Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sağlık Olsun" programında sunucu, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı Başkanı ve Algoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mahmut Durmuş ile algoloji konusunu ele alıyor.
- Röportajda algolojinin tarihsel gelişimi, anesteziyolojinin bir alt dalı olarak nasıl oluştuğu ve Türkiye'deki gelişimi anlatılıyor. Prof. Dr. Durmuş, algolojinin tedavi ettiği hasta gruplarını (migren, eklem ağrıları, posteptik nevralji, bel-boyun ağrıları, kas ağrıları, yüz ağrıları, disk ağrıları, kanser ağrıları) ve tedavi yöntemlerini (medikal tedavi, girişimsel yöntemler, sinir blokajları, radyofrekans uygulamaları, pompa sistemleri) detaylı şekilde açıklıyor.
- Ayrıca kronik ve akut ağrı arasındaki farklar, ağrı mekanizmaları, radyofrekans ve lazer gibi girişimsel tedavi yöntemleri ve poliklinikte en çok karşılaşılan ağrı türleri hakkında bilgiler verilmektedir. Algolojinin Türkiye'de 2010-2011 yıllarından sonra yan dal uzmanlığı olarak kabul edildiği ve anestezi uzmanlarının yanı sıra fizik tedavi ve nöroloji uzmanlarının da bu alana girebildiği belirtilmektedir.
- Algoloji Biliminin Tanıtımı
- Doktor Yakıncı ile Sağlık Olsun programında algoloji (ağrı bilimi) konusu ele alınıyor.
- Konuk, İnonu Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mahmut Durmuş.
- Algoloji, anestezi bölümünün bir alt dalı olarak tanımlanıyor.
- 00:49Algoloji Biliminin Tarihsel Gelişimi
- Ağrı, insanlığın başlangıcından beri karşı karşıya kaldığı ciddi bir klinik durum olarak tanımlanıyor.
- Tarih boyunca ağrının dışarıdan bir takım güçlerin vücudu istilası olarak algılanması gibi farklı yaklaşımlar yapılmış.
- İbn-i Sina ve Descartes'in çalışmaları neticesinde ağrı periferik hasar sonucu oluştuğu ve bu hasarın santral sinir sistemine taşındığı düşünülmeye başlandı.
- 02:55Algoloji Biliminin Doğuşu
- Modern anlamda algoloji biliminin oluşumu İkinci Dünya Savaşı sonrası Bonica'nın savaş mağdurları üzerindeki çalışmalarından sonra gerçekleşti.
- 1979'larda Türkiye'de algoloji bilimine ilgi oluştu ve 1982 yılında İstanbul Üniversitesi'nde ilk algoloji bilim dalı kuruldu.
- 1997 yılında İnonu Üniversitesi'nde de algoloji bilim dalı kuruldu ve 2012 yılında aktif çalışmalarına başladı.
- 04:38Algoloji Bilim Dalının Hasta Grubu
- Algoloji bilim dalı, migren ağrıları, bozuk eklemler, posterpetik nevralji, bel-boyun ağrıları, kas ağrıları ve yüz ağrıları gibi çeşitli ağrı durumlarını tedavi ediyor.
- Priformis sendromu gibi doğru tanı konulmazsa ciddi şekilde hastaları travmatize eden durumlar da algoloji alanında ele alınıyor.
- 06:11Algoloji Tedavisi Yöntemleri
- İlk olarak ilaç tedavisi öncelik veriliyor, ancak opioid analjezikler, adjuvan analjezikler gibi klasik ilaçlar dışında antidepresan ilaçlar da kullanılıyor.
- Lokal anestezikler hem oral yolla hem de enjekte edilerek kullanılıyor.
- İlaçlarla kontrol edilemeyen ağrı durumlarında sinirlere yönelik girişimsel yöntemler uygulanıyor.
- 09:10Özel Tedavi Yaklaşımları
- Kanser ağrılarında medikal tedavi sonuna kadar zorlandıktan sonra pompa sistemleri ve ince hortumlar yerleştirilerek ağrı kontrolü sağlanıyor.
- Zona sonrası posterpetik nevralji gibi durumlarda bölgeyi etkileyen sinirler bloke ediliyor.
- Kalıcı ağrılarda medulla spinalis bölgesine elektrik akımı vererek ağrı kontrolü sağlanıyor.
- 10:51Başarı Oranları ve Alternatif Yöntemler
- İnonu Üniversitesi'ndeki algoloji anabilim dalı, ilk kurulanlardan biri olup yüksek bir tecrübe sahibi.
- Hastaların yaklaşık %80'inde ağrı kontrolü sağlanabiliyor, özellikle yaşlı hastalarda bel bölgesinden kaynaklanan ağrılar çok kompleks olabiliyor.
- Akupunktur, 2000'li yıllardan sonra ABD'de gündemine giren bir alternatif tedavi yöntemi olmasına rağmen, algoloji alanında ciddi bir şekilde kullanılmıyor.
- 12:33Akut ve Kronik Ağrı Arasındaki Farklar
- Akut ağrı bir semptomdur ve kişiyi korumaya yönelik bir durumdur; örneğin apandisit, kolun kırılması gibi durumlarda ağrı ortaya çıkar.
- Akut ağrı vücutta tansiyonu yükseltir, göz bebeklerini büyütür ve kalp atışlarını artırır, ancak ağrı ortadan kalktıktan sonra bu durumlar geri döner.
- Kronik ağrı ise omurilikte ve beynimizde ciddi değişikliklere sebep olan klinik bir durumdur; nabzı artırmaz, tansiyonu yükselmez ama kişiyi huzursuz eder.
- 14:14Kronik Ağrının Etkileri
- Kronik ağrıda iş başarısı azalır, hareketsizlik durumunda atrofi (güçsüzlük) gelişir, duruş bozulur ve uyku bozuklukları başlar.
- Uyku bozukluğu strese sebep olur, stres uyku bozukluğunu artırır ve bu da ağrıları artırmaya devam eder.
- Kronik ağrıda hem medulla spinalis düzeyinde hem beyin düzeyinde farklı mekanizmalar devreye girer, eskiden ağrı oluşturmayan durumlar artık ağrı oluşturmaya başlar.
- 16:50Algoloji Bilim Dalı
- Algoloji, anestezi algoloji olarak bilinen bir bilim dalıdır ve 2010-2011 yıllarından sonra anestezi algolojiye yan dal uzmanı kabul edilir hale gelmiştir.
- Algoloji uzmanlığı için anestezi, fizik tedavi ve nöroloji uzmanları başvurabilir, üç bilim dalında rotasyon şeklinde iki yıl çalışarak algoloji uzmanı olurlar.
- Türkiye'de yaklaşık 200 algoloji uzmanı bulunmakta, öğretim üyesi düzeyinde 50-60 kişi var ve aktif olarak çalışılan kliniklerde 8-10 kişi bulunuyor.
- 19:30Ağrı Problemi ve Tedavi Yöntemleri
- Ağrı, tıbbın en önemli belirtisi ve insanların en önemli şikayeti olup, İspanya'da yapılan bir ankette son altı ayda ağrı çekenlerin yüzdesi %78 olarak belirlenmiştir.
- Hollanda'da boyun ağrısından yıllık olarak 600 milyon euro harcanmakta, bu ciddi bir maliyet, iş kaybı ve sağlık problemidir.
- Çocuklarda da kronik ağrı gelişebilir ve bu durumlarda ilaçlar ve girişimlerle tedavi edilebilir; örneğin 16 yaşındaki bir hastaya spinal kord simülatörü takılmıştır.
- 21:31Tedavi Yöntemleri ve Ağrı Şikayetleri
- Algolojide radyofrekans cihazı ve lazer gibi yöntemler kullanılmaktadır; radyofrekans cihazı radyo dalgalarıyla çalışan bir sistemdir ve sadece istenen sinirleri bloke ederek minimal zarar vererek ağrıları ortadan kaldırır.
- Poliklinik düzeyinde en çok kanser ağrıları, bel ağrıları, kas ağrıları ve yüz ağrıları görülürken, toplumu rahatsız eden ağrıların başında baş ağrıları vardır.
- Baş ağrılarında zaman zaman oksipital sinirlerinin bloke edilmesi veya boyun düzeyinde tedaviler uygulanabilir.