Buradasın
Yurtdışına Çalışma Amacıyla Gidecek Vatandaşlar İçin Bilgilendirme Programı
youtube.com/watch?v=YvN65b-W0oIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TRT Türk'te yayınlanan bir bilgilendirme programıdır. Programda sunucu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan çalışma uzmanı Mehmet Koca ile Köln'den sosyal hizmet uzmanı Şerif Bey arasında geçen bir röportaj yer almaktadır.
- Video, yurtdışına çalışmak isteyen vatandaşlar için gerekli bilgileri sunmaktadır. Programda iş sözleşmelerinin yazılı olması, içeriğine dikkat etmenin önemi, doğru vize türleriyle gitmenin gerekliliği, sosyal güvenlik hakları, mesleki tanınma süreçleri ve vize süreçleri gibi konular ele alınmaktadır. Ayrıca, Almanya gibi ülkelerin ihtiyaç duyduğu işçi grupları ve yurtdışında çalışırken dikkat edilmesi gereken hususlar da detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Programda ayrıca, yurtdışında çalışırken karşılaşılabilecek iş hukuku sorunları, izin hakları, oturma müsaadelerinin uzatılması ve özellikle Suudi Arabistan ve Libya gibi ülkelerde çalışan vatandaşların yaşadığı sorunlar hakkında bilgiler verilmektedir. İzleyicilerden gelen sorular da yanıtlanarak, yurtdışında çalışmak isteyenlerin bilgiye ihtiyacı karşılanmaktadır.
- 00:34Çalışma Amacıyla Yurtdışına Gidecek Vatandaşlar İçin Öneriler
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan çalışma uzmanı Mehmet Koca, yurtdışına çalışmak amacıyla gidecek vatandaşların dikkat etmesi gereken hususları anlatacak.
- Seyirciler sorularını 0533 553 38 99, 0533 553 48 48, rehber@trt.net.tr adresine ve TRT Türk'ün sosyal medya hesaplarına gönderebilirler.
- 01:49Sözleşmenin Önemi
- Çalışma amacıyla yurtdışına gidecek vatandaşlar öncelikle yazılı bir sözleşme imzalamalılar.
- Sözleşmede hangi ülkenin mevzuatının uygulanacağı belirlenmelidir.
- Sözleşmenin iki nüshası olmalı, biri işçiye, biri işverene kalmalı ve bir nüshası Türkiye İş Kurumu'na verilmelidir.
- 04:01Sözleşmenin İçeriği
- İş sözleşmesi iki ayaklıdır: birinci ayağı iş hukuku (çalışma şartları), ikinci ayağı sosyal güvenlik hukuku (sigortalılık, iş kazaları ve riskler).
- Türkiye ile birçok ülke arasında sosyal güvenlik anlaşması imzalanmıştır ve bu anlaşmaların metinleri Bakanlık web sitesinden ulaşılabilir.
- İş sözleşmesinde iş kazası durumunda ne olacağı, iş kazaları sigorta priminin hangi ülkeye ödeneceği gibi konulara dikkat edilmelidir.
- 08:58Vize ve Sözleşme Sorunları
- Vatandaşlar gidecekleri ülkeye muhakkak çalışma vizesi alarak gitmelidir, turist vizesi veya diğer vize türleriyle çalışmaya gidilmemelidir.
- Diğer vize türleriyle çalışmak, iş hukuku ve sosyal güvenlik hukuku açısından hak arama imkanlarını ortadan kaldırabilir.
- Bazı ülkelerde çalışma izni alınırken, o ülkenin mevzuatına göre yeni bir sözleşme imzalanması şart edilebilir.
- 11:09Yurtdışında İş Sözleşmesi İmzalama
- Yurtdışında ikinci bir sözleşme imzalanıyorsa, bu sözleşme hukuki bir metin olup hukuki bağlayıcılığı vardır.
- Sözleşme, işçi ve işveren arasında anlaşmazlık olması durumunda geçerli olacaktır.
- Sözleşme vatandaşın anladığı dilde düzenlenmemişse, tercüman aracılığıyla muhakkak suretiyle anlaşılması ve bilgi edinilmesi, sonra imzalanması gerekir.
- 12:14İş Sözleşmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İş hukuku açısından, çalışma hayatı ile ilgili konular, ücretle ilgili hususlar (saatlik, günlük, aylık ücret) sözleşmede yer almalıdır.
- Fazla mesai miktarı, tatil günlerinde çalışma durumu ve mesai kapsamı sözleşmede belirtilmelidir.
- Vatandaşların kafasına yatmayan konuların değiştirilmesini talep etmeleri gerekir.
- 13:21Sosyal Güvenlik Hukuku
- Sosyal güvenlik sözleşmesi varsa, bu sözleşmedeki hususlar daha çok geçerli olacaktır.
- Ülkeyle sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamışsa, iş kazaları, meslek hastalıkları ve hastalık durumları için hangi risklerin karşılanacağı önemlidir.
- Türkiye'de 5510 sayılı kanun kapsamında iş kazaları ile ilgili sigorta primi ödenme imkanı vardır.
- 14:40Yurtdışında Sosyal Güvenlik
- Çalışılan ülkelerin çoğu, iş ilişkisinin kendi ülkesinde gerçekleştiği için kendi ülkesinde iş kazaları sigorta primi ödenmesi zorunluluğu getirebilir.
- Bazı ülkelerde kısa vadeli sigorta kolları (iş kazaları) primi ödenirken, emeklilik, yaşlılık ve hastalık kapsamı dahil değildir.
- Bazı ülkelerde hastalıkla ilgili genel sağlık sigortasına benzer uygulamalar vardır ve çalışma izni alınması aşamasında sigorta programı uygulanabilir.
- 16:42Yurtdışına İş Arayışı İçin Hazırlık
- Yurtdışına çalışmak için gidecek kişi önce kendini analiz etmeli ve "ben ne yapabilirim?" sorusunu sormalıdır.
- "Ben her işi yaparım" demek yerine, belirli bir beceri veya işi yapabildiğini belirtmelidir.
- Özellikle teknoloji ve endüstrinin gelişmiş ülkelerine gidecek kişiler, becerilerini iyi tahlil etmeli ve kendilerinden beklenenleri öğrenmeli ve hazırlamalıdır.
- 18:19Yurtdışında Çalışmak İçin Gerekli Şartlar
- Yurtdışına çıkıp başka bir ülkede çalışmak isteyenler, o ülkenin geleneklerini, göreneklerini ve özellikle lisanını bilmelidir.
- Avrupa'da A1, A2 ve B1 gibi dil seviyeleri standart olarak kabul edilmektedir.
- Vize işlemleri için o ülkenin konsolosluk veya büyükelçiliğin sayfasına girerek gerekli bilgilere ulaşılabilir.
- 19:30Vize Başvurusu ve Özgeçmiş Hazırlama
- İyi bir özgeçmiş (CV) hem kağıt formunda hem de dijital olarak hazırlanmalı ve sunulmalıdır.
- Diplomalardan ve sertifikalardan tercüme alınmalı ve internet üzerinden tanıtılmalıdır.
- Almanya gibi ülkeler, göçmen işçi almayan ülkeler olmasına rağmen, teknik eleman açığı nedeniyle kalifiye elemanların girişine izin vermektedir.
- 21:31Ukrayna Savaşı Sonrası İş Hakları
- Ukrayna savaşının nedeniyle işi terk eden kişilerin haklarını alabilmesi için, işverenin Türk olup olmadığı önemlidir.
- Türk işverenler genellikle hakları ödeme imkanı varsa, savaş sona ermeden önce ödeme yapabilirler.
- Yabancı işverenlerle sorun yaşanırsa, hukuki ortamın sağlanması beklenir.
- 23:14Sosyal Güvenlik ve Sigorta
- Sosyal güvenlik anlaşması olmayan yerlerde, sosyal güvenlikle ilgili risklerin hangileri karşılanacağına dikkat edilmelidir.
- 5510 sayılı kanun, Türkiye'de yerleşik firmaların vatandaşları Türkiye'de çalıştırıyorlar gibi sigorta girişlerini yapmasını ve prim ödemelerini sürdürmesini sağlar.
- 3201 sayılı kanun, yurtdışında çalışılan sürelerin borçlanarak emekliliğe saydırılmasını sağlar.
- 25:22Diplomaların ve Sertifikaların Tanınması
- Almanya'da kanunla düzenlenmiş meslekler (avukatlık, doktorluk, öğretmenlik) ve beceri meslekleri (araba tamirciliği, boyacılık) vardır.
- "Anakum in the Hochland" adlı internet sayfası, mesleklerin tanınması için gerekli belgeleri ve başvurulacak yerleri gösterir.
- Üniversite diplomalarının tanınması ve mesleki unvanların (doktor gibi) tanınması için gerekli işlemler bu sayfadan öğrenilebilir.
- 27:52Almanya'da İstenen İşçi Grupları
- Almanya'da özellikle teknik alanlarda kalifiye işçilere ihtiyaç var.
- Yaşlılar bakıcılığı önemli bir alan olup, makinaların yerine getiremediği insan bakımı, hasta bakımı ve yaşlılık bakımı gittikçe artan ihtiyaç.
- İnternet alanı, informatiker ve teknik ara elemanlar da aranan kişiler arasında yer alıyor.
- 29:18İzinsiz İzin Sorunu
- Türkiye'de izinli olarak dönen bir işçinin firma tarafından bir haftadan fazla izin verilmediği durumda, yurt dışındaki mevzuatın Türkiye mevzuatı ile karşılaştırılması gerekir.
- Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu'nun 27. maddesine göre, yurtdışında çalışan Türk işçilerin asgari Türkiye'deki şartları yerine getirmesi zorunludur.
- Eşi rahatsızlanan kişi için bir haftadan fazla izin verilmesi karşılıklı işverenle işçi arasında anlaşılması gereken bir durumdur.
- 31:19Sosyal Güvenlik Hakları
- Yurtdışında çalışanların sosyal güvenlik hakları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre sağlanabilir.
- Türkiye'deki bir firma yurtdışında montaj yaparken, çalışanların sigorta primleri Türkiye'de çalışıyormuş gibi ödenebilir.
- Yurtdışında çalışma izni almış olan vatandaşlar, çalıştığı süreyi borçlanmak suretiyle sosyal güvenlik açısından değerlendirebilir ve emekliliği saydırılabilir.
- 33:59Oturma Müsaadesi ve Uzatılması
- Almanya'da oturma müsaadesi, Avrupa Birliği ile yapılan Ankara Sözleşmesine istinaden, en azından arka arkaya aynı işverenin yanında bir yıl ve üzerinde çalışmış olan işçilere verilebilir.
- Oturma müsaadesi alan herkes otomatikman Almanya'da çalışma iznine de sahip olmaktadır.
- Geçmişte oturma izni ve çalışma izni ayrı verilmekteydi, ancak bu uygulama mağduriyetlere neden olduğu için değiştirilmiştir.
- 37:46Almanya'da Türk Vatandaşlarının Sosyal Hizmetleri
- Konuşmacı, 39 yıllık sosyal hizmetler uzmanı olarak Almanya'da 1983'te "Türk Danış" adlı kurumda danışman olarak çalışmaya başlamış ve hala bu görevi sürdürmektedir.
- Yabancıların Almanya'daki tarihiyle birlikte danışmanlık hizmetleri gelişmiş, Türk vatandaşlarının soruları da zamanla değişmiştir.
- Önceleri çocuk parası, aile birleşimi, askerlik veya vatandaşlık gibi temel sorular sorulurken, günümüzde daha farklı sorularla karşı karşıyadırlar.
- 38:36Avrupa'daki Türklerin Konumu
- Avrupa'daki Türklerin konumu, Alman toplumunun sorunlarıyla birlikte değerlendirilmelidir.
- Yabancılıktan kaynaklanan sorunlar arasında çocukların anadilde eğitimi ve yaşlıların bakımı bulunmaktadır.
- Birinci kuşak Almanya'ya ve Avrupa'ya geçici olarak giderken kendilerini geri dönecekler sanmışlardı, ancak bu hayata geçmedi ve yaşlandıklarında bu durum bir şok oluşturmuştur.
- 39:42Suudi Arabistan'da Çalışma Sorunları
- Suudi Arabistan'da çalışan bir vatandaş, işvereninin alacağı yarısını vermediğini iddia etmiş ve Türkiye'de dava açıp açamayacağı sorulmuştur.
- Eğer firma Suudi Arabistan firması ise, alacakların talep süresi bir yıldır ve Suudi Arabistan'dan ayrılmadan önce Mektebül Amel adı verilen ofise şikayet edilmelidir.
- Suudi Arabistan'dan ayrılmışsa ve iş 2007 yılında gerçekleşmişse, bir yılı geçmiş olduğu için artık hak iddia etme şansı yoktur.
- 41:24Yurtdışında Çalışma Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İş sözleşmesinde "çalışılacak ülkenin mevzuatı uygulanır" denildiğinde, vatandaşın çalışılacak ülkenin mevzuatı ile ilgili araştırma yapması önemlidir.
- Bakanlığın internet sayfasında bazı ülkelerin iş mevzuatı bilgisi bulunmaktadır.
- Bir yıllık sözleşme imzalanan vatandaşlar, sözleşmeyi tamamlamadan feshetmek isterse, işverenin yaptığı masrafları üstlenmek zorundadır ve işverenin rızası olmadan ülkeyi terk edemez.
- 44:05Suudi Arabistan'daki Çıkış Vizesi Sistemi
- Suudi Arabistan'da giriş vizesi olduğu gibi çıkış vizesi de vardır.
- İşçi, izin süresi dolup Türkiye'ye gelmek isteyince, işvereni izin vizesi alır ve işçi bu vizeyle Türkiye'ye gelir.
- İş ilişkisi sona erdiğinde, işçi ülkeyi terk edebilmek için işverenin kendisini ibra etmesi (tüm alacaklarını aldığını belirtmesi) gerekmektedir.
- 46:53Çıkış Vizesi Sorunlarının Çözümü
- İşveren ücretleri ödememişse işçi ibra edemez ve makamlar çıkış izni vermez, bu durumda kördüğüm yaşanır.
- İşçi kendisi sağlayıcısı ise, Mektebül Amel'e şikayette bulunabilir ve problem çözüldükten sonra çıkış izni alabilir.
- Vize süresi dolmuşsa cezai müeyyide uygulanır ve geçici turist vizesi veya ziyaret vizesi ile çalışmak tavsiye edilmez.
- 49:43Yurtdışındaki Çalışma Sürelerinin Belgelendirilmesi
- Çalışma vizesi ve çalışma izni alınmamış sürelerin belgelendirilmesi genellikle yapılamaz, ancak bazı ülkelerde (Kazakistan, Suudi Arabistan, Libya) belgelendirme yapılabilmektedir.
- Almanya'da sosyal güvenlik sözleşmesi olduğu için, Almanya sosyal sigorta kurumunun düzenlediği belgeler Türkiye'de de geçerli olduğundan belgelendirme ihtiyacı yoktur.
- Çalışma vizesi almadan giden vatandaşların yurt dışında bulundukları ve çalıştıkları süreleri belgelendiremediği için borçlanma imkanı yoktur, bu durum ciddi bir hak kaybına neden olabilir.
- 50:51Türkiye'de Sigorta Primleri
- Türkiye'de sigorta primi ödeniyorsa, herhangi bir belgelendirmeye veya borçlanmaya gerek yoktur.
- Türkiye'de sigorta primi ödeniyorsa, vatandaşın sosyal güvenlikle ilgili tüm risklerin primleri Türkiye Sosyal Sigortalar Kurumu'na ödenir.
- Risk oluşması durumunda Türkiye Sosyal Güvenlik Kurumu, mevzuatın öngördüğü hakları vatandaşına sağlar.
- 51:38Yurtdışında Çalışacaklar İçin Tavsiyeler
- Yurtdışında çalışacaklar, daha önce çalışmış vatandaşlarla görüşmeli, çalışacakları firmaların geçmişini araştırmalı ve firmaların yurtdışında iş alıp almadıklarını kontrol etmelidir.
- İş sözleşmesi imzalayacaklarsa, sözleşmeyi Türkiye İş Kurumu'nun gözetiminde imzalamaya gayret etmelidir.
- Türkiye İş Kurumu, sözleşme imzalanırken firmalardan gerekli belgeleri isteyebilir ve sözleşme imzalamanın vatandaşlara katkı sağlayabilir.
- 52:55Türkiye İş Kurumu Sözleşmeleri Hakkında Bilgi
- Türkiye İş Kurumu'nda imzalanan sözleşmeler yurtdışında çalışıldığını göstermez.
- Türkiye İş Kurumu'nda sözleşme imzalanması, işin şartlarının doğru sağlanması açısından önemli olsa da, yurtdışında çalışıldığını kanıtlayan bir belge niteliği taşmaz.
- 53:43Suudi Arabistan'da Çalışanların Sigorta Durumu
- 11 Mart 1987 itibariyle Suudi Arabistan'da çalışan bütün yabancılar sosyal güvenlik sisteminin dışına çıkarılmıştır.
- 1985-1990 yılları arasında Suudi Arabistan'da çalışmış ve sigorta primi ödenmiş olanlar, primlerinin iadesini talep edebilir.
- Sigorta primi iadesi talebinde bulunmak için Ciddi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ateş İli'ne başvurulabilir ve dokuz rakamlı sigorta kartı numarası gereklidir.