Buradasın
Havacılıkta Yardımcı Güç Ünitesi (APU) Hakkında Bilgilendirme
youtube.com/watch?v=Cik1d2uhsGAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Havacılığın Adresi Türkiye" kanalında yayınlanan "Havacılıkta Merak Edilenler" serisinin bir bölümüdür. Video, izleyicilerin taleplerine göre hazırlanmış bilgilendirici bir içeriktir.
- Video, yardımcı güç ünitesi (APU) hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İlk olarak APU'nun ne olduğu, yapısı ve kullanım amaçları (elektrik, hava, ana motor çalıştırma ve hidrolik takat sağlama) anlatılmaktadır. Ardından APU sisteminin çalışma prensibi, pilot mahallindeki APU switch'i ve çalışma prosedürleri açıklanmaktadır. Son bölümde ise F-16 uçaklarında kullanılan yardımcı güç sistemleri (CP-Starter ve Emergency Power Unit) detaylı olarak incelenmektedir. Video, APU'nun sivil ve askeri uçaklardaki kullanım alanlarını karşılaştırmalı olarak ele almaktadır.
- 00:01AUXILARY POWER UNIT (APU) Nedir?
- AUXILARY POWER UNIT (APU), Türkçe'de yardımcı güç ünitesi olarak ifade edilir ve yeni nesil uçaklarda motorların çalışmadığı durumlarda ihtiyaç duyulan takatın sağlanması amacıyla kullanılan, uçak motorlarına kıyasla çok küçük gaz türbinli motordur.
- APU sistemi elektrik, hava, ana motor çalıştırma ve bazı modellerde hidrolik takati sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.
- Uçaklarda DC elektrik takati bataryalardan, AC elektrik takatı ana motorlardan aldığı dönü hareketi ile elektrik üreten jeneratörlerden elde edilmektedir.
- 01:14APU'nun Kullanım Alanları
- APU, yerde motorlar çalışmazken ihtiyaç duyulan elektrik takatinin sağlanmasının yanı sıra havada jeneratör arızası meydana geldiğinde uçağın ihtiyacı olan elektriğin sağlanması için kullanılır.
- APU sistemi ayrıca uçağın ihtiyaç duyduğu iklimlendirme havasının üretilmesi ve ana motorları çalıştırılması amacıyla ihtiyaç duyulan basınçlı havanın üretilmesini de sağlamaktadır.
- Yolcu uçaklarında çok yaygın olmasa da bazı uçak modellerinde APU sisteminden hidrolik takat da sağlanmaktadır.
- 02:12APU Kullanımında Çevre Sorunları ve Çözümleri
- Çok yoğun hava trafiği olan havaalanlarında APU kullanımı sonucu ortaya çıkan gürültü ve egzoz emisyonlarının çevreye etkisinin azaltılması amacıyla çevre dostu ground ekipmanları kullanılması zorunlu tutulabilmektedir.
- Ground ekipmanların kullanılmasıyla gürültüyü azaltmak, karbon salınımını azaltmak, APU tarafından kullanılan yakıttan tasarruf sağlamak ve bakım maliyetlerini düşürmek gibi avantajlar sağlanmaktadır.
- Kullanım yoğunluğu çok az olan havaalanlarında ground ekipmanları bulunmayabilir ve bu tür havaalanlarında APU kullanımı kaçınılmazdır.
- 03:13APU Sisteminin Çalışma Prensibi
- Yolcu uçaklarında kullanılan APU sisteminin bir parçası olan ve pilot mahallinde yer alan APU switch'te off, on ve start pozisyonları bulunmaktadır.
- APU switch'in start pozisyonuna alınmasıyla uçağın bataryasından ve bazı modellerde ayrıca uçakta yer alan APU bataryasından alınan enerji ile APU'ya ait air inlet doğru açılır.
- APU sistemine ihtiyaç duyulan kapak açıldıktan sonra, elektrikli küçük motor vasıtasıyla belirli bir devre gelmesi sağlanır ve APU ilk hareketi sonrasında istenilen elektrik, hava ve hidrolik takatini sağlamaya başlar.
- 04:26APU Sistemlerinin Diğer Uçaklarda Kullanımı
- Bazı yolcu uçaklarında APU sistemine ilave RAM AIR TURBINE (RAT) sistemi de bulunmaktadır; elektrik kesintisine neden olan bir arıza meydana geldiğinde uçağın alt kısmına konumlandırılmış RAT pervanesi otomatik olarak açılarak hava akımından elde ettiği dönü hareketini elektrik üretmek için kullanmaktadır.
- Yardımcı güç sistemleri yolcu uçaklarının yanı sıra askeri uçaklarda da kullanılmaktadır; bazı askeri uçaklarda AP olarak isimlendirilirken bazılarında da farklı isimlerle anılmaktadır.
- Tornavida uçaklarda T212 ve T312 model APU kullanılırken, F-16 uçaklarında uçağın çalışması için JETFIELD STARTER (JFS), elektrik ve hidrolik takatı için EMERGENCY POWER UNIT (EPU) olmak üzere iki ayrı sistem kullanılmaktadır.
- 05:33F-16'da Kullanılan Yardımcı Güç Sistemleri
- F-16 uçaklarında kullanılan JFS, ana motorun çalıştırılması için kullanılan küçük bir gaz türbini motordur ve gerekli olan ilk dönü hareketi, her biri 3000 psi basınçla sıkıştırılmış hidrolik kullanan iki adet JFS akümülatör tarafından sağlanmaktadır.
- F-16'larda motorun ilk çalışması için JFS kullanırken, acil durumlarda tamamen ayrı olarak dizayn edilmiş EPU sistemi kullanılmaktadır; uçak motoru havadayken herhangi bir sebeple durduğunda uçağın havada süzülerek uçabilmesi amacıyla gereken elektrik ve hidrolik takatı EPU sistemi tarafından sağlanmaktadır.
- EPU sisteminin en önemli dezavantajı, uzay hava araçlarının yakıtı olarak da kullanılan kanserojen etkiye sahip hidrazin yakıtı kullanmalarıdır.