Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir Linux kullanıcısının Artix Linux dağıtımını detaylı olarak incelediği ve kurulum sürecini gösterdiği bir eğitim içeriğidir.
- Video, Artix Linux'un Arch Linux'tan farkının SystemD kullanmaması olduğunu açıklayarak başlıyor ve kurulum sürecini sanal makine üzerinde gösteriyor. Ardından Artix'in varsayılan uygulamaları, sistem araçları, init sistemlerinin çalışma prensipleri ve paket yükleme işlemleri detaylı olarak anlatılıyor.
- Videoda ayrıca Artix'in kendi depolarında init sistemlerini nasıl entegre ettiği, bu durumun yeni kullanıcılar için zorluklar yaratabileceği ve Artix'in avantaj-dezavantajları değerlendiriliyor. Kurulum sırasında dil, klavye düzeni ve disk bölümü gibi temel ayarlar gösterilirken, RAM kullanımı ve disk alanı gibi teknik detaylar da paylaşılıyor.
- Arix Linux ve Systemd Hakkında
- Arix Linux, Arch Linux'un bir versiyonu olup logolarına bakıldığında benzer görünse de aralarında büyük bir fark var.
- Arix Linux'un en belirgin özelliği Systemd kullanmamasıdır.
- Arix Linux'un sık sorulanlar sayfasında Systemd'den nefret ettiklerini belirtmişlerdir.
- 00:45Systemd'in Tarihçesi ve Sorunları
- Bilgisayar başlatıldığında BIOS işletim sistemi çekirdeğini bulup başlatır, Linux çekirdeğinin başlattığı ilk işlem init'tir.
- Systemd 2010 yılında çıktı ve 2022 yılına kadar neredeyse tüm Linux dağıtımlarının %99'u tarafından kullanılmaktadır.
- Systemd popüler olmasının nedenlerinden biri işleri kolaylaştırması, servisleri yönetmesi ve Linux'e yeni gelenler için kolay kullanımıdır.
- 01:50Systemd'in Sorunları ve Alternatifleri
- Systemd'in sorunu, Unix felsefesindeki "bir yazılım tek bir iş yapmalıdır" ilkesini ihlal etmesidir.
- Systemd'in kendine atfedilmeyen işleri yapması ve güvenlik açıkları oluşturması nedeniyle Arix Linux'ta tercih edilmemektedir.
- Linux'ta beş adet init sistemi bulunmaktadır: d, openrc, rant, s6 ve suite6660, en popülerleri openrc, rant ve s6'dır.
- 03:37Arix Linux Kurulumu
- Sanal makinede Arix Linux kurulumu başlatılır ve grafik arayüzü tercih edilir.
- Kurulum sırasında Türkçe klavye düzeni ayarlanır ve disk silme işlemi yapılır.
- Kurulum yaklaşık üç dakika sürer ve Mate masaüstü ortamı ile tamamlanır.
- 06:14Kurulum Sonrası Ayarlar
- Kurulum sonrası görüntü full HD olarak ayarlanır ve terminal açılarak sistem bilgileri görüntülenir.
- Mate kurulumu 4 GB RAM'den 600 MB'yi kullanır ve diskte 4,40 GB yer kaplar.
- Varsayılan olarak Parsel olarak GNOME web uygulaması gelir, Firefox yüklenmez.
- 06:49Artix Linux'un Varsayılan Uygulamaları
- Artix Linux'un varsayılan uygulamaları arasında arşiv yöneticisi, Leafpad, Mate arama aracı ve Mate yazı tipi görüntüleyicisi bulunmaktadır.
- Sistemde PDF belge görüntüleyicisi ve Mate sözlüğü yüklü olup, ses ve video için MPV kullanılmaktadır.
- Sistem araçlarında Mate sistem gözetleyicisi gibi sistem gözlemlemek için kullanılabilen araçlar bulunmaktadır.
- 07:29Artix Linux'un Yazılım Yükleme Sistemi
- Artix Linux kendi başına yazılım kurmaz, sadece masaüstü ortamını düzgün bir şekilde init sistemi ile kurar.
- Yazılım yükleme işlemi araç kurulumu gibi yapılır, örneğin "sudo pacman s firefox" komutu ile Firefox yüklenir.
- Artix Linux'un depoları "system", "world" ve "galaxy" olarak adlandırılır ve ağaçtaki ana depodaki yazılımlar varsayılan olarak kullanılır.
- 08:36Init Sistemleri ve Servis Yönetimi
- Artix Linux'ta init sistemleri otomatik olarak yüklenir ve sistem açıldığında başlatılır.
- Servis klasörünün içerisinde "continue" dosyası oluşturulduğunda, servis bilgisayar başlatıldığında otomatik olarak çalışmaz.
- "down" dosyası oluşturulduğunda servis bilgisayar başlatıldığında otomatik olarak çalışmaz, elle çalıştırılması gerekir.
- 10:32Artix Linux'un Dezavantajları
- Linux'un ana sorunlarından biri, kendi depolarında init sistemlerini entegre etmesine rağmen, AUR'dan indirilen paketlerin "system" bağımlılığına sahip olmasıdır.
- AUR'dan indirilen ve "system" bağımlılığına sahip paketler kurulamaz veya kurulsa bile elle init dosyası oluşturulması gerekir.
- Artix Linux'ta init dosyası yazma bilgisi olmayanlar için AUR'dan paket indirmek zor olabilir, ancak sistem tamamen kurtulmak isteyenler için alternatif seçenekler bulunmaktadır.