Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir jeoloji uzmanı ile yapılan röportaj formatında olup, deprem uzmanı ve sunucu arasında geçen bilimsel bir sohbeti içermektedir.
- Videoda Marmara Denizi'ndeki fay hatları, deprem riski ve deprem sonrası zemin etkileri detaylı şekilde ele alınmaktadır. İlk bölümde Çınar Çukuru, Tekirdağ Sivri Çukuru ve Kumburgaz Çukuru'ndaki fay hatlarının durumu açıklanırken, ikinci bölümde Yenibosna, Çekmece, Büyükçekmece, Çamlıca ve Kadıköy gibi farklı bölgelerdeki deprem riskleri ve zemin özellikleri incelenmektedir.
- Uzman, "büyük Marmara depremi" gibi spekülasyonların bilimsel temeli olmadığını, depremlerin morfolojiye değil jeolojik kuvvetler açısından değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, deprem sonrası en kötümser durumda 16,1 ve 6,20 şiddetinde iki deprem daha potansiyeli olduğu belirtilmektedir.
- Marmara Fay Hattı Hakkında Bilgiler
- Konuşmacı, kitabında Silivri fay hattının yaklaşık 6,50 düzlemi olduğunu ve yüzeye nispeten yakın olduğunu belirtmiştir.
- Marmara fay hattının 1994'te Çınar Çukuru'nda 60 kilometre kırılmış, 1912'de ise Tekirdağ Sivri Çukuru'nda kırılmış ve bitmiş olduğunu vurgulamıştır.
- 1999'dan sonra Marmara'da kırılmış, 1999'dan önce ise paylar kırılmıştır; kırılmayan yegane fay Kumburgaz Sivri Çukuru'ndaki paydır.
- 01:19Fay Hatlarının Durumu
- Adalar fayı neredeyse 10 milyon yıldan beri kırılmamıştır.
- Marmara Denizi'nde kırılan fay hattı Çınar Çukuru'nun güneyindeki fay hattı ve Tekirdağ Sivri Çukuru'ndaki Marmara Adası önündeki fay hattıdır.
- Konuşmacı, 2009'da "boydan boya 7,60 olacak" gibi söylemlerin yanlış olduğunu, Adalar fayının neredeyse 10 milyon yıldan beri kırılmadığını belirtmiştir.
- 01:42Fay Hatlarının Etkileri
- Deprem olduğu zaman Çekmece, Avcılar ve Büyükçekmece'deki heyecanlı bölgeler etkilenmiştir.
- Konuşmacı, "büyük depremler olacak" diyen meslektaşlarına "yanıyorsunuz" diyerek karşı çıkmaktadır.
- Çınar Çukuru'daki fay hattı Kumburgaz'dan bitiyor, sonra Büyükçekmece'den Yeşilköy'e kadar bir pay ekleniyor ve ikisi 7 veya 7,20 olarak tahmin ediliyor.
- 02:35Fay Hatlarının Bilimsel Temeli
- Konuşmacı, "büyük deprem olacak" söyleminin belediyelerin deprem fonu almasını, imar sektörünün sanayiye dönüşmesini ve yeşil orman arazilerinde imar açmaya sebep olduğunu belirtmektedir.
- 2005 yılında Adalar fayından gittikleri noktada "Ada payı değil, Düzce kırılacak" demiş ve gerçekten Düzce kırılmıştır.
- Konuşmacı, meslektaşlarının bilerek konuşmadığını, bir gemi gelip yönetici olarak birkaç kişi eklenip bilimsel diye yayın yapıp bir sene sonra çöpe atıldığını iddia etmektedir.
- 03:29Marmara Denizi'ndeki Fay Hatları
- Marmara Denizi'nde 1509'da büyük deprem olmuş, Galata Kulesi ve Rumelihisarı taş üstüne taş koyarak yapılmıştır.
- Marmara Denizi'nde Kuzey Anadolu fayı Çınar Çukuru güney kıyısından Çınar Düzden geçiyor, metro psikoloji merkezi'nin koyduğu At Adalara doğru giden ve kuzeydeki bir hatta bir Kuzey Anadolu fayı yoktur.
- Marmara Denizi'nin, Marmara Adası'nın kuzeyinden geçen fay hattıdır ve bu durum spekülasyon olarak değerlendirilmektedir.
- 04:33Deprem Tarihi ve Etkileri
- 1700-1956'da 7,70 deprem olmuş, aynı Kuzey Anadolu fayının oluşturduğu İstanbul depremi daha doğrusu Körfez depreminden 2,50 kat daha büyük bir deprem olmuştur.
- Marmara Denizi'nde Çınar Çukuru'da 1894'te olan deprem ve 1912'de olan deprem enerji boşaltmıştır.
- 1966'dan beri deprem olmadı, 250 yıl doldu ve İstanbul yıkılacak dediği yerde, İstanbul 1894'te yerle bir olmuş, 250 yılda bir deprem olmuyor.
- 05:31Fay Hatlarının Durumu ve Deprem Etkileri
- Kırılmış payın önündeki akma depremleri de burada, 1912'de kırılan fayın doğusunda kalan Çınar Çukuru'daki paydaki bir harekettir.
- Büyükçekmece önünde bitiyor ve iki tane fay vardır: biri kuzeye doğru Çınar Çukuru'dan çıkıyor, öbürü de Kumburgaz Çukuru'daki pay.
- 1900-2017'de kırılmış olan kılıç 8 olarak tahmin edilmiş, 100-200 kilometrelik bir yüzey yırtılmıştır.
- 06:43Deprem Etkileri ve Riskler
- Tarihsel aralık vermek zor ama yıkacağı alanlar heyecanlı bölgelerdir: Çekmece, Avcılar ve Haramidere'deki ilanlar var.
- İstanbul'un Çekmece Gölü'nden açıldığı bölgede zemin kötü, Kanal İstanbul'un yapıları olarak büyük yapılar yapılması riskli bir olaydır.
- Beylikdüzü ve Esenyurt gibi bölgeler de aynı noktada riskli yapılar yapılabilir.
- 07:50Fay Hatlarının Bilimsel Temeli
- Konuşmacı, meslektaşlarının söylediklerinin hiçbir bilimsel temeli olmadığını, gelen bir geminin bir ay kalmadan yayın yapıp sözlerinin hepsinin spekülatif çöküp gittiğini belirtmektedir.
- Fayların kırılması için makaslama kuvveti (fay düzlem paralel) ve sıkıştırma gücü gerekir, kayalarda yapılar oluşturur.
- Fayların morfolojiye bakılarak söylenmez, Kuzey Anadolu fayı olsun, Maraş depreminde olsun paylar ve çukurlar yapmadı.
- 09:37Fay Hatlarının Uzunluğu ve Deprem Etkileri
- Adalar payı ve Kumburgaz Çukuru'ndaki fay canlı fay ama 1912'de kırılmış, Çınar Çukuru güneydeki fay canlı fay ama 1894'te kırılmış, 1999'da kırılmış.
- Kırılmayan yegane stres taşıyan pay Kumburgaz Çukuru'ndaki faydır.
- 1000 kilometre kare uzunluğu 50 kilometre, derinliği 20 kilometre olursa 7'lik deprem yapar, uzunluğu 100 km, derinliği 10 km ise 100 km'lik bir yerde deprem yapabilir.
- 10:46Deprem Hissi ve Zemin Etkisi
- Deprem hissi, bulunduğunuz zemine bağlı olarak değişmektedir.
- Yenibosna'daki alüvyon zeminlerde, akarsu ve dolgunun yarattığı titreşimler nedeniyle deprem daha hissedilmektedir.
- Çekmece ve Büyükçekmece sahillerinde genç tabakalar nedeniyle deprem daha hissedilirken, Çamlıca, Kadıköy'ün sırtlarında ve Haliç'in kuzey kesiminde deprem daha az hissedilmektedir.
- 12:03Deprem Sonrası Uyarılar
- En kötümser tahminlere göre, 16,10 ve 6,20 deprem potansiyeli bulunmaktadır.
- Kumburga çukurunun yanında yaklaşık 20 kilometre uzunluğunda bir hat kırılmıştır.
- Kumburga çukurundaki kırılmayan kesimlerde 6,20 deprem potansiyeli daha olabilir.