Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye'nin altıncı büyük doğal tatlı su gölü olan Çıldır Gölü hakkında detaylı bilgiler sunan bir belgesel formatındadır.
- Video, Çıldır Gölü'nün coğrafi konumu, oluşumu, fiziksel özellikleri ve ekosistemi hakkında kapsamlı bilgiler vermektedir. Gölün 65 milyon yıl önce volkanik bir setle oluştuğu, 123 km² yüzölçümüne sahip olduğu, 1200 hektometreküp su hacmine sahip olduğu ve 12 yıldır kendini yenilediği anlatılmaktadır. Ayrıca gölün balık türleri, kuş yaşamı, çevresindeki yerleşim yerleri ve turistik önemi de detaylı olarak açıklanmaktadır.
- 00:03Çıldır Gölü'nün Coğrafi Özellikleri
- Çıldır Gölü, Türkiye'nin en büyük altıncı doğal tatlı su gölü olup Doğu Anadolu Bölgesi'nde Ardahan ile Kars sınırları içindedir.
- 65 milyon yıl önce Akbaba Dağı volkanizmasından kaynaklanan lav akıntısı ve Kısırdağı'ndan gelen moloz birikintisinin birleşmesiyle doğal bir set meydana gelmiştir.
- Gölün kuzeyindeki Çıldır Ovası'ndan ayıran set 12 kilometre uzunluğunda, 2 kilometre genişliğinde olup göle nazaran yüksekliği 200 metredir.
- 00:56Gölün Fiziksel Özellikleri
- Gölü batıdan 3197 metrelik Kısır Dağı, doğudan 3400 metrelik Akbaba Dağı çevreler.
- Ters bir üçgen şeklindeki gölün kuzey-güney uzunluğu 18 kilometre, doğu-batı yönündeki en geniş yeri ise 16 kilometredir.
- Rakımı 1960 metre olan gölün yüzölçümü 123 kilometre karedir; bunun 78 kilometre karesi Ardahan'da, 45 kilometre karesi Kars'tadır.
- 01:26Gölün Su Özellikleri ve Beslenmesi
- Ortalama 9,5 metre derinliğindeki Çıldır Gölü, 1200 hektometreküp su hacmine sahiptir.
- 471 kilometrekarelik havzasında kar suları ve 13 küçük dere ile beslenen göl, fazla sularını güneyden Telek Çayı ve Arpaçay vasıtasıyla Aras Nehri'ne gönderir.
- Gölün kendini yenileme süresi 12 yıldır ve her saniye 3 metreküp su girerken, aynı miktarda su kısmen buharlaşma ve yer altına sızma büyük oranda Telek Çayı ile gölden ayrılır.
- 02:12Gölün Adaları ve Balıkları
- Kıyılarının uzunluğu 70 kilometre olsa da göldeki 5 büyük 12 ada ile birlikte bu uzunluk 76 km'ye çıkar; en büyük ada gölün doğusundaki 42 hektarlık Akçakale Adası'dır.
- Göldeki yerli balık türleri sarı sazan, kefal, karabalık ve alabalıktır.
- Örgütlü bir avcılık faaliyetinin olmaması ve göle sonradan getirilen kerevit, gümüşü, havuz balığı gibi türler son 30 yılda yerli balık stoklarının önemli miktarda azalmasına sebep olmuştur.
- 02:45Gölün Avcılık ve Hayvancılık Özellikleri
- Yılda avlanan 700 ton balığın yanında göl özellikle buz altı balık avcılığı ile ünlüdür; her yıl Aralık ve Nisan ayları arasında donarak 40 cm buz tabakası ile kaplanan gölde açılan deliklerden sınırlı miktarda da olsa balık avlanabilir.
- Yaz yağışlarına bağlı olarak havzada uzun boylu çayırların yetişmesi, göl çevresinde mera hayvancılığının gelişmesine olanak tanımıştır.
- Havzasında yaşayan 86 kuş türü için göldeki adalar önemli bir yaşam ortamı sunar; kadife ördek, dikkuyruk, ak pelikan, tepeli pelikan, angıt ve Van Gölü martısı en önemli kuş türleridir.
- 03:26Gölün Nüfusu ve Turizmi
- Çevresinde yoğun bir nüfus olmayan Çıldır Gölü, en büyüğü 800 nüfuslu Doğru Yol olan yaklaşık 10 köy tarafından çevrilidir; 200 kişilik nüfusu ile Akçakale Köyü göl kıyısındaki önemli yerleşim yerlerinden biridir.
- Gürcü dilinde "Gölgeler Gölü" olarak da bilinen Çıldır Gölü, her mevsim giderek daha fazla turist çeken bir merkez haline gelmiştir.
- Yaz aylarında plajları, kış aylarında atlı kızak faaliyeti, buz balıkçılığı, buz pateni başta olmak üzere diğer çeşitli sportif faaliyetleri ile bilinirliğini ülke sınırları dışına çıkarmıştır.