Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 2023 yılında gerçekleşen önemli bilimsel gelişmeleri özetleyen bir bilgilendirme içeriğidir.
- Video, yapay zeka yarışlarından başlayarak küresel sıcaklık rekorları, Ay'ın güney kutbuna ilk iniş, felçli hastalığın konuşmasını sağlayan teknoloji, Bennu asteroidinden alınan örnekler, Alzheimer hastalığına karşı yeni tedavi, tek atomun X-ışınlarıyla görüntülenmesi, canlı dokuda elektronik devre oluşturma, Y kromozomunun DNA diziliminin belirlenmesi ve antimaddenin kütle çekimine tepki vermesi gibi 12 farklı bilimsel gelişmeyi kronolojik olarak anlatmaktadır. Her bir gelişme için kısa bir tanıtım ve önemli detaylar sunulmaktadır.
- 00:13Yapay Zeka Yarışları
- Open AI tarafından geliştirilen ChatGPT, Mart ayında GPT-4 modelini hizmete sunmuş ve karmaşık konuşmaları anlayabilmesi ve görselleri analiz edebilme özellikleriyle ön plana çıkmıştır.
- Eylül ayında GPT-4'e eklenen yeni özelliklerle sesli sohbet etme ve yazılı metinden görsel oluşturma imkanı sunulmuştur.
- Aralık ayında Google, metin, görüntü, ses, video ve kod dahil olmak üzere farklı bilgi türlerini kullanabilecek Gemin adlı yapay zeka modelini tanıtmıştır.
- 01:19Küresel Sıcaklık Rekoru
- Temmuz 2023, dünya genelinde ölçülen küresel ortalama sıcaklık 17 santigrat dereceyi aşarak tarihe geçmiştir.
- 6 Temmuz günü sıcaklık 17,23 santigrat dereceye ulaşarak rekor kırmış ve bu sıcaklık dünya tarihinde yeryüzünde ölçülen en yüksek küresel ortalama sıcaklık değeri olmuştur.
- Araştırmacılar, sıcaklıklardaki ani yükselişin Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'daki son sıcak hava dalgaları ve El Niño etkisindeki artış olduğunu ifade etmektedir.
- 02:20Ay'ın Güney Kutbuna İlk İniş
- Hindistan Uzay Araştırma Örgütü tarafından geliştirilen Chandrayan-3, Ay'ın kaya ve kraterlerle dolu keşfedilmemiş güney kutbu'na inen ilk uzay aracı olmuştur.
- 14 Temmuz'da Hindistan'ın Andra Pradesh eyaletinden fırlatılan uzay aracı, 23 Ağustos'ta Ay'ın güney kutbuna temas etmiştir.
- Uzay aracı, Ay'ın yüzeyinden 14 gün boyunca veri ve görüntü topladıktan sonra uyku moduna geçmiştir, ancak 22 Eylül'de uyandırma komutuna cevap alınamamıştır.
- 03:08Felçli Hastaların Konuşmasını Sağlayan Teknoloji
- Araştırmacılar, yapay zeka algoritmasını kullanarak beyin sinyallerini yorumlayan ve metne dönüştürebilen bir beyin bilgisayar arayüzü geliştirmiştir.
- Bu arayüz, beyinden gelen sinyalleri bilgisayar tarafından oluşturan bir sesle kelimelere dönüştürmektedir.
- Bu gelişme, hastaların aile ve arkadaş ilişkilerini sürdürmelerini, iş hayatlarına devam edebilmelerini ve dış dünya ile bağlantıda kalmalarını kolaylaştırmaktadır.
- 03:36Bennu Asteroidinden Örnekler
- 20 Ekim 2020'de NASA'nın Osiris Rex uzay aracı, Bennu asteroidinin yüzeyinden örnekler almıştır.
- 10 Mayıs 2021'de Dünya'ya dönüş yolculuğuna başlayan uzay aracının örnekleri taşıyan kapsülü, 24 Eylül 2023'te Dünya'ya ulaşmıştır.
- Bennu asteroidinin kimyasal bileşimi hakkında elde edilecek bilgiler, bilim insanlarına dünyadaki suyun ve organik maddelerin kaynağı hakkında önemli bilgiler sağlayabilir.
- 04:18Alzheimer Hastalığı Tedavisi
- Amiloid beta proteinlerinin beyinde birikmesi ile sinir hücrelerine hasar vererek hafıza ve düşünme kaybına neden olur ve Alzheimer hastalığının oluşmasına yol açar.
- ABD'den Biyogen ve Japonya'dan Asi Biyoteknoloji şirketleri, geliştirdikleri Lassen Ebab adlı Alzheimer dedecanın, hastalığın beyni tahrip etme sürecini %20 ila %30 oranında yavaşlattığını açıklamıştır.
- İlac, beyindeki amiloid beta plaklarını hedef alan monoknal bir antikor içeriyor ve tedaviye Alzheimer hastalığının erken evreninde başlanırsa etkili olabilmektedir.
- 05:08X-ışınları ile Tek Atomun Görüntüsü
- Argon Ulusal Laboratuvarı'ndan ve Ohio Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı, ilk kez X-ışınlarıyla uyarılan tekil atomlardan gelen sinyalleri tespit etmeyi başarmıştır.
- Çalışma sonucunda bir demir atomu ve bir terbiyum atomundan gelen sinyaller tespit edilmiştir.
- İncelenen atomlar, supro-moleküler yapıların içinde bulunuyordu.
- 05:33Canlı Dokuda Elektronik Devre Oluşturma
- İsveç'teki üç farklı üniversiteden araştırmacılar, vücut üzerindeki canlı dokuda elektronik bir devre oluşturmuştur.
- Araştırmacılar, canlı dokular ile uyumlu, yumuşak ve iletken bir malzeme geliştirilmesini sağlayacak bir yöntem bulmuşlardır.
- Bu sayede araştırmacılar, zebra balığının beyin, kalp ve kuyruk yüzgeçleri ile tıbbi sülüklerin sinir dokusu çevresinde elektrot oluşturmayı başarmışlardır.
- 06:25Y Kromozomunun DNA Dizilimi
- Y kromozomu, insan genomundaki en küçük kromozomlardan biridir ve erkek cinsiyetini belirler.
- Bilim insanları Y kromozomunun tamamının DNA dizilimini belirlemiştir.
- Y kromozomunun yapısını anlamak, çocuk sahibi olamama, kanser ve kalp hastalıkları da dahil olmak üzere bir dizi sağlık sorununun tedavi edilmesine yardımcı olabilir.
- 06:58Antimaddenin Kütle Çekimine Tepkisi
- Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) gerçekleştirilen alfa deneyinde, antimaddenin hareketinin kütle çekiminden normal maddeyle aynı şekilde etkilendiği belirlenmiştir.
- Deneyde antiproton ve anti-elektrondan oluşan bir anti-hidrojen atomu, silindir şeklindeki bir vakum odasına yerleştirilmiştir.
- Anti-hidrojenin dünyanın kütle çekimi tarafından normal madde gibi çekildiği anlaşılmış ve elde edilen bilgiler antimaddenin özelliklerinin anlaşılması açısından önemli bir dönüm noktası olmuştur.