Buradasın

Fizikteki Dört Temel Kuvvet ve Kozmoloji Üzerine Bilimsel Sohbet

youtube.com/watch?v=mRC_NaN2yZo

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, "Teke Tek Bilime" adlı bir bilimsel program formatında olup, sunucu Prof. Dr. Emre Onur Kahya ve Prof. Dr. Ercan Özcan gibi fizik uzmanlarıyla birlikte fizik konularını ele almaktadır.
Video, fizikteki dört temel kuvvet (kütleçekimi, elektromanyetik kuvvet, güçlü nükleer kuvvet ve zayıf nükleer kuvvet) ve bunların evrende ve günlük hayattaki yeri üzerine odaklanmaktadır. Program, fiziksel kuvvetlerin tarihsel gelişiminden başlayarak, kuantum fiziği, Higgs bozonu, karanlık madde ve karanlık enerji gibi modern fizik konularına kadar geniş bir spektrum sunmaktadır.
Videoda ayrıca beşinci kuvvet hipotezi, CERN'deki araştırmalar, parçacık fiziği, kozmoloji ve evrenin yapısı gibi ileri seviye bilimsel konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, fizik biliminin "her şeyi açıklayan tek teori" hedefine ulaşma çabasını, zaman kavramının evrensel ölçüler açısından yorumlanması ve evrenin geleceğine dair tahminleri de paylaşmaktadır.

00:17Programın Tanıtımı: Program, Türkiye'nin gündeminin dışında, bilim konularını ele alıyor.
Geçtiğimiz ay yapılan programlarda ilahiyat fakültesi öğretim üyelerine sorulan sorular gibi farklı konular ele alınacak.
Bu akşam programda fizik yasalarında olabilecek değişiklikler ve yeni bir güç bulunup bulunmadığı konusu ele alınacak.
01:14Fermilab Deneyi ve Yeni Bir Kuvvet: Fermilab'da yapılan bir deneyde atom altı bir parçacığın normal fizik kurallarına göre hareket etmediği saptanmış.
Atom altı parçacıkları etkileyen ya da görünmeyen bir başka kuvvet olup olmadığı sorusuna fizik cevap arıyor.
Programda dört temel kuvvet konusu ele alınacak.
02:53Dört Temel Kuvvet: Evrende karşılaştığımız bütün etkileşimler, az sayıda formülle ifade edilebiliyor.
Dört temel kuvvet, evrendeki tüm etkileşimleri modellemek için en az sayıda formülle ifade eden temel etkileşimlerdir.
Sürtünme kuvveti gibi günlük hayattaki birçok kuvvet aslında elektromanyetik kuvvetin bir fonksiyonudur.
05:58Günlük Hayatta Kuvvetler: Günlük hayatta hissettiğimiz neredeyse her şey (ekmek kesmek, duvara dokunmak, yumruk atmak) aslında elektronların birbirini itip çekmesiyle ilgilidir.
Nefes alabilmek için ciğerlerin genişlemesi, kasların hareketi elektrik kuvvetlerinin birbirini etkileşimiyle gerçekleşir.
Düşünürken beyindeki nöronlar birbiriyle elektrik sinyalleri yollayarak etkileşirler, bu da elektromanyetik kuvvet sayesinde gerçekleşir.
07:03Kuvvet ve Etkileşim: Kuvvet, bir cismin hareketinin veya hızının değişimi olarak tanımlanır.
Kuvvet, cisimlerin hareketlerinin değişimine sebep olan etkileşimdir.
Tarihsel süreçte ilk olarak gravitasyon (kütle çekimi veya yer çekimi) keşfedilmiş, meşhur elma hikayesiyle bilinir.
07:54Kepler ve Newton'un Katkıları: Kepler, gökyüzündeki belirli düzeni gözlemleyerek gezegenlerin periyotları ve uzaklıkları arasındaki ilişkileri kendi hocasının gözlemlerinden yola çıkarak formüle etmiştir.
Newton, Kepler'in gözlemlerini deneysel olarak ilişkilendirmiş, arkasındaki mekanizmayı kuvvet ve yerçekimi kanunları haline getirmiştir.
Galile, sabit hızla düz bir yolda giden cisimler için fizik kanunlarının aynı olduğunu söyleyen "Galile'nin relativite teorisi"ni ortaya koymuştur.
09:55Kütleçekimi ve Elektromanyetik Kuvvet: Kütleçekimi, kütle ile bağlantılı bir kuvvettir ve dünyada bulunan her şeyin çekimlerinin toplamından oluşur.
Yerçekimi zayıf bir kuvvet olarak tanımlanır çünkü bir insanın kolu ile dünyanın çektiği bir taşı kaldırabilmek mümkündür.
Elektromanyetik etkileşim, kütleçekimine göre çok daha kuvvetlidir ve artı-eksi yükler arasındaki etkileşimden kaynaklanır.
12:32Nükleer Kuvvetler: Güçlü nükleer kuvvet, atom çekirdeğinde protonları bir arada tutan kuvvettir ve elektromanyetik itme kuvvetini dengelemektedir.
Zayıf nükleer kuvvet, radyoaktivitenin sebebi olan etkileşimdir ve güneşin merkezindeki hidrojenlerin helyum haline gelmesinde rol oynamaktadır.
Nükleer kuvvetler çok kısa mesafelilerdir ve çekirdek ölçeğinde (10 üzeri eksi beş metre) etkilidirler, bu nedenle gündelik hayatta tekil olarak karşılaşmazız.
14:49Elektromanyetik Teori ve Alan Kavramı: Elektromanyetik teori, elektrik ve mıknatıslık kuvvetlerini bir çatı altında birleştiren Maxwell'in kurduğu teoridir.
Alan kavramı, yüklü parçacıkların etrafında oluşturdukları etki alanını ifade eder ve fizikçilerin düşüncelerinde önemli bir yer edinmiştir.
Alan kavramının oluşmasıyla birlikte, parçacıklar mı yoksa alanlar mı temel olduğunu sorgulamaya başlanmıştır.
16:24Elektrik Alanı ve Uzaklık Orantısı: Bir yüklü parçacık etrafında elektrik alan çizgileri oluşur ve bu çizgilerin sayısı yükü belirler.
Elektrik alanının gücü, belirli bir alandan geçen elektrik alan çizgilerinin yoğunluğuyla orantılıdır ve uzaklaştıkça yüzey alanının tersiyle azalır.
Bu tür kuvvetlere "uzak mesafeli alanlar" denir ve elektrik ve manyetik alanlar bu özelliğe sahiptir.
17:39Nükleer ve Zayıf Kuvvetler: Nükleer kuvvet ve güçlü kuvvet, uzak mesafeli alan özelliklerine sahip değildir.
Zayıf kuvveti ileten W ve Z bozonları, güçlü kuvveti ileten gluonlar gibi parçacıkların kütleleri sıfır değildir, bu nedenle uzağa etki edemezler.
Güçlü kuvvet, uzaklaştıkça güçlenir; bu, yerçekimi gibi sezgisel olarak beklenen davranıştan tamamen farklıdır.
19:02Fiziksel Terimlerin Anlamı: Yeni keşfedilen fenomenlere genellikle günlük hayattan bildiğimiz terimler verilir, bu da bazen yanlış anlamaları doğurabilir.
Yerçekimi, havanın basıncı olarak tanımlanamaz çünkü havanın basıncı da yer çekiminin sonucudur.
Günlük hayatta gözlemlerden yapılan çıkarımlar her zaman doğrudur, ancak bunların test edilmesi gerekir; örneğin, havanın ittirip çektirmesi yer çekimini etkilemez.
22:17Elektromanyetik Teori ve Einstein'ın Relativite Teorisi: Maxwell, elektromanyetik radyasyonun ışığın bir elektromanyetik dalga olduğunu ve hızının ışık hızıyla aynı olduğunu keşfetmiştir.
Maxwell'in en önemli katkılarından biri elektrik ve manyetik kuvvetleri birleştirmesidir, bu da tüm kuvvetleri tek bir teoriyle anlama çabasına başlangıç vermiştir.
Maxwell'in teorileri Galile relativitesine uymazken, Lorentz dönüşümlerine uygun olduğu gözlemlenmiş ve bu da Einstein'ın relativite teorisini ortaya çıkarmıştır.
23:48Atomun Yapısı ve Kuantum Fiziği: Bilinen temel parçacıklar proton, elektron ve nötron olup, elektronların proton etrafında döndüğü düşünülmüştür.
Dönen elektronların radyasyon salması ve enerji kaybetmesi durumunda içeriye düşeceği problemi, kuantum fiziğiyle çözülmüştür.
Kuantum fiziği, hidrojen atomunun nasıl stabil kaldığını açıklamıştır, ancak bu stabilite sonsuza kadar devam etmez, çok uzun süre sonra kuantum tünelleme ile elektron çekirdeğe girebilir.
26:22Elektronun Relativistik Teorisi: Elektronun hızlı gittiği zaman ne olacağını anlama çabası, Dirac'ın denklemini ortaya çıkarmıştır.
Dirac denklemi, iç klasik fizikte karşılığı olmayan "spin" kavramını ve elektronun karşı elektron (antimadde) olduğunu göstermiştir.
Fizikçilerin hedefi, evrendeki her şeyi açıklamak için dört temel etkileşimi tek bir formülle ifade etmektir.
28:42Fizikteki Devrimler: 1800'lerin sonunda fizikçiler, tüm evreni açıklayabilecek bir formül buldular ve "ether" adı verilen hipotetik bir madde keşfettiler.
Michael Morli deneyi, Maxwell denklemleriyle uyumsuzluklar ortaya çıkarmış ve 20. yüzyıl fiziğini devrim halinde değiştirmiştir.
Kuantum mekaniği, elektromanyetizma ile birleştirildiğinde antimadde ve karanlık madde gibi yeni kavramlar ortaya çıkmış, ayrıca nükleer kuvvet ve zayıf nükleer kuvvet gibi yeni kuvvetler keşfedilmiştir.
32:08Beşinci Kuvvet Arayışı: Beşinci kuvvet meselesi kanıtlanmış bir şey değil ve çürütülme olasılığı daha yüksek görünüyor.
Beşinci kuvvet denilen şey, dört bildiğimiz kuvvettan farklı her etkileşim olabilir ve farklı beşinci kuvvet adayları farklı uzman deneylerinde test edilebilir.
CERN'de büyük bileşim kuramları gibi teorilerin öngördüğü parçacıklar ve etkileşimler araştırılıyor.
33:17Fermilab'daki Araştırmalar: Fermilab'da miyon adlı parçacıkların özellikleri ölçülerek beşinci kuvvet arayışı yapılıyor.
Miyon, elektronun ağır kuzeni olarak adlandırılan, kütlesi dışında tıpatıp aynı özelliklere sahip bir parçacık.
Miyon, evrende neden olduğu bilinmeyen bir parçacık olarak tanımlanıyor.
34:29Farklı Araştırma Yöntemleri: Fizikçiler sürekli bildiklerimizin dışında bir şey olup olmadığını farklı cephelerden araştırıyorlar.
Yüksek enerji cephesi, hiç çıkılmamış momentum ve enerjide parçacıkları çarpıştırmak için kullanılıyor.
Luminosity (ışınım) cephesi, çok sayıda çarpışmayı tekrarlayarak çok ufak ihtimali olan olayları bulmak için kullanılıyor.
35:41Miyon Parçacıklarının Üretimi ve Ölçümü: Miyon, yaklaşık iki mikrosaniye içerisinde elektron ve nötronlara bozulan kararsız bir parçacık.
Miyonlar, protonların belirli hedeflere çarpışması sırasında zayıf etkileşimle üretiliyor.
Üretilen miyonlar, yüksek manyetik alanda döndürülerek ve titreşimleri ölçülerek, beklenen gibi bozulmadıkları tespit edildi.
37:39Hassas Ölçüm Teknikleri: Bu çalışma insanlığın tarihinde en hassas ölçüm kuramlaştırmalarından biri olarak değerlendiriliyor.
Ölçümde noktadan sonra sekiz-dokuz basamağa kadar hassaslık sağlanıyor.
Bu hassas ölçüm teknikleri, kuramın hatalarını tespit etmek için milyonlarca kere tekrarlanıyor.
38:54Bozon ve Fermiyon Kavramları: Bozon, etkileşimleri ifade eden matematiksel parçacıklar olarak tanımlanıyor.
Bozonlar, spin denilen kuantum özelliği tam sayı olan alanlar olarak karakterize ediliyor.
Fermiyonlar ise spin özelliği tam sayı olmayan, yarımın katları halinde giden tanecikler olarak tanımlanıyor.
40:46Teorik Fizik ve Dirac'ın Denklemi: Dirac'ın bulduğu kuantum denklemi, spin adı verilen klasik karşılığı olmayan bir özellikte bulunuyor.
Fermiyonlar, spin değeri tam sayı değil, buçuk'ın katları şeklinde olan parçacıklardır.
Teorik fizikte nadir görülen bir durum, Dirac'ın denklemiyle önceden bilinmeyen bir parçacığın (karşı parçacık) varlığı öngörülüp sonra deneylerle doğrulanması.
43:21Teorik Fizikin Gücü: Teorik fizik, hiçbir insanlık tarihinde görmediği, bilmediği bir şeyi sadece matematik kullanarak ve akıl yürüterek öngörebilme yeteneğine sahiptir.
Teorik fiziğin en güçlü yönü, açıklamadan ziyade öngörüsüdür; daha az parametreyle test edilebilir ve öngörebilen teoriler daha değerlidir.
Higgs bozonu, diğer bozonlardan farklı olarak spin değeri sıfır olan (skaler) bir parçacık olarak karakterize edilir.
45:56Higgs Bozonu'nun Rolü: Higgs bozonu, Higgs alanının tanecikleri olarak diğer alanlarla etkileşerek onların taneciklerini kütleli hale getirir.
Higgs mekanizması, W ve Z bozonlarının kütlesini verirken fotonu kütlesiz bırakır.
Higgs bozonu, bilinen tüm kütleli parçacıkların kütle kazanmasını açıklamakta kullanılan özel bir parçacıktır.
47:29Fiziksel Kuvvetlerin Birleştirilmesi: Gravitasyon ve elektromanyetik kuvvetler uzaklığın karesiyle ters orantılı azalır ve benzerlikler gösterir, ancak henüz birleştirilememiştir.
Elektromanyetik kuvvetle zayıf kuvveti birleştirmeye çalışırken, zayıf kuvvetin ileten W ve Z bozonlarının kütleli olması sorun yaratmıştır.
Higgs mekanizması sayesinde elektromanyetik kuvvet ve zayıf kuvvet tutarlı bir şekilde birleştirilebilmiştir.
49:30Evrenin Bilinmeyen Bölümleri: Fizikte bahsedilen her şey evrenin tamamını ve evrenin kurallarını kapsamaktadır.
Evrenin sadece yüzde beş'i bilinmektedir, geri kalanı karanlık madde ve karanlık enerji olarak adlandırılmaktadır.
Karanlık madde ve karanlık enerji hakkında sadece var olduğunu bildiğimiz, detaylı bilgimiz bulunmayan alanlardır.
50:14Kuantum Fiziğinin Doğuşu: Atomun iç yapısını anlamaya çalışırken, elektronların atom içinde nasıl durduğu pratik problemi ortaya çıkmış ve bu problemi açıklamaya çalışırken atomun kararsızlığı keşfedilmiştir.
Fotoelektrik etki, hidrojen atomunun ışık spektrumu ve kara cisim ışıması gibi deneysel veriler, mevcut teorilerle açıklanamayan problemler olarak ortaya çıkmıştır.
1900'lere yaklaşırken elektrik endüstrisinde verim problemi yaşanmış; elektrik enerjisinin çok fazlası üretilirken sadece azı ışığa dönüşmüş, bu da kara cisim ışımasının modellenmesi gerektiği anlamına gelmiştir.
57:03Kuantum Fiziğinin Temel Prensipleri: Kuantum fiziğinin temel prensiplerinden biri Heisenberg'in belirsizlik prensibi olup, aynı anda bir parçacığın hem momentumunu hem konumunu tam olarak ölçmek mümkün değildir.
Paul'ün dışlama prensibi, fermiyonlar (yarı ve yarının katları olan spin değerlerine sahip parçacıklar) için aynı anda aynı yerde bulunamamasını gerektirir ve bu prensip madde yapısının oluşumunda kritik öneme sahiptir.
Heisenberg'in belirsizlik prensibi, boşluğun sıfır enerjiye sahip olamayacağını ve çok küçük zaman aralıklarında dalgalanan parçacık-çiftlerinin oluşup yok olabileceğini gösterir.
58:33Kuantum Fiziğinin Uygulamaları: Kasmir, iki levha arasındaki durağan dalgaların oluşması ve dışarıdaki daha fazla dalgalar nedeniyle içeri doğru bir basınç oluşmasıyla, levhaların birbirine yaklaşmasını gözlemlemiştir.
Bu deney, boşluğun enerjisiz olmadığını ve Heisenberg'in belirsizlik prensibinin doğruluğunu kanıtlamıştır.
Kuantum fiziği, başlangıçta pratik problemleri çözmek için geliştirilmiş olsa da, sonradan elektrik, cep telefonları ve bilgisayarlar gibi teknolojilerin temelini oluşturmuştur.
59:07Temel Parçacıklar ve Sonsuzluk Problemi: Temel parçacıkların değişmez olması gerekir, Einstein teorisine göre bir cisim çok hızlandığında boyu kısalır, bu nedenle temel parçacıkların noktasal (pointlike) olması gerektiği sonucuna varılır.
Noktasal parçacıklar uzaklığın karesi sıfıra gittiğinde sonsuz olur, bu matematiksel yapıya oturtmaya çalıştığımızda apaçık ortaya çıkan bir problemdir.
Ramanujan gibi matematikçilerin geliştirdiği garip matematiksel formüller, sonsuzluk problemini çözmeyi sağlar ve bu yeni matematiksel yaklaşımlarla etkiler hesaplanabilir hale gelir.
1:01:44Gravitasyon Kuvveti ve LIGO Deneyi: Gravitasyon kuvveti diğer kuvvetlerden farklıdır çünkü uzay-zamanın geometrik yapısı cisimlerin hareketini belirler, diğer kuvvetlerde ise alanlar parçacıkları etkiler.
LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) deneyi, uzay-zamandaki dalgalanmaları ölçmek için 4 km boyunda dik kolları olan bir cihaz kullanır.
LIGO, protonun büyüklüğünün binde biri kadar hassasiyette ölçüm yapabilir ve Andromeda galaksisine kadar uzaklıkta saç teli kadar bir değişimi bile algılayabilir.
1:05:00Gravitasyonun Kuantum Teorisi ile Uyuşması: Gravitasyon diğer kuvvetlerden farklıdır çünkü uzay-zamanın kendisiyle ilgilidir, diğer kuvvetler ise uzay-zamanda yaşayan alanlardır.
Gravitasyonu kuantum teorisiyle birleştirmeye çalıştığımızda sonsuzluk probleminin sonsuz tane olduğu için matematiksel olarak çözemiyoruz.
Gravitasyonu kuantum teorisiyle birleştirememe durumunda üç olasılık vardır: kuantum teorisini değiştirmek, gravitasyonu değiştirmek veya matematiksel dilimizin yetersiz olduğunu kabul etmek.
1:06:34Fizikteki Hedefler ve Araçlar: Fizikçilerin hedefi, tüm kuvvetleri çok temel bir teori ile açıklayabilme çabasıdır, yani "her şeyin teorisi"ni bulmaktır.
Bu araştırmaların yanı sıra, yeni matematiksel teknikler geliştirilir ve bu teknikler farklı fizik alanlarında da uygulanabilir.
1:07:24Fizik ve Diğer Alanlar Arasındaki Bağ: Boğaziçi Üniversitesi'ndeki Can Kozcaz hoca, topolojik sicim kuralı kullanarak yerçekimi ve güçlü nükleer kuvvetin matematiksel problemlerini çözmeye çalışıyor.
Fiziksel problemleri çözmeye çalışırken, zihin genişleyebiliyor ve farklı problemlere çözüm bulabiliyorsunuz.
Fizikten diğer alanlara kayan insanlar, zor problemlerle uğraşarak sabr etmeyi, özgüven kazanmayı ve teknikleri diğer alanlara taşımayı öğreniyorlar.
1:08:40Fiziksel Çalışmanın Getirdiği Avantajlar: Biyoloji, kimya, finans gibi tüm alanlarda matematik söz konusu olduğundan, fizikteki teknikleri diğer alanlara taşıyabiliyorsunuz.
İyi teknik, sabır ve özgüven bir araya geldiğinde başarılı sonuçlar elde edilebiliyor.
Fiziksel çalışmalarda başarılı olup olmadığınızı kendi kendinize değil, deneylerinize göre karar veriyorsunuz, bu da disiplin ve yanlışlanabileceğinizi kabul etme cesareti kazandırıyor.
1:10:15Boyut Kavramı: Boyut, herhangi bir sistemde cismin konumunu belirtmek için gereken minimum sayıda sayıdır.
Dünya yüzeyinde konum belirtmek için enlem ve boylam gibi iki sayı yeterlidir.
Evrenimizde üç mekan boyutu (en, boy, yükseklik) ve bir zaman boyutu bulunur.
1:11:42Ek Boyutlar: Evrenimiz üç boyutlu olup olmayan başka boyutlar olabilir mi sorusu vardır.
Ek boyutların varlığı, fiziksel etkileşimlerin formüllerindeki değişikliklerle test edilebilir.
Fizikçilerin ek boyutlar konusunda güzellik duygusu ve "neden olmasın" sorusu vardır.
1:14:14Süpersimetri ve Karanlık Madde: Süpersimetri, evrende ekstra bir simetri olup olmadığı teorisidir.
Süpersimetri teorisi, farklı kuvvetlerin enerji seviyesinde birleşmesini açıklar.
Süpersimetri teorisindeki parçacıklar karanlık madde adayı olabilir.
1:16:19Karanlık Madde Kanıtları: Galaksi rotasyon eğrilerinde, merkezden uzaklaştıkça yıldızların hızının düşmesi beklenirken sabit veya arttığı gözlemlenmiştir.
Uzay-zaman bükülmesi ölçümleri, görülen yıldızlardan daha fazla kütleye işaret etmiştir.
Karanlık madde, evrenin genişleme hızını artıran karanlık enerji ile farklıdır.
1:18:30Karanlık Enerji: Karanlık madde hakkında bazı fikirler vardır, ancak karanlık enerji hakkında çok az bilgi vardır.
Karanlık enerji normal madde gibi çekmez, iter.
İnsanlık varlık süreci içerisinde bu konuları çözebileceğimiz düşünülmektedir.
1:19:24Bilimin Gelişimi ve Evrimi: Son beşyüz yıl içinde insanlık tarihinin jeolojik devirler açısından çok kısa bir sürede büyük gelişmeler kaydetmiştir.
Bilimin amacı doğruyu bulmak değil, sürekli daha az yanlışa doğru gitmektir; Newton'un kanunları Einstein'ın genel göreliliğiyle genişletilmiş olsa da hala kullanılmaktadır.
Bilim insanları kara delikleri, karanlık madde ve karanlık enerjiyi anlamaya çalışmakta ve bu konularda sürekli ilerleme kaydedilmektedir.
1:21:03Evrenin Ölçümü ve Bilinmeyenler: Yüz yıl önce Samanyolu galaksisinin dışında galaksi olduğunu bile bilmiyorduk, ancak şimdi yüz milyarlarca galaksi olduğunu ve Samanyolu'ndaki dörtyüz milyar yıldızı biliyoruz.
Evrendeki tüm maddeler birbirini çekse de, evrenin genişleme hızı ivmeleniyor, bu durum Einstein'ın teorisiyle çelişmektedir.
Gelecekte, birkaç yüzlerce milyar yıl sonra Andromeda galaksisiyle birleşeceğimiz ve diğer galaksilerin ışık hızından daha hızlı uzaklaşacağından onları göremeyeceğiz.
1:24:55Ölçüm Birimleri ve Uzaylı İletişimi: Zaman kavramı, insanın küçük bir gezegenin çevresinde döndüğü ve küçük bir yıldıza oranlı geliştiği için evreni tanımlamakta yetersizdir.
Fizikte doğal birimler kullanılır; ışık hızı ve Planck sabiti gibi evrendeki sabitlerin değerlerinin bir olduğu bir birim sistemi vardır.
Uzaylılarla iletişim kurmak için beşinci kuvvet olarak adlandırılan "karanlık foton" denilen hipotetik parçacık keşfedilirse, karanlık madde ile etkileşim kurulabilir.
1:29:49Zamanda Yolculuk Olabilir mi?: Zamanda yolculuk konusunda genel görelilik ve kuantum mekaniği kuramları arasında farklı görüşler var.
Genel göreliliğe göre zamanda yolculuk mümkün olabilir, ancak kuantum mekaniğiyle birleştirildiğinde bu durum kararsız hale gelir.
Gravitasyonun kuantum teorisini anlayabilmek için daha fazla araştırma gerekiyor, bu nedenle şu anki teorilerle zamanda yolculuk konusunda kesin bir cevap vermek mümkün değil.
1:32:04Nötron ve Protonun Önemi: Nötronun kütlesinin protondan biraz daha fazla olması, evrenimizdeki madde oluşumunu sağlıyor.
Eğer proton nötronun ağırdıysa, evrenin ilk döneminde protonlar elektron ve nötronlara dönüşerek madde oluşumunu engelleyecekti.
Bu durumda galaksiler ve yaşam olmayacaktı, çünkü karbonhidrat gibi karmaşık moleküller oluşamazdı.
1:33:39Alternatif Evrenler ve Evrenimizin Özel Durumu: Evrenin şu anki durumu çok hassas bir dengede, bu dengede yaşam için gerekli karmaşık yapılar oluşabiliyor.
Karanlık madde gibi bizim algımızın dışındaki, ancak kütlesi olan ve etkileşimlerde bulunmayan şeyler var.
Evrenin ivmelenmesi ve karanlık enerji gibi konuları sadece şu anki zamanda görebiliyoruz, daha sonra evrimleşen canlılar bunları göremeyecekler.
1:38:43Bilim ve Merak: Programda Türkiye'den gelen iki genç bilim insanı, MIT'de yapılan Miyo'nun G2 deneyine katılan Selçuk ve Esra'nın başarıları övüldü.
Merak, insanlığın ilerlemesine ve bilimsel gelişime büyük katkı sağlamıştır.
Merak etmek insanı ilgilendiren konulara derinlemesine bakmasını sağlar ve bu sayede yeni bilgiler edinilir.

Fizikteki Dört Temel Kuvvet ve Kozmoloji Üzerine Bilimsel Sohbet

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir