Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, tsunami dalgalarının ne olduğunu açıklayarak başlayan ve dünyanın en büyük tsunami olaylarını sıralayan bilgilendirici bir içeriktir.
- Video, tsunami dalgalarının deprem dalgaları olduğunu ve 30 metreyi aşan dalgaların mega tsunami olarak adlandırıldığını açıklayarak başlar. Ardından 8 farklı tsunami olayını kronolojik olarak anlatır: Alaska Mega Tsunamisi (1958), Kamçatka Tsunamisi (1952), Valdivia Depremi (1960), Vajont Barajı Mega Tsunamisi (1963), Sumatra Depremi (2004), Japonya Tohoku Depremi (2011), Spirit Gölü Mega Tsunamisi (1980) ve Endonezya Mega Tsunamisi (2018). Her olay için tarih, şiddet, can kaybı ve maddi hasar bilgileri verilir.
- 00:01Tsunamiler Hakkında Genel Bilgi
- Tsunamiler basitçe deprem dalgaları olarak tanımlanabilir.
- Tsunamilerin en dikkat çekici özelliği, bazen otuz metreyi aşabilen yükseklikteki dalgaların kıyıya vurmasıdır.
- On metreden büyük dalgalar oluşturan tsunamlara "mega tsunami" adı verilir.
- 00:36Alaska Mega Tsunamisi
- 9 Temmuz 1958'de Alaska'nın Lituya Körfezi'nde tarihin gördüğü en büyük tsunami vakası yaşanmıştır.
- Körfezdeki depremin tetiklediği toprak kayması, 30,60 milyon metreküplük kaya ve toprakın 914 metre yükseklikten sulara akmasına neden olmuştur.
- Bu ani toprak kayması, 525 metre yüksekliğindeki tsunami dalgasını oluşturmuş ve bölgede 5 kişi yaşamını yitirmiştir.
- 01:25Kamçatka Tsunamisi
- 4 Kasım 1952'de Rusya'nın doğusundaki Kamçatka'da 9 şiddetindeki deprem yaşanmıştır.
- Kamçatka, Pasifik Ateş Çemberi'nin kuzey ucunda yer alır ve 1900'den bu yana kaydedilen en büyük depremlerden biridir.
- Deprem sonucu oluşan 9 metre yüksekliğindeki dalgalar Hawaii'ye kadar ulaşmış ve 1 milyon doların üzerinde maddi hasar yaratmıştır.
- 02:16Valdivia Depremi
- 1960 yılında Şili'de yaşanan Valdivia (Büyük Şili) depremi, tarihin yaşadığı en büyük depremlerden biridir.
- 10 dakika süren ve 9,5 şiddetindeki deprem, 700 kilometre ilerideki Hawaii'yi de etkilemiştir.
- 25 metreye kadar uzanan tsunamiler oluşmuş ve depremin etkisi okyanus aşırı kıyılara da ulaşmıştır.
- Bu deprem 178 gigatonluk bir etki yaratmış, 6 bin kişinin hayatını kaybetmiş ve maddi hasar 4 milyar dolardan fazladır.
- 03:14Vajont Barajı Mega Tsunamisi
- 1963 yılında İtalya'daki Vajont Barajında dünyanın en büyük mega tsunamisi yaşanmıştır.
- Baraj, 850 metre uzunluğunda ve 262 metre yüksekliğindeydi.
- 9 Ekim'de 260 milyon metreküplük toprak kayması sonucu, 262 metre yüksekliğindeki 50 milyon metreküplük dalga oluşmuş ve yakındaki 5 köyü yıkarak 2 bin'e yakın kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
- 04:25Sumatra Depremi
- 26 Aralık 2004'te Hint Okyanusu'ndaki Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısında 9,1 ile 9,3 büyüklüklerindeki deprem yaşanmıştır.
- 8 ile 10 dakika arasında süren bu deprem, ölçülmüş en uzun süre sahip deprem olarak kayıtlara geçmiş ve tüm gezegeni bir santimetre hareket ettirmiştir.
- Depremin ardından okyanusta tsunami oluşmuş ve dev dalgalar Hintistan ve çevre ülkeleri vurmuştur.
- 05:08Japonya Tohoku Depremi
- 11 Mart 2011'de Japonya'nın doğu kıyısı Tohoku'da 9,0 şiddetindeki deprem yaşanmış ve bu deprem Japonya'yı vuran en yüksek deprem olarak kayıtlara geçmiş.
- 6 dakika süren deprem sonrasında bölgede 40 metreye varan tsunami dalgaları meydana gelmiştir.
- 16 bin'e yakın kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 562 kişi kaybolmuş ve 235 milyar dolarlık maddi hasar hesaplanmış.
- Depremin etkisiyle zarar gören Fukuşima nükleer santralindeki patlamayla yayılan radyasyon halen Japonya, Amerika ve Avrupa'nın hava sahasını tehdit ediyor.
- 06:10Spirit Gölü Mega Tsunamisi
- 18 Mayıs 1980'de Amerika'nın Washington eyaletindeki Saint Helens volkanı patlamış ve dağın büyük bir kısmı çökerek toprak kayması meydana getirmiştir.
- Yanardağın kenarındaki Spirit Gölü'ne aniden akan toprak seli 260 metre yüksekliğinde tsunami oluşturmuş.
- Bu devasa dalgalar yüzünden 57 kişi can vermiştir.
- 06:52Endonezya Mega Tsunamisi
- 4 Ocak 2018'de Hint Okyanusu'nda gerçekleşen şiddetli deprem sonrasında Endonezya kıyılarına tsunami dalgaları vurmuştur.
- Deprem sonrasında tsunami uyarısı verilmiş ve kısa sürede ülkenin büyük çoğunluğu yaşanmaz hale getirilmiştir.
- Çekilen görüntüler, tsunami'nin büyük bir doğal afet olduğunu tüm gerçekliğiyle göstermektedir.