, Orion uzay aracının izleyeceği rota Apollo programından farklı olacak.
- Orion uzay aracı ayın daha ilerisine, dünyadan 280 bin mil uzaklığa gönderilecek; ilk defa dünya'dan bu kadar uzak bir mesafeye insan taşımak için üretilmiş bir uzay aracı gönderilecek.
- Artemis-1, Orion uzay aracının, Space Long System roketinin ve Kennedy Uzay Merkezinde bulunan fırlatma sistemlerinin birlikte test edildiği mürettebatsız bir uçuş görevi olacak.
- 09:27Space Long System Roketinin Özellikleri
- NASA, mürettebat ve ağır yükleri fırlatmak için büyük bir ana gövdesi ve iki adet katı roket hızlandırıcısı olan Space Long System adlı dünyanın en güçlü roketini inşa etti.
- Dört adet RS-25 motor ve iki adet katı roket hızlandırıcısı çok kısa bir süre içerisinde Space Long System roketinin yükselmesini sağlıyor.
- NASA'nın Florida'da bulunan Kennedy Uzay Merkezi'ndeki 39B fırlatma rampasından dünyanın en güçlü roketi Space Long System, 8,5 milyon pound lokitme gücüyle havalanacak.
- 10:42Fırlatma Süreci
- Fırlatmadan yaklaşık 2 dakika sonra katı roket hızlandırıcılarının yakıtı tükenecek ve serbest kalacaklar.
- Daha sonra fırlatma acil durum sistemi Space Long System roketinden ayrılacak.
- Fırlatmadan yaklaşık 8 dakika sonra Space Long System roketinin yakıtı tükenecek ve Orion uzay aracından ayrılacak.
- 12:06Ay Yörüngesine Giriş
- Kriyojenik itiş katmanı yakıtı bittikten sonra Orion uzay aracından ayrılacak ve üst katman bilimsel deneyler ve teknoloji denemeleri yapmak için küçük uydular fırlatacak.
- Orion, Avrupa Uzay Ajansı tarafından sağlanan European Service Modül ile birlikte ay'a birkaç gün süren yolculuk yapacak ve Orion'un sistemleri ay'a giderken test edilecek.
- Orion, ay yörüngesine girmek için ay'ın yerçekimini ve European Service Modülünde bulunan motorları kullanarak ay yüzeyinin yaklaşık 60 mil üzerinde uçacak.
- 12:54Ay Yüzeyine İniş ve Dünya'ya Dönüş
- Artemis-3 görevinde Orion Gateway istasyonuna kenetlenecek.
- Ay yüzeyine inecek astronotlar Human Landing Sistem adı verilen iniş modülüne geçerken, diğer astronotlar Gateway'de kalacaklar.
- Dünya'ya geri dönecek astronotlar Gateway istasyonunda Orion uzay aracına geçecekler ve daha sonra Orion uzay aracı Gateway istasyonundan ayrılacak.
- 13:31Dünya'ya Dönüş Süreci
- Üç haftalık görev uçuşunda bir milyon mil'in üzerinde mesafe kat edildikten sonra Orion dünyaya geri dönecek.
- Dünya'ya yaklaşırken European Servis modülü ayrılacak ve Orion mürettebat modülünün açısı ısı kalkanı öne gelecek şekilde ayarlanacak.
- Saatte 25 bin mil hızla dünya atmosferine giren Orion mürettebat modülü, hava sürtünmesi ile önemli ölçüde yavaşlarken aynı zamanda yaklaşık 5 bin derece sıcaklığa maruz kalacak.
- 14:10Paraşüt Sistemi
- Orion mürettebat modülünün dönüş hızı ve maruz kalacağı sıcaklık şimdiye kadar bir uzay aracının ulaştığı en yüksek değerler olacak.
- Orion mürettebat modül hızı saatte 480 km iken paraşütler açılacak ve paraşütler denize inmeden önce kapsülün hızını yaklaşık saatte 30 km'ye düşürecek.