Buradasın
Beyin Bilimi ve Dijital Teknolojinin Etkileri Üzerine Bilgilendirici Program
youtube.com/watch?v=IqXWnmzxKREYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programı formatında olup, sunucu ve çeşitli beyin bilim uzmanları (Sinan Canan, Sultan Tarlacı, nörokoantoloji biliminin "babası" olarak tanıtılan bir bilim insanı) ile çocukların katılımıyla gerçekleşen bir sohbet programıdır.
- Program, beyin bilimi, nörokoantoloji ve dijital teknolojinin beyin üzerindeki etkileri üzerine kapsamlı bir inceleme sunmaktadır. İlk bölümde "En Beyin" projesi ve "Beyin Kampı" hakkında bilgi verilirken, sonraki bölümlerde beyin yapısı, zeka kavramı, kadın-erkek beyin farklılıkları ve dijital teknolojinin beyin üzerindeki etkileri ele alınmaktadır.
- Programda ayrıca robotik, müzik, animasyon gibi çeşitli atölyelerin çocuklara sunulduğu "Beyin Kampı" deneyimleri, sağ-sol beyin işlevleri, psikik yetenekler ve teknolojinin hem olumlu hem de olumsuz etkileri gibi konular da tartışılmaktadır. Programın sonunda, dijital medya bağımlılığı ve sosyal medyanın etkileri üzerine bilgiler verilmekte, meditasyon teknikleri ve günlük pratikler önerilmektedir.
- 00:05Programın Açılışı
- Sunucu, programın başında Yaşar'ın "Acıtmıyor Sevdan" şarkısını kullandığını belirtiyor.
- Programın konusu sağlıklı bir beyin ve mantıklı kararlar verme becerisi üzerine olacak.
- Beyni doğru kullanmanın tehlikelerden korunma, hayatın güzelleştirilmesi ve sorunların çözülmesi açısından önem taşıdığını vurguluyor.
- 00:53Konukların Tanıtımı
- Programa sinirbilimciler Sinan Canan ve Sultan Tarlacı davet edilmiş.
- İki küçük konuk da programda yer alıyor: Senna ve Kerem.
- Sunucu, konukların yazıları, kitapları ve televizyon programları üzerinden tanınmış olduklarını belirtiyor.
- 01:27Hem Beyin Projesi
- Sinan Bey, "Hem Beyin" adında Türkiye'ye beyni anlatmak ve farkındalık oluşturmak amacıyla başlatılan bir projenin varlığını açıklıyor.
- Amerika Birleşik Devletleri başkanı tarafından ilan edilen "Beyin İnisiyatifi" benzeri bir girişim olduğunu belirtiyor.
- Üç yıldır 200'den fazla konferans vererek Türkiye'nin her yerini ziyaret ettiğini ve başlangıçta üniversiteleri, sonra kamu kuruluşları ve bankaları da hedef aldıklarını söylüyor.
- 03:47Beyin Hakkında Bilgiler
- "Beynimizin sadece %10'ünü kullanıyoruz" şeklindeki iddiada yer olmadığı, bu inanç 1800'lerden kalma bir yanlışlık olduğu belirtiliyor.
- Uyku sırasında beynin dinlenmediği, REM dönemi normal uyanıklığa yakın seviyede aktif çalıştığı açıklanıyor.
- Beyin konusunda hala çok sayıda keşfedilmemiş ve bilinmeyen alanlar olduğu, zihinsel performans gösteren insanların gerçekleştirdiği muhteşem işler örnek olarak veriliyor.
- 05:10Zeka Geliştirilme
- Zeka geliştirilebilir bir özellik olduğu, insanın biyolojik varlığının dışındaki gelişebilir bir potansiyele sahip olduğu belirtiliyor.
- Beynin sürekli değiştiği, mikro yapısının tekrar yıkılıp kurulduğu, doğru beslendiğinde kapasitesinde inanılmaz artışlar ve gelişimlerin başladığı açıklanıyor.
- Toplumun ortalama IQ düzeyinin on yılda bir üç puan arttığı, hiçbir şey yapmasak da geliştiği, görsel uyaranlar ve bilgi kaynaklarının artmasıyla ilgili istatistikler veriliyor.
- 07:09Zeka Gelişiminde Önemli Faktörler
- Zekanın geliştirilmesinin anne karnında başladığı, anne beslenmesinin ve mutluluk hormonlarının doğrudan çocuğa yansıdığı belirtiliyor.
- Gebelik sırasında alkol ve sigara kullanımı zihinsel gelişimde düşüklük yaratabileceği vurgulanıyor.
- Doğumdan sonra ilk üç yaşın beynin gelişimi açısından kritik olduğu, beynindeki sinir hücresi sayısının erişkinlerden daha fazla olduğu açıklanıyor.
- 08:21Beyin Kampı
- Sinan Bey ve Sultan Bey'in çocuklara yönelik bir beyin kampı düzenledikleri belirtiliyor.
- Kampın beş gün süreyle düzenlendiği ve çocukların beyin gelişimi için çeşitli aktivitelerle işlendiği açıklanıyor.
- Kampın 84 çocuk kapasitesi olduğu, yaş aralıklarının 8-14 arasında olduğu ve ilk kamp olması nedeniyle ilginin yoğun olduğu belirtiliyor.
- 09:51Beyin Kampı'nın Amacı
- Konuşmacı, beş günlüğüne katılanlara teşekkür ederek beyin kampı'nın neden yapıldığını açıklıyor.
- 8-10 ve 10-14 yaş arası çocukların beyinlerinin çok hızlı öğrenme ve önemli yollar oluşturduğu belirtiliyor.
- Kampın amacı teorik beyin bilgisini uygulamaya dönüştürmek ve çocukların doğuştan gelen güçlü yönlerini keşfetmek.
- 11:15Kampın İçeriği ve Atölyeler
- Kampda on farklı atölye oluşturulmuş ve çocukların zayıf yönlerine değil, güçlü yönlerine odaklanılmış.
- Çocuklar yüzme, robotik, müzik, animasyon gibi çeşitli atölyelerde aktiviteler yapmışlar.
- Robotik atölyede tasarım düşüncesi öğretilmiş, çocuklar robota komutlar vererek programlama yapmışlar.
- 15:12Derin Dinleme ve Tabiatla Bağlantı
- Kamp, Türkiye Üstün Zekalılar ve Dahi Çocuklar Vakfı ile Buğday Derneği'nin işbirliğiyle düzenlenmiştir.
- Bugünün çocuklarında en önemli problem olarak doğadan kopma görülmekte ve bu bağın tekrar sağlanması amaçlanmaktadır.
- Derin dinleme ve tabiat gözlemleme atölyelerinde çocuklar doğal yeteneklerini hatırlamaya çalışmışlar.
- 16:41Kampın Diğer Atölyeleri ve Gelecek Planları
- Kampda tabiatı okuma, böceklerle tanışma, derin dinleme, yüzme öğretme gibi çeşitli atölyeler bulunmuştur.
- Fiba nocci, animasyon yapım, problem çocuk rıfkı gibi diğer atölyeler de yapılmıştır.
- Kampın gelecekte devam edeceği ve bilgilerin emre.com.tr adresinden alınabileceği belirtilmiştir.
- 19:08Beyin ve Kuantum Fiziği
- Beyinle ilgili fizyolojik çalışma süreçleri, hafıza, bilinç, karar verme ve duyguların nasıl hissedildiği tam olarak bilinmemektedir.
- Nörokuantoloji, beyindeki süreçlerin ve deneyimlerin kuantum fiziğinden kaynaklanabileceğini anlatmaya çalışan yeni bir bilim dalıdır.
- Nörokuantoloji 2003'te ortaya çıkmış olup, 14 yıldır uluslararası indekslerde yayın yapmaktadır.
- 20:36Pişik Yetenekleri ve Beyin
- Pişik, insanların sezgilerinin problemleri çözmede nasıl işe yaradığı konusunda bir kitaptır ve 2009 yılında gerçekleşen bir cinayetin katilini bulma hikayesini anlatmaktadır.
- Pişik yeteneklerine sahip insanların beyinlerinde, özellikle sağ arka tarafta anormal aktiviteler gözlemlenmektedir.
- Pişik yetenekleri beynin sağ yarı küresi ile ilişkilidir ve bu bölge yaratıcılık ve sezgileri öne çıkarmaktadır.
- 22:04Psikopatların Beyin Yapısı
- Psikopatların beyinlerinde ön tarafın çalışması azdır ve bu durum doğuştan gelmektedir.
- Beynin ön bölgesi 3-5 yaş ve sonraki yaklaşık 15-20 yıl içinde olgunlaşır, tam olarak 18-20 yaş civarında beynin olgunlaşma yaşı gelir.
- Psikopatların beyin yapısı eğitilerek kontrol altına alınabilir, ancak beyin ön kısmı ahlaksal değerler ve vicdanı sağladığı için zayıf çalışması bazı işlerde başarılı olmayı sağlayabilir.
- 23:20Beynin Ön Bölgesi ve Kişilik
- Beynin ön bölgesi sosyalizasyon, irade ve karar verme mekanizmalarının oluştuğu yerdir.
- Bu bölge bozulduğunda anormal davranışlar ortaya çıkabilir, örneğin 15 Temmuz'da yaşanan olaylarda kontrol dışı davranışlar bu bölgenin düzgün çalışmadığından kaynaklanabilir.
- Kişilik ve irade 18-20 yaşına kadar olgunlaşır, bu yaşın ardından karakter ve huy oturmuş olur ve değiştirilmesi zorlaşır.
- 24:43Psikopatlık ve Genetik Faktörler
- Psikopat beynine sahip olmak mutlaka suç işlemek anlamına gelmez, normal hayat süren insanlar da vardır.
- Amerika'da yapılan çalışmalar göstermektedir ki cinayet işlemenin genetik bir eğilimi vardır ve bu genlere sahip olanlar suç işleme riski daha yüksektir.
- Erkekler kadınlara göre 882 kat daha fazla suç işler, ancak bu tüm erkeklerin psikopat olduğunu göstermez; erkeklik hormonunun atak yapma özelliği suça meyilli olabilir.
- 26:16Kadın ve Erkek Beyni Arasındaki Farklar
- Kadın ve erkek beyinleri yapısal olarak büyük farka sahip değildir, ancak anne karnından gelen cinsiyete bağlı hormonal etkileşimler nedeniyle kelebek etkisi kadar küçük bir fark vardır.
- Testosteron hormonu etkisiyle erkek bebekler anne karnında daha fazla maruz kalır ve doğduklarında genellikle erkek beynine, kız bebekler ise dişi beynine sahip olurlar.
- Erkeklerde beynin sol tarafı biraz daha zayıf doğar ve bu hormonal farklar bilinçli kararlar, üç boyutlu uzay algılama ve risk alma gibi davranışsal farklılıklara sebep olur.
- 27:48Cinsiyet Bazlı Davranışsal Farklar
- Kadınlar adres tarif ederken lokasyonlar üzerine (mağaza, cami gibi) odaklanırken, erkekler genellikle mesafe ve harita gibi tarifler kullanır, bu da beyinde farklı kodlanan dünya algılama sisteminin sonucudur.
- Erkek ve dişi biyolojik alemde birbirini tamamlamak üzere oluşmuştur; her biri tek başına zafiyetleri ve güçlü yanları vardır.
- Kadın beyinleri erkeklerden genellikle 100 gr daha hafif olsa da, kadınların vücut yapıları daha küçük olduğu için beden başına düşen beyin oranı daha fazladır.
- 30:26Cinsiyet Belirleyici Fiziksel Özellikler
- Parmak boğulları ile ilgili deneylerde, yüzük parmağı işaret parmağından uzunsa erkek beyni, eşit veya daha kısaysa dişi beyinli olduğu görülür.
- Bu parmak ölçümü sadece doğuştan gelen bir yatkınlığı gösterir ve biraz daha erkek beyni özelliklerine yatkın olabileceğinizi belirtir.
- Erkek ve dişi beyni olmak yerine, dişi beynli erkekler ve erkek beynli dişiler vardır; herkesin beyni kendine hasdır.
- 32:13Zeka ve Gelişim
- Eğitimdeki zeka tanımı, IQ testleri gibi işlem yapabilme, hafızada tutabilme ve birim zamanda iş yürütebilme gibi nitelikleri ölçer, ancak bu nitelikleri bilgisayarlar daha iyi yapabilir.
- İnsanın zihinsel dünyası çok zengin ve farklı modüllere sahiptir; her beyinde bu modüller birbirine göre farklı şekillerde işler.
- Her insan doğuştan biyolojik bagajla gelir, aile yapısı içerisinde büyür ve beyin sürekli şekillenir; bu da her birinin sekiz milyarda bir olması anlamına gelir.
- 33:52Zeka Testleri ve Kritik Düşünme
- IQ testleri zekanın sadece bir kısmını ölçer; 90 ile 110 arasında normal zeka, 130 ve üzerinde üstün zeka grubuna geçilir.
- Üstün zekalılar toplum için ve kendileri için sorun oluşturabilir, genellikle toplumla uyum içerisinde olmayan ve sıkıntı yaşayanlardır.
- Bilim dünyasına ve kurumların yöneticilerine bakıldığında, yüksek IQ'nın değil kritik düşünme yöntemlerinin insanlara öğretilemesi gerektiği görülür.
- 34:23Rutin Hayat ve Beyin
- Hayatımızda sabah kalkıp işe gitmek, aynı işi yapmak ve akşam eve dönüp yemek yemek gibi bir hayat senaryosu oluşturuyoruz.
- Beyin, her gün yaptığımız işleri rutine bağlayarak bilincimizi daha yeni işlerde ve problem çözme için kullanabilir hale getiriyor.
- Rutin davranışlar bir süre sonra sönümlenir ve duygular ortadan kalkar, bu nedenle insan beyni sürprizleri seviyor ve bilinçli farkındalıkla onun üstesinden gelmek gerekiyor.
- 37:16Sağ Beyin ve Sol Beyin
- Toplumda ihtiyaç olan sağ beyinli insanlar, sanatsal faaliyetler, müzik, müzik ve bütüncül davranışlarla ilgilidir.
- Sol beyin "ben ve öteki" ayrımı yapar, dini, ideolojik ve siyasi olarak ötekiyi ayırmakta kullanılır.
- Gerçek insan performansı sağ ve sol beyinin orkestrasyon halinde çalışmasıyla olur; sol beyin otomatik tanımlamaları yaparken, sağ beyin duygusal sistemleri okumak ve sezgileri kullanmak için gerekli.
- 39:21Eğitim ve Sanat
- Müzik dinlerken, güzel bir film seyredip, şiir okurken kendimizi mutlu hissediyoruz çünkü bunlar sağ beyini çalıştırıyor.
- Şiir okuyan, müzik çalan veya sanat yapan bir insanın terörist olma olasılığı çok düşüktür.
- Eğitim sistemi sol beyinle alakalı olmasına rağmen, müzik ve beyin atölyelerinde beyin anlatımıyla müzik çalma birlikte kullanılıyor.
- 40:26Telepati ve Dijital Teknoloji
- Telepati kelimesi artık kullanılmıyor, bunun yerine "zihin-zihin bağlantısı" deniyor.
- İnsan beyni karşıdaki insanın beynine bir dereceye kadar ulaşabiliyor, özellikle sağ beyni ve sezgileri güçlü olan kişilerde daha baskın çıkıyor.
- Dijital teknolojiye beynimiz hazır değil, sosyal medyadaki ilişkileri gerçek sanıyor ve beğen tuşuna tıkladığımızda beynimizde çikolata yemiş gibi maddeler salgılanıyor.
- 43:00Teknolojinin Avantajları ve Zararları
- Doğru kullanıldığında teknolojinin müthiş avantajları vardır, örneğin bilgisayar oyunları çok oynayan cerrahlar daha az hata yapar çünkü el kesinlikleri ve dikkatleri artar.
- Zamanımızın büyük bir çoğunluğunu dijital veri sağanın karşısında geçirirsek, beyin herhangi bir şey depolamamak üzere bir yaşam moduna geçer ve "Google etkisi" olarak adlandırılan durum ortaya çıkar.
- İnsan zihninin bilgisayardan en önemli farkı, verilerden öykü, sonuç ve tema çıkarabilmesidir, ancak bu yetenek gittikçe azalmaktadır.
- 44:05Teknolojinin İletişim Üzerindeki Etkisi
- Teknoloji iletişim yeteneğimizi, özellikle sağ beyinle alakalı iletişimi azaltmaktadır.
- Tabletler gibi cihazlar sayesinde binlerce kitabı taşıyabilmek gibi avantajlar vardır.
- Oyunların tümünün zararlı olmadığı, özellikle 3 boyutlu oyunların uzaysal algılamayı geliştirip cerrahi becerisine katkı sağladığı ve çocukların yaratıcı düşüncesini tetikleyip geliştirdiği belirtilmektedir.
- 44:44Medya ve şiddete karşı koruma
- Oyunlarda şiddet unsuru çok fazla ve beynimizi etkiliyor, tekrar eden şeylere alışkın olmamak için dikkatli olmak gerekiyor.
- Beğenilme isteği, beyinde çikolata yemek gibi keyif veren bölgeleri aktive ediyor ve sosyal medyada bu beklenti insanları bağımlı hale getiriyor.
- Çocuklara ölüm fikrini öğretmek önemlidir çünkü şehir yaşamında ölüm fikrinden kopmuş durumdayız ve ölüm bize sürpriz gibi geliyor.
- 46:16Dijital medya etkileri ve çözüm önerileri
- Haberler çocukların üzerinde travma yaratabilir ve dijital medyanın insanlara ulaşımı konusunu ciddi ciddi kurumsal olarak ele almak gerekiyor.
- Üstten kontrolle bu sorun çözülemeyecek, ancak insanlara teknolojik serbestliğin yollarını anlatmak gerekiyor.
- Genç beyinlerde sosyal medya bağımlılığı tehlikeli olabilir ve farkındalık oluşturarak bu soruna çözüm getirmek mümkün.
- 49:00Unutkanlık ve beyin
- Unutkanlık beynin yorgunluğunu doğrudan göstermez, ancak günlük yaşamda duygusal yükleri unutmak gerekiyor.
- Doğal süreç olarak bir süre sonra acıların şiddetinin azalması ve normal yaşama dönmeniz gerekir.
- Genç kadın unutkanlığı, doğumdan sonra hormonların çekinmesi ve dikkati sürekli başka şeylerden alması nedeniyle ortaya çıkabilir.
- 50:41Anda kalmak ve meditasyon
- Beynimiz sürekli geriye veya ileriye dönük düşüncelerle meşgul olduğundan anda kalmak zorlaşır.
- Kadınların amigdal çekirdeği daha büyük olduğu için kaygı ve endişe daha yüksek seviyede olur.
- Meditasyon, kendini izlemek ve kendini monitörlü olmak için nefes dinlemek gibi egzersizler yapılabilir, ancak bunlar kolay değil ve her gün pratik edilmesi gerekir.