Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Habertürk'te yayınlanan bir haber programıdır. Programda sunucu, Habertürk Ankara Bürosu'ndan bir haberci ile konuşmakta ve sonrasında Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım ile Dünya Gazetesi yazarı Dr. Şeref Oğuz ile röportaj yapmaktadır.
- Video, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kabine toplantısında duyurduğu 81 ilde sosyal konut projesine odaklanmaktadır. Konuşmacılar, dar gelirli kişilerin kira öder gibi ev sahibi olabilmesi amaçlanan projenin detaylarını, konut sayısını, vade sürelerini ve finansman sorunlarını tartışmaktadır.
- Programda ayrıca Türkiye'deki konut sahipliği oranları, ortalama gelir seviyesi ve sosyal konut projesinin uygulanabilirliği ele alınmaktadır. Konuşmacılar, 10-11 bin liralık aylık gelirle konut sahibi olmanın zorluklarını, konut fiyatlarının yüksekliğini ve projenin başarılı olabilmesi için devletin daha aktif rol oynaması gerektiğini vurgulamaktadır.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Sosyal Konut Projesi Açıklaması
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, kabine toplantısının ardından 81 ilde sosyal konut projesine başlanacağını duyurdu.
- Projenin amacı dar gelirli kişileri ev sahibi yapmak, daha düşük kira oranı ve uzun vadelerle ev alabilmesini kolaylaştırmak.
- Türkiye genelinde kiralarda düşüş sağlanması ve inşaat sektöründe canlanma planlanıyor.
- 01:12Projenin Detayları
- Önceki yıllarda TOKİ tarafından 100 bin konut yaptırılmışken, bu proje kapsamında konut sayısı iki katına hatta üç katına kadar çıkabilir.
- Konutlarda şehit yakınlarına, gazilere, emeklilere ve ilk defa evlenecek gençler için özel kontenjanlar ayrılacak.
- Vade sayısı 120-180 ay arasında olacak, dar gelirli yerlerde ödeme güçlüğünün daha az olduğu yerlerde vade sayısı 240'a kadar çıkabilir.
- 02:06Konut Türleri ve Mimari
- Proje kapsamında 2+1 ve 3+1 daireler ön plana çıkacak.
- Yerel ve yatay mimari kapsamında 4, 5 ve 6 katlı binalar yapılacak.
- Bu binalar sıfır atık uyumlu, enerji verimli ve iklim dostu malzemelerle inşa edilecek.
- 03:03Konut Sektörünün Durumu
- Türkiye'de hem dar gelirli hem de orta gelirli insanlar ev almakta zorlanıyor.
- Konut satışları rekor kırıyor ancak bu konutlar zenginler, yabancılar ve gurbetçiler tarafından satın alınıyor.
- Konutlar araç alımı gibi bir yatırım aracı haline gelmiş, elinde parası olanlar en karlı yatırım olarak konutu görüyor.
- 05:51Konut Sorununun Çözümü
- Konut sorununu müteahhitlerden beklemek yerine TOKİ'nin öncülük etmesi gerekiyor.
- Sosyal konut projesi kentsel dönüşüme entegre edilerek gecekondularda imar izni alan tapusuz yerlerde kentsel dönüşüm sağlanabilir.
- Diğer ülkelerde konut işini sadece özel sektör ve vatandaşlara emanet ederek çözebilen bir ülke yok, devlet mutlaka devreye girmiş.
- 07:16Konut Stokları ve Sahiplik Oranları
- Türkiye'de 2018'e gelindiğinde 1,8 milyona kadar çıkan konut stoku vardı ancak düşük gelirli kişiler için uygun fiyatlar görülmedi.
- 2018'in ikinci yarısından itibaren 2019-2021 yıllarında konut üretimi azaldı, konut inşa izinleri üçte birine düştü.
- Türkiye'de konut sahipliği oranı 2014'te %61,1 iken 2021'de %57,5'e düşmüş, %42,5'i kirada oturuyor.
- 10:00Türkiye'de Konut Sahipliği ve İhtiyaç
- Türkiye'de orta gelir grubunun konut ihtiyacı artarken, üst gelir grubunun konut sahipliği daha fazla.
- Türkiye ortalaması düşük olsa da, orta gelirde konut sahibi olmak çok daha düşük.
- İlk etapta 600-700 bin konut üretilmesi gerekiyor, ancak bu üretim yıllara yayılabilir.
- 10:39Sosyal Konut Projelerinin Geçmişi
- Sosyal konut projeleri zaman zaman hükümetlerin seçim dönemlerinden önce gündeme getirilen bir konudur.
- Rahmetli Özal zamanında "nohut oda, bakla sofa" projesi başlatılmış, küçük evlerin üretilmesini teşvik etmek amacıyla.
- Konut edindirme yardımı üzerinden finansman çözülememiş, enflasyon ve yolsuzluklar sebebiyle kooperatifleşme sistemi de başarısız olmuştur.
- 11:40TOKİ'nin Yeni Yaklaşımı
- TOKİ'nin projesinin gerçekçi olabilmesi için anlayışını değiştirmesi gerekiyor.
- Mevcut sistemde müteahhit merkezde, bankalar ve belediyeler arsa üretiyor, ancak konutlar banka hesaplarına dönüşüyor.
- İstanbul'da kiralar ortalama 8 bin lira gibi yüksek rakamlara yükseliyor ve fiyatlandırma davranışları bozuluyor.
- 12:49Ev Sahibi Olmak İsteyenleri Merkeze Koyma
- Merkeze müteahhiti çıkarıp ev sahibi olmak isteyen bir çifti koyulması gerekiyor.
- Çalışan ve ev sahibi olmayan bir çifti merkeze koyduğunuzda, bütün sistemin onları ev sahibi yapmak üzerine geliştiğini göreceksiniz.
- Müteahhit ortadayken genel yaklaşım müteahhit kazancını artırmaya yönelikti, ancak ev sahibi olmayan çifti koyduğunuzda herkes buna gayret edecek.
- 13:23Uygulamada Ev Sahibi Olmak İsteyenleri Merkeze Koyma
- Bankalar, ev bunu ödeyebilecek enstrümanlar geliştirecek.
- Belediyeler buna uygun arsalar üretecek ve düzenlemeler yapacak.
- Devletin en büyük maliyet olan kirayı belediyeler aracılığıyla üstlenebilir ve inşaat maliyetlerine yardım edebilir.
- 14:09Finansman ve Vade Sorunu
- Bankaların yanı sıra asıl sorunun finansmana erişimi olduğu hesaba katılmalı.
- Vadelerde düşük faizli, kira öder gibi taksitler ödenmesi gerekiyor.
- Bu modeli değiştirsek TOKİ zihniyeti değişecek, Akdeniz'in bitki örtüsü maki, Anadolu'nun bina örtüsü TOKİ olacak.
- 14:50Dar Gelirli Tanımı ve Vade Sorunu
- TOKİ eliyle yapılacak konutlardan yararlanmak isteyen vatandaşların hane halkı geliri 10 bin liradan fazla olmayacak, İstanbul için 11.500 lira.
- Enflasyonun tüketici de %80, üretici de %150 olduğu bir ortamda belirli bir gelir düzeyini dar gelirli tanımına koymak anlamsız.
- Vadelerin uzun vadeye yayılması durumunda, finansmanı konusunda devletin yardım etmesi gerekiyor.
- 16:48Konut Sahibi Olmak İsteyenlerin Beklentileri
- Konut sahibi olmak isteyenlerin beklentilerinin düşürülmesi gerekiyor.
- Nohut oda, bakla sofa projelerinde insanlar daha yüksek konutlara meylediyor, daha küçük konuta razı değiller.
- Sosyal konutun talebinin artırılması gerekiyor.
- 17:18İmtiyazlar ve Stokçuluk Sorunu
- İlk defa evlenecek olan çift, emekliler, şehit, gazi gibi imtiyazlar koyulmuş.
- TOKİ'nin yaptığı konutların bazı insanların ellerine, stokçuların geçeceği konusuna önlem alınması gerekiyor.
- Kurayla verilen evleri takip ederek, kullanım noktasında denetleyerek geri alma durumuna geçirmek gerekiyor.
- 19:03Projenin Detayları
- Proje kapsamında ev sahibi olmayan kişiler için konutlar %10 peşin, 20 yıla kadar varan vade sunuluyor.
- İstanbul'da hane halkı geliri 11.500 lira olarak belirlenmiş.
- Ev sahibi olmayan kişiyi merkeze koyarak bakış açısını ve zihniyeti değiştirme yaklaşımı değerlendiriliyor.
- 19:37Konut Maliyeti ve Gelir İlişkisi
- Türkiye'de ortalama maaş yaklaşık 10 bin lira, asgari ücret ise 5.500 lira olduğundan, orta düzeyli bir gelir için iki asgari ücret gerekiyor.
- 10-11 bin liralık aylık gelir, Türkiye şartlarında orta gelirli bir aileyi konut sahibi yapmak için uygun olabilir.
- Uluslararası standartlara göre, aylık gelirin %34'ü mortgage ödemesine, %63'ü ise geçim masraflarına ayrılmalıdır.
- 21:45Türkiye'deki Konut Maliyeti ve Finansman Zorlukları
- 10 bin liralık gelirin yarısı (5 bin lira) 20 yıl vadeyle ödenirse, 80 metrekarelik bir ev alınabilir.
- Türkiye'de konut maliyetleri çok artmış olup, 8.250 liralık gelirle 24 yıl boyunca yatırım yapıldığında bugünkü ortalama Türkiye çapında bir konut alınabilir.
- Konut üretimi için arsa desteği, inşaat malzemeleri teşviki ve uluslararası finansman gereklidir.
- 23:40Konut Üretiminin Uygulanabilirliği
- Sadece seçime yönelik propaganda ve müteahhitlerle işbirliği yaparak konut üretimi, sadece kapıya çıkacak bir çözüm olabilir.
- Köklü bir şekilde ele alındığında, TOKİ'nin şimdiye kadar yapmış olduğu konut sayısı kadar (yaklaşık 1 milyon) konut üretilmesi konut fiyatları ve kiralar üzerinde etkili olabilir.
- Yüksek enflasyonda sosyal konut projesi uygulanamaz, önce enflasyonun düşürülmesi gerekir.