Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bilim insanları, mühendisler ve uzay araştırmacılarının katılımıyla hazırlanmış bilimsel bir belgeseldir. NASA'nın projeleri ve çeşitli uzay araçlarının keşifleri detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Video, Mars'ta insan keşfi için gerekli teknolojiler ve zorluklarla başlayıp, güneş sistemindeki farklı gezegenlerin keşiflerine geçiş yapmaktadır. İçerikte Exo-Mars görevi, Mars 2020 rover'ı, uzay giysileri, fisyon güç santralleri ve MY-SUB projesi gibi Mars keşif teknolojileri ile Juno, Cassini, New Horizons, Bepicolombo ve Europa Clipper gibi uzay araçlarının görevleri ele alınmaktadır.
- Belgesel, Mars'ta uzun vadeli yaşam için gerekli teknolojik çözümleri, gezegenin fiziksel özelliklerini ve insan yaşam alanlarının nasıl tasarlanacağını anlatırken, aynı zamanda Vesta, Ceres, Enceladus, Plüton, Karon, Merkür ve Europa gibi farklı gezegenlerin keşiflerini de kapsamaktadır. Her görev için araçların teknik özellikleri, keşif hedefleri ve bilimsel önemi detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Mars Araştırmaları ve Exo-Mars
- Mars sırlarını vermeye devam ediyor, görünmez bulutlar ultraviyole ışıkla ortaya çıkarılıyor ve metan kaynağı arayışı Exo-Mars ile devam ediyor.
- İnsanları kızıl gezegene göndermeye hazırlanırken oraya ulaşmak ve uzun süre kalmak ayrı meseleler.
- Avrupa ve Rusya'nın ortak Exo-Mars'ı başarılı bir fırlatma gerçekleştirdi ve Mars'a sorunsuz bir yolculuk yaptı.
- 01:36Exo-Mars'ın Görevi
- Cihaz, kızıl gezegenin atmosferinden geçen güneş radyasyonunu ölçerek eser gazların ölçümünü odaklanmıştır.
- Bazı bilim insanları metan gazının kökenini belirlemeye çalışıyor ve yaşam olup olmadığını sorguluyor.
- Exo-Mars, Mars'ın yörüngesine mükemmel bir giriş yaptı ve yüksek çözünürlüklü görüntüler ve stereoskopik gözlemler göndererek detaylı üç boyutlu haritalar oluşturuldu.
- 04:16Exo-Mars'ın İniş Sorunu
- Görev planlandığı gibi gitmedi, iniş aracı Scapelli yörünge aracından ayrıldı ve sıradan bir inişe başladı.
- Bir saniyelik hatalı veri aracın kılavuz ve navigasyon kontrol sistemine aktarılmış, yanlış irtifa okuması oluşturarak iniş aracını yer seviyesinin altına indirmiştir.
- Paraşüt ve arka kabuğun zamanından önce serbest bırakılması, frenleme iticilerinin ateşlenmesi ve iniş aracının yerdeki sistemleri iniş yaptığını düşünerek çalışmaya başlaması sonucu araç yere çarptı.
- 06:10Gelecek Mars Araçları
- Bu araç bir teknoloji gösterim aracıydı ve ortaya çıkan sorunlar hızla giderilebilirdi.
- Exo-Mars 2020 rover'ı içeren bir sonraki araçla yola devam edecektir.
- En son analitik teknoloji ile Mars toprağını iki metreye kadar delecek olan keşif aracı, bulunması zor mikropları arayacak.
- 07:16Mars Keşif Araçları
- ISA'nın Interact-Centur keşif aracı, ISA astronotları tarafından yörüngeden uzaktan kontrol edilebiliyor.
- NASA'nın kendi versiyonu var ve bu, Mars'ta gelecekteki araştırmalar için kullanılacak araçlardan biri.
- Astronotlar robotu vites masasına yönlendirebilir, araç ve cihazlarla ince işlemler gerçekleştirebilir ve Mars yüzeyinde donanım ve yaşam alanlarının montajına yardımcı olabilir.
- 08:00Mars 2020 Rover
- NASA'nın Curiosity keşif aracı, Gale kraterindeki yolculuğuna devam ederek üç yıllık faaliyeti boyunca ondört km'den fazla yol kat etti.
- Mars 2020 rover, Curiosity'ye benzer konfigürasyon üzerine inşa edilmiş, kayalık inişlerden kaçınmak için iniş tehlikesi yönlendirme özelliği, yeni tekerlekler ve dişler, sesli mikrofonlar ve kaya çekirdeği örnekleme matkabıyla donatılmıştır.
- Mars 2020 görevinin ana hedeflerinden biri, gezegenin insan ziyaretçiler için potansiyel yaşanabilirliğini belirlemek olacaktır.
- 08:45Mars 2020 Rover'ın Bilimsel Aygıtları
- Araçtaki bilimsel aygıtlar arasında gelişmiş stereoskopik görüntüleyici, sıcaklık, rüzgar hızı ve yönü, basınç, nem ve toz parçacık boyutu ve şekil için çevresel sensörler bulunmaktadır.
- Pixel, Mars toprağının kimyasal analizi için bir X-ışını floresans spektrometresi; Rimfax, yüzey altı jeolojisini incelemek için bir yere nüfuz eden radar; Sherlock, ince ölçekli mineroloji ve organik bileşiklerin incelenmesi için bir ultraviyole lazer spektrometresi.
- Son araç paketi, Mars atmosferindeki karbondioksitten oksijen üretmek üzere tasarlanmış bir teknoloji göstericisi olan MOXE'dir.
- 09:34Mars Atmosferi ve Uzay Giysileri
- Mars'ın atmosferi ağırlıklı olarak karbondioksit artı eser miktarda argon, nitrojen, oksijen ve karbon monoksitten oluşur ve ortalama basıncı altıyüz pascaldır.
- Uzay giysileri, Mars'taki düşük basınç ve sıcaklıklar için bir basınç giysisi ve ısı yalıtkanı olarak tasarlanmıştır.
- Z2 ve PXS gibi en son prototipler, yüzeyde kullanım için kapsamlı bir geliştirme sürecinden geçmektedir.
- 11:03Uzay Giysisinin Kontrol Tertibatı
- Uzay giysisindeki ana sorumluluğun giysi kontrol tertibatı, yani giysinin ön tarafında bulunan kutum'dur.
- Bu kutum, mürettebat üyesinin soğutma ve basınç gibi yaşam destek bileşenlerini kontrol etmesini sağlıyor.
- Kutuyu tasarladıktan sonra daha küçük bedenlerden biri olan elbisenin içine girebilmek ve sınırlamaların ne olduğunu kendi ellerimle gözlerinle görebiliyor olmak en güzel yanlarından biridir.
- 12:14Mars'ta Güç Kaynakları
- Mars yüzeyinde hayatta kalmak için bir diğer kritik unsur da güçtür.
- Mars'a ulaşan güneş ışığı, Dünya'da aldığımızın yarısından biraz daha fazladır ve düzenli toz fırtınaları vardır.
- NASA bu tür gereksinimler için fisyon güç santralleri geliştirmektedir; uzay araçları için daha güçlü teknoloji gösterici ünitesi ve yüzey operasyonları için kilopower sistemi.
- 13:32Mars'ta İnsanlı Keşif Planlaması
- Mars'a yolculuk kilometre olarak değil ama aşılması gereken bilimsel, teknik ve mühendislik engelleri açısından uzun bir yolculuk.
- Mars'ta insanlı keşfi gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan bilimsel bilgi ve teknolojiler elimizin altında ve yaşam süremiz içerisinde insanların Mars'a indiğini ve orada çalıştığını görebiliriz.
- Planlama doğrultusunda atılan en önemli adım insan keşif bölgeleri olarak adlandırılan bölgenin tanımlanması olmuştur.
- 14:34Mars Yaşam Alanları
- İnsanlar kırılgandır ve doğru bir şekilde işlev görebilmek için atmosferik basınç, hava, su, yiyecek, dinlenme, uyku ve radyasyondan korunma gibi gereksinimleri vardır.
- Mars yaşam alanları yıllarca süren mühendislik ve teknik araştırmaların kaynağı olmuştur.
- NASA, uygun barınakların tasarlanması ve geliştirilmesine yardımcı olmaları için öğrencilere ve mimarlara kapılarını açmıştır.
- 15:13Mars Yaşam Alanı Tasarımı
- Yolcu sayısı ve kalış süresi ile ilgili asgari gereklilikler vardır ve taşıma yükü, ağırlığı ve kütlesinin sınırlandırılması ile birlikte yaşam alanlarının geliştirilmesi için yerel kaynakların kullanılması tavsiye edilmektedir.
- Üç boyutlu baskı yarışmasında Lavahive, Gama ve New York'tan Space Exploration Architecture ve Cloud Architecture ofis ekibi gibi takımlar başarılı tasarımlar ortaya koymuştur.
- Buz evleri, Mars'ta yaşam alanını yerinde monte etmek için gereken tüm bileşenleri içeriyordu; robotlarla lazerle sinterlenmiş yerel kum kullanılarak güvenli bir üs inşa ediliyor ve şişirilebilir plastik membran yerleştiriliyor.
- 18:46Başka Bir Gezegende Koloni Kurma
- Başka bir gezegende koloni kurmak eğitim, teknoloji, seyahat ve para açısından devasa bir görevdir.
- İşlevsel, kendi kendine yetebilen bir köy inşa etmek için bilim adamları, jeologlar, maden arayıcıları, mühendisler, inşaatçılar, fabrikatörler, elektrikçiler, tesisatçılar, mekanikçiler, bilişim ve iletişim uzmanları, doktorlar, hemşireler, pilotlar, çiftçiler ve botanistler gibi birçok kişiye ihtiyaç duyulacaktır.
- İnsanlar uzayda ya da başka bir gezegende daha az yerçekimi, daha az güneş ışığı ve daha düşük atmosferik koruma ile uzun süre yaşayabilir mi sorusu henüz sorulmamıştır.
- 20:54MY-SUB Projesi
- NASA'nın önündeki tekliflerden biri, MY-SUB olarak kısaltılan ve dünya dışı yerleşim, otonomi ve gelişme için çok nesilli bağımsız kolonidir.
- MY-SUB, Mars'ın yerçekiminde farelerin uzun vadeli nesilsel sağlığını incelemek için bir uzay aracı ve otonom destek sistemidir.
- Araç, Ay'a yakın sabit bir yörüngeye yerleştirilecek, Mars benzeri bir yerçekimine döndürülecek ve bir yıl veya daha uzun süre boyunca büyük bir fare kolonisinin büyümesini destekleyecek.
- 21:57MY-SUB'un Amacı
- Araç, yerleşik bir robot tarafından bakımı ve temizliği yapılmak üzere tasarlanmış çok seviyeli fare muhafazalarına ev sahipliği yapacaktır.
- Sistem, farelerin beslenmesi, sulanması, temizlenmesi, tıbbi bakımları ve üreme sürecini kontrol edecektir.
- Proje, derin uzay radyasyonu ve insanlar için oluşturduğu tehlikeler hakkında veri toplayacaktır ve uzun süreli derin uzay görevleri için otonom faaliyetlerin yerinde gösterilmesini sağlayacaktır.
- 23:29Güneş Sistemi ve Uzay Araştırmaları
- Güneş sistemimiz çok geniştir; Güneş'ten Dünya'ya olan uzaklık yaklaşık 150 milyon kilometre (1 astronomik birim), Jüpiter 5,20 AB ve Plüton 48 AB uzaklıktadır.
- İnsanlar henüz bu tür mesafeyi kat edemese de robotlarını ve sondalarını kendi yerimize gönderebilir ve sonuçlar hayret vericidir.
- Dawn uzay aracı, çok yıl süren görevinde iki asteroit kuşağı nesnesi ile buluşan elçilerimizden biridir.
- 24:45Dawn Görevi
- Dawn görevi, NASA'nın keşif programı çerçevesinde Eylül 2007'de başlatılan görevlerden biridir.
- Dünya'dan Mars'ı geçerek asteroid Vesta'ya doğru uzun ve dolambaçlı bir yolculuk yaptı ve burada bir yıl boyunca bu küçük kayalık cismin yörüngesinde dönerek yüzeyin haritasını çıkardı.
- Vesta'nın çekim alanından ayrılıp cüce gezegen Sis'e doğru üç yıl daha yolculuk yapmadan önce Vesta'nın kütle bileşimini ve jeolojik özelliklerini belirledi.
- 25:28Sis'in Keşfi
- Dawn, Sis'in yörüngesinde dönmekte ve bize yabancı bir dünyanın büyüleyici görüntülerini sunmaktadır.
- Sis'teki gizemli parlak noktalar, yeraltı faaliyeti sonucu yüzeyde biriken tuzlar gibi görünmektedir.
- Aha Mons, çok yapışkan bir malzemeden inşa edilmiş volkanik bir kubbeye çok benzediğini buldular.
- 26:30Aha Mons'un Özellikleri
- Aha Mons'un şekli çok uzun ve bu bize Dünya ve Mars da dahil olmak üzere güneş sistemindeki bazı yerlerin çok yavaş hareket eden kalın malzemenin volkanik aktivitesi ile oluşan kubbelere sahip olduğunu hatırlattı.
- Sis'te sıcaklıklar o kadar soğuk ki, Dünya ve Mars'taki aynı tür magma Sis'te var olamaz.
- Sis'te akan magma veya malzemenin, çoğunlukla Sis'ın düşük sıcaklıklarında ve yüzeye maruz kaldığında akacak olan çok tuzlu sudan oluşması gerektiği sonucuna vardık.
- 27:24Sis'in Diğer Özellikleri
- Aha Mons güneş sisteminde eşsizdir ve güneş sisteminde Aha Mons'unkine benzer bir yapıya sahip başka bir yer yoktur.
- Alman Havacılık ve Uzay Merkezindeki bilim insanları, cüce gezegeni küresel bir dijital arazi haritasını oluşturmak için stereo görüntüler kullandılar.
- Kuzey kutbu'nda kalıcı olarak gölgelenmiş bölgeleri gösteren bir çalışma, bu bölgelerin uzun zaman aralıklarında buz tutacak kadar soğuk olması beklenmektedir.
- 29:01Dawn'un Başarıları
- Dawn şu anda Sis'in sadece 386 kilometre üzerinde, yani Dünya'ya uzay istasyonundan daha yakın bir yörüngede dönüyor ve muhteşem manzaralar sunmaya devam edecek.
- Dawn'ı bu kadar başarılı kılan kilit teknolojilerden biri de iyon itiş gücüdür.
- Dawn, 58 yılı aşkın bir süredir devam eden uzay araştırmalarında, iki dünya dışı hedefin iç güneş sistemindeki son keşfedilmemiş gezegenlerin yörüngesine ulaşan tek uzay aracıdır.
- 30:08Juno Görevi
- Juno, saatte 265.000 km (saniyede 73,60 km) hıza ulaşarak bugüne kadarki en hızlı sondamız oldu ve hedefine ulaşmak için neredeyse beş yıl boyunca yol katetti.
- Juno, dış güneş sistemi'ne giden en hızlı uzay aracı, Jüpiter'in etrafında kutuptan kutbu yörüngede dönen ilk araçtır ve şimdiye kadar fırlattığımız en yoğun korumalı uzay aracıdır.
- Görev temel olarak, Jüpiter'i bir küreyi tamamen kaplayan yoğun bir gözlem ağ ile sarmak üzere tasarlanmıştır.
- 31:13Jüpiter'in Derin İç Kısmı
- Jüpiter'in iç kısmı neredeyse hiç keşfedilmemiştir.
- Jüpiter'e baktığımızda, gezegenin yörüngesindeki uydular, atmosfer ve muazzam hava sistemleri, büyük kırmızı nokta kuşakları ve gezegen boyunca uzanan çizgiler hakkında harika şeyler var.
- Jüpiter'in derin iç kısmı neredeyse hiç bilinmiyor ve keşfedilmemiş bir mücevher gibi.
- 32:13Juno Uzay Aracı ve Manyetometre
- Manyetometre, sadece manyetik alanın yönünü değil, büyüklüğünü de milyonda yüz parçaya kadar hassas bir şekilde ölçebilen süslü bir pusula olarak düşünülebilir.
- Juno'nun manyetometresi, Maria tarafından geliştirilen tasarımların ardından Godard Uzay Uçuş Merkezi'nde inşa edilen uzun bir manyetometre serisinin bir parçasıdır.
- Alet, Jüpiter uçan her şeyden bir ila iki kat daha hassas olup, iki manyetometre sensörü ile dört yıldız kamerası taşıyarak sensörlerin uzaydaki kesin rotasını belirleyebilmektedir.
- 33:15Manyetometre Optik Tezgahı ve Jüpiter'in Manyetosferi
- Manyetometre optik tezgahı, yaklaşık bir metrekare büyüklüğünde, karbon ve silisyum karbir malzemeden yapılmış, işlenmesi neredeyse imkansız olan özel bir yapıdır.
- Jüpiter'in manyetosferini incelemek başlıca hedeftir ve Jüpiter'in gaz halinde olması nedeniyle derinlerdeki dinamoyu görmemizi engelleyen mıknatıslanmış bir kabuk yoktur.
- Jüpiter, en büyük manyetik alana sahip gezegendir ve manyetosferi gece gökyüzünde yaklaşık ay büyüklüğünde olurdu.
- 35:04Radyasyon Sorunu ve Görevin Hedefleri
- Güçlü bir manyetik alan, Juno için radyasyondan endişelenme sorunu beraberinde getirir; radyasyon kuşağından uçtuğumuzda anlık etkilenim (akış) ve radyasyon kuşağı boyunca tekrar tekrar uçmak (doz) gibi sorunlar yaşanır.
- Görevin başlangıcında gezegene büyük ölçüde radyasyon kuşağının altından yakın uçulur, daha sonra etrafından uçulur ve sonunda kuşakların içine gittikçe daha fazla uçulur.
- Görevin en büyük heyecanı, manyetik alanın oluştuğu dinamo yüzeyinin ilk net ve kesintisiz görüntüsünü görme fırsatıdır.
- 36:27Cassini Görevi ve Enceladus Uydusu
- Cassini görevi, Satürn'e gönderilen aracın son çalışma yılı olağanüstü performansı arasında Ay Titan'a bir sonda indirmek, Satürn ve uyduları üzerinde kapsamlı gözlemler yapmak ve Enceladus uydusundan uzaya yayıldığı keşfedilen su buharı bulutlarının içinden uçma görevini ayarlamak yer almaktadır.
- Enceladus'un güney kutbunda çıkan dumanlar çoğunlukla sudan uzaya fırlatıldığında donan sudan oluşur ve bu parçacıkların çoğu kaplan çizgileri dediğimiz dört büyük çatlaktan gelir.
- Yaşamın üç şeye ihtiyacı vardır: suya, kimyaya ve enerjiye; Enceladus'un bu üç şeye sahip olduğu kanıtlardan bazıları vardır.
- 38:11Cassini'nin Son Yörüngesi
- NASA'nın Cassini görevi, Satürn'ün ana halkalarının dış kenarını sıyırıp geçerek bir dizi tehlikeli halkalı yörüngeye doğru başladı.
- Cassini, oniki yıl önceki gelişinden bu yana hiç olmadığı kadar yakınlarına uçuyor ve halkalar üzerinde en yakın çalışmayı başlatacak.
- Cassini, bu yılın sonlarında son yörüngesine girecek ve Satürn atmosferine dalarak onbir yıldan fazla süren bilimsel gözlemlerini sonlandıracak.
- 39:50New Horizons Görevi
- On yıldan fazla bir süre ve beşvirgülelli milyar km yol kat eden New Horizons, güneş sisteminin eteklerine giden aracımızdır.
- New Horizons, etkileyici bir uçuşta Plüton ve ana uydusu Karon'u taradı ve bu kısa karşılaşmada uzay aracının Dünya'ya indirmesi aylar süren gigabyte'larca veri toplandı.
- Plüton'un arazisinin yakın çekim detayları pek çok soru işareti yarattı; jeolojik açıdan düşünülenden çok daha karmaşık ve son derece aktif olan katı nitrojen buzu, birçok büyüleyici ve renkli doku ve manzara oluşturuyor.
- 42:08BepiColombo Görevi
- Avrupa'nın Merkür'e yönelik ilk görevi olan BepiColombo, şu anda ESA'nın Hollanda'daki Avrupa Uzay Araştırma ve Teknoloji Merkezinde test ediliyor.
- BepiColombo, uzay aracı yığını olarak adlandırılan çeşitli bileşenlerden oluşmaktadır; iki yörünge aracının yanı sıra onları oraya götürecek güneş enerjili elektrikli itiş motorunu içeren Merkür Transfer Modülü de var.
- Merkür, güneş sistemimizde güneş'e en yakın gezegendir, ancak yaklaşık beşyüz santigrat dereceye ulaşan sıcaklıklara rağmen, önceki NASA Messenger görevi, gezegenin kuzey kutbunda buza dair kanıtlar buldu.
- 44:48Merkür'ün Manyetik Alanı ve BepiColombo'nun Hedefleri
- Merkür ile ilgili özel şeylerden biri, Dünya dışında manyetik çift kutuplu alana sahip tek gezegen olmasıdır.
- Merkür'ün etrafındaki çift kutbu ya da manyetik alanın güneşle nasıl etkileştiğini anlamak, Dünya'nın manyetik alanının güneşle nasıl etkinleştiğini öğrenmek için önemlidir.
- BepiColombo'nun fırlatılması küçük donanım sorunları nedeniyle ertelendi; 2018'in sonlarında fırlatılması planlanan BepiColombo'nun 2025'te Merkür'de olması bekleniyor.
- 45:38Europa Clipper Görevi
- NASA'dan gelen onayla Europa Clipper görevi devam etmekte olup, 2020'lerin başında uzay aracında uçacak araçların seçimi yapılacaktır.
- Görev, buzlu yüzeyinin altında devasa bir su okyanusu barındırdığına inanılan Jovian uydusu Europa'ya odaklanmıştır.
- Europa'nın Jüpiter'e yakınlığı ve hızlı yörüngesi, uydunun yerçekimi kuvvetleri altında gerilemesine ve büzülmesine neden olarak çekirdek içinde mekanik ısı üretir ve sıvı bir okyanusu korumak için yeterli enerji sağlar.