Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, deniz kaplumbağalarının tarihi, özellikleri ve günümüzdeki durumu hakkında bilgilendirici bir belgesel formatındadır.
- Video, kaplumbağaların yaklaşık 95 milyon yıldır dünyada yaşadıklarını ve dinozorların yaşadığı devirde deniz ortamına geçiş yaptıklarını anlatarak başlar. Ardından Türkiye sularında yaşayan iki deniz kaplumbağası türü (yeşil kaplumbağa ve caretta caretta) hakkında detaylı bilgiler verilir. Kaplumbağaların üreme alışkanlıkları, doğal düşmanları ve günümüzdeki yok olma tehlikeleri ele alınır. Video, kaplumbağaların manyetik alan okuma yeteneği gibi ilginç özelliklerini de göstererek, bu canlıların evrimsel süreçteki evrimsel gelişimini tartışır.
- 01:35Deniz Kaplumbağalarının Tarihi
- Kaplumbağalar yaklaşık doksanbeş milyon yıldan beri dünyamızda yaşamaktadır ve ataları dinozorların yaşadığı devirde deniz ortamına geçmiş dev kara kaplumbağalarıdır.
- İlk deniz kaplumbağaları bugünkülere pek benzemiyordu, milyonlarca yıl süren değişimlerle ayakları yüzgeç şekline dönüşmüş ve ağır gövdeleri yasılarak daha hafif ve su yaşamına elverişli bir biçim almıştır.
- Dinozorlar ve dev kara kaplumbağaları tamamen yok olmuş, ancak deniz kaplumbağaları yaşamlarını sürdürebilmiş ve yedi değişik türü sıcak ve ılıman okyanuslarda hala yüzmektedir.
- 04:01Deniz Kaplumbağalarının Yaşam Tarzı
- Dişilerin karaya çıkarak yuva yapıp yumurtladıkları kısa devreler dışında bütün hayatlarını suda geçirirler.
- Deniz kaplumbağaları denizi balıklarla, balinalarla, diğer deniz yaratıklarıyla ve bizlerle paylaşırlar.
- Türkiye sularında bu türlerden sadece iki tanesi yaşar.
- 04:41Kaplumbağaların Korunması
- Kaplumbağalar, yeryüzünde nesillerini devam ettirebilen en eski canlı türlerinden biri olarak bilinmektedir ve yaklaşık yüz milyon yıldan beri nesillerini devam ettirebilmektedir.
- Hızla gelişen sanayileşme ve insan aktiviteleri sonucunda hızla kirlenen dünyamızda nesillerini devam ettirebilmek için büyük mücadele vermektedirler.
- 1979 yılında yapılan dünya deniz kaplumbağalarını koruma konferansında, tüm dünya denizlerinde yüz eksi ikiyüz bin ergin Caretta caretta dişisi kaldığı rapor edilmiştir.
- 07:08Yeşil Kaplumbağa
- Kristof Kolomb yeni dünyayı keşfettiği zaman Karayip denizinde milyonlarca deniz kaplumbağası bulunuyordu ve özellikle bir tür deniz kaplumbağasının etinin lezzetli olduğunun farkına vardılar.
- Yeşil kaplumbağa tamamen kahverengi olup boyu bir metreye, ağırlığı ise yüzotuzaltı kilograma kadar ulaşabiliyor ve kıyıya yakın sığ sularda yetişen deniz otlarıyla besleniyordu.
- Yeşil kaplumbağa otla beslenen tek deniz kaplumbağası türüdür ve günümüzde de avlanıp öldürülmekte ve sayıları gün geçtikçe azalmaktadır.
- 08:42Caretta caretta
- Caretta caretta yeşilden biraz daha ufaktır, ağırlığı yüzotuzbeş eksi yüzseksen kilogram arasında değişir ve yengeç ve başka deniz hayvanları ile beslenir.
- Bu kaplumbağa mercan yuvaları ve kayaların yakınında avlanır, büyük ve kalın kafası, geniş ve kısa boynu ile kolayca tanınabilir.
- Diğer deniz kaplumbağaları gibi bu da kara kaplumbağalarının tersine başını kabuğunun içine çekemez ve kabuğu bir zırh gibi olmakla beraber başı ve yüzgeçleri korumasızdır.
- 09:57Kara Kaplumbağası
- Kara kaplumbağası genellikle bataklık ve durgun sularda yaşarlar, derelerde ve su ırmaklarında kısmen tatlı su kaplumbağalarına rastlanır.
- Boyları yirmi eksi otuz cm'yi geçmez ve yuvalarını suyun içindeki yosunluk bölgelerde yaparlar.
- Gündüzleri havanın sıcak olduğu saatlerde çalılık ve serin yerleri tercih ederler.
- 13:03Tatlı Su Kaplumbağaları
- Tatlı su kaplumbağaları durgun sular ve bataklık olan bölgelerde genellikle mevcuttur ve suyun içindeki diğer canlılarla beslenirler.
- Diğer deniz kaplumbağalarına oranla hareketleri ve yürüyüşü daha canlı ve atiktir.
- Karadaki tek düşmanları geçen arabalar ve doğanın içinde gezinen kaplumbağa avcısı ve insanlardır.
- 16:13Kaplumbağaların Yumurtlama Süreci
- Kaplumbağalar hayatlarının büyük bir bölümünü suda geçirirler ve yalnızca yumurtlamak için sahile çıkarlar.
- Yumurtlamaları çok kısa bir süre alır ve genelde bu iş için geceyi tercih ederler.
- Yumurtalarını bırakabilecekleri el değmemiş, bozulmamış, geniş kumlu sahilleri tercih ederler.
- 18:01Deniz Kaplumbağalarının Tehlikeleri
- Dünyanın hızla gelişmesi, sanayileşme ve gelişen turizm faaliyetleri nedeniyle deniz kaplumbağalarının üremeleri için gerekli olan koşullar hızla olumsuz yönde değişmektedir.
- Türkiye'de turizm nedeniyle uygulanan teşvikler ve yapılan yatırımlar neticesinde deniz kaplumbağalarını büyük tehlikeler beklemektedir.
- Sahillerdeki yapılaşmalar kaplumbağaların üremeleri için gerekli olan doğal koşulların bozulmasına sebep olmaktadır.
- 22:53Kaplumbağaların Avlanması
- Çok eskiden beri kıyılarda yaşayanlar ailelerinin beslenmesine katkıda bulunmak için deniz kaplumbağalarını avlamışlardır.
- Yıllar boyunca deniz kaplumbağalarının bol olduğu zamanlarda bu tip avlanmaların kaplumbağa sayısını çok az etkilediği zannediliyordu.
- Kaplumbağa avlamak kazançlı bir iş haline gelmiş, avcılar kaplumbağaları kimi zaman denizde kimi zamanda yumurtlamaya çıktıklarında daha yumurtalarını bırakamadan yüzlercesini yakalamaya başlamışlardır.
- 28:23Kaplumbağaları Koruma Önerileri
- Üreme mevsimi olan Mayıs-Ekim ayları arasında 20:08 saatleri arasında yuvalama kumsalına gitmemek, kumsalda ateş yakmamak ve kumsaldan görülebilen ışıkları perdelemek gerekir.
- Denize veya kumsallara plastik torba, PET şişe, çöp, yemek artığı atmamak, yuvalama kumsalını kazımamak ve yumurtalara dokunmamak önemlidir.
- Kumsallarda araçla dolaşmamak, hayvan sokmamak, yavru deniz kaplumbağalarını elinize almayınız ve taşımayınız, kumsallarda geceleyin eşya bırakmayınız ve kumsaldan iki millik deniz sahası içerisinde sürat motoru kullanmayınız.
- 30:16Kaplumbağaların Yumurtlama ve Kuluçka Süreci
- Koloniler halinde yaşayan bu canlılardan dişileri bir-iki yıl arayla yılda bir kez yumurtlarlar.
- Her yumurtlayışlarında seksen eksi yüz yumurta yapar ve tenis topu büyüklüğündeki yumurtalarını iztuzu kumsalında kırk eksi altmış santimetre derinliğinde açtıkları çukurlara gömerek tekrar denize dönerler.
- Kuluçka dönemi Mayıs-Temmuz ayları arasındaki ellibeş eksi altmış günlük zaman aralığıdır ve ortalama yirmisekizvirgülkırk dereceye kadar sıcaklıkta erkek, otuziki derece sıcaklıkta ise dişilerin Temmuz ayı başlarında yumurtadan çıkmaya başladıkları ve bu olayın Eylül ayına kadar devam ettiği gözlenmiştir.
- 34:39Kaplumbağaların Manyetik Algısı
- Dünyanın çeşitli yerlerinde topraktaki manyetik elementlerin yoğunluğu ve bu yoğunluğun yarattığı dünya yüzeyi ile kesişen açılar farklılık gösterir.
- Manyetik alan okuma özellikle genç Caretta caretta için çok büyük önem taşımaktadır.
- Kuzey Carolina Üniversitesi yaptıkları deneyle kaplumbağaların bu dönencede kalmak için kendi manyetik ölçümlerini kullandıklarını ortaya koymuşlardır.