Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programı formatında olup, sunucu Hande Hanım'ın Karadeniz Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Profesör Dr. Cemal Dinçer, kamuoyu araştırmacısı Murat Gezici, hukukçu Bülent Demir ve çevre mühendisi Dr. Baran Bozoğlu ile gerçekleştirdiği bir röportajı içermektedir.
- Programda Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorununun nedenleri, mevcut durumu ve çözüm yolları ele alınmaktadır. Müsilaj oluşumunun üç temel nedeni (azot ve fosfor kirliliği, küresel iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklıklarındaki artış ve ortamın hareketsizliği) açıklanırken, sorunun çözümü için paradigma değişikliğine, politika değişikliğine ve çevre bakanlığının daha etkili çalışmasına ihtiyaç olduğu vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca müsilajın insan sağlığına doğrudan zararlı olmadığı ancak balıkların tüketilmesinin riskli olabileceği belirtilmektedir. Bakanlığın attığı adımların değerli olduğu, teknolojik imkanların kullanılacağı ve üç yıl içinde ileri arıtım sistemlerine geçileceği ifade edilmektedir.
- 00:13Marmara Denizi Müsilaj Sorunu
- Marmara Denizi'nde görülen müsilaj sorunu devam ediyor ve çözümler üretilmeye başlandı.
- Gemlik Körfezi'nde görülmeye başlayan müsilaj kısa sürede neredeyse tüm Marmara Denizi'ne yayıldı.
- Müsilaj sorununun çözümü için öncelikle denize deşarj edilen evsel ve endüstriyel atıkların arıtılarak denize bırakılması gerekiyor.
- 03:34Müsilaj Oluşumunun Nedenleri
- Müsilaj oluşumunu tetikleyen temel nedenler üçtür: denize gelen kirletici yüklerin fazla olması, iklim değişikliklerine bağlı deniz suyu sıcaklıklarındaki artış ve ortamın hareketli olamaması.
- Marmara'da müsilaj sorununun en büyük nedeni, bölgedeki büyük endüstriyel alanlarda faaliyet gösteren şehirlerin nüfus yoğunluğu ve yetersiz arıtma sistemleri.
- Müsilaj, denizdeki mikroskobik organizmaların (fitoplanktonların) kontrolsüz ve hızlı çoğalması sonucu ortama saldıkları bir salyadan kaynaklanıyor.
- 05:31Müsilaj Sorununun Çözümü
- İklim değişikliğine karşı şu anda çok şey yapılamasa da, karasal kökenli deşarjları engellemek veya durdurmak bizim elimizde.
- Çevre mühendisi Dr. Baran Bozoğlu'na göre, Marmara Denizi'nin kirlenmesine etki eden kamu ve özel şirketlerin denizi kirletmesi ile ilgili arıtma tesislerinin kontrolünün teknolojisi konusunda acil bir paradigma değişikliğine ihtiyaç var.
- 2006 yılında yayınlanan Kentsel Atık Su Arıtımı Yönetmeliği'nin devreye girmesi için 10 yıl sonra Hassas Alanlar Yönetmeliği çıkartıldı ve mevcut tesislerin 2023'e kadar iyi çalışmadan çalışmasına imkan tanındı.
- 11:41Marmara Denizi Kirliliği ve Denetimsizlik
- Marmara'da yaşanan kirlilik krizi herkesi etkiliyor ve bu durumda bir paradigma eksikliği ve denetimsizlik var.
- İnsanlar CİMER'den il müdürlüklerine bilgi edinme kanunu kapsamında kirlilik sorununu sormuş, ancak ilce müdürlükleri "doğal bir süreç" ve "zaman zaman alp patlamaları" olduğunu iddia etmiş.
- Marmara Denizi'nde müsilajın görülmediği yerlerde denize girmenin riski konusunda bilimsel kuruluşların toksikolojik numuneler alıp test yaptığını sanılmıyor.
- 13:24Müsilajın İnsan Sağlığına Etkisi
- Müsilaj organik bir madde olup insan sağlığına doğrudan zararlı olmayabilir, bazı biyolojik ve tıbbi makalelerde farmakolojide ve gıda teknolojisinde bu jelimsi yapıdan yararlanıldığı belirtiliyor.
- Müsilaj balığın tükettiği bir besin değil ve toksik bir madde olduğu düşünülmemektedir.
- Müsilajdan kaynaklanan balığa geçen herhangi bir toksik madde raporu olmadığı için tüketilebilir, ancak ölmüş balıklar yenilmemelidir.
- 15:31Çözüm Önerileri ve Eylem Planı
- Bakanlığın atmış olduğu adımlar son derece değerli ve etkili bulunuyor, yapılan çalışmalar ciddi bir şekilde devam ediyor.
- Teknolojik imkanlardan yararlanılacak, insansız hava araçları, radar sistemleri ve erken uyarı sistemleri kurulacak.
- Eylem planındaki ana çatıda bütün belediyelerle işbirliği ve koordineli olarak, üç yıl içerisinde herkesin ileri arıtım sistemine geçmesi hedefleniyor.
- 17:14Geçmiş Hatalar ve Gelecek
- Marmara'nın kirliliği zamanında çözüm bulunmasaydı bugün bu kadar büyük bir maliyetle karşılaşılmayacaktı.
- 2007'den 2020'ye kadar İstanbul nüfusuna iki tane Adana nüfusu eklendi ve bu süreçler "görmedik, bilmedik, duymadık" üzerinden geçti.
- Derin deniz deşarjı yöntemi ile Karadeniz'e doğru bir akıntı olduğu ve arıtma tesisleri kurulmadan sadece filtrelerle atık suların atıldığı paradigma hatalarından biri olarak belirtiliyor.