Buradasın
İsık Kurganı: Türk Tarihinin En Eski Yazılı Eserlerinden Biri
youtube.com/watch?v=_0zBLw4vT0MYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Kazakistan'ın Isı bölgesinde bulunan İsık Kurganı hakkında bilgi veren bir belgesel formatındadır. 1970 yılında Salgar topraklarının 20 km doğusunda, Almaata'ya 50 km mesafede yapılan kazılarda ortaya çıkan bu kurgan, Türk tarihindeki en eski yazılı eserlerden birinin de ortaya çıkmasını sağlamıştır.
- Video, İsık Kurganı'nın tarihsel önemi, fiziksel özellikleri ve içindeki buluntuları detaylı şekilde anlatmaktadır. M.Ö. 5. yüzyıldan kalma bu kurgandan çıkarılan altın eşyalar, seramik küpler, tahta tabaklar ve gümüş çanaklar arasında özellikle altın elbiseli adam, altın eşyalar ve üzerinde yazı bulunan kadeh en kıymetli parçalar olarak belirtilmektedir. Bu kurgan sayesinde Göktürklerin tarihinin milattan öncesine dayanabileceği delil gösterilmiş ve Türklerin yazılı tarihini bin yıl kadar geriye götürmüştür.
- 00:26Kurganların Önemi ve Isı Kurganı
- Karakum'daki kurganların sırları henüz tam olarak çözülmese de Kazakistan'ın Isı bölgesinde bulunan kurganların sırrı büyük oranda çözüldü.
- Mezar kurgan ya da höyük hepsi aynı şeyi tanımlıyor ve yerel halkın kurgan dediği mezarlar Türk tarihine ilişkin önemli bilgiler içeriyor.
- Isı kurganı olarak anılan mezar, 1970 yılında Kazakistan'da Salgar topraklarının 20 km doğusunda, eski başkent Almaata'ya 50 km mesafede yapılan kazılarda ortaya çıktı.
- 01:16Isı Kurganının İçeriği ve Önemi
- İskit Türklerine ait olan kurgan MÖ 5. yy'dan kalmaydı ve bu kurgan sayesinde İskit Türklerinin eski çağlardaki yaşamlarına ilişkin önemli bilgilere ulaşıldı.
- Kurganda bulunan altın elbiseli adamın bir prens olduğu, 18 yaşında öldüğü tahmin ediliyor ve mezardan altın eşyalar, seramik küpler, tahta tabaklar, gümüş çanaklar çıkarılmıştır.
- Kurgandan çıkarılan eşyaların sayısı 3000'den fazladır, ancak değerli eşya prense ait olan altınlarla süslü elbise ve üzerinde yazı bulunan kadeh en kıymetli parçalar olarak bilinir.
- 02:16Yazı ve Göktürk İlişkisi
- Isı kurganından çıkarılan ve bir kısmı kırılmış gümüş kadehin ya da kaşığın üzerinde Göktürk alfabesine benzeyen harfler yer almaktadır.
- 24 harften oluşan metin erken Türkçenin ender örneklerindendir ve bu yazı, Göktürklerin tarihinin milattan öncesine dayanabileceğine delil gösteriliyor.
- Yazının Göktürk alfabesine benzerliği yanında altın elbiseli adamın başlığında keçi kabartması olması da yine Göktürklerle ilişkilendirildi çünkü Göktürkler hanedan arması olarak keçiyi kullanıyorlardı.
- 02:57Kurganın Fiziksel Özellikleri ve Diğer Kurganlar
- Mısır firavunu Tutankamon'un mezarından sonra en çok altın bulunan mezarık kurganıdır.
- Milattan 500 yıl önce altını işlemede usta oldukları anlaşılan İskitlerin mezarın iç duvarlarını bile altınla süslemeleri dikkat çeker.
- Tabandan üzerindeki yapay tepeye kadar yaklaşık 60 metre yüksekliğinde olan kurganın mezar odası 2-3 metre, derinliği ise 7 metredir ve bölgedeki tek mezar olmadığı biliniyor.
- 04:04Isı Kurganının Türk Tarihine Etkisi
- Türk kültürünün bir parçası olduğu artık kesin görülen Isı kurganı, Türklerin yazılı tarihini de bin yıl kadar geriye götürmüştür.
- Orhun anıtlarından yaklaşık bin yıl önceye ait yazılı kalıntılar, göçebe olduğu sanılan Türk boylarının yerleşik ve yazıyı kullanan bir kolunun da olduğunun delilidir.
- Isı kurganı tüm kurganların en ünlüsüdür ve Isı kurganı ve çevresi Türk dünyasının masal mekanları arasında yerini çoktan almıştır.