Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir teknoloji uzmanının Apple'ın kendi işlemcisiyle bilgisayar yapma kararını ve ARM tabanlı mimarisini detaylı şekilde anlattığı bir eğitim içeriğidir. Sunumda, Apple'ın grafik işlemcisi tasarlayan takımının başında bir Türk mühendisin bulunduğu da belirtilmektedir.
- Video, Apple'ın Intel işlemcileri yerine kendi işlemcisiyle bilgisayar yapma kararının bilgisayar tasarım tarihi açısından önemli bir dönüm noktası olduğunu açıklamaktadır. İçerik, Gordon Moore'un "Moore Yasası"ndan başlayarak, Apple M1 işlemcisinin teknik özellikleri, ARM tabanlı mimarinin avantajları ve gelecekteki potansiyel uygulamaları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Videoda ayrıca Apple'ın 2007'den beri ARM tabanlı işlemciler geliştirdiği, masaüstü bilgisayarlara da ARM tabanlı işlemciler kullanmaya başladığı ve bu sayede platform bağımsız bir mimari kurduğu anlatılmaktadır. İşlemcilerin düşük güç tüketimi, yüksek başarım değerleri, sekiz çekirdekli yapısı ve 192 işlem birimi içeren geç zamanlı işlem çekirdekleri gibi teknik özellikleri detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- 00:10Apple'ın Kendi İşlemcisiyle Bilgisayar Yapma Kararı
- Apple, kendi işlemcisiyle bilgisayar yapacağını ve bundan sonra Intel işlemcileri kullanmayacağını açıkladı.
- Bu karar, bilgisayar tasarım tarihi açısından önemli bir dönüm noktası oluşturdu.
- Konuşmacı, bu dönüm noktasının nereden kaynaklandığını ve bilgisayar mimarisi konularıyla bağlantısını anlatacağını belirtiyor.
- 00:47Moore Yasası ve İşlemci Gelişimi
- Moore Yasası, Gordon Moore tarafından ortaya konmuş bir fikir olup, 1965'te elektronik dergisinde yayınlanmıştır.
- Moore Yasası'na göre, her 18 ayda bir yonga başına düşen transistör sayısı ikiye katlanmaktadır.
- Apple'ın iPhone A13 yongasında 8,5 milyar transistör bulunurken, masaüstü bilgisayarlar için çıkardığı M1 yongasında 16 milyar transistör bulunmaktadır.
- 02:56Apple M1 İşlemcisinin Özellikleri
- Apple M1, anakartın üzerindeki birden fazla bileşeni tek bir yere toplamak amacıyla tasarlanmıştır.
- Anakart üzerinde bellek, işlemci, giriş-çıkış denetleyici, yapay zeka hızlandırıcı ve Thunderbolt giriş-çıkış kapısı gibi bileşenler bulunmaktadır.
- Apple, bu bileşenleri tek bir silikon üzerine toplayarak fiziki olarak birbirinden ayrı durmalarını engelleyerek daha verimli ve hızlı erişimler sağlamıştır.
- 04:17Üretim Teknolojisi ve Moore Yasası
- Apple, M1 işlemcisini 5 nanometre teknolojisi kullanarak üretmektedir.
- Tayvan Semiconductor Manufacturing Corporation (TSMC), şu anda dünyada 5 nanometreyi üretebilen başı çeken şirket olup, Intel artık üretim teknolojisinde öncü değildir.
- Moore Yasası'na göre, transistörlerin ne kadar küçük yapıldığı o kadar hızlı olur ve birim metrekareye o kadar fazla transistör düşebilir.
- 06:39Apple'ın İşlemci Tarihi
- Apple ilk yongasını 2007 yılında iPhone için yapmış ve ARM tabanlı işlemciler üretmiştir.
- Apple başlangıçta hazır işlemciler kullanmış, sonra kendi işlemci takımını kurmuş ve grafik işlemcisi takımını da kendi tasarlamıştır.
- Apple A10, A11, A12 ve A13 yongalarını tasarlayarak her bir silikon üzerine yaptığı her şeyi kendi tasarladığı hale getirmiştir.
- 07:22İşlemci Performansı Ölçütleri
- Transistör sayısı giderek artarken, Apple 12 için iPhone 2 için kullanılan yongadaki transistör sayısıyla yaklaşık olarak aynı transistör sayısı kullanmaktadır.
- Apple, yeni işlemcisinin "watt başına en iyi başarı" verdiğini iddia etmektedir.
- Bir işlem ne kadar verimli olduğunu gösterir; harcadığınız enerji için ne kadar fazla başarı alırsanız o kadar verimli bir işlem yapmışsınız demektir.
- 08:57Apple'ın İddiaları ve Grafiksel Sunumu
- Apple'ın "watt başına en iyi başarı" iddiası mantıklıdır çünkü belleği yonganın içine toplamak ve tüm yongaları belli bir silikon için toplamak verimliliği artırır.
- Apple sunumunda iki grafik göstermiştir: birincisi başarıma karşı güç tüketimi, ikincisi aynı başarım için güç tüketimi.
- Apple, aynı başarım için dörtte bir güç tüketim elde ettiğini iddia etmektedir.
- 11:15Intel Karşılaştırması ve Masaüstü Bilgisayarlar
- Apple, 2020 yılında aldıkları Intel işlemcilerine göre watt başına geçirdikleri başarımın üç kat daha iyi olduğunu vurgulamaktadır.
- Apple'ın masaüstü bilgisayarlara laptopları almış işlemci geliyor, bu da işlemciden bağımsız kod yazma imkanı sunmaktadır.
- Apple, Intel'in nanometrede geçemediğini görünce kendilerini buna bağlamak yerine kendi yongasını yapma yoluna gitmiştir.
- 12:47Masaüstü İşlemcinin Mimari Özellikleri
- Masaüstü işlemcinin yongasında dört tane yüksek başarılı çekirdek ve dört tane düşük başarılı çekirdek bulunmaktadır.
- İşlemci 128 kilobaytlık önbellek kullanmaktadır; büyük çekirdekler için 32 kilobaytlık, düşük çekirdekler için 16 kilobaytlık önbellek bulunmaktadır.
- İşlemci program sırası dışında işlem yapan işlemcilerdir ve farklı çekirdekler için farklı buyruk önbellekleri kullanmaktadır.
- 15:51Apple'ın Grafik İşlemcisi Tasarımı
- Apple'ın kendi grafik işlemcisi tasarlayan takımları var ve bu takımın başında bir Türk mühendis bulunuyor.
- Grafik işlemcisi ve işlemcinin aynı silikon üzerine paketlenmesi, düşük güç tüketimi gerektiriyor çünkü bu şekilde daha az ısınma yaşanıyor.
- Apple'ın grafik işlemcisi saniyede 2,60 trilyon virgüllü sayı işlemi yapabiliyor ve sekiz çekirdekli yapıda.
- 18:30Yapay Zeka ve Veri İşleme
- Apple'ın yapay zeka işlemleri hızlandıracak bir yongası var ve bu yongada 16 çekirdekli bir işlemci bulunuyor.
- Bu işlemci saniyede 11 trilyon işlem yapabiliyor ve yapay sinir ağları ile çalışan bir neural engine olarak adlandırılıyor.
- Apple'ın bu yongasında gelişmiş güç yönetimi (advanced power management) özelliği bulunuyor.
- 20:09İşlemcinin Diğer Özellikleri
- İşlemcinin içinde bilgi güvenliği ve siber güvenliği sağlamak için özel donanımlar bulunuyor.
- Apple, video işleme için özel bir donanım eklemiş ve bu da aynı yonganın içine paketlenmiş.
- İşlemcinin içinde PCIe denetleyicisi ve bellek denetleyicileri bulunuyor, ancak Apple sadece PCIe kullanacağı için diğer giriş-çıkışlara ihtiyaç duymuyor.
- 22:15Ses İşleme ve Always On Process
- İşlemcinin içinde ses işleme ile ilgili özel bir donanım bulunuyor, bu da normal Intel işlemcilerin içinde olmayan bir özellik.
- Apple, "always on process" adı verilen bir özellik eklemiş, bu özellik cihazın kapalıyken bile bazı bileşenleri açık tutabiliyor.
- Bu özellik, kullanıcı deneyimini iyileştirmek ve güç tasarrufu sağlamak için tasarlanmış.
- 23:27Apple'ın Donanım Tasarımı
- Apple, ihtiyaç duyduğu tüm donanımları tek bir yongada toplayarak verimliliği artırmıştır.
- Bellek de tek bir paket içinde yer almakta olup, Intel işlemcilerde olduğu gibi ayrı bir pakette gelmemektedir.
- Yeni mimari ile grafik işlemcisi ve ana bellek arasında kopyalama ihtiyacı ortadan kalkmış, tüm çekirdekler aynı belleği paylaşmaktadır.
- 24:32Intel İşlemcili Uygulamalar
- Intel işlemcili cihazlar için derlenmiş programlar yeni Apple işlemcilerde çalışmayacaktır.
- Apple, uygulama geliştiricilere hem Intel hem de Apple platformu için kod derleme aracı sunmaktadır.
- Rosetta adlı sanal makine, Intel buyruklarını Apple buyruklarına çevirerek uygulamaların çalışmasını sağlar ve bu dönüştürme işlemi kullanıcılar tarafından hissedilmez seviyede verimlidir.
- 26:10ARM İşlemci Avantajları
- ARM işlemci iPhone ve iPad'da zaten kullanıldığı için, mobil platformlardaki tüm uygulamalar anında çalışacaktır.
- Apple, Intel işlemcileri bir süre desteklemek zorunda olmasına rağmen, bundan sonra kendi işlemcilerini ve yongalarını üretecektir.
- Apple, genel amaçlı işlemciler yerine kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş donanımlar tasarlamayı tercih etmektedir.
- 28:23Gelecekteki Donanım Tasarımı
- Masaüstü bilgisayarlarda ARM işlemci kullanılması, bir sonraki aşamada sunucu bilgisayarlarında da ARM işlemci kullanılacağına işaret etmektedir.
- Apple, kendi sunucularını üretip Google, Facebook ve Amazon gibi şirketlere satmayı planlamaktadır.
- Apple'ın bu yenilikleri, donanım tasarımı ve Mor Yasası açısından büyük değişikliklere yol açacaktır.