Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Albert Einstein'ın ölümü ve beyninin incelenmesi hakkında bilimsel bir anlatım sunan eğitici bir içeriktir. Patolog Thomas Harvey'in Einstein'ın beynini gizlice kesip incelemesi ve bu beynin Einstein'ın zekasını neden yaptığı sorusu ele alınmaktadır.
- Video, Einstein'ın 1955'teki ölümü, beyninin fiziksel özellikleri ve beyin yapısındaki farklılıkları detaylı şekilde incelemektedir. Einstein'ın beyninin ortalamadan küçük olduğu, sağ frontal lobda ekstra bir girus olduğu, el motor tokmağı bölgesinde büyük bir kıvrım olduğu ve sol beyindeki Brodman bölgesindeki nöron sayısının az olduğu gibi bulgular gösterilmektedir.
- Videoda ayrıca Einstein'ın beyin anatomisindeki farklılıkların doğuştan mı geldiğine yoksa deneyimlerin etkisiyle mi geliştiği tartışılmakta ve nöroplastisite kavramı açıklanmaktadır. Einstein'ın görelilik teorilerini geliştirirken estetik algısının rolü ve deha oluşumunun sadece doğuştan gelen yeteneklere değil, çalışma, azim ve çevre faktörlerine de bağlı olduğu vurgulanmaktadır.
- Albert Einstein'ın Son Günleri
- 17 Nisan 1955'te Albert Einstein göğüs ağrısı nedeniyle hastaneye kaldırıldı ve abdominal aort anevrizması geçiriyordu.
- Einstein, sekiz sene önce de aynı nedenle ameliyat edilmiş olup, "Ne zaman istersem o zaman öleceğim, ömrü yapay olarak uzatmanın tadı yok" diyerek ameliyatı reddetti.
- Einstein ertesi günün erken saatlerinde Princeton'daki Plainsboro Hastanesi'nde hayata gözlerini yumdu.
- 01:06Einstein'ın Otopsisi ve Beyni
- Otopsiyi yapan patolog Thomas Harvey, Einstein'ın ailesinin izni olmadan beynini kesip vücudundan çıkardı ve yüzde on formalin enjekte ederek dondurdu.
- Harvey, Einstein'ın beynini inceleyerek onu bu kadar zeki yapan şeyi keşfetmek istiyordu, ancak Einstein vasiyetinde vücudunun yakılmasını ve küllerinin gizlice saçılmasını istemişti.
- Harvey ayrıca Einstein'ın gözlerini de çıkarmış ve göz doktoru Henry Abraham'a hediye etmişti.
- 03:39Einstein'ın Okul Hayatı
- Einstein ile ilgili en yaygın mit, böylesine zeki olmasına rağmen okuldaki notlarının kötü olduğu iddiası, ancak bu doğru değildir.
- Einstein'ın 30 Eylül 1896 tarihli lise son sınıfta aldığı karne gösteriyor ki, cebir, geometri, fizik ve tarih gibi derslerden en yüksek not olan altı, kimya, doğa tarihi ve Alman dili ve edebiyatından beş, çizim ve coğrafyadan dört, en düşük notu ise Fransız dili ve edebiyatından aldığı üçtü.
- Einstein'ın annesi, Einstein'ın okul hayatı boyunca başarılı bir öğrenci olduğunu, karnelerinin harika olduğunu belirtmiştir.
- 05:53Einstein'ın Okul Hayatının Yanıltıcı Yanları
- Einstein'ın notlarının kötü olduğu iddiasının bir nedeni, okulların militaristik tonu ve sistematik eğitim anlayışından nefret etmesi olabilir.
- Einstein'ın notlarının kötü olduğu iddiasının başka bir nedeni, İsviçre'de kullanılan not sistemiydi; Einstein Almanya'da okulunu bitirdiğinde en yüksek not altı, en düşük not birken, İsviçre'de bu sistem tersiydi.
- Einstein'ın okuldaki son senesinde (1896) İsviçre'deki lisede not sistemi değiştirilmiş, altı en yüksek not, bir en düşük not olarak kullanılmaya başlanmıştı.
- 07:34Einstein'ın Beyni ve Bilimsel Araştırmalar
- Einstein'ın beyini inceleyerek dehasının beynindeki bir özelliğe bağlı olup olmadığı sorgulanmıştır.
- Thomas Harvey, Einstein'ın beynini çıkardıktan sonra onlarca farklı fotoğrafını çekti ve her biri kabaca on santimetre küpten oluşan 240 parçaya böldü.
- Harvey ve akıl hocası Harry Zimmerman, sinirbilim ve beyin konusunda uzman olmadığı için Einstein'ın beynindeki sırları aydınlatacak donanımdan yoksundu ve Hans'a verdiği bir yıl içinde yayın yapacağı sözünü tutamadı.
- 09:23Harvey'nin Sonrası
- Hastanesi'nin başhekimi, Harvey'nin etik kuralları çiğnediği gerekçesiyle onu istifaya zorladı ve New Jersey'de uzun süre iş bulamayan Harvey, Einstein'ın beynini barındıran iki büyük kavanozu ile birlikte orta batı Amerika'ya göç etti.
- Harvey oldukça egzantrik ve hayalperest olarak tanımlanan biriydi ve hiçbir akademisyen onu ciddiye almıyordu.
- Einstein'ın ölümünden sonraki otuz sene boyunca kimseyi Einstein'ın beynini incelemeye ikna edemedi ve Amerika'yı boydan boya geçerek Einstein'ın Kaliforniya'da yaşayan torununa beyni vermek istedi ancak torunu beyni almayı reddetti.
- 10:13Einstein'ın Beyni ve Araştırmalar
- Einstein'ın beyni uzun bir macera yaşadıktan sonra nihayet başladığı yere geri döndü ve kavanozları patoloğa teslim edildi.
- Einstein'ın beynine ilgi 1999 yılında, onun ölümünden 44 sene sonra ilk araştırma yayınlandıktan sonra başladı.
- Einstein'ın beyni ortalamadan büyük değil, tam tersine epey küçük; ortalama bir erkeğin 1400 gram civarında olmalı iken Einstein'ınki sadece 1234 gramdı.
- 11:28Einstein'ın Beyninin Farklılıkları
- Einstein'ın beyninde normal beyinlerdeki üç girus yerine dört girus tespit edildi ve bu fazlalık sağ frontal lobda, sözlü olmayan matematik yetenekleriyle ilgili bölgede bulunuyordu.
- Einstein'ın beyninde "el motor tokmağı" adı verilen, el ve parmakların atik hareketlerinden sorumlu bir kıvrım vardı ve bu, 6 yaşından önce keman çalmaya başladığını gösteriyordu.
- Einstein'ın sol beyninin motor korteksi (istemli fonksiyonları kontrol eden bölge) diğer insanlara göre daha büyüktü.
- 14:07Beyin Yapısı ve Einstein'ın Düşünme Tarzı
- Einstein'ın beyin kesitlerindeki sinir hücrelerinin mikroskop altında sayılmasıyla, kelimeleri anlama ve dil algısı ile ilgili 39 numaralı Brodman bölgesindeki nöron sayısının normalden az olduğu tespit edildi.
- Einstein 6 yaşına kadar akıcı konuşamadı ve uzun süre disleksi benzeri sorunlardan muzdaripti.
- Einstein yazarak veya kelimelerle düşünen biri değildi, daha çok renklerle ve müzikle düşünüyordu (sinestezi) ve problemle takıldığında keman çalarak fikirlerini matematiğe döküyordu.
- 15:23Einstein'ın Evren Algısı
- Einstein evreni algılama biçimi diğer fizikçilerden farklıydı; matematikten veya deneyden değil, estetikten güç alıyordu.
- Einstein gözlemle uyuşan bir teori inşa etmeye çalışmak yerine, "Eğer ben tanrı olsaydım evrenin bu kısmını böyle mi yaratırdım?" diye düşünerek teorilerini geliştirdi.
- 16:01Einstein'ın Estetik Algısı ve Görelilik Teorisi
- Einstein'ın estetik algısı, görelilik teorisini geliştirirken onu yönlendirmiş, ancak genel görelilik teorisini geliştirmeye çalışırken matematiksel çözümü bulmasının önüne geçmiştir.
- Einstein, estetik algısını bir kenara bırakıp matematiğe odaklandığında, kütlenin uzay-zaman dokusuyla etkileşimini açıkladı ve bu değişime rağmen ömrünün ikinci yarısında daha az üretken oldu.
- Einstein, klasik fiziği temel alan görelilik teorisini kuantum mekaniğine karşı tuttuğu için bu konuda hatalar yaptı.
- 17:23Einstein'ın Beyin Yapısı
- Einstein'ın beyninde matematik, okuma yazma ve sembolik düşünme ile ilgili sol parietal lobu normalden %15 daha büyük bulunmuştur.
- Sol beyinde hafıza ile ilişkili hipokampüs ve üst düzey bilişsel fonksiyonlarla ilişkili neokorteks daha geniş, ayrıca beyin yarım küresini birleştiren korpus kablosu daha yoğundu.
- Einstein'ın beynindeki bu farklılıklar doğuştan mı var, yoksa uzun yıllar matematiğe ve fizikte çalışması sonucu mı oluştu, bu konuda kesin bir cevap yoktur.
- 18:24Nöroplastisite ve Beyin Gelişimi
- Beyin statik değil, nöroplastisite sayesinde deneyimlerimizle şekillenebilen bir yapıdır.
- Yeni bilgiler öğrenirken beynimizdeki nöronlar yeni bağlantılar kurar ve bu bağlantılar zamanla güçlenir, ancak genellikle mikroskobik boyutta kalır.
- İnsan beyni altı yaşına kadar yetişkinlikteki formunun %90'ına ulaşır, bu nedenle beyin kıvrımlarını etkileyen deneyimler genellikle bu yaşa kadar başlamalıdır.
- 20:01Einstein'ın Dehasının Kaynağı
- Einstein'ın beynindeki anatomik farklılıkların en azından önemli bir bölümüyle doğduğu, ancak dehasının oluşumunda çevresi ve yaşantıları da önemli rol oynadığı düşünülmektedir.
- Einstein çocukluğunda öğrenme zorlukları çekmiş, bu da onu farklı düşünmeye zorlamıştır.
- Einstein, çalışkanlığı, azmi ve kararlılığı sayesinde sahip olduğu yeteneği ürüne dönüştürebilmiştir.
- 21:04Dehanın Oluşumu ve Kişisel Gelişim
- Deha sadece genlerle, beyin anatomisi ile, çalışmayla, şansla, sosyoekonomik durumla veya çevre ile ilgili değil, bunların hepsi farklı durumlarda farklı miktarlarda etkilidir.
- İnsanların nöroplasti sitenin gücünü ve kendini başarıya götürebilecek pozisyonlara sokma becerisini neredeyse hiç kullanmadıkları belirtilmektedir.
- Yeni bilgiler edinirken veya derin düşünürken, beyninizdeki bağlantıların fiziksel olarak değiştiğini hayal etmek, öğrenme sürecinden aldığınız zevki artırabilir.