Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, küresel ısınmanın dünya üzerindeki etkilerini ve gelecekteki potansiyel sonuçlarını inceleyen bilimsel bir yapımdır. National Geographic yazarı Mark Lines, Queensland Üniversitesi'nde deniz biyoloğu O Goldberg, Dr. Karne Stefan, Dr. Patrick Polo, çevre bilimci Daniel Nepset, jeofizikçi Malcolm Bom ve 80 yaşındaki kutsal adam Suomi Sandra Nanand gibi uzmanların görüşleri aktarılmaktadır.
- Belgesel, küresel ısınmanın sıcaklık artışlarına göre sınıflandırılmasıyla başlayıp, sadece bir derece ısınma bile Amerika'nın verimli çiftlik arazilerini çöle dönüştürebileceğini, altı derece ısınma durumunda buzulların erimesi, Amazon yağmur ormanlarının kuruması ve mercan resiflerinin yok olması gibi büyük değişimlere yol açabileceğini anlatıyor. Video, küresel ısınmayı durdurmak için gerekli olan enerji tasarrufu, yenilenebilir enerji kaynakları ve karbon emisyonlarını azaltma yöntemleri gibi çözüm yollarını da ele alıyor.
- Belgeselde ayrıca Hindistan'ın Ganj Nehri'nin durumu, Himalaya buzullarının hızlı geri çekilmesi, New York gibi kıyı kentlerinin sel baskınlarına maruz kalma riski ve beş derece ısınma durumunda iklim mültecilerinin yüzlerce milyona ulaşabileceği gibi konular da inceleniyor. 2015 yılına kadar küresel salınımı mümkün olduğunca eritip yok etmenin önemi vurgulanıyor.
- 00:01Küresel ısınmanın tehdidi
- Dünyamız bir dönüm noktasında ve küresel ısınma yakında kontrol edilemez olabilir.
- Her yerde iklim değişikliğinin meydan okuyuşu olarak alarm sinyalleri çalıyor.
- Küresel ısınma hızlanırsa, 21. yüzyıl neredeyse her yerde felaketlerle dolu olabilir.
- 01:21Küresel ısınmanın ölçümü
- Dünyanın hayati belirtilerini izleyen donanma, denizde binlerce gemi, karada on binlerce istasyon ve uzayda takip uyduları içeriyor.
- Bilim adamları en ileri bilgisayar modellerini kullanarak geleceğimiz için tahminler yapıyorlar.
- Mevcut bilgilere göre ortalama küresel sıcaklık zaten 0,80 santigrat derece yükselmiş durumda.
- 02:10Küresel ısınmanın gelecekteki etkileri
- Kırk yıl içinde Himalayalardaki buzullar eriyebilir ve bu milyonların su kaynağını kaybetmelerine neden olabilir.
- Elli yıl içinde Grönland buz örtüsünün eriyişi durdurulamaz olabilir.
- Bu yüzyılın sonunda Amazon yağmur ormanları kuruyup çorak bir ovaya dönüşebilir.
- 03:24Sıcaklık artışının dünyaya etkisi
- Küresel ısınma ortalama sıcaklıklarda yavaş artış anlamına geliyor, bir yerde kuraklıklar, bir başkasında seller olabilir.
- Küçük bir sıcaklık artışı bile yeryüzünün düzenini tamamen değiştirebilir.
- Uzmanlar önümüzdeki yüzyılda ortalama sıcaklıkların 6 santigrat derece (11 Fahrenheit derece) yükselebileceğini hesaplıyor.
- 05:02Sera gazlarının etkisi
- Atmosfer, yeryüzüyle dış uzay arasındaki tampon bölgedir ve içinde sera gazları bulunur.
- Sera gazları, güneşten yansıyan enerjinin yeterli kısmını alıkoyarak hayata destekleyen sıcaklıkları muhafaza eder.
- Son 250 yılda sera gazlarının emisyonu giderek artmış ve bu gizli bedel, tüm modern konforumuza güç sağlayan enerjiden atmosfere karbondioksit yükselmesi olarak ödeniyor.
- 06:33Sıcaklık artışının bölgelere etkisi
- Sadece 1 derecelik ısınma, Amerika'nın en verimli çiftlik arazilerinden bazılarını tekrar bir çöle dönüştürebilir.
- 2 derecelik ısınma, Batı Amerika'nın dev bir parçasını harap edebilir ve sığır ülkesini acımasız kuraklık ve yakıcı ısının çoraklaştırdığı bir araziye çevirebilir.
- Küresel ısınma, enerjiyi duyduğumuz doymak bilmez iştahla başlamış ve dünya enerjisinin yaklaşık %90'ı fosil yakıt olarak başlıyor.
- 10:322 derecelik ısınmanın etkileri
- Dünya 2 derece ısınırsa, biyosferdeki bazı değişimler bundan böyle kademeli olmayacak.
- Grönland'ın buzulları gözden kaybolacak ve kutup ayıları hayatta kalma mücadelesi vericek.
- Böcekler garip bir şekilde yeni yönlere göç edecek ve mercan resiflerinin çok geniş bir bölümü kaybedilebilir.
- 12:14Okyanusların değişimi
- Büyük Bariyer Resifi son zamanlarda iki şiddetli ağarma olayından dolayı sıkıntı çekti.
- Sular 30 santigrat derecenin üzerinde ısındığında, mercanlar sağ kalabilmek için yosunları kovmaya başladı ve resifin geniş parçaları öldü.
- Okyanuslar gezegenin en geniş karbon havuzudur ve atmosferdeki karbondioksiti emmek için kullanılan başlıca mekanizma, ancak son zamanlarda bu sistemin bozulduğuna dair işaretler görülüyor.
- 13:42Okyanusların Asitleşmesi ve Buz Örtüsü Erişimi
- Kabuklu mikroorganizmalar ve plankton, su yüzeyinden karbondioksit emerek iskeletlerini ve kabuklarını oluştururlar, ancak okyanuslar aşırı karbondioksit alındığında asitleşir.
- Asitleşme, canlıların kabuklarını ve iskeletlerini eriterek yeni kabuk oluşturmak için daha fazla karbondioksit emmelerini engeller.
- Grönland buz örtüsü, 150 bin yıl süren bir süreçle oluşmuş olup, yok olursa okyanusların yükselişi tüm dünyadaki kıyı kentlerini sular altında bırakacaktır.
- 15:23Grönland Buzulu'nun Erişimi
- Grönland Jacock Shaw Buzulu, dünyanın en hızlı hareket eden buz kütlesi olup, 10 yıl öncekinin iki katı hızla eriyerek denize karışmaktadır.
- Buzuldan kopan buzun toplamı, sadece iki günde New York kentinin bir yıllık su ihtiyacını karşılayabilir.
- Buz örtüsünün sürekliliği, gezegenin ısınmaya devam etmesi durumunda en büyük endişe konusudur.
- 16:10Buz Örtüsünün İzlenmesi
- İsveç kampı, iklim değişikliğini izlemek için buzulun içine inşa edilmiş bir bilimsel araştırma merkezidir.
- Dr. Karne Stefans, ekibinin başında her ilkbaharda aygıtların bulunması için çalışmaktadır.
- Stefans, 23 tane tam donanımlı hava istasyonu kurarak her 15 saniyede bir iklim ölçümleri yaparak küresel ısınma bilgisayar modellerini güncellemektedir.
- 17:11Buz Örtüsünün Erişiminin Hızlanması
- 1992'de buzulun 5,60 kilometresi denize doğru kayıp yok olurken, 10 yıl sonra bu rakam yılda 15,50 kilometreye ulaşmıştır.
- Eriyen buz nehirleri, buzun içine taşarak "değirmen" adı verilen büyük tüneller oluşturur.
- Bu tüneller, eriyen suyun buzulun alt kısmını yağlayarak denizin içine giderek daha hızlı yol almasını sağlar.
- 18:38Buz Örtüsünün Erişiminin Etkileri
- Buzulun bu kadar hızlı erimesi sonucunda, önümüzdeki yüzyılda okyanuslar bir metreden fazla yükselebilir.
- Grönland'ın buz örtüsü, küresel deniz seviyesini yedi metre yükseltebilecek miktarda donmuş su taşıyarak Londra, Bango, New York, Şangay ve diğer birçok kenti sular altında bırakabilir.
- İki derecelik ısınma, gezegeni kökten değiştirecek bir iş noktası olup, bu nokta treni kaçırdığımız an olabilir.
- 19:19Küresel ısınmanın Zincirleme Etkileri
- Isınma, kutuplarda buz kaybını hızlandırırken, buz kaybı da ısınmayı hızlandırır.
- Bu, küresel ısınmanın bir zincirleme reaksiyon haline geldiği anlamına gelir.
- Basit çözümler, dünya kömür santrallerinin verimliliğini %20'lik artırmak gibi uygulanabilir ve iklim kontrol sistemlerinde geri dönülemez değişiklikler yapmaya başlamadan önce muazzam bir etki yaratabilirler.
- 20:13Üç Derece Sıcaklık Artışı
- Dünya üç derece ısınırsa, kuzey kutbu yaz boyunca buz tutmaz olur, Amazon yağmur ormanları kuraklaşır ve Alpler'deki kar örtüsünün tümü kaybolur.
- El Nino'nun korkunç hava hareketleri mevcut duruma dönüşür ve Akdeniz ile Avrupa'nın bir kısmı kavurucu yaz sıcağı altında kurur.
- Üç derece daha sıcak bir dünyada, Afrika'nın kuzeyinde ve Ortadoğu'da görülen türdeki aşırı yaz sıcağı dalgaları standart olacaktır.
- 21:042003 Yaz Sıcaklığı
- 2003 yaz, üç derece daha sıcak bir dünyadaki yaşam hakkında ipuçları vermiştir.
- Avrupa'nın her yerinde acımasız ısı dalgası doğal bir felakete dönüşmüş, Paris yazın boşalmış ve yaşlılar geride kalmıştır.
- Ağustos gecesi ölen insanların sayısı 2500 ile 3000 arasında, Fransa'da birkaç hafta içinde 14 binin üzerinde insan ölmüştür.
- 23:39Amazon Yağmur Ormanı'nın Erişimi
- Gelecekteki on yılları tahmin etmek, iklim modelcilerine fazla mesai yaptırır.
- Amazon yağmur ormanlarında artı üç derecelik ısınmanın etkilerini hesaplamak, dünyanın oksijeninin %20'sinin üretildiği bir bölgedir.
- İklim modeli, üç derecelik ısınmanın feci bir geri bildirim döngüsünü tetikleyebileceğini ve dünyanın en nemli yerlerinden birinin kurak arazilere dönüşebileceğini tahmin eder.
- 24:40Amazon'un Kuraklaşması
- 2005 yılında Amazon nehri aşırı sıcak ve kurak koşullarla karşılaştı, akarsular tamamen kurudu.
- Brezilya ordusu, normalde bu dev nehrin kıyısında bulunan köylerdeki insanların susuzluktan ölmesini durdurmak için kurumuş Amazon akarsularının üzerinde helikopterle uçmak zorunda kaldı.
- Kuraklık sonrası yangınlarla 2500 kilometre kare üzerinde yağmur ormanı yandı, ağaçlar azaldıkça Amazon'un yağış kaynağı da azalır.
- 26:06Amazon'un Kaybı ve Döngüsü
- Çevre bilimci Daniel Nepset, küresel ısınma ve ormansızlaşmanın bölgeyilik noktasına doğru ittiğini görüyor.
- Küresel ısınma ve ormansızlaşma, kuraklığın yangına, yangının kuraklığa yol açtığı saldırgan döngüleri tetikler.
- Dünya üç derece daha sıcak bir dünyanın sert koşullarında Amazon'un büyük bölümünün kaybı, yüz milyonlarca ton depolanmış karbonun yeniden serbest kalmasına ve küresel ısınmanın bir derece daha şiddetlenmesine sebep olur.
- 27:14Dört Derece Sıcaklık Artışı
- Dünya dört derece ısınırsa, okyanuslar yükselir ve bir milyar insanın evi olan yüksek nüfuslu deltaları yok eder.
- Bangladeş sularla yıkılır, Mısır sele boğulur, Venedik sular altında kalır ve buzullar ortadan yok olur.
- Dört derece ısınma, bugün bildiğimiz ile kıyaslandığında tamamen tanınmaz halde bir gezegeni, dünyanın en önemli nehirlerinin kuruduğunu ve milyonlarca insanın yaşama şansını tehlikeye attığını gösterir.
- 29:17Himlayan Buzullarının Erişmesi
- İklim uzmanları, Hindistan'ın küresel ısınmanın etkisiyle en yüksek bedeli ödeyecek ülkelerden biri olduğunu öngörüyor.
- Himalaya buzulları, kutup buzulları hariç gezegenin en büyük tatlı su kaynağı olup, dünyadaki her şeyden daha hızlı geri çekiliyor.
- 80 yaşındaki Suomi Sandra Nanand, 50 yıldır Ganj nehri buzullarını fotoğraflıyor ve 1965'ten sonra bu buzullarda görülen değişikliklerden endişelenmeye başlamış.
- 31:49Buzulların Erişmesinin Etkileri
- Mevcut eğilim sürerse, önümüzdeki yüzyılda Ganj nehri boyundaki vahşi yaşam, madencilik, taşımacılık, hidroelektrik güç ve tarım büyük hasar görebilir.
- 2035 yılında Himalayalarda buzul kalmayacağı tahmin ediliyor, bu da dramatik bir şekilde bir milyardan fazla insanın tatlı su kaynağı kesilmesi anlamına geliyor.
- Dört derecelik ısınmayla deniz seviyesi bir metre yükselebilir ve dünyanın büyük kıyı kentlerini felaketle karşı karşıya bırakabilir.
- 32:58New York'un Tehlikeleri
- Profesör ve jeofizikçi Malcom Bom ve öğrencileri, yükseklik haritaları ve iklim tahminleriyle New York finans merkezinin gelecek planını çiziyorlar.
- İkinci veya üçüncü derece bir kasırgada bile dünyanın finans başkenti sular altında kalabilirdi.
- Deniz seviyesinde bir mega fırtına vursaydı, kentin bazı kısımları 7,60 metre suyun altında kalabilirdi.
- 34:11Kıyı Kentlerinin Korunması
- Küresel ısınmayı sınırlandırmazsak, dünyanın başlıca kıyı kentleri kendilerini korumak için milyonlarca dolar harcamak zorunda kalacaklar.
- New York üç heybetli deniz kapısı inşa etmek zorunda kalacak: biri ve Razana Neros köprüsü civarında limanın girişini tıkamak için, bir başkası Staten Island'ın gerisinde ve üçüncüsü Long Island'a girişi bloke etmek için.
- Times üzerindeki deniz bariyerleri Büyük Britanya'ya bir milyar dolardan fazlaya mal oldu ama Londra'yı her yıl giderek sıklaşan deniz kabarmalarından koruyorlar.
- 35:16Beş Derece İklim Değişikliği
- Dünya beş derece ısınırsa, iki dev yaşamaya elverişsiz bölge kuzey ve güney yarım kürelerin ılıman alanlarının içine yayılır.
- Los Angeles, Kahire, Lima ve Bombay gibi şehirleri besleyen kar örtüsü ve su havzaları kuruyabilir.
- Beş derece ısınma durumunda iklim mültecileri yüzlerce milyona ulaşabilir.
- 36:03Altı Derece İklim Değişikliği
- Dünya altı derece ısınırsa, okyanuslar uzaktan parlak mavi görünebilir, ama onlar denizin çorak toprakları, çöller, fetih orduları gibi kıtaların üzerinde yürür.
- Altı derece ısınma "felaket senaryosu" olarak adlandırıldı ve sıcaklıklar bir yüzyıldan kısa bir süre içinde hızla altı derece yükselirse, küresel bir yok oluştan daha hızlı ile karşılaşamayacağımızı varsaymak adil olur.
- Uzmanların çoğu kabustan uyanabileceğimize inanıyor, ancak ortalama sıcaklıklar sadece 0,80 santigrat derece yükselmişken çok zamanımız yok.
- 38:15Çözüm Arayışı
- Çözümler karbondioksit üreten enerji kullanımının azalmasıyla ve verimlilikle başlıyor.
- Amerika'daki her hane halkı boşa giden "vampir şarjlarını" kapatsaydı, kömürle çalışan en azından 18 santrali eleyebilirdi.
- Emry Levens'in tasarladığı kalorifersiz ev, ileri teknoloji ile el ürünlerinin bir karışımı olup, çatıdaki solar birimler evin kullandığından daha fazla enerji üretiyor ve tüm ev sadece 120 watt da dönüyor.
- 40:24Araç Emisyonları ve Küresel İklim Değişikliği
- Araçlar küresel sera gazlarının yaklaşık %20'sini üretiyor ve Çin'de her gün 14.000 yeni araba yola çıkıyor.
- Zengin ülkeler, gelişmekte olan ülkelerde etki yaratmak için atmosfere salınan gazları kesmek zorunda.
- Isınmayı 2 derecelik başlangıç eşiğinin altında tutmak için her yıl sera gazları emisyonunu 8 milyar ton azaltmak gerekiyor.
- 42:15Yenilenebilir Enerji Kaynakları
- Rüzgar gücü binlerce yıl öncesinden kalma bir teknoloji olup, bir rüzgar tribünü 300 eve enerji sağlayabilir.
- Rüzgar gücü yakıt bedava olsa da bakım maliyetleri yüksek ve açma kapama anahtarı doğa kontrol ediyor.
- Küresel düzeyde tüm kömür santrallerini yenilemek için 2 milyondan fazla rüzgar tribünü gerekiyor.
- 43:07Nükleer Füzyon Teknolojisi
- İngiltere'de uluslararası bir fizikçi ekibi, güneş sistemindeki en iyi enerji santraline göre modellenmiş bir nükleer füzyon reaktörü inşa ediyor.
- Füzyon reaktörü, sera gazı üretmeksizin kendi kendini besleyen ve limitsiz bir enerji kaynağı olabilir.
- Reaktörün çekirdeği güneşten 10 kat daha sıcak olacak ve süper sıcak plazma içerir, ancak ticari elektrik üretmeye en az 30 yıl daha sürecek.
- 44:52Küresel İklim Değişikliğine Karşı Uygulamalı Çözümler
- Fantastik yeni enerji kaynakları veya güneş ışınlarını geri yansıtacak aynalar umut etmek yerine, 10 yıl içinde ne yapmak zorunda olduğumuz önemlidir.
- Küresel ısınma hızlanırken, bir noktada iklim değişimi hayatımıza alabilir ve küresel ısınma kaçırdığımız bir tren haline gelebilir.
- 6 derecelik en kötü senaryolar bile dünya'da tüm yaşamın sonu anlamına gelmeyecek, ancak aşırı küresel ısınmadan sonra gezegen bugün bildiğimizden çok farklı olacaktır.