Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Hava, Kent Bilim" programının bir bölümü olan bu belgesel, okyanus keşiflerinin tarihini anlatmaktadır. Videoda HMS Challenger gemisi, Augus Picar, oğlu Jack Picar ve Don Walsh gibi önemli bilim insanları ve keşifçiler yer almaktadır.
- Video, 1872 yılında HMS Challenger gemisinin okyanus keşiflerinden başlayarak, 1960 yılında Jack Picar ve Don Walsh'ın Trieste batiskafıyla Challenger Çukuru'na (Mariana Çukuru) inme macerasına odaklanmaktadır. Daha sonra 2009 yılında dünyanın en derin noktasına ulaşan ilk insan olan bir dalışçının hikayesi anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca insanlığın okyanuslarının sadece %5'ini keşfettiği ve derinliklerde dünya ve canlı tarihinden sayısız şey keşfedilmeyi beklediği belirtilmektedir. 52 yıl sonra James Cameron'ın bu çukura inmesi gibi sonraki keşifler de kısaca ele alınmaktadır.
- 00:13HMS Challenger'ın Keşif Görevi
- 21 Aralık 1872'de İngiliz savaş gemisi HMS Challenger, Portsmouth limanından dünyanın tüm okyanuslarının derinliğini, tuzluluk oranını, akıntıları ve ekosisteminin haritasını çıkarmak için yola çıkmıştır.
- Geminin normalde savaş gemisi olarak tasarlandığı ancak bu sefer silahları sökülmüş ve yerine laboratuvarlar ve ölçüm ekipmanları yerleştirilmiştir.
- 243 mürettebatı ile 3,5 yıl boyunca gece gündüz ölçümler yapmış, ancak uzun keşif sırasında 60 kadar mürettebatın psikolojisi bozulmuş ve kendilerini okyanusun derin sularına bırakmışlardır.
- 01:19Challenger Çukuru'nun Keşfi
- 1875 yılında ekip ses dalgaları ile derinlik ölçümü yaparken, normalde 11 km derinlikten gelen sinyal yerine, okyanusun dipsiz bir kuyu gibi davranması ve sinyalin 11 km derinlikten gelmesi şaşırtıcı olmuştur.
- Bu keşif, o zamana kadar bilinen dünyadaki en derin nokta olan Challenger Çukuru'nun keşfini sağlamıştır.
- Challenger Çukuru, Everest Dağı'nın neredeyse iki kilometreden fazla derinde kalacağı kadar derin bir bölgedir ve ışığın bile ulaşamadığı, korkunç bir basıncın bulunduğu bir yerdir.
- 02:23Mariana Çukuru ve Basınç
- Challenger Çukuru, Pasifik tektonik plakasının Mariana plakasının altına girmesiyle oluşan 2,5 km uzunluğundaki Mariana Çukuru'nun bir parçasıdır.
- Bu çukurun en dip noktasında bulunan bir kişinin üzerindeki su kütlesi nedeniyle vücudunun her santimetresinde 1600 fil veya 50 jumbojet uçağı oturuyormuş gibi hissedecektir.
- Bu bölgede herhangi bir canlının yaşamadığından neredeyse herkes emindi.
- 03:15Augus Picar ve Batiskaf
- İlk defa bu derinliğe inme cüretini gösteren İsviçreli fizikçi ve mucit Augus Picar, 1930'ların başında ilk insanlı stratosfer balonunu icat etmiştir.
- Picar, stratosfere ulaşabilen balon konseptinin derin dalışlara da uygun hale getirilebileceğini fark ederek batiskaf adı verilen bir denizaltı aracı icat etmiştir.
- Batiskaf, yüksek basınçlı bir yolcu kabini ve benzinle dolu bir odacıktan oluşuyordu ve elektrikli iticiler ile yatay hareket yapabiliyordu.
- 04:53Trieste'nin Geliştirilmesi
- Picar ilk prototipini 1948'de tamamlamış ve 3 km'ye kadar ulaşan başarılı insansız dalışlar gerçekleştirmiştir.
- 1950 yılında aracını Fransız ordusuna satarak Trieste isimli gelişmiş modelini üretmek için işe girişmiştir.
- Fransız ordusunun finansmanı ile Trieste'yi tamamlamış ve 1960 yılında dünyanın en uzun insanlı dalışına hazır hale gelmiştir.
- 05:23İlk İnsanlı Dalış
- 76 yaşına gelmiş olan Picar, bu tarihi göreve katılamayacak durumda olduğu için oğlu Jack Picar ve Amerika ordusundan Don Walsh ile birlikte 23 Ocak 1960 tarihinde Trieste'nin kabinine yerleşmişlerdir.
- Uzay astronotlarından esinlenerek hidronot adı verilen iki adam, toplamda 8 saat sürecek dalış ve çıkışlarına başlamışlardır.
- Dalışın sadece 16 dakika sonra afotik bölgeye (ışığın ulaşmadığı derinliğe) ulaşmışlardır ve küçük camlarından sadece biyolüminesan organizmalar görmüşlerdir.
- 06:42Derinlikteki Tehlikeler
- Dalışın neredeyse yarısında ikili ana gemi ile iletişimin kesildiğini fark etmiş, ancak bunun bu derinlikteyken normal olduğunu düşünüp dalışlarına devam etmişlerdir.
- Dalışın sonuna gelirken araçtan büyük bir gürültü kopmuş, kalın gözetleme penceresinin dış kısmı basınca dayanamamış ve çatlamıştır.
- Araçta güvenlik ekipmanları vardı ve hızlıca yüzeye çıkmaları için gerekli ayarlamalar yapılmıştı, ancak kabinin çatlaması durumunda hiçbir şey onları kurtaramazdı.
- 07:44Challenger Çukuru'nun Tabanı
- Trieste'nin gövdesi Challenger Çukurunun tabanına, dünyada hiç kimsenin görmediği karanlığın ortasına yavaşça iniş yapmıştır.
- Göstergelere baktıklarında derinlik 11.520 metre, basınç ise 1.099 atmosferik basınç olarak görünüyordu.
- Aracın ışığını açtıklarında milyonlarca yıldır ışık görmemiş yerler aydınlanmış ve hemen önlerinden bir yassı balık (Trieste balığı olarak bilinir) geçmiştir.
- 08:42Dalışın Sonuçları
- İkili burada önce tozun dağılması için 15-20 dakika kadar kalıp gözlem yaptıktan sonra ağırlıklarını bırakıp yükselişlerine başlamış ve sorunsuz bir şekilde bu tarihi görevi tamamlamışlardır.
- Amerika'nın dahil olduğu ve Necton projesi kapsamında gerçekleştirilen bu dalışta, Wolf ve Picar Washington'a getirilmiş ve dönemin başkanı Eisenhower'dan madalyalarını almışlardır.
- Amerika burada da dünyanın en derin noktasına Sovyetlerden önce ulaşmanın gururunu dünyayla paylaşmış, ancak daha büyük hedefleri olan ay'a ayak basmak için projeden çekilmişlerdir.
- 09:36Sonraki Dalışlar
- Walsh ve Picar'ın tahmin edemeyeceği şey, onlardan sonra oraya inecek üçüncü insanın dünyanın en ünlü yönetmenlerinden biri olacağını, 2012 yılında Titanic'in yönetmeni James Cameron'ın Challenger Çukuruna inen üçüncü insan olacağını göstermiştir.
- Sonrasında bir kişi daha bu çılgın göreve kalkışmış ve ismini tarihe ilginç bir şekilde yazdırmıştır.
- 10:09Challenger Çukuru ve Dalışçı
- 2009 yılında Challenger Çukuru'nun diğerlerinden birkaç metre daha derin bir noktasına inerek dünyanın en derin noktasına ulaşan ilk insan olmuştur.
- Bu çukura inen dört kişi olmuş ve bu kişinin hikayesi ilginç çünkü hem Everest Dağı'na tırmanarak dünyanın en yüksek noktasına hem de bu dalış ile en derin noktasına ulaşan tek kişi olmasıdır.
- Bu çukur sonrasında birçok insansız araç ile tarandı ve tahminimizden çok daha canlı bir ekosistemi olduğu keşfedildi.
- 10:44Okyanusların Gizemi
- İnsanlık dünyamızın okyanuslarının sadece yüzde beşini keşfedebildiği bilinmektedir.
- Daha gitmediğimiz, görmediğimiz, bilmediğimiz dünyalar ve buralarda hangi canlıların yaşadığını bilmiyoruz.
- Bu derinliklerde dünya ve canlı tarihinden de sayısız şey keşfedilmeyi bekliyor ve okyanus araştırmaları uzay araştırmaları kadar keyifli ve heyecan verici bir alan olarak değerlendirilmektedir.