Buradasın
Teknoloji Odası: Eski Ekran Kartları ve Bilgisayar Teknolojisi
youtube.com/watch?v=i44yDxRJw6EYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Teknoloji Odası" programında sunucu ve 1998 yılında "Dark Carders" topluluğunda tanışan misafir Serhat, eski bilgisayar teknolojileri hakkında detaylı bir sohbet gerçekleştiriyor.
- Bu video, özellikle "tozlu kartlar" olarak adlandırılan eski ekran kartlarına odaklanıyor. Programda 3dfx Voodoo 2, Hercules Vodrush, S3'ün 3D hızlandırıcı kartları, NVIDIA'nın Riva TNT, GeForce serisi ve ATI'nin Radeon serisi gibi 1990'lı yıllardaki popüler ekran kartlarının özellikleri, tarihçeleri ve teknik detayları inceleniyor. Ayrıca DirectX versiyonlarının gelişimi, BIOS teknolojisi, işlemciler ve soğutma sistemleri hakkında bilgiler paylaşılıyor.
- Videoda ayrıca o dönemdeki düşük RAM boyutları (2MB, 4MB), düşük hızlı internet bağlantıları (64 kbps ISDN, 32 bit modem) ve Windows 98 gibi işletim sistemlerindeki sorunlar ele alınıyor. Konuşmacılar, 386 ve 486 dönemlerini "bilgisayarın altın çağı" olarak nitelendiriyor ve günümüz teknolojisinin eski dönemlere göre ne kadar basitleştirdiğini tartışıyor.
- 00:21Teknoloji Odası ve Eski Arkadaşlıklar
- Teknoloji odasının yeni bölümünde Serhat misafir olarak konuk edildi.
- Konuşmacılar, 1998 yılında Levent Pekcan'ın açtığı Dark Cardler platformuyla tanıştıklarını ve bu platformun farklı şehirlerden insanları bir araya getirdiğini anlatıyor.
- Dark Cardler platformu sayesinde İstanbul, Ankara ve İzmir tayfları oluşmuş, İstanbul'daki buluşmaların daha geniş katılımlı olduğu belirtiliyor.
- 01:45Eski Teknolojiye Dönüş
- Programda "tozlu kartlar" olarak adlandırılan eski ekran kartları incelenecek.
- Masada bulunan ekran kartlarının birçoğunun izleyicilerden daha yaşlı olduğu belirtiliyor.
- Serhat'ın en değerli kartı, 3dfx firmasının Voodoo 2 8 megabaytlık versiyonu olarak tanıtılıyor.
- 02:223dfx Voodoo 2 Kartı
- 3dfx Voodoo 2 kartının 12 megabaytlık ve Sli olan 24 megabaytlık versiyonları da vardı.
- Kart, evlilik döneminde atılan kartın İstanbul'da arandıktan sonra bulunmuş ve Türkiye'de başka yerde bulunamamış.
- Kartın sadece RAM çiplerinden biri arızalı ve bu çipin bulunup değiştirilmesi gerekiyor.
- 03:11Eski Bilgisayar Teknolojisi
- 3dfx Voodoo 2 kartı, belirli bir gelir düzeyinin altında olan kullanıcıların hayallerini süsleyen bir karttı.
- O dönemde anakartların üzerinde hiçbir şey yoktu, ethernet, ses kartı, TV kartı gibi her şey için ayrı slot kullanılıyordu.
- O dönemde anakartların üzerinde hem PCI hem de ISA slotları vardı ve dahili ses kartı bulunmuyordu.
- 04:41Hercules Voodoo Rush Kartı
- Hercules firmasının ürettiği Voodoo Rush kartı, ana ekran kartının yanına takılarak üç boyutlu hızlandırma sağlayan bir karttı.
- Bu kart, 3dfx'in ekran kartı Voodoo ile birleşikti ve hem üç boyutlu hem iki boyutlu olarak çalışabiliyordu.
- Bu kart, piyasaya çıkmış ilk kartlardan biri olarak değerlendirilebilir.
- 07:28Hercules Firması
- Hercules firması, ekran kartı üreten firmalar için en eskisiydi ve 1980-1988 sistemlerde grafik adaptör olarak kullanılıyordu.
- Hercules kartları monokrom monitörlerle kullanılıyordu ve üzerinde seri ve paralel portlar bulunuyordu.
- Hercules firması, NVIDIA tarafından ele geçirildikten sonra piyasadan çekildi ve 2000'li yılların başından sonra piyasada kalan hiçbir ekran kartı üreticisi kalmadı.
- 09:13Eskiden Ekran Kartları ve Teknoloji
- Konuşmacı, eskiden ekran kartları hakkında anılarını paylaşıyor ve Windows 98 döneminde driver bulmanın zorluğunu anlatıyor.
- O dönemde internet henüz gelişmemişti ve 64 kbps ISDN veya 32 bit modemlerle sürücülerini indirmek zorunda kalıyorlardı.
- Ekran kartlarının teknik bilgileri yoktu ve bilgisayar dergilerinden okunan bilgilere göre seçim yapılıyordu.
- 10:48Ekran Kartlarının Özellikleri
- O dönemde kullanıcılar ekran kartlarını megabayt miktarına göre değerlendiriyorlardı, 8 megabaytlık kartlar en iyi olarak görülüyordu.
- Metrox MG, 2 megabaytlık bir karttı ve MP çözücü ile VCD'leri bilgisayarın işlemcisi ne olursa olsun full ekranda izleyebilme imkanı sağlıyordu.
- O zamanlarda GPU kavramı yoktu ve sıkıştırılmış görüntüler ekran kartının kendi işlemcisi tarafından yükleniyordu.
- 13:40Dost Ortamı ve Oynatıcılar
- Dost ortamında XGT gibi yazılımlarla epik filmler seyredilebiliyordu ve Windows'tan daha canlı renkler sunuyordu.
- Windows'ta arka planda çalışan işlemler işlemciyi yorarken, Dost ortamında hızlandırıcı kullanılarak işlemci daha az yoruluyordu.
- Anlatılan dönemler 20-25 sene önceki Pentium 100, 486/68 gibi bilgisayarlardan bahsediyor.
- 15:01Kartların Kalitesi ve Tasarımı
- Eskiden üretilen kartlar günümüzdeki kartlara göre çok daha sağlamdı ve çoğu 20 yıl sonra bile çalışıyor.
- Fabrikasyon süreci şimdiki gibi maliyet düşürmek için Çin'de yapılmıyordu, genellikle Tayvan'da üretiliyordu.
- Kartların hepsi yeşil PCB'ye basılmıştı, siyah, mavi veya kırmızı PCB'ler daha sonra ortaya çıktı.
- 17:13Kart Tasarımı ve Çıkışlar
- Kartların farklı revizyonları vardı, bir kartın 20-25 farklı versiyonu olabilirdi.
- Low profile kartlar vardı ve kompakt bilgisayarlara takılıyordu.
- TV out çıkışı olan kartlar da vardı, eski TV'lerde HDMI olmadığı için normal televizyon girişinden veya kompozit dönüştürücüden bağlanıyordu.
- 18:57BIOS Kartları ve Özellikleri
- Pentium ikinci nesil sistemlerde BIOS çipine bir şey gelirse anakart çöpe gidiyordu, kurtarma imkanı yoktu.
- 3dfx firmasının kartlarında BIOS çipine bir şey gelirse, çip çıkarılıp yeni birine takılabiliyordu.
- 3dfx kartları "plug play BIOS" özelliği sayesinde, BIOS çipine bir şey gelirse bile anakartın çöpe atılmasını önleyen önemli bir özellik sunuyordu.
- 20:523dfx Voodoo Kartlarının Kullanımı
- 3dfx Voodoo kartları, normal ekran kartına takılıp monitör bağlantısını alarak çalışıyordu.
- Voodoo kartı, normal ekran kartına bağlanıp monitör bağlantısını alarak 3D oyunlarda görüntü işleme sorumluydu.
- 2D görüntüde normal ekran kartı kullanılırken, 3D oyunlarda Glide sürücüleri devreye girince monitör kapanıp açılıp 3dfx logosu görüntüleniyordu.
- 22:06Kartların Teknik Özellikleri ve Türkiye'deki Durum
- Voodoo kartları 2MB, 3MB veya 4MB boyutlarına göre genişletilebiliyordu, ancak Türkiye'de bu genişletme imkanları bulunmuyordu.
- 90'lı yılların sonlarında 4MB modül bulmak çok zordu ve pahalıydı, bilgisayarlar o dönemde lüks bir eşyaydı.
- Türkiye'de ithalat vergileri nedeniyle tüm modeller satılmıyor, vergi azaltmak için bazı özellikler çıkarılıyordu.
- 28:53Overclocking ve Jumperler
- 3dfx kartların normal çalışma hızı 90 MHz'di, şanslı olanlar 100 MHz'ye kadar çıkartabiliyordu.
- O dönemde anakart BIOS'larından işlemci hızlandırması yapılmıyordu, jumperler kullanılıyordu.
- Jumperler, anakart üzerindeki belirli noktalara takılıp çıkarılarak işlemci hızlandırması yapılabiliyordu.
- 30:273dfx Ekran Kartları ve Performansı
- 3dfx'in mini OpenGL desteği olan Glide ile oyunlar çok iyi çalışıyordu.
- Voodoo 1 kartı 640x480 çözünürlükte oyun oynayabiliyordu çünkü 4 MB RAM'i vardı.
- Voodoo 2'de yongaların sayısı 3'e çıktı ve 12 MB RAM ile çözünürlük 800x600'den 1280x768'e yükseldi.
- 31:31SLI Teknolojisi ve NVIDIA Kartları
- SLI teknolojisi sayesinde çözünürlük 1280x768'e çıkabiliyordu, ancak üç kart takmak için 600 dolar gerekiyordu.
- NVIDIA'nın Riva 128 ve TNT kartları 8 MB RAM ile ilk ekran kartlarından biriydi.
- 3dfx'in Glide desteği oyunlarda daha gerçekçi grafikler sunarken, DirectX kartlarda grafikler daha suluboya gibi çıkıyordu.
- 33:14Diğer Donanım Firmaları ve Dönem
- Creative sadece hoparlör değil, ekran kartı da üretebilen büyük bir firmaydı.
- Creative multimedya kitleri içinde hoparlör, CD-ROM ve ses kartı bir paket halinde satıyordu.
- O dönemde bilgisayar dergileri bilgiyi geriden getiriyordu, internet olmadığı için haber almak zoruydu.
- 35:33Donanım Kurulumu ve Ayarları
- O dönemdeki kartlar üzerinde jumperlar vardı ve sistem tanıtabilmek için uğraşıyorlardı.
- Günümüzde bilgisayardan anlamayan biri bile sistemi monte edip çalıştırabilir.
- Eski dönemlerde donanım kurulumu daha karmaşıktı, ayarlar ve çakışmalarla uğraşıyordu.
- 35:58Ekran Kartları ve Performans
- Konuşmacı, farklı bilgisayarlarda test edilen bir kartın çalışmadığını düşünerek iade etmek istediklerini ancak başka bir bilgisayarda çalıştığını fark ettiklerini anlatıyor.
- Tartışılan kart, 16 bit yerine 32 bit görüntü veriyor ve bu da daha canlı renkler sunuyor.
- Windows 95'te kartlar otomatik olarak sürücü kurmadan 16 bit görüntü verirken, sürücü kurulduğunda 256 renk (16 bit) veya nadiren 32 bit görüntü sunuyordu.
- 38:16NVIDIA'nın Gelişimi
- NVIDIA, günümüzdeki sektör liderliğinin ilk meyvesini Riva TNT kartında gerçekleştirdi.
- D3DFX'in Voodoo 2 kartı, TNT ile rekabet edemedi çünkü performans olarak geri kalmıştı.
- NVIDIA, TNT 2 kartını çıkardı ve RAM'ini 32 megabayttan 64 megabayta çıkardı.
- 40:38Ekran Kartlarının Gelişimi
- GeForce, ilk GPU'nun temelinin atıldığı bir seriydi ve diğer ile birlikte çıktı.
- GeForce 2, 3 ve 4 serileri geldi ve bu kartlar 5 yerine 6 serisiyle çıktı.
- FX 5000 serisi kartlar, özellikle FX 5200 ve 5500, piyasaya sürüldüğünde çok reklamla desteklendi.
- 42:42Kart Performansı ve Teknolojik Gelişmeler
- Yeni teknoloji her çıktığında sınıfın en üst kartı, görsel olarak ilgi çekici özellikler sunuyor.
- RTX teknolojisi, çok uzun bir süredir piyasada olmayan yeni bir teknoloji olarak geldi.
- Piyasaya sürülen kartlar, yeni teknolojiyi sadece giriş seviyesinde sunarken, performans artışı için güncelleme yapıldı.
- 43:46Kart Özellikleri ve Deneyimler
- FX 5200 DDR 400 RAM tipi kartlar, standart FX 5200'lere göre daha yüksek performans sunuyordu.
- FX 5500, 256 megabayt hafızası ve 128 bit genişliğiyle 5200 serisine göre önemli bir artı sağladı.
- ATI'nin 9550 kartı, revizyonları ve farklı soğutucu seçenekleriyle çok çeşitli modelleri vardı.
- 48:12Anakart Tamiri Deneyimi
- Günümüzde garanti politikaları iyi olsa da, eski zamanlarda garanti konusu çok zorlu bir süreçti.
- Konuşmacı, AMD'nin K266 yonga setli anakartının yıldırım düşmesi sonrası arızalanmasını ve tamircilere götürülmesini anlatıyor.
- Anakart tamircilere gönderildiğinde işlemci bulunamadığı için de gönderildi, ancak bir ay sonra anakart kaybolmuş ve kargoda işlemcinin çekirdekleri kırılmıştı.
- 50:18İşlemci Soğutma Sorunları
- AMD işlemcileri soğutma konusunda zorluklar yaşamış, bu da "AMD ısınıyor efsanesini" doğurmuştu.
- O dönemde sistem toplayıcılar, işlemcileri açıktan alıp bilgisayarcılarda monte ediyor, ancak yeterli soğutucu vermiyorlardı.
- Intel işlemcileri soğutucularını çıkarıldığında çalışmaya devam ederken, AMD işlemcileri soğutucu olmadan 600-700 derece ısıya ulaşabiliyordu.
- 52:04İşlemci Arşivi ve Değerlendirme
- Konuşmacı, 486 işlemcinden itibaren olan işlemci arşivini göstermek istemiş ancak bu sefer getirememiş.
- Eski işlemcilerin günümüzde eBay'de astronomik fiyatlara satıldığını, özellikle hiç kullanılmamış 3dfx ekran kartlarının 5000 dolar civarında satıldığını belirtiyor.
- Eski işlemcilerin seramik malzemeden yapıldığını ve bu sayede daha iyi soğutma sağladığını anlatıyor.
- 54:34Pasif Soğutucular ve Overdrive
- Pasif soğutucular 486DX işlemcilerine ve gaz çalışan işlemcilere girmiş, Intel güvenliği öne alarak bazı işlemcileri pasif soğutucularla göndermiş.
- Overdrive teknolojisi, 486 soketinde Pentium işlemci çalıştırabilmesini sağlayan bir olaydı.
- Türkiye'de Overdrive teknolojisini kullanmak için satıcılar Pentium uyumlu anakart almayı tavsiye ediyor, bu nedenle Türkiye'de Overdrive yaygın değildi.
- 56:30Eski Zamanlarda Bilgisayar Satın Alma Süreci
- Eski zamanlarda bilgisayar parçalarını kolayca bulmak zor oluyordu, özellikle 3dfx gibi popüler kartlar için dükkan dükkan gezmek gerekiyordu.
- Kartlar genellikle İstanbul'dan sipariş ediliyor, kargo yoluyla iki gün sonra gelir ve sipariş veren kişi kartın durumunu bilmiyordu.
- O dönemde bilgisayar şubeleri yoktu, toptancılar ve ithalatçılar İstanbul'da toplanmış durumdaydı.
- 59:07Bilgisayarların Altın Çağı
- Konuşmacı, günümüzdeki çocukların bilgisayar merakı olduğunu ve kendi çocuklarının da bu zorlukları yaşamaması için hemen alındığını belirtiyor.
- Konuşmacı için bilgisayarın altın çağı özellikle 386 ve 486 dönemleriydi çünkü bu dönemde bütün yenilikler geldi.
- 8088'den başlayıp 80286, 80386 ve 80486'ya geçiş, emix işlemcinin çıkışı gibi bambaşka bir şeydi.
- 1:00:08DirectX Dönemi
- DirectX 9 ile birlikte pixel shaderlar hayatımıza girdi ve bu daha gerçekçi dokular sağladı.
- DirectX 7 ile başlayan efix serisi, DirectX 9 ile geliştirilmiş hale geldi.
- DirectX 8 ise ufak tefek güncellemeler içeriyordu ve günlük hayatta çok kullanılmayan, daha çok geliştiricilere yönelik kütüphane güncellemeleri sağlıyordu.
- 1:01:14Ekran Kartları ve DirectX Destekleri
- DirectX 9 ekran kartı olarak AMD'nin 7500 serisi DirectX 7 desteği, 8500 serisi DirectX 9 desteği, 9000 serisi ise tamamen DirectX 9 desteğine sahip bütün özelliklere sahipti.
- DirectX 7 ve 8 dönemlerinde ekran kartı işlemciden bağımsız düşünülemezdi, işlemcinin de DirectX desteği sağlaması gerekiyordu.
- Konuşmacılar, uygun bir ekran kartı sisteme takıldığında işlemcinin DirectX desteği olmadığı durumda kurulumda hata mesajı aldıklarını anlatıyor.
- 1:03:37Video Kapanışı
- Konuşmacı, videoyu beğenenlerin YouTube üzerinden abone olup videoyu beğenmelerini ve sosyal medyada takip etmelerini istiyor.
- Teknoloji Odası adlı web sitesinin kurulduğunu ancak içeriğinin güncellememesi gerektiğini belirtiyor.
- İzleyicilerden videoyu sosyal hesaplarında paylaşmalarını, takip etmeyen kişileri abone etmelerini ve bilgi paylaştıkça çoğalacağını vurguluyor.