Buradasın

Güneş Sistemine Yakın Yıldız Sistemleri ve Yaşam Barındırma Potansiyeli

youtube.com/watch?v=Lj5vkL9MUc0

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, gökbilim ve astrofizik konularını anlatan eğitici bir belgesel formatındadır. San Francisco Eyalet Üniversitesi'nde dış gezegenler konusunda uzmanlaşmış astronom Stephen Kane ve ekibinin çalışmaları da videoda yer almaktadır.
Video, güneş sistemimize en yakın yıldız sistemlerini ve bunların gezegenlerini detaylı olarak incelemektedir. Proxima Centauri, Alpha Centauri, Barnard'ın Yıldızı, Luhman-16, Epsilon Eridani, Trappist-1, Wolf-61 gibi yıldız sistemleri ve bunların gezegenlerinin fiziksel özellikleri, yaşam barındırma potansiyelleri ve keşif yöntemleri ele alınmaktadır. Video, ötegezegenleri keşfetmek için kullanılan geçiş yöntemi ve radyal hız yöntemi gibi bilimsel teknikleri de açıklamaktadır.
Videoda ayrıca James Webb Teleskobu gibi modern gözlem araçlarının bu yıldız sistemlerini ve gezegenleri daha iyi anlamamıza nasıl yardımcı olabileceği, bir gezegenin yaşanabilirlik bölgesi (Goldilocks bölgesi) kavramı ve Fermi paradoksu gibi konular da ele alınmaktadır. Wolf-61c gibi kırmızı cüce yıldızlarının etrafındaki gezegenlerin yaşam barındırma potansiyeli ve bu gezegenlerin iklimsel özellikleri detaylı olarak incelenmektedir.

00:01Yıldız Sistemleri: Yıldız sistemleri, kütleçekimsel çekimle birbirine bağlı az sayıda yıldızın birbirinin etrafında döndüğü sistemlerdir.
Yıldız sistemleri görsel, tutulan ve spektroskopik olarak sınıflandırılabilir.
İki yıldızdan oluşan sistemler ikili sistem veya çift yıldız olarak adlandırılırken, üç veya daha fazla yıldız içeren sistemler çoklu yıldız sistemleridir.
02:37Proxima Centauri: Proxima Centauri (Alpha Centauri C), Dünya'dan sadece 4,20 ışık yılı uzaklıkta bulunan en yakın yıldız sistemidir.
Proxima Centauri, kırmızı cüce tipinde olup, görünür büyüklüğü 11,5'e eşit olup en parlak yıldızlar kategorisine sokmaz.
Yıldızın gerçek çapı 200.000 km ile Güneş'ten 7 kat daha küçüktür ve kütlesi Güneş'in yaklaşık %12,30'u kadardır.
04:32Proxima Centauri'nin Özellikleri: Proxima Centauri, enerjisini dışarıya radyasyon yoluyla değil, plazmanın fiziksel hareketleriyle iletir ve içi tamamen konvektiftir.
Yıldızın yüzeyinde yaklaşık %80'i aktiftir ve koronasının sıcaklığı Güneş'inkinden daha yüksektir (3,5 milyon santigrat derece).
Şiddetli aktivite, muhtemelen yıldızın birkaç milyar yıl olarak tahmin edilen ileri yaşı nedeniyle, diğer birçok kırmızı cücenin maruz kalabileceğinden daha az önemlidir.
06:08Proxima Centauri'nin Gezegenleri: Proxima Centauri, yörüngesinde dönen üç gezegenle birlikte bir gezegen sistemidir.
Proxima Centauri b, ev sahibinin yaşanabilir bölgesinde 7 milyon km uzaklıkta bulunan, Dünya'nın yaklaşık 1,30 katı kütleye sahip bir telyürük gezegendir.
Proxima Centauri c, Dünya'nın 5,80 katı kütleye sahip olan mini neptün türünde soğuk bir süper dünyadır ve 2022 yılında kütlesi Dünya'nın dörtte biri kadar olan bir ötegezegen tespit edilmiştir.
08:40Alpha Centauri: Proxima Centauri, daha büyük bir sisteme ait olduğu anlaşıldı ve aslında üçlü bir sistem olan Alpha Centauri'nin yalnızca üçüncü ve en küçük yıldızıdır.
Alpha Centauri, Dünya'dan Centauri takımyıldızındaki en parlak yıldız Sirius ve Kano Pusu geçerek gökyüzümüzdeki en parlak üçüncü yıldız olarak görünür.
Alpha Centauri, Güneş'e benzer şekilde, onu oluşturan iki yıldız sırasıyla G2 ve K1 sınıfındadır.
10:31Alpha Centauri'nin Yıldızları: Alpha Centauri A (Rigel Kentaurus), 1,10 Güneş kütlesine eşdeğer kütlesi ve Güneş'in 1519 katı parlaklığıyla bu yıldız ikilisinin en büyüğüdür.
Alpha Centauri B (Toliman), yoldaşından biraz daha küçük ve daha soğuktur; kütlesi Güneş'inkinin %90'ı, çapı ise sadece %14'ü kadardır.
Bu iki yıldız birbirlerinin yörüngesinde 80 yılda dönerler ve yörüngeleri onları birbirlerine 11,20 astronomik birim (1,68 milyar km) kadar yaklaştırır.
12:33Alpha Centauri'nin Gezegenleri: Alpha Centauri A'nın yakın çevresinde ilk bakışta hiçbir gezegen görünmez.
Aday bir adlı aday bir dış gezegen 2021'den beri gökbilimciler tarafından incelenmektedir.
Yıldızdan yaklaşık 1,10 astronomik birim uzaklıkta ve bir yıllık bir dönüşe sahip olduğu tahmin edilen bu gezegen aslında sadece bir toz diski, hatta bir eser bile olabilir.
13:26Alpha Centauri Sistemindeki Gezegenler: Alpha Centauri b'nin bilim camiası tarafından doğrulanmamış olsa bile birkaç yoldaşı olabilir.
2012'de tespit edilen Alpha Centauri bb (Gliese 559 bb), Dünya'nın 1,1 ila 2,7 katından fazla kütleye sahip bir süper dünya olabilir, ancak yıldızına göre yaşanabilir olmayan bir bölgede 3,24 günlük periyotta yörüngede dönmektedir.
Alpha Centauri bc, Dünya'nın %92'si kadar büyüklüğünde ideal bir tellorik gezegen olabilir, ancak yıldızına olan yakınlığı yüzeyinde sıvı su bulunmasını imkansız hale getiriyor.
15:31Barnard'ın Yıldızı: Barnard'ın Yıldızı, Güneşimizden 5,90 ışık yılı uzaklıkta bulunan, M4 tayf türünde bir kırmızı cücedir ve yaklaşık 10 milyar yıllık ileri yaşıyla metal eksikliği göstermektedir.
Barnard'ın Yıldızı, Güneş'in içerdiği miktarın sadece %25'ini içermektedir ve dönüş enerjisinin çoğunu kaybetmiştir.
Barnard'ın Yıldızı, sakin havasının altında hala güçlü öfke nöbetleri gösterebilir ve 1998 yılında yoğun bir yıldız patlaması gözlemlenmiştir.
17:16Barnard'ın Yıldızının Hareketi ve Gezegeni: Barnard'ın Yıldızı, Dünya'nın gökyüzünde en hızlı hareket eden yıldız olup, Samanyolu'nun etrafındaki yıldızların genel akışını takip etmiyor.
Barnard'ın Yıldızı, gökyüzünde 174 yıllık bir süre boyunca yaklaşık bir dolunay genişliğinde hareket eder ve 90 kilometre saatlik göreli bir yanal hızda hareket eder.
Barnard'ın Yıldızı'nın yörüngesinde bir ötegezegen var: Barnard b gezegeni, Dünya'nın 3,20 katına eşdeğer bir kütleye sahip ve Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığının iki katı kadar yaklaşık 60 milyon kilometre uzaklıkta dönmektedir.
20:58Lahman-16 İkili Sistemi: Lahman-16, Güneşimizden sadece 6,50 ışık yılı uzaklıkta bulunan, Güney Takımyıldızı Yelkende yer alan iki kahverengi cüceden oluşan bir ikili sistemdir.
Kahverengi cüce, bir gaz devi olarak kabul edilemeyecek kadar büyük, ancak merkezinde nükleer füzyonu tetikleyemediği için bir yıldız olacak kadar büyük olmayan bir nesnedir.
Lahman-16'nın ana bileşeni L8 spektral tipindedir, daha az parlak olan ikinci bileşende ise geçiş eşiğine daha yakın görünen bir geç çiçeklenmedir.
23:20Kahverengi Cücelerin Özellikleri: Düşük parlaklıkları nedeniyle bu iki kırmızı cüce, bilim insanlarına bu tür nesneleri daha kolay incelemelerine olanak sağlayacak bir açık hava laboratuvarı sunuyor.
Kahverengi cüceler, gezegensel evrimi ve yıldızların oluşumunu yöneten sırları açığa çıkarabilir, hatta ötegezegenlerin keşfine bile olanak sağlayabilirler.
Kahverengi cücelerin yüzey sıcaklığı önemli ölçüde değişebilir, neredeyse bir yıldızınkiyle karşılaştırılabilir derecelere ulaşabileceği gibi, tam tersine soğuk bir gezegeninki kadar düşük derecelere de ulaşabilir.
25:00Vais 855 714 Yıldızı: Vais 855 714 yıldızı, güneşimizden 7,20 ışık yılı uzaklıkta bulunan, güneşimize en yakın dört yıldızdan biridir.
Fiziksel özellikleri onu alt kahverengi cüceler ya da gezegensel kütleli kahverengi cüceler kategorisine yerleştirir ve kütlesi güneş kütlesinin %1'ine karşılık gelir.
Bu yıldız, Jüpiter'in 10 kütlesi olan kütlesi nedeniyle döteryumun termonükleer füzyonunu oluşturamaz ve yıldız statüsünü talep edemez.
26:02Vais 855: Bazı bilim insanları bu tür nesneleri evrende serbestçe yüzen gezegenler olarak değerlendirmektedir ve bazıları tarafından haydut bir gezegen olarak kataloglanmaktadır.
NASA'nın geniş alan kızılötesi kaşifi Vice tarafından 2014 yılında keşfedilen bu yıldızın ortalama sıcaklığı -48°C ile -13°C arasında olup, yıldızlararası uzaydaki tüm hemcinsler arasında en soğuk cisimdir.
Spektral tipi Y olan bu yıldızın masmavi tonlarla renklendirilmiş atmosferinde, su buzu kristalleri ve sodyum sülfürden oluşan bulutlar gözlemlenmiştir.
29:08Wolf 359 Yıldızı: Aslan takımyıldızında bulunan Wolf 359, spektral tipi M6,5 sınıfı olan, iki ötegezegene ev sahipliği yapan, 0,9 güneş kütlesi alt sınırında olan bir yıldızdır.
Yarıçapı yalnızca 0,16 güneş yarıçapı olan küçük boyutu nedeniyle tamamen konvektiftir ve merkezinde üretilen helyum plazmanın hareketi sayesinde yüzeyine ulaşır.
Wolf 359, en az 100 milyon yaşında olan ve tahmini dönüş hızı 3 km/saatten az olan bir parlama yıldızıdır, manyetik aktivitesi iki saatlik bir süre içinde 32 olay hızında meydana gelebilen kısa patlamalara neden olur.
32:42Wolf 359'un Gezegenleri: Wolf 359'un etrafında iki gezegen dolanıyor: Wolf 359 b (276 milyon km uzaklıkta) ve Wolf 359 c (2,70 milyon km uzaklıkta).
Wolf 359 c yaklaşık 43,90 Dünya kütlesine sahip ve 2938 günlük bir periyotta dönmektedir, Wolf 359 b ise 3,80 Dünya kütlesi ile çok daha az kütlelidir ve 2,70 günde dönmektedir.
Bu iki gezegen 3,60 ile 7,70 milyon kilometre arasında uzanan yaşanabilir bölgede yer almak için ev sahiplerine ya çok uzak ya da çok yakındır.
34:14Gliese 411 Yıldızı: Büyük Ayı takımyıldızında yer alan ve güneşimizden 8,30 ışık yılı uzaklıkta bulunan Gliese 411 (Lalade 21-18-5), 5 ila 10 milyar yaşlarında yaşlı bir kırmızı cücedir.
Güneş kütlesinin yaklaşık %46'sı kadar bir kütleye ve güneşin %40'ına eşdeğer bir çapa sahip olan Gliese 411, yüzey sıcaklığı yaklaşık 3328 santigrat derece (güneşin %62'si) olan patlayıcı bir yıldızdır.
Gliese 411, yıldızlararası rotasında astrometrik pertürbasyonlara uğrar ve 1996'dan beri yörüngesinde bir değil, iki hatta potansiyel olarak üç gezegenin bulunduğu bilinmektedir.
37:06Gliese 411'in Gezegenleri: Gliese 411'in ilk gezegeni Gliese 411 b, bir süper dünya kütlesi olan 3 Dünya kütlesine karşılık gelmektedir.
Bu gezegen yıldızına oldukça yakın, Dünya-Güneş mesafesinin 0,8 katı uzaklıkta ve çok dairesel olan yörünge periyodunu sadece 13 günde tamamlamaktadır.
Gliese 411 b, ev sahibine Merkür'ün Güneş'i olduğundan 5 kat daha yakındır ve bu yıldız Güneş'ten daha sıcak olmasına rağmen gezegen yaşanabilir bölgede değildir.
37:43Gliese 411 Sistemi: Gliese 411 c, ana yıldızdan üç astronomik birimden biraz daha az uzaklıkta evrimleşen, 13 karasal kütleye sahip ve Neptün benzeri bir gezegendir.
Gliese 411 d, ana yıldızından 0,5 astronomik birim uzaklıkta, 4 Dünya kütlesine eşdeğer kütleye sahip ve 215 günlük yörünge periyodu olan bir gezegendir.
Bu gezegenin sıcaklığı ve atmosferi için yaşam formu uygun olup olmadığı henüz bilinmemektedir.
39:07Sirius Yıldızı: Sirius, kış gökyüzümüzde güneşten sonra en parlak yıldız olup, Yunanca'da "parlak" anlamına gelir.
Eski Mısırlılar için Nil yıldızı, Çin astronomisinde göksel kurt olarak adlandırılan Sirius, Yunanlılar tarafından Orion'un köpeği ile ilişkilendirilmiştir.
Polinezyalı denizciler için Sirius, denizde yön bulmak için kullanılan tek güvenilir araçtı ve tüm Polinezya bölgesindeki en onurlu ibadet yerinin zirvesini işaret ediyordu.
40:31Sirius'un Fiziksel Özellikleri: Büyük Köpek takımyıldızında, kendi sistemimizden 8,60 ışık yılı uzaklıkta yer alan Sirius, görünür büyüklüğü -1,46'dır ve bu negatif sayı, Sirius'un güneşimizden daha parlak olduğu anlamına gelir.
Beyaz yıldızlar kategorisinde sınıflandırılan Sirius, uzak ama aynı zamanda kozmos ölçeğinde güneş sistemimize çok yakın olmasına rağmen bu kadar parlak görünmesinin nedeni budur.
Dünya ufkunun çok altında yer alması nedeniyle, Sirius'un yaydığı ışığın bize ulaşmadan önce atmosferin büyük bir bölümünü geçmesi gerekir ve bu nedenle titremesi oluşur.
41:54Sirius İkili Sistemi: Sirius, aslında bir çift yıldız olup, ana yıldız olan Sirius A, spektral tipi A veya A1 olan beyaz, hafif mavimsi bir yıldızdır.
Sirius A, kendi yıldızımızdan daha parlak, 2,20 kat daha büyük ve güneşimizden 1,80 kat daha büyüktür; yüzeyinde hüküm süren sıcaklık 9600 santigrat dereceden yüksektir.
Sirius B, Sirius A'ya yakınlığı ve düşük büyüklüğü nedeniyle yoldaşı olarak 1862'de keşfedilen bir beyaz cücedir; kütlesi güneş'inkine eşittir ve tahmini sıcaklıkları Sirius A'nınkinden üç kat daha yüksektir.
43:25Sirius İkili Sisteminin Yörüngesi: Sirius B, ana yıldızdan ortalama 19,5 astronomik birim uzaklıkta, 50 yıllık bir süre boyunca ana yıldızın etrafında döner.
Kuvvetli bir şekilde işaretlenmiş eliptik yörünge nedeniyle, bu iki yıldız arasındaki mesafe 8,10 ila 31,5 astronomik birim arasında değişebilir.
Bu maksimum mesafeye 2024-2025 yılları arasında ulaşılacak olup, sistemin periastronundaki bir sonraki geçişin 2044 yılı olması planlanıyor.
44:47Light 726 8 İkili Sistemi: Güneş sistemimizden 8,60 ışık yılı uzaklıkta, Bl Seti ve UV Seti adlı iki yıldıza ev sahipliği yapan bir ikili sistem olan Light 726 8'e katılalım.
Bu iki yıldız muhtemelen güneş sistemimizden daha genç iki M tipi kırmızı cüce olup, kütleleri, yarıçapları ve parlaklıkları neredeyse aynıdır.
Bu iki yıldızın yüzeyinde yaklaşık 2330 santigrat derecelik özdeş bir sıcaklık tespit edilebilir.
46:39UV Seti'nin Özellikleri: UV Seti, bu ikiliden daha iyi bilinendir ve sadece 0,20 günlük bir dönüşle çok hızlı döner.
Dönüş hızı, kırmızı cücelere özgü konveksiyon akımları tarafından maddeyle yüklenen kabarcıkların önemli patlamaları tetiklediği güçlü bir manyetik alanı besler.
UV Seti, sayısız patlamalarından biri sırasında parlaklığı birkaç saniye içinde yüz katına kadar çıkabilir ve büyük miktarda UV ve X-ışını emisyonu yıldızın çevresini tutuşturur.
48:00Yıldız Sisteminin Etkileri: Bu iki yıldızın hareketleri olağandışı yıldız rüzgarlarının kaynağıdır; yüzeyleri eşdeğer uzaklıklarda daha zayıf olmasına rağmen, güneşin maruz kaldığından daha şiddetli rüzgarlara maruz kalır.
Ortaya çıkan heliosfer 10-20 astronomik birime kadar uzanır ve büyük patlamalar sırasında bu heliosfer 100 astronomik birime kadar dışarı atılabilir.
İki yıldızdan birinin patlaması ikincisine doğru yöneldiğinde, iki yıldız arasında bir yerde bir şok bölgesi oluşur ve UV Seti'yi çevreleyen heliosfere karmaşık ve küresel olmayan bir şekil verir.
49:09Gezegen Olasılıkları: UV Seti'nin yörüngesindeki varsayımsal bir gezegenin atmosferi olmayacaktır çünkü birkaç bin yıl içinde tekrarlanan patlamalarla bozulacaktır.
Biel Seti'nin yörüngesindeki bir gezegen, atmosferini yüz bin yıldan daha uzun bir süre koruyabilir ancak maruz kalınan önemli gelgit kuvvetleri bu gezegene çok sayıda volkan giydirecektir.
İki yıldızın yörüngesindeki bir gezegen 30 astronomik birimden daha uzakta olacaktır, atmosferini koruyabilir ancak -230 santigrat derecenin altındaki sıcaklıklar çok çekici olmaz ve güçlü yıldız patlamaları dışında bu gezegendeki parlaklık sıfır olur.
50:45Ross 154 Yıldızı: Ross 154, güneşimize en yakın dokuzuncu yıldız sistemi olup, Yay takımyıldızında 9,69 ışık yılı uzaklıkta yer alır ve M3,5V spektral sınıfına sahip bir ana dizi yıldızından oluşur.
Frank Elmore Ross tarafından 1925 yılında keşfedilen bu yıldız, güneş kütlesinin %17'sine eşdeğer bir kütleye ve güneş'in yaklaşık %20'si kadar bir büyüklüğe sahiptir.
Ross 154, yüzeyindeki ısıyı çekirdekten dışarı atamadığı için konveksiyon yoluyla taşır ve yüzeyindeki ısı 3090 santigrat derece olarak tahmin edilir.
52:15Ross 154'ün Özellikleri: Ross 154, UV seti tipi değişkenler kategorisine dahil olup, büyük patlamalar sırasında güneşinkilerle karşılaştırılabilir X-ışını emisyonları üretebilir.
2,87 günlük bir periyotta kaydedilen 0,3 kadirlik değişimleri nedeniyle By-Draconis türü değişken yıldızların bir parçasıdır.
Güneş'in %56'sı olarak tahmin edilen nispeten düşük metalikliği ve 3,50 km/saatlik orta derecede yüksek dönme hızı, nispeten genç bir yıldız olduğu sonucuna varmamızı sağlar ve yaşı bir milyar yıldan daha azdır.
53:47Ross 248 Yıldızı: Andromeda takımyıldızında neredeyse aynı özelliklere sahip olan Ross 248 (Gliese 905), güneş sistemimizden 10,30 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kırmızı cücedir.
Bu yıldız, güneş kütlesinin yaklaşık %12'si, çapı %7'si ve parlaklığı güneş'inkinden 11.000 kat daha düşüktür.
Değişkenlik dönemleri 4,20 yıl ile 120 gün arasında ve 5 tanesi 60 ila 291 gün arasında rapor edilmiştir.
55:20Epsilon Eridani Yıldızı: Epsilon Eridani (Ran), Eridanus takımyıldızında güneş sistemimizden 10,50 ışık yılı uzaklıkta bulunan, görünür büyüklüğü 3,73 olan çıplak gözle görülebilen en yakın üçüncü bireysel yıldız sistemidir.
Spektral sınıfı K2 olan bu ana dizi yıldızı, hidrojenin nükleer füzyonuyla iç kısımlarında üretilen enerjiyi sıcaklığın 4.800 santigrat dereceden yüksek olduğu yüzeyinde yayarak turuncu rengini verir.
Güneşten biraz daha küçük olan bu gezegenin kütlesi güneş kütlesinin %82'si, yarıçapı ise güneşinkinin %74'ü kadardır ve ortalama dönme süresi 11,20 gündür.
56:43Epsilon Eridani'nin Özellikleri: Parlaklığı güneşinkinin yalnızca %34'üne eşit olsa da, güneşinkinden daha yüksek düzeyde bir manyetik aktivite üretir ve yüzeyindeki manyetik alanın ortalama yoğunluğu güneş'inkinden 40 kat daha fazladır.
Epsilon Eridani, yaklaşık iki yıllık bir süre boyunca parlaklığının önemli ölçüde azaldığı 27 yıllık döngülere sahiptir ve bu azalma en son 2009'dan 2011'e kadar görülmüştür.
Yıldız, bir değil iki kayalık asteroid kuşağı ile çevrili olup, bu özelliği açıklayamayan bilim insanları, yıldızın ikili olduğunu ve kendisini görünmez kılacak kadar yoğun ve kalın bir toz disk ile çevrili karanlık bir cismin eşlik ettiği sonucuna varmıştır.
58:49Epsilon Eridani'nin Gezegeni: Radyal hızının 20 yılı aşkın bir süredir incelenmesi, yıldızın yörüngesinde Jüpiter büyüklüğünde dev bir gezegenin varlığının vurgulanmasına olanak sağlamıştır.
Epsilon Eridani b (IGGER) olarak adlandırılan bu gezegen, hafif dış merkezli eliptik bir yörünge izlemektedir ve yarı büyük ekseni güneşimizle asteroit kuşağı arasındaki mesafeye eşittir.
Bu gaz devinin büyüklüğünün Jüpiter'in büyüklüğünün %80 ila %160'ı arasında olduğu tahmin edilmektedir ve yörüngesini 7 yılda tamamlar.
1:00:00Gliese 887 Yıldızı: Gliese 887 (La Caill 9352), güneş'e en yakın yıldız sistemleri listesinde 12. sırada yer alan, Güney Balık takımyıldızında dünyamızdan 10,70 ışık yılı uzaklıkta yer alan gökyüzümüzdeki en parlak kırmızı cücedir.
Parlaklığı güneşin yaklaşık %1'i kadardır ve güneşten 6 parsek ya da 20 ışık yılından biraz daha az bir mesafede, neredeyse yarım güneş kütlesi ile tüm kırmızı cüceler arasında en büyük kütleye sahip olanıdır.
Gliese 887, diğer kırmızı cücelerden farklı olarak manyetik olarak daha az aktiftir ve büyük patlamaları veya yıldız püskürmelerini tetikleyerek tutuşmuyor gibi görünüyor.
1:02:01Gliese 887'ün Özellikleri: Bu yıldızın hareketsizliği, herhangi bir dış gezegen atmosferinin uzaktan gözlemlenmesini büyük ölçüde kolaylaştırıyor.
Gliese 887'nin yörüngesinde bulunan ve çok fazla enerjik patlamaya maruz kalmamış olan ötegezegenler orijinal atmosferlerini korumuş olabilir.
Bu yıldızın yakınında en az iki ötegezegen tespit edilmiştir.
1:02:35Gliese 887 Sistemi: Gliese 887 b, yaklaşık dört dünya kütlesinde bir süper dünya yıldızının yörüngesinde dokuzvirgülotuz günde dönüyor, ancak ev sahibi ile arasındaki on milyon kilometreden fazla mesafe suyun sıvı halde bulunması için çok yüksek sıcaklık gerektiriyor.
Gliese 887 cd, kütlesi dünyanın yedi katı olarak tahmin edilen bir süper dünya yıldızının yörüngesinde yirmibirvirgülseksen günde dönüyor, ancak atmosferinin sıcaklığı en az yetmiş santigrat dereceye ulaşmalı.
Gliese 887 d olarak adlandırılan sekiz dünya kütlesindeki bu süper dünya yıldızının yörüngesinde elli günde dönüyor ve ılıman sıcaklıklar yaşayabilir, bu nedenle yaşamın gelişmesi için oldukça uygun görünüyor.
1:04:37Ross 128 Sistemi: Ross 128, güneşimize en yakın onüç yıldız sistemi olup, görünen büyüklüğü onbirvirgülonüç'tür ve parlaklığı dünyamızdan çıplak gözle gözlenemeyecek kadar küçüktür.
Sistemin birincil nesnesi bir kırmızı cüce kütlesi olup, dünya kütlesinin yüzde onbeş'i, yarıçapı ise güneşin yüzde yirmibir'i kadardır ve atmosferinin sıcaklığı ikibindokuzyüz santigrat derecedir.
Ross 128 b gezegeni, yaşanabilirlik bölgesinin iç kenarında yörüngede dönmekte ve dünya'dan yaklaşık yüzde otuzsekiz daha fazla güneş ışığı almaktadır, bu nedenle potansiyel olarak yaşama elverişlidir.
1:06:41Ross 128 b Gezegeni: Ross 128 b, Proxima Centauri b'den biraz daha büyük olup, dünyanın kütlesinin en az birvirgülotuzbeş katını içeriyor ve tellülik olabileceği düşünüldüğünde yarıçapı dünya'nın yarıçapının birvirgülon katı veya yaklaşık yedibin km olabilir.
Ross 128 b yıldızının etrafında sadece dokuzvirgüldoksan dünya günü gibi kısa bir sürede dönüyor ve ev sahibine yedivirgülotuzsekiz milyon kilometrelik mesafesiyle dünya'nın güneş'e olduğundan yirmi kat daha yakın.
Bu gezegen, bugüne kadar bilinen ve güzel mavi gezegenimize bu kadar yakından benzeyen tek gezegen olup, kırmızı cücelerin geçmişte büyük ve tekrarlanan patlamalar sırasında yanında gelişen gezegeni çevreleyen atmosferi aşındırmış olabilir.
1:09:20Diğer Yıldız Sistemleri: HD 98880 ya da TV Krateris sistemi, galaksimizden yüzelli ışık yılı uzaklıktaki, birbirinden yüzelli milyon kilometre uzakta bulunan iki yıldız çiftinden oluşuyor.
Polaris (Alfa Yursei Minoris), kuzey gök kutbu yakınlarında kolayca görülebilen, küçük ayı takımyıldızının en parlak yıldızı olup, güneşimizden dörtyüzotuzbir ışık yılı uzaklıkta ve üçlü bir sistemdir.
Trappist-1 sistemi, kırk ışık yılı uzaklıkta bulunan ve dünya büyüklüğünde en az yedi telloik dış gezegen keşfedilen bir sistemdir, bunlardan üçü yıldızın yaşanabilir bölgesinde yer almaktadır.
1:12:07Kepler-22 Sistemi: Kepler-22, güneşten altıyüzotuzsekiz ışık yılı uzaklıkta bulunan G5 ana dizi yıldızı olup, G5 ana dizi yıldızı Kepler-22 b adlı bir ötegezegene ev sahipliği yapıyor.
Dünya'nın iki katı büyüklüğündeki bu ötegezegen, yalnızca ev sahibinin yaşanabilir bölgesinde değil, aynı zamanda yüzeyindeki suyun sıvı halde kalması için uygun bir iklim sağlayan bir mesafede yörüngede dönüyor.
Evreni dolduran yıldızların sayıca çokluğu bizi meraklandırmaya yetiyor ve istatistiksel olarak bizimki gibi bir güneş sistemi oluşabildiyse neden başkaları da olmasın?
1:13:38Samanyolu Galaksisi: Samanyolu, onlarca ışık yılı boyunca uzanır ve çapı yaklaşık yüzbin ışık yılıdır, gece gökyüzünde gördüğünüz tüm yıldızlar Samanyolu'nun bir parçasıdır.
Spiral galaksimiz üçyüz eksi dörtyüz milyar yıldız içerir ve bu rakam bile galaksimizin kütlesine ve parlaklığına dayanan bir tahmindir.
Samanyolu'nun gözlemlenebilir evrenimizdeki milyarlarca galaksiden yalnızca biri olduğunu düşünürsek, bu oldukça baş döndürücü.
1:15:53Güneşe En Yakın Yıldızlar: Alfa Centauri yıldız sistemi, üç yıldız etrafında organize olan ve güneşe en yakın yıldız rekorunu elinde tutan sistemdir.
Proxima Centauri, 32 bin yıldır güneşe en yakın yıldız konumunda olup, en az bu kadar uzun süre daha öyle kalacak.
Proxima Centauri b, Dünya'ya çok benzeyen kayalık bir ötegezegen olup, dünya dışı yaşam barındırma şansı yüksek olarak değerlendirilmektedir.
1:16:41Barnard'ın Yıldızı: Barnard'ın Yıldızı, Alfa Centauri üçlü sisteminden sonra güneş'e en yakın yıldızdır ve güneş'e en yakın tek yıldızdır çünkü eşlik eden bir yıldızı yoktur.
Zodyak takımyıldızı Obiicus'un bir parçası olan bu yıldız, bilinen en yüksek uygun harekete sahip kırmızı cücedir.
Barnard'ın Yıldızı yılda 26 cm'lik bir hareketle gökyüzündeki en büyük uygun harekete sahip olup, bu hareket her 180 yılda bir dolunay genişliğinde hareket etmeye eşdeğerdir.
1:18:40Barnard'ın Yıldızının Keşfi ve Araştırmaları: Barnard'ın Yıldızı gök ekvatoruna yakındır ve gökbilimciler bu kırmızı cüce yıldız üzerinde çok sayıda araştırma yapmış, özellikle ötegezegen arayışına girmişlerdir.
1963 yılında Peter van Decamp, yıldızın uygun hareketinde Jüpiter'e benzer büyüklükte iki gezegenden kaynaklandığına inandığı bozukluklar tespit ettiğini açıkladı.
Kasım 2018'de Barnard'ın Yıldızı etrafında bir süper dünya keşfedilmiş, bu gezegenin 233 günlük bir periyodu ve en az 3,22 Dünya kütlesinde bir kütlesi olacaktır.
1:20:29Barnard'ın Yıldızının Özellikleri: Barnard'ın Yıldızı, birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişen sürelerde öngörülemeyen ve göz alıcı bir parlaklık artışı gösterebilen patlayıcı yıldızlar kategorisine girmektedir.
Güneşin %17'si kadar bükükleye ve bizim yıldızımızın %15 ila %20'si kadar bir yarıçapa sahiptir.
Eğer güneş'in yerine Barnard'ın Yıldızını koysaydık, dolunaydan 100 kat daha parlak olurdu.
1:21:12Lahman-16 yıldız Sistemi: Dünya'dan 6,50 ışık yılı uzaklıkta Güney takımyıldızı Yelkendeyiz'de, Wise 49 53,19 olarak da adlandırılan Lahman-16'nın önündesiniz.
Lahman-16, Alfa-Centauri'ye en yakın yıldız sistemi ve Alfa Centauri ve Barnard'ın Yıldızından sonra güneş sistemimize en yakın üçüncü yıldız sistemidir.
Bu sistem 2013 yılında Amerikalı astronom Kevin Lohman tarafından Wise teleskobundan alınan görüntüleri karşılaştırarak yüksek uygun harekete sahip nesneleri ararken keşfedilmiştir.
1:22:14Kahverengi Cüceler: Kahverengi cüceler, bir yıldız ile Jüpiter gibi bir gaz devi arasında bir yerde bulunan tuhaf yıldızlardır ve gezegenlerden çok daha nadirdir.
Kahverengi cüceler genellikle Jüpiter'in 13 ila 80 katı arasında bir kütleye sahiptirler, ancak yine de güneşimizden çok daha küçüktürler.
Kahverengi cüceler, yıldızların içinde gerçekleşen döteryum füzyonu için yeterli sıcaklığa sahiptir, ancak hidrojen füzyon reaksiyonunu tetikleyecek kadar yüksek olmadığından yavaş yavaş soğuyacaktır.
1:23:50Lahman-16'nın Kahverengi Cüceleri: Lahman-16 a ve Lahman-16 b kahverengi cücelerinin kütleleri Jüpiter'in yaklaşık 30 katı ve yoğunlukları çok daha yüksektir.
NASA'nın Test teleskobundan yapılan gözlemler, bu iki kahverengi cücenin çizgileri ile garip bir şekilde Jüpiter'e benzediğini doğrulamıştır.
Bu gözlemler, Jüpiter'deki gibi kahverengi cücelerin de ekvatorlara paralel yüksek hızlı rüzgarlar tarafından şekillendirildiğini göstermektedir.
1:25:36Epsilon Eridani Yıldızı: Epsilon Eridani (Run), Dünya'dan 10,50 ışık yılı uzaklıkta bulunan, ne sarı cüce, ne kahverengi cüce, ne de kırmızı cüce olan benzersiz bir turuncu cücedir.
Turuncu cüceler, güneşin 0,50 ila 0,80 katı kütleye sahiptir ve ana dizide 18 ila 34 milyar yıl boyunca kararlıdırlar.
K spektral tipinde turuncu cüceler, DNA'ya zarar verebilen morötesi radyasyonu güneş gibi G spektral tipindeki yıldızlardan daha az yayarlar ve güneş gibi yıldızlardan 3 ila 5 kat daha fazla sayıdadırlar.
1:28:09Epsilon Eridani Sistemi: 2008 yılında Spitzer teleskobu tarafından Epsilon Eridani'den 20 astronomik birim uzaklıkta ikinci bir asteroid kuşağı keşfedildi, bu da yıldızın yörüngesinde daha fazla gezegen olduğunu gösteriyor.
Hubble teleskobu sayesinde Epsilon Eridani b gezegeninin kütlesinin Jüpiter'in yaklaşık 0,63 katı olarak belirlendi ve yaklaşık 7,60 yıllık bir periyotla Jüpiter'inkine benzer neredeyse dairesel bir yörüngeyi takip ediyor.
Araştırmacılar, Epsilon Eridani sistemini güneş sistemimizin daha genç bir versiyonu olarak görüyorlar çünkü yıldız yaklaşık 800 milyon yaşında, güneşimiz ise 4,59 milyar yıldan daha yaşlıdır.
1:29:51Trappist-1 Sistemi: Trappist-1 yıldız sistemi, 30,40 ışık yılı uzaklıkta Centauri takımyıldızında bulunan Harr 45-23 ikili yıldızının bulunduğu yerde yer alıyor.
Sistemin birincil yıldızı Harr 45-23 a, Güneş'e çok benzediği için özeldir; Güneş'in yaklaşık %70'i kadar bir kütleye ve %85'i kadar bir parlaklığa sahip bir ana dizi sarı cücesidir.
Harr 45-23 a'dan 235 astronomik birimle ayrılan ikili yıldız sisteminin ikinci yıldızı bir kırmızı cücedir ve Harr 45-23 a'nın yörüngesinde Dünya'nın kütlesinin yaklaşık 16 katı olan, 122,1 günlük bir yörünge periyoduna sahip Neptün benzeri bir gezegen keşfedilmiştir.
1:31:13L98-59 Kırmızı Cüce Sistemi: Uçan Balık takımyıldızında Dünya'dan 34,60 ışık yılı uzaklıkta bulunan L98-59 kırmızı cüce sisteminde son yıllarda dört gezegenin keşfedilmesiyle haberlerde çokça yer almıştır.
2018 yılında L98-59 b, c ve d olarak adlandırılan üç ötegezegen keşfedildi ve 2021 yılında dördüncü bir gezegenin varlığı açıklandı, beşinci bir gezegenin varlığından şüpheleniliyor.
Keşfedilen ilk üç ötegezegen L98-59 b, c ve d gezegende ya da atmosferde su içerebilir; L98-59 b ve c yıldıza en yakın olanlar muhtemelen kurudur, ancak az miktarda su içerebilir, L98-59'da ise muhtemelen kütlesinin %30'u sudan oluşan okyanussal bir dünya olacaktır.
1:34:45Trappist-1 Sistemi: Trappist-1 yıldız sistemi, Dünya'dan 40 ışık yılı uzaklıkta Kova takımyıldızında bulunuyor ve yıldızın yaşanabilir bölgesinde en fazla kayalık gezegene sahip olma rekorunu elinde bulunduran bu yıldız sisteminden büyülenmiş durumdalar.
Trappist-1 yıldız sisteminin kalbi olan Trappist-1 a yıldızına bakarak başlayalım; 2 Mas J 2 6,29 28 5,52 285 olarak da adlandırılır, ultra soğuk bir kırmızı cücedir ve Jüpiter'den biraz daha büyüktür.
Trappist-1 a yıldızının yarıçapı Güneş'in %11,50'i, kütlesi ise %8'i kadardır ve yaşı 3 ila 8 milyar yıl arasında olabilir.
1:37:40Trappist-1 Gezegen Sistemi: Trappist-1 gezegen sistemi en az yedi kayalık gezegene sahiptir ve bunların hepsi Dünya'nınkine yakın yarıçapları ve benzer kütlelere sahiptir.
Trappist-1 yıldız sisteminin gezegenleri, yıldızlarından çok küçük mesafelerde yörüngede dönerler; gözlemlere göre, yıldızlarına Merkür'ün Güneş'e olan uzaklığından 6 ila 40 kat daha yakındırlar.
Bu yedi gezegenin yörünge periyotları oldukça kısadır; B gezegeni için 1,5 gün ile gezegen sisteminin en dış gezegeni olan H gezegeni için 19 gün arasında değişir.
1:39:12Trappist-1 B Gezegeni: Trappist-1 a yıldızına en yakın gezegen Trappist-1 b gezegenidir ve 2016 yılında transit yöntemi kullanılarak keşfedilmiştir.
Trappist-1 b gezegeninin çapı Dünya'nın 1121 katıdır, ancak kütlesi Dünya'nınki ile karşılaştırılabilir ve denge yüzey sıcaklığı 118 santigrat derecedir.
Trappist-1 b yıldızının etrafındaki yörüngesini 1,5 günde tamamlar ve yıldızından sadece 0,1 astronomik birimde (1,5 milyon km) yer almaktadır.
1:40:34Trappist-1 Gezegenlerinin Atmosferi: 2018'de yayınlanan spektroskopik gözlemlerin yanı sıra yoğunluğunun analizi, Trappist-1 b'nin atmosferinin çok kalın, sıcak ve Dünya veya Venüs'ünkinden çok daha büyük olacağını ortaya çıkardı.
Trappist-1 b yıldızına çok yakın olduğundan, Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin yaklaşık %1,20'si gelgit kuvvetleri nedeniyle mantosu magmadan oluşacak ve Jüpiter'in bir uydusu olan Io'da olduğu gibi bu gezegende de volkanik patlamalar olacaktır.
İlk iki gezegen olan Trappist-1 b ve c'nin gözlemlerinden çıkardığımız sonuç, hidrojenin egemen olduğu bulutsuz bir atmosfere sahip olmadıklarıdır; atmosferlerinin nasıl oluştuğunu tam olarak bilmiyoruz ve birkaç hipotez mümkün olmaya devam ediyor.
1:42:18Trappist-1 Gezegen Sistemi: Trappist-1, A yıldızına B gezegeninden sonra en yakın ikinci ötegezegendir ve sistemindeki en büyük kütleli gezegendir.
Trappist-1 B gezegeni, Dünya'nın yaklaşık 14,6 km çapında, 2,42 gün yörünge periyodu ve 62°C denge sıcaklığına sahiptir.
Trappist-1 C gezegeni, Jüpiter'in uydusu Io'nunkine benzer gelgit basıncı nedeniyle jeolojik olarak aktif olacaktır ve Venüs'tekine benzer kalın bir atmosfere sahip olabilir.
1:44:55Trappist-1 D Gezegeni: Trappist-1 D, Dünya'nın %30'u kadar kütleye sahip nispeten küçük bir dış gezegendir ve yaşanabilir bölgenin sınırındadır.
D gezegeni, Dünya ile güneş arasındaki mesafenin yaklaşık %2,20'si olan 0,74 Dünya çapında, 61,60% yoğunluğu ve %50'den biraz daha az yerçekimi ile tüm Trappist-1 gezegen sisteminin en düşük kütle, yoğunluk ve yüzey çekimini kaydetmektedir.
D gezegeni esas olarak kayalık bir bileşime sahip olacak ve kütlesinin yaklaşık %5'i uçucu bir tabaka halinde bulunacaktır.
1:47:03Trappist-1 E Gezegeni: Trappist-1 E, Dünya ile birçok ortak noktası olan (kütlesi, yarıçapı, yoğunluğu ve yerçekimi) ve 0,90 Dünya çapında, 0,70 Dünya kütlesine sahip bir gezegendir.
Trappist-1 E, Kasım 2018'de Trappist-1'in yaşama ev sahipliği yapma olasılığı en yüksek gezegeni olarak belirlenmiştir.
E gezegeninin ortalama yüzey sıcaklığı -27°C olmasına rağmen, kalın atmosferi varsa çok daha sıcak olabilir ve yıldızının yörüngesinde yaklaşık 146 saatte dönmektedir.
1:49:26Trappist-1 F Gezegeni: Trappist-1 F, Trappist-1 A yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer alan, Dünya'nın çapının yaklaşık 1,45 katı olan bir gezegendir.
F gezegeninin yüzeyindeki denge sıcaklığı -54°C, kütlesi Dünya'nın 0,68 katı ve yerçekimi Dünya'nın %62'sidir.
NASA'ya göre, F gezegeninin gökyüzünde su bulutlarıyla, buz, kaya veya sıvı suyla kaplı olabileceği düşünülmektedir.
1:50:43Trappist-1 G ve H Gezegenleri: Trappist-1 G, yıldızının yaşanabilir bölgesinin dış sınırında yer alan, Dünya'nın kütlesinin yaklaşık %115'e kadar olan ve daha az yoğunluğuyla bilinen bir gezegendir.
Trappist-1 H, sistemin en dışında yer alan, Dünya'nın yaklaşık üçte biri kütlesine sahip ve büyüklüğü Dünya'nın %77'si olan en küçük gezegendir.
H gezegenindeki suyun kalın bir buz kabuğu ile kaplı olması muhtemeldir ve gelgitlerle ısınan bir yeraltı okyanusunu barındırıyor olabilir.
1:53:25Ötegezegenleri Keşfetme Yöntemleri: Samanyolu'nda 5000'den fazla ötegezegen biliniyor ve bunları keşfetmek için bilim insanları geçiş yöntemi ve radyal hız yöntemi kullanmaktadır.
Geçiş yöntemi, bir ötegezegenin yörünge döneminin yanı sıra yarıçapını keşfetmeyi sağlarken, radyal hız yöntemi yörünge dönemini ve birkaç ötegezegenin varlığını bilmeyi sağlar.
Geçiş yöntemi, günümüzde bir ötegezegeni tespit etmek için kullanılan en yaygın yöntemdir ve gözlenen yıldızın yoğunluğu ne kadar azalırsa gezegen o kadar büyüktür.
1:55:23Radyal Hız Yöntemi ve Transit Zaman Değişimleri: Radyal hız yöntemi, 1995 yılında Maor ve Kellous tarafından 51 Pegasi b'yi tespit etmek için kullanılmış olup, bir cismin hareket halindeyken yaydığı dalgaların yer değiştirmenin ön tarafında sıkıştırılıp arka tarafında şişirilmesi (Doppler etkisi) prensibine dayanmaktadır.
Gezegenler yıldızlarının yörüngesinde dönerken yerçekiminin etkisiyle yıldızda hafif bir harekete neden olurlar ve gökbilimciler yıldızın yaydığı dalgada bir değişim gözlemleyerek ötegezegenin varlığını tespit ederler.
Transit zaman değişimlerinin (TTV) ölçümü, ötegezegenlerin kütlelerine ilişkin tahminlerin rafine edilmesini sağlar ve transit zamanlama değişimleri, gezegenlerin yörüngelerinin özellikleri hakkında değerli bilgiler verir.
1:57:58Trappist-1 Gezegenlerinin Özellikleri: Trappist-1'in yedi dış gezegeni kayalık gezegenlerdir, Jüpiter veya Satürn gibi gaz devleri değildir ve kütlesi Dünya'nınkine yakındır.
Gezegenlerin yoğunlukları Dünya'nınkine yaklaşık %8 daha azdır ve muhtemelen Dünya'da bulunan demir, oksijen, silikon ve magnezyum gibi maddelerden oluşmaktadır.
Gezegenlerin bileşimi hakkında üç hipotez vardır: çekirdek olmayabilir, kayalık bir yüzeye ve Dünya'nınkinden oransal olarak daha küçük bir demir çekirdeğe sahip olabilir veya okyanussal bir yüzeye ve büyük bir çekirdeğe sahip olabilir.
1:59:53Gezegenlerin Yörüngeleri ve Gruplandırılması: Trappist-1'in yedi gezegeni yıldızlarına çok yakın olup, güneş sistemindeki Merkür'ün yörüngesinde yer alıyor gibi aynı hizada yer almaktadır.
Gezegenler üç gruba ayrılabilir: Trappist-1 a'ya en yakın olan B, C ve D gezegenleri aynı atmosfere sahip olacak, yüzeyde sıvı su bulunması olası değildir.
Sonraki üç ötegezegen (E, F ve G) Dünya'nınkine benzer bir atmosferle birlikte yüzeyde sıvı su okyanusu'na sahip olabilir, yedinci ötegezegen ise bir buz gezegeni olabilir.
1:02:00Gezegenlerin Yaşam Elverişliliği: Trappist-1'in dış gezegenleri aşırı ultraviyole radyasyon ve X-ışınları ile ışınlanacak, bu da hidrojenin kaçmasına neden olabilir ve su buharının fotodisosiyasyonunu teşvik ederek atmosferlerini korumada sorunlara neden olabilir.
Trappist-1 b'de bu miktar yirmi karasal okyanus bile olabilir ve sera etkisinin durumunu koruyabilmek için çok fazla su rezerviyle oluşmuş olması gerekirdi.
Trappist-1 a aktiftir ve yaşanabilir bölgenin geçici olarak gözlemlenenden daha uzakta yer alacağı güçlü yıldız fırtınalarına neden olabilir.
2:03:31Yaşam Elverişli Gezegenler: Trappist-1 gezegenlerinden üçü (E ve muhtemelen F) yaşama elverişli olabilir.
Trappist-1 b ve c yıldıza çok yakındır, çok sıcak olurlar ve su sadece buhar halinde bulunur.
Trappist-1 d yıldızıyla eş zamanlı bir dönüş içinde olduğundan sürekli olarak yıldıza maruz kalan tarafı çok sıcak, diğer tarafı ise çok soğuk olacaktır, ancak aydınlık ve karanlık taraflar arasındaki bölgede yaşamın gelişmesi mümkün olabilir.
2:04:45Yaşam Elverişli Gezegenlerin Detayları: Trappist-1 d, Dünya ile benzerlik endeksi 0,90 ile yaşamın ortaya çıkması için potansiyel bir aday olmaya devam ediyor.
Trappist-1 e, Trappist-1 a'nın yaşanabilir bölgenin tam ortasındadır, kayalık ve sağlam bir yüzeye sahiptir ve Dünya ile benzerlik indeksi 0,85'tir.
Trappist-1 f, %20'si sudan oluşan bir okyanus gezegeni olabilir, ancak şu ana kadar yapılan çalışmalar muhtemelen yaşanabilir olmadığını tahmin ediyor.
1:06:23Trappist-1 Sisteminde Yaşam: Trappist-1 sisteminde karasal yaşamın dünyadaki yaşamdan çok farklı olacağı, tüm gezegenlerin eş zamanlı bir dönüş içinde olduğu ve yıldızlarına her zaman aynı yüzlerini gösterdiği bilinmektedir.
Yaşanabilir gezegenlerde bir sıcak bir de soğuk yüz olacak ve yaşam muhtemelen bu ikisi arasında gelişecektir.
Trappist-1 gezegenlerinin sakinleri için manzara muhteşem olmalı, birbirlerine çok yakın oldukları için gökyüzündeki diğer altı gezegende görülebilir olmalı ve komşu gezegenin detayları ve dokusu tıpkı Ay'da olduğu gibi görülebilir.
2:07:44Trappist-1 Sisteminde Yaşamın Fiziksel Özellikleri: Trappist-1 e veya f'nin sakinleri Dünya'dan güneş gibi sarı değil, somon pembesi renginde parlayan yıldızlarını görebileceklerdir.
Trappist-1 a kırmızı bir cücedir ve güneşimiz gibi sarı bir cüce değildir, bu nedenle ışık loş ve parlak görünecektir.
Trappist-1 yıldızından gelen ışık kızılötesi olduğundan, bitkiler gezegenimizdeki gibi parlak yeşil değil, daha koyu olur ve mümkün olduğunca çok ışık emmeleri için çok sayıda dala sahip büyük ve uzun boylu olurlar.
2:09:10Trappist-1 Gezegenlerinin Özellikleri: Trappist-1 gezegenlerinde atmosfere hidrojen hakim olabilir ve kayalık mantodaki magma okyanuslarını koruyacak gezegensel gelgitler tarafından ısıtılacaktır.
Gezegenlerin yüzeyinde yanardağlar olacaktır ve yıldızlarının etrafında hızlı döndükleri için yıllar 4,5 ile 9,9 gün arasında olacaktır.
Trappist-1'in yedi dış gezegeni yıldızın yörüngesinde dönerken birbirlerini çekerler, bu nedenle geçişler düzenli değildir.
2:10:12Trappist-1'de Yaşam Olasılığı: Trappist-1'deki yaşamın hayatta kalabilmek için yoğun radyasyon patlamalarına dayanabilmesi gerekir.
Kırmızı cüceler, sarı cüceler kadar kararlı değildir ve dünyanın bildiği en güçlü jeomanyetik fırtınalardan 10.000 kat daha güçlü manyetik patlamalara neden olurlar.
Yaşamın gelişebilmesi için Trappist-1 gezegenlerinin atmosferinin kalın olması gerekir, aksi takdirde UV ışınları yaşamı tehdit edecektir.
2:11:48Okyanus Gezegenleri: Trappist-1 f veya g gibi okyanus gezegenleri, UV radyasyonundan korunan derinliklerde su altı yaşamı gelişebilir.
Trappist-1 sistemindeki bazı gezegenler okyanus gezegenleri olabilir; atmosferi ısıyı tutacak kadar kalınsa Trappist-1 d'nin yanı sıra Trappist-1 f'nin durumu da bu olacaktır.
Aksi taktirde tıpkı g ve h gezegenleri gibi bir buz gezegeni olacaktır.
2:12:29Trappist-1'deki Okyanuslar: Trappist-1 gezegenlerinde okyanus yoğun ve derin olacaktır; örneğin Trappist-1 f üzerindeki bir okyanusun 670 km derinliğinde olacağı tahmin ediliyor.
Gezegenin büyüklüğüne bağlı olarak okyanus dünyaları farklılık göstermektedir; küçük cisimlerde buzdan bir kabukla kaplı sıvı okyanus, büyük cisimlerde iki buz kabuk arasında sıkışmış su sandviçi bulunabilir.
Basınç o kadar yüksek olacaktır ki, yüksek sıcaklıklarda bile derinlerdeki suyu buza dönüştürecektir.
2:13:34Okyanus Gezegenlerinde Yaşam: Dünya'nın kütlesinin %30'u kadar olan Trappist-1 d gibi küçük okyanus gezegenleri, hidrotermal aktivite, radyojenik ısınma ya da gergit ısınmasıyla beslenen sıvı okyanuslara sahip olabilir.
Bu gezegenler, buzlu uydular Enkaladus ve Europa gibi kriyovolkanik aktiviteye de sahip olabilir.
Okyanus dünyalarında yerleşim muhtemel olacaktır, ancak sıvı suyun üzerinde bir buz tabakasının varlığı sadece sınırlı su altı yaşamının gelişmesine izin verecektir.
2:15:20Panspermia Teorisi: Panspermia, yaşamın bir gezegenden diğerine aktarılmasıdır ve Yunanca "tohumların karışması" anlamına gelen kelimeden gelmektedir.
Yaşam, bir Trappist-1 gezegeninden diğerine uzay tuzu, asteroitler ya da kuyruklu yıldızlar aracılığıyla aktarılabilir.
Gökbilimciler Trappist-1'de gezegenler arası bir panspermi olasılığının, Dünya'dan Mars'a bir panspermi olasılığından yaklaşık 10.000 kat daha yüksek olacağını tespit ettiler.
2:17:03Panspermia Teorisinin Destekçileri: Araştırmacılar, Trappist-1 gezegeninden gelen bir göksel enkaz parçasının gezegen sistemindeki başka bir gezegene çarpma olasılığının 20'de bir olduğunu tahmin ediyor.
Bazı yaşam formlarının son derece dirençli olduğunu ve gezegenler arası seyahat koşullarına çok iyi uyum sağlayabileceğini gösteren çalışmalar vardır.
Bir Trappist-1 gezegeni ile komşusu arasındaki seyahat süresi oldukça kısadır, bu da son derece dirençli yaşam formlarının hayatta kalma şansını artırır.
2:17:45Panspermia'nın Zorlukları: Bilim insanları bu hipotezden heyecan duymakla birlikte temkinli davranmaya devam ediyor; bir gezegenden diğerine seyahat edenlerin gelişmiş bir uygarlıktan gelen uzaylılar değil, yaşam formları olduğunu söylüyorlar.
Ultra dirençli bakteriyel yaşam formlarından bahsediyoruz; böyle bir yaşam formu başka bir gezegene inerse, gelişmiş bir uygarlığa doğru tüm gelişim süreci sıfırdan yeniden başlar.
Bir gezegenden diğerine seyahat edecek yaşam formlarının aşırı sıcaktan, çarpışmanın onları uzaya fırlatan basıncından ve ardından yıldızın yaydığı çok güçlü ultraviyole ışınlarından sağ çıkabilecek kadar dayanıklı olması gerekir.
2:19:11Aşırı Dirençli Yaşam Formları: Targitrat, 2009 yılında bir uzay sondası ile Ay'a gönderilen ve hala orada hayatta kalan son derece dirençli bir hayvandır; -272°C ile +150°C arasındaki sıcaklıklara dayanabilir.
Targitrat X-ışınlarına karşı bizden 1.100 kat daha dayanıklı, okyanusun en derin yerinde bulunan basınçtan dört kat daha yüksek basınca dayanabilir ve dehidrasyona ve oksijen eksikliğine karşı da dayanıklıdır.
Ölüdeniz'de, Antarktika'da, nükleer reaktörlerde ve hatta Dünya yörüngesindeki Uluslararası Uzay İstasyonu'nun dışında hayatta kalan bakteriler bulunmuştur.
2:21:01Trappist-1 Sisteminin Keşfi: Bilim insanları tüm bu soruların yanıtlarını bulmak için Trappist-1 sisteminin gezegenlerini keşfetme konusunda daha da ileri gitmeyi planlıyor.
Aralık 2021 yılında fırlatılacak olan James Webb Teleskobu, NASA'nın artık emekli olan Spitzer Teleskobu tarafından başlatılan çalışmaları tamamlayacak.
Spitzer, ilk Trappist gezegenlerinin keşfini doğrulayan ve diğer dört gezegeni keşfeden, yedi gezegenin yoğunluklarını hesaplayan ve hepsinin Dünya'ya oldukça yakın olduğunu tespit eden teleskopdur.
2:22:56Evrenin Karanlık Çağı: Evrenin karanlık çağı, büyük patlamadan 380 bin yıl sonra evrenin 3000 santigrat dereceye ulaştığı döneme verilen isimdir.
Bu dönemde radyasyonun maddeden ayrıldığı, fotonlardan gelen radyasyonun artık ışığa karşı şeffaf hale gelen evren tarafından emilemediği görülür.
Evrenin karanlık çağı boyunca fosil radyasyon tek ışık kaynağıydı ve bu dönem sona erdiğinde ilk hidrojen ve helyum elementlerinin oluşumuyla ilk yıldızlar doğdu.
2:24:02James Webb Teleskobu ve Trappist-1: James Webb'in NIRSPEG aracı, uzak dönemi anlamamız için ilk galaksilerin bir araya gelişi ve yıldızların doğuşu hakkında anlayış unsurları sunmalıdır.
NIRSPEG aracı sayesinde metan, karbondioksit ve oksijen gibi moleküllerin imzalarını tespit ederek öte gezegenin atmosferinin bileşimi ve yaşam formunun varlığı hakkında ipuçları vermektedir.
James Webb, Trappist-1 gezegenini gözlemlemeye başlamış olup, Trappist-1 b, c ve g'nin hidrojen bakımından zengin bir atmosfere sahip olmadığı bilinmektedir.
2:25:56Trappist-1 Gezegen Sistemi: Trappist-1, güneş sistemimize benzeyen ve neredeyse bizim güneş sistemimiz kadar gezegen bulunan büyüleyici bir gezegen sistemidir.
Bu yıldız sisteminde hangi gezegenlerin yaşanabilir, okyanus gezegenleri veya katı yüzeyli kayalık gezegenler olduğu ve yaşam var mı olduğu gibi pek çok soru hala cevapsızdır.
Gökbilimciler, güçlü yeni James Webb ve ELT teleskopları tarafından yanıtlanabilecek bu sorulara aktif olarak yanıt aramaktadır.
2:27:07Uzay ve Wolf-161 Yıldız Sistemi: Wolf-161 yıldız sistemi, güneş sistemimizden 13,80 ışık yılı uzaklıkta yer almakta ve Dünya ile Wolf-161 arasında yaklaşık 30 yıldız olduğu düşünülmektedir.
Wolf-161 c, Dünya'ya en yakın dış gezegen olmasa da yaşam barındırma olasılığı en yüksek görünen birkaç gezegenden biridir.
Yıldız sistemine yapacağımız yolculukta, gökbilimcilerin dünya dışı yaşamın izlerini bulma umuduyla halihazırda inceledikleri birkaç ötegezegeni gözlemleme fırsatından yararlanacağız.
2:28:34Proxima Centauri Gezegen Sistemi: Proxima Centauri, Centauri takımyıldızı'nda 4,30 ışık yılı uzaklıkta bulunan resmi olarak Güneş'e en yakın yıldızdır ve kırmızı cüce olduğu için Güneş'ten bin kat daha az parlak olabilir.
24 Ağustos 2016'da Proxima Centauri'nin yörüngesinde bir ötegezegen tespit edildi: Proxima Centauri b, Dünya gibi kayalık bir gezegendir.
Proxima Centauri b, yıldızın yaşanabilir bölgesinde yer almasına rağmen, Proxima Centauri'ye Merkür'ün Güneşi olduğundan 7,70 kat daha yakın olup, Dünya ve Mars'ın bulunduğu Güneş'in yaşanabilirlik bölgesinden daha yakındır.
2:31:03Proxima Centauri b'nin Yaşam Olasılığı: Gökbilimciler, Proxima Centauri b'nin Dünya'dan 250 kat daha fazla X-ışınına maruz kaldığını ve bunun bildiğimiz anlamda yaşamı imkansız kılacağını belirtmektedir.
Bazı gökbilimciler, kırmızı cücelerin yörüngesinde dönen o kadar çok dış gezegen var ki, muhtemelen varlığından bile haberdar olmadığımız ve gayet iyi durumda olan yaşam formları var diye iyimser olmaya devam etmektedir.
Cornell Üniversitesi Carl Sagan Enstitüsü'nden araştırmacılar, Proxima Centauri b'nin atmosferinin aşınmış ve oksijenden yoksun olmasına rağmen, yüzeydeki UV radyasyonunun kırmızı cüce Proxima Centauri'nin patlamaları sırasında bile ilkel dünyanın yaşadığı seviyelerin altında kaldığını göstermiştir.
2:33:53Proxima Centauri'nin Diğer Gezegenleri: Ocak 2019'da Proxima Centauri b'nin keşfinden yaklaşık 3,5 yıl sonra Proxima Centauri yıldızının yörüngesinde ikinci bir gezegen tespit edildi: Proxima Centauri c.
Proxima Centauri c, Dünya ile dev bir gezegenin kütlesi arasında bir kütleye sahip bir süper dünya olabilir ve kütlesi Dünya'nın en az 5,80 katıdır.
Şubat 2022'de Şili'deki Avrupa Güney Gözlemevi ESO'daki çok büyük teleskop VELETE'yi kullanan bir gökbilimci ekibi, Proxima Centauri etrafında üçüncü bir ötegezegenin varlığını tespit etti: Proxima Centauri d.
2:35:51Proxima Centauri d'nin Keşfi: Çok hafif bir dış gezegen olan Proxima Centauri d'nin keşfedilmesini sağlayan şey, radyal hız tekniğidir.
Proxima Centauri d, Dünya'nın dörtte biri kadar bir kütleye sahiptir ve yıldızının etrafında yaklaşık 5 günde döner.
Yıldızına çok yakın, Merkür'ün Güneş'e olan uzaklığının onda birinden daha az bir mesafede yer almaktadır ve ilk tahminlere göre yaşama elverişli değildir.
2:36:56Proxima Centauri Sistemindeki Ötegezegenler: Proxima Centauri yıldızının etrafında keşfedilen üç ötegezegenden ilk keşfedilen Proxima b, yaşama elverişli olma olasılığı en yüksek olanıdır.
Proxima b, kırmızı cücelerin yörüngesinde dönen çoğu gezegen gibi, yıldızın etrafında eş zamanlı olarak dönecek ve her seferinde aynı yüzünü gösterecektir.
Gezegenin bir tarafı çok soğuk sıcaklıklarla karanlığa gömülürken, diğer tarafı sürekli olarak çok yüksek sıcaklıklara maruz kalır ve sıvı su ve yaşam bu iki bölge arasında sınırda gelişebilir.
2:38:32G411b Ötegezegeni: Dünya'dan üç nokta ışık yılı uzakta bulunan G411b, 2009 yılında Observatuvar de Hot Provence'da Sophie spektrografı sayesinde tespit edilmiştir.
G411b, Dünya'nın üç katı kütleye sahip, Büyük Ayı takımyıldızında, G411 yıldızının yörüngesinde 13 günde dönüyor ve muhtemelen kayalık bir yapıya sahiptir.
Yıldızına çok yakın, sadece 0,8 astronomik birim uzaklıkta (Merkür'ün Güneş'e olduğundan yaklaşık beş kat daha yakın) yer alır.
2:43:11Ross 128b Ötegezegeni: Dünya'dan on bir ışık yılı uzaklıkta bulunan Ross 128b, 2017 yılında keşfedilen, kırmızı bir cüce olan Ross 128'in yörüngesinde dönen ötegezegendir.
Ross 128 oldukça sessiz bir kırmızı cüce olduğundan, bu, dünyaya potansiyel olarak yaşanabilecek en yakın dış gezegendir.
Ross 128b, Dünya'nınkinden %35 daha büyük bir kütleye ve %10 daha büyük bir yarıçapa sahip olabilir, denge sıcaklığı -60°C ile 20°C arasında olacaktır.
2:48:21YZ Seti Sistemi: Dünya'dan on iki ışık yılı uzaklıkta bulunan YZ Seti, Dünya'dan görüldüğü şekliyle Ross 128b'nin hemen yanında yer alan çok gezegenli bir sistemdir.
YZ Seti, Balina takımyıldızında yer alan, göreceli yakınlığına rağmen Dünya'dan çıplak gözle görülemeyen bir kırmızı cüce kütlesidir.
YZ Seti b, yıldıza en yakın gezegen ve yıldızın çevresini iki günden daha kısa bir sürede dolanıyor, yıldızdan sadece 0,1 astronomik birim uzaklıkta yer alır.
2:50:47YZ Seti Sistemi ve Dış Gezegenler: YZ Seti sistemindeki üç ötegezegen arasında yıldıza en uzak olan YZ Seti d, yıldızından 0,02 astronomik birim uzaklıkta ve yörüngesinde 4,66 günde dönmekte, kütlesinin Dünya'nın 1,14 katı olduğu tahmin ediliyor.
YZ Seti sistemindeki üç ötegezegen Ross 128 b gibi Şili'deki Lasilia gözlemevindeki harp spektografıyla radyal hızla tespit edilmiştir ve geçiş yöntemi kullanılarak dünyadan gözlemlenip gözlemlenemeyecekleri henüz bilinmiyor.
Yıldızlarına çok yakın olan bu dış gezegenlerde yerleşim olma ihtimali çok düşük.
2:51:57Lighten B Gezegeni: Evren ölçeğinde YZ Seti'den çok uzak olmayan Ross 128 b ile Exacoo en yüksek Dünya benzerlik indeksine sahip üçüncü gezegen olan dış gezegen Lighten b'yi görebilirsiniz.
Lighten b, kırmızı bir cüce olan Light'ın yıldızının yörüngesinde dönen bir tellürik gezegen olup, kütlesi Dünya'nın neredeyse üç katına eşittir ve Dünya'dan yalnızca %6 daha fazla güneş ışığı almaktadır.
Kar amacı gütmeyen ME kuruluşu (Dünya Dışı Zekaya Mesaj) Ekim 2017'de Lighten b'ye bir mesaj gönderdi ve bu mesaj 2042 yılına kadar yanıt verebilirler.
2:53:49Sonar Festivali Mesajı: ME kuruluşu Barcelona'daki Sonar Festivali'ne, festivalin 25. yıldönümünü kutlamak üzere evrene gönderilecek bir mesaj tasarlaması için başvurdu ve sinyal "Sonar Colling GJ-273 b" olarak adlandırıldı.
Sinyal Norveç'in Trumpso kentindeki Scott vericisinden Ekim 2017'de birbirini izleyen üç gün boyunca sinyaller gönderildi ve radyo frekansları veya zaman anlayışımız gibi uygarlığımıza özgü fiziksel kavramları açıklayan temel matematik ve birim üzerine bir eğitim içeriyor.
Mesaj, Sonar Festivali tarafından sipariş edilen altı orijinal müzik parçasını, on saniyelik kısa müzik parçalarını içeriyor ve Lighten b gezegeninin seçilmesinin nedeni, yıldızının vericinin bulunduğu kuzey yarımküreden görülebiliyor olması.
2:55:24Dış Gezegenlerde Yaşam Aramak: Dünya'dan yaklaşık 14 ışık yılı uzaklıkta Wolf 161 yıldız sistemine bakılıyor ve dünyaya en yakın yaşanabilir ötegezegenleri keşfetmeye devam etmeden önce, gökbilimcilerin bu ötegezegenlerde neden dünya dışı yaşam aradıklarını anlamak gerekiyor.
Dev bir teleskop onlarca ışık yılı uzaklıktaki bir ötegezegende yaşam bulmamızı sağlasa bile, bu yaşamla iletişim kurmamızı engelleyebilecek bir dizi şey var: yaşamın mikrobik, sucul ya da hayvansal olması, iletişim süreçlerinin farklı olması veya akıllı uygarlıkların uzun ömürlü olmaması.
Fermi paradoksunun onlarca olası cevabı mevcut, ancak tek bildiğimiz, evrenin başka yerlerinde dünya dışı yaşamın varlığının henüz kesin olmadığı ve belki de dünyanın bir istisna olduğudur.
2:57:57Yaşam Arayışının Amacı: Dış gezegenlerde yaşam aramak sadece dünya dışı varlıklarla temas kurmak için değil, aynı zamanda dünyada yaşamın ortaya çıkışını daha iyi anlamak ve dünyanın bir istisna olup olmadığını öğrenmek için.
Şu anda Dünya, yaşamı desteklediği bilinen tek gezegen olarak evrende bir istisna konumunda, ancak belki de evrendeki yerimiz o kadar da istisna değildir.
Bilim insanları yaşamın başka formlarda var olup olamayacağıyla da ilgileniyor; bildiğimiz yaşam altı atom üzerine kurulu: hidrojen, oksijen, karbon, potasyum, nitrojen ve fosfor.
2:59:10Dış Gezegenlerde Yaşam Bulma Yöntemleri: Dış gezegenlerde yaşam bulmak için astrofizikçiler adım adım ilerleyecektir; ilk olarak, transit veya radyal hız yöntemini kullanarak bir ötegezegeni tespit etmek amaçlanacak.
Geçiş yöntemi, ötegezegenleri tespit etmek için en yaygın kullanılan yöntem, ancak bazı sınırlamaları da var; gezegenin tespit edilebilmesi için yıldızının önünden geçmesi gerekir ve bu evren ölçeğinde oldukça nadir görülen bir olaydır.
Gökbilimciler bir ötegezegeni tespit ettiklerinde, kullanılan yöntem ne olursa olsun, gezegenin yıldızının yaşanabilirlik bölgesi içinde olup olmadığını belirlemek için özelliklerini çıkaracaklardır.
1:00:50Yaşanabilirlik Bölgesi: Yaşanabilirlik bölgesi (Goldilocks) olarak bilinen bu bölgede, gezegenin bildiğimiz anlamda yaşamın gelişmesi için gerekli olan sıvı suyu içerip içermediğini bulmak amaçlanır.
Yıldızına çok yakın bir gezegen çok sıcak olacak ve su buharlaşacak, tersine, yıldızından çok uzak bir gezegen ise çok soğuk olacak ve su donacaktır.
Bugüne kadar 5000'den fazla ötegezegen keşfedilmiş olmasına rağmen, bilim insanlarının Dünya'dan başka yerlerde başka yaşam formlarının var olup olmadığından neden hala emin olamadıklarını şimdi anlıyorsunuz.
1:01:32Venüs Örneği: Bir gezegenin yıldızının yaşanabilirlik bölgesinde olması, onun mutlaka yaşanabilir olduğu anlamına gelmez; Güneş sistemimiz buna iyi bir örnek, genellikle Dünya'nın ikiz kardeşi olarak anılan Venüs'tür.
Gökbilimciler, 715 milyon yıl öncesine kadar Venüs'ün ilkel dünyadaki kadar büyük okyanuslarıyla mükemmel bir şekilde yaşanabilir olduğunu iddia etmektedir.
Yaklaşık 715 milyon yıl önce bir şey Venüs'ün atmosferine büyük miktarda karbondioksit enjekte edilmesine neden olmuş ve kontrolsüz bir sera etkisi yaratarak gezegenin bugünkü cehennem ortamına neden olmuştur.
1:02:42Yaşanabilir Gezegenin Profili: Yaşanabilir bir gezegenin profili nihayetinde dünyanınkine oldukça benzer olacaktır: atmosferi olan, ne çok küçük ne de çok büyük olan kayalık bir gezegen.
Bu özellikler yıldızın türüne ve yıldızla gezegen arasındaki mesafeye bağlıdır.
Bir gezegenin yaşanabilir olup olmadığını doğrulamak için astrofizikçiler yalnızca yıldızına olan uzaklığına ya da yüzey sıcaklığına güvenmezler, biyo- imzaları, özellikle de günümüzün en büyük teleskoplarının tespit edebildiği fotosentetik biyo- imzaları arar.
03:23Wolf-61 Sistemi ve Gezegenleri: Wolf-61 yıldız sistemi, Serpentarius burç takımyıldızında bizden yaklaşık 14 ışık yılı uzaklıkta bulunan kırmızı cüce Wolf-61 etrafında düzenlenmiştir.
Kırmızı cüceler 400-500 milyar yıl ya da güneşimizden 40-50 kat daha uzun süre yanma kapasitesine sahiptir.
Wolf-61 yıldızının etrafında en az üç tellrik gezegen yörüngede dönmektedir ve Wolf-61 c, süper dünya olarak sınıflandırılıp yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer almaktadır.
04:49Wolf-61 Sisteminin Keşfi: Wolf-61 yıldızı ilk olarak 1919 yılında Alman astronom Max Wolf tarafından kataloglanmıştır.
Gökbilimciler, radyal hızı yöntemini kullanarak Wolf-61 b, c ve d olmak üzere üç gezegenden oluşan üçlü bir gezegen sistemi keşfetmiştir.
Wolf-61 yıldızının yaşanabilir bölgenin yıldızdan 0,10 ila 0,20 astronomik birim uzaklıkta olduğu tahmin edilmektedir.
06:22Gezegenlerin Özellikleri: Wolf-61 b, yıldızın yörüngesinde sadece 5 günde dönerken, Wolf-61 c'nin yıldızın etrafında dönmesi 17,90 gün sürdü ve daha uzakta olan Wolf-61 d ise 217 günde döndü.
Wolf-61 c'nin kütlesinin dünyanın en az 4,30 katı olduğu tahmin ediliyor ve bu da onu bir süper dünya yapıyor.
Wolf-61 b'nin kütlesi dünya'ya daha yakın olup dünya'nın en az 1,40 katı olduğu tahmin edilirken, en dıştaki gezegen dünya'nın kütlesinin 5,20 katı.
07:28Gezegenlerin Yaşanabilirliği: Gezegenlerin özellikleri belirlemek için geçiş yöntemini kullanabilmek gerekiyor, ancak dünya'dan henüz bir geçiş gözlemlenmemiş olsa da gökbilimciler üç ötegezegenin de kısa yörünge dönemlerine sahip olması nedeniyle bir geçiş görme umudundan vazgeçmiş değil.
Avustralya'daki New South Wales Üniversitesi'nden gökbilimcilerin oluşturduğu ekibe göre geçiş görme olasılığı b gezegeni için %14, c gezegeni için %6 ve d gezegeni için %3'tür.
Üç Wolf-61 dış gezegeninden sadece c gezegeni potansiyel olarak yaşanabilir kabul ediliyor.
08:47Wolf-61 c'nin Özellikleri: Wolf-61 c, uzun zamandır potansiyel olarak yaşanabilir en yakın ötegezegen olarak kabul ediliyordu, ancak güneş sistemimize daha yakın ötegezegenlerin keşfinin ardından bu sıralama değişmiştir.
Wolf-61 c, Wolf-61'in yaşanabilir bölgenin iç sınırına yakın bir yerde bulunan bir süper dünyadır ve yıldızından 0,08 astronomik birim uzaklıkta, yaşanabilir bölgenin alt sınırında yer almaktadır.
Wolf-61 c'nin yarıçapının dünyanın 1,5 katından fazla olduğu tahmin edildiği için süper dünya olarak adlandırılmıştır.
10:05Wolf-61 c'nin Fiziksel Özellikleri: Wolf-61 c'nin kütlesi dünyanın 4,30 katı ve yüzey çekiminin dünyanın yaklaşık 1,60 katı olduğu tahmin edilmektedir.
Yörünge süresi 17,90 dünya günüdür ve denge sıcaklığı Mars'ın denge sıcaklığından biraz daha yüksek olan -50 santigrat derece civarındadır.
Wolf-61 c, güneşin parlaklığının %1'inden daha azını almaktadır ve gözlemi radyal hız yöntemi kullanılarak yapıldığından, tüm bu özellikler şimdilik sadece varsayımdan ibaret.
11:29Gezegenin Yaşam Barındırma Olasılığı: Yıldızına çok yakın olduğu için Wolf-61 c kesinlikle eş zamanlı dönmektedir ve gelgit etkisi nedeniyle yıldızına her zaman aynı yüzünü gösterecektir.
Gezegen yalnızca gündüz ve gece yüzleri arasındaki ayrım bölgesinde yaşam barındırabilir, bu hayali çizgiyi terminatör olarak adlandırabiliriz.
Wolf-61 c, güneş sisteminin yaşanabilir bölgesi içinde yer almaktadır, ancak yaşam barındırıp barındırmadığını bilmek için atmosferini inceleyebilmemiz gerekir.
13:28Yaşam Barındırma İçin Gerekli Koşullar: Yaşanabilir bölgede olmak, bir gezegende yaşamın gelişmesi için yeterli değildir.
Venüs örneği, bir gezegenin dünya gibi kayalık olabileceğini ve yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer alabileceğini, ancak yaşamı imkansız kılan özelliklere sahip olabileceğini göstermektedir.
Gökbilimciler, Venüs'te yaşamın yaklaşık 3 milyar yıl boyunca gelişebileceğini tahmin etmektedir, ancak yaklaşık 700-750 milyon yıl önce dehşet verici bir olay gezegenin atmosferine büyük miktarda karbondioksit salınmasına neden oldu ve bu da Venüs'ün yüzey sıcaklığını 450 santigrat dereceye çıkardı.
1:16:05Wolf-61c Gezegeninin İklimi: Stephen Kane ve ekibi, Wolf-61c gezegeninin ikliminin oldukça kaotik olduğunu belirtiyor.
Dünya'nın 365 günlük yörüngesiyle karşılaştırıldığında, Wolf-61c'nin 18 günlük yörüngesiyle iklimsel değişimler çok daha hızlı gerçekleşecek.
Gezegenin atmosferi hakkında daha fazla veri beklenirken, çok kısa don dönemlerinin gezegeni soğutmak için yeterli olması mümkün.
1:17:21Wolf-61c'nin Yaşanabilirliği: Wolf-61c'nin yıldızına çok yakın olması nedeniyle Venüs gibi kontrolsüz bir sera etkisi yaşaması mümkün.
Wolf-128 gibi Wolf-61 yıldızı da bir kırmızı cüce için oldukça sessiz, çoğu kırmızı cüce çok aktiftir ve yakındaki gezegenlerdeki yaşamı yok edecek süper patlamalara eğilimlidir.
Kırmızı cüceler, sarı cücelerden daha soğuk olduklarından, yörüngesindeki gezegenler yıldızlarına güneş sistemimizdeki gezegenlerden çok daha yakındır.
1:18:37Wolf-61c'de Yaşam Koşulları: Wolf-161c'nin potansiyel olarak yaşanabilir olduğu düşünülse bile, insanlar için yaşam koşulları pek de iç açıcı olmayacak.
Yerçekiminin dünyanınkinden 1,60 kat daha fazla olması nedeniyle insanlar için yaşam koşulları zor olacak.
Senkronize dönüşü, gezegenin bir tarafının sürekli karanlığa gömülmesi ve diğer tarafının hiç gece olmaması anlamına geliyor.
1:20:28Kırmızı Cücelerin Tehlikeleri: Wolf-161c gezegeninde insan gibi bir türün gelişmesinin önündeki tek engel eş zamanlı dönüş ve iki zıt yarım küre değildir.
Kırmızı cüceler, insan yaşamı ve tüm yaşam formları için tehlikeli olan UV ve X ışınları yayan sık patlamalarıyla bilinir.
Sarı cüceler de öfke nöbetleri geçirebilir, ancak daha az sıklıkta görülmelerinin yanı sıra daha az tehlikelidirler çünkü sarı bir cücenin yörüngesindeki gezegenler, kırmızı bir cücenin yörüngesindekilerden daha uzaktadır.
1:22:29Kırmızı Cücelerde Yaşam Olasılığı: Tüm gökbilimciler bir kırmızı cücenin yörüngesinde yaşamın gelişme olasılığı konusunda kötümser değildir.
Kırmızı cüceler, Samanyolu'ndaki yıldızların dörtte üçünü oluşturuyor ve halihazırda kayalık, Dünya benzeri gezegenlerle çevrili birçok cüce keşfedildi.
Doğru faktörler mevcutsa, kırmızı bir cücenin etrafında organize olmuş bir gezegen sistemindeki bir dış gezegen, farklı koşullara dayanabilecek insan dışındaki canlılar tarafından yaşanabilir olabilir.
1:24:00Wolf-161c'de Yaşam Koşulları: Wolf-161c gezegeninde yaşam varsa, yaşam koşulları dünyanınkinden çok farklı olurdu.
Bir yıl sadece 3 Dünya haftası sürerdi çünkü Wolf-161c yıldızının etrafında sadece 18 günde dönerdi.
Wolf-161c, Dünya gibi sarı bir cücenin değil de kırmızı bir cücenin yörüngesinde döndüğü için gezegenin parlaklığı gibi manzaraları da çok farklı olacaktır.
1:25:12Wolf-161c'de Bitkiler: Wolf-161c'de bitkiler olması çok mümkün, çünkü bitkiler kırmızı ışık için bir fotoreseptöre sahiptir.
Wolf-161c'deki bitkiler tat, koku ve görünüm açısından karasal bitkilerden çok farklı olacaktır.
Yıldız tarafından yayılan kırmızı ışığı daha iyi absorbe edebilmek için muhtemelen siyah renkte olacaklardır.
1:26:00Yaşamın Olası Alanları: Wolf-161c'de yaşam varsa, atmosfer doğru özelliklere sahipse, terminatörlerle sınırlı kalmak zorunda değil.
Bitkiler kökleriyle kendilerini toprağa sabitleyerek ya da esnek, kırılmaz yapraklar ve dallar geliştirerek sürekli rüzgarlara uyum sağlayabilirler.
Su altı yaşamı ise şiddetli rüzgarlardan ve patlamalardan su tarafından korunur ve büyük plankton ve siyah fotosentetik alp patlamalarıyla desteklenir.
1:28:13Yaşamın Olası Alanları: 20. yüzyılın sonundan bu yana daha fazla çalışma yürütülüyor ve gökbilimciler artık bu tür bir dış gezegende yaşamın ortaya çıkması konusunda biraz daha iyimser.
1990'lı yılların sonunda NASA araştırmacıları tarafından yürütülen çalışmalar, bir gezegenin atmosferinin sera gazları içeriyorsa, yıldızın ısısının gece tarafına taşınması için sadece 100 mili bara ya da Dünya atmosferinin %10'una ihtiyaç duyduğunu gösterdi.
2010 yılında yapılan bir çalışmada, sürekli olarak geceye gömülen yarım kürede okyanus sıcaklıklarının -33 santigrat derecenin altına düşmeyeceği tahmin edildi ve Wolf-161c'nin bulutları varsa, astronomlar bunun yaşanabilir olma şansını büyük ölçüde artırdığı konusunda hemfikir.
30:02Wolf-61c'nin Okyanus Gezegeni Olma ihtimali: Wolf-61c, tüm yüzeyi okyanus ya da suyla kaplı bir gezegen olabilir, ancak bu varsayımsal kalmaktadır.
Eğer Wolf-61c bir okyanus gezegeni olsaydı, yüksek basınçlı ve yüksek sıcaklıklı okyanuslarla kaplı olması gerekirdi.
Wolf-61c'nin okyanuslarının yaşam barındırması durumunda, bunun karasal okyanuslarımızda bulunan su altı yaşamından kesinlikle farklı olacağıdır.
31:19Su Altı Yaşamın Dayanıklılığı: Dünyadaki yaşamın kökeni gizemini korumakta, ancak en olası hipotezler okyanuslarımızda ya da en azından suda doğduğu konusunda hemfikir.
Tardigrat, inanılmaz basınç koşullarında hayatta kalabilen ultra dirençli bir türün en iyi örneğidir.
Tardigrat, eksi 273°C ile artı 150°C arasında değişen sıcaklıklara, insanlardan 1100 kat daha dayanıklı olduğu X-ışınlarına ve en derin okyanustakinden dört kat daha fazla basınca dayanabilir.
33:07Wolf-61c'nin Önemi ve Geçiş Yöntemi: Galaksimizde çok sayıda kayalık gezegen var, ancak Wolf-61c en umut verici olanlardan birisi çünkü Dünya'ya çok yakın.
Geçiş yöntemi, bu gezegeni daha iyi anlamamıza ve yaşam barındırıp barındırmadığını belirlememize yardımcı olacak önemli bilgiler sağlayacaktır.
Wolf-61c yıldızının önünden geçtiğinde, Wolf-61'in kararmasına neden olacaktır ve bilim insanları atmosferinin bileşimine çıkarmak için parlaklıktaki bu farkı analiz edebilecekler.
34:03Geçiş Yönteminin Avantajları: Bir ötegezegenin yörünge periyodu ne kadar yüksekse, geçişler o kadar nadir olduğu için geçiş yöntemini uygulamak o kadar zordur.
Wolf-61c örneğinde kısa yörünge periyodu, bir geçişin oldukça hızlı bir şekilde gözlemleneceğini göstermektedir.
Geçiş yöntemi, ötegezegenin yarıçapı ve yoğunluğu gibi bilgiler sağlar ve ayrıca gezegenin atmosferinin kimyasal bileşimi ve sıcaklığı hakkında da bilgi verir.
35:35James Webb Teleskobu ve Gelecek Araştırmalar: Aralık 2021'de fırlatılan James Webb Teleskobu, bilim insanlarının Wolf-61c özellikleri ve yaşam barındırıp barındırmadığı hakkında daha fazla bilgi edinmelerine büyük ölçüde yardımcı olacak.
Ağustos 2022'de bilim camiası, James Webb'in ilk kez bir ötegezegenin atmosferinde karbondioksit varlığını tespit ettiğini duyurdu.
James Webb Teleskobu, karbondioksite ek olarak su buharı, karbonmonoksit, sodyum, potasyum ve sülfür dioksiti de tespit edebildi.
36:57Gelecek Teleskoplar ve Wolf-61c'nin Geleceği: James Webb Teleskobu umut vaat eden tek teleskop değil, Avrupa Güney Gözlemevi'nin son derece büyük teleskobunun 2028 yılında tamamlanması ve hizmete girmesi planlanıyor.
Avrupa Güney Gözlemevi'nin çok büyük teleskobu 2022'nin Ekim ayında WASP-76b ve WASP-121b ötegezegenlerin atmosferinde şimdiye kadar bulunan en ağır elementi olan baryum'u keşfederek yeteneklerini göstermiştir.
Wolf-61c, bize çok yakın olma avantajına sahip ve umut verici bir dış gezegen olarak değerlendirilmektedir.

Güneş Sistemine Yakın Yıldız Sistemleri ve Yaşam Barındırma Potansiyeli

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir